▪️«...در اینرمان زنانه، رفتارهای زنانه کاملاً بهجا، دقیق و ظریف چیده شدهاند. در طول داستان، مدام صدای گفتگوهای ذهنی شوقی را میشنویم و همانطور که پیشتر در یادداشت معرفی رمان نوشتهام، مصداقی عینی داریم برای نام داستان، سدا که به انعکاس صداها در طاق مسجد یا اندرونی حمام میگویند. ذهن شوقی پر است از صدا، از تکگوییها، تحلیلها، ترسها و تعریفهایی که همه درون او با خود او مرور میشوند و شما باید یکزن باشید تا بدانید اینویژگی چقدر زنانه است! اگر هم مرد هستید، زحمت بکشید یکبار مادر یا همسرتان را در آشپزخانه تحت نظر بگیرید. ظرف یکی، دوروز، حتماً میتوانید یکی از آنوقتهایی را پیدا کنید که در تنهایی، با خودش یا وسایل آشپزخانه حرف میزند و شما گوشهای با چشمان بازمانده از تعجب به او خیره ماندهاید. این گفتگوهای درونی و صداهای اندرونی، بخشی جدانشدنی از روح یکزناند و خدا را شکر که یکزن سدا را نوشته و...»
▪️«آثار و آسیبهای جنگ بهمثابۀ یکرویداد عظیم با ابعاد مختلف اجتماعیفرهنگی، همواره دستمایهای قوی برای خلق آثار هنری بهویژه در ساحت ادبیات بودهاند. روایتهای جنگ آنگاه که پا را از دایرۀ روایت صرف و مستندنگاری محض بیرون میگذارند و به درگیریهای ذهنی و چالشهای روانی افراد حاضر در جنگ میپردازند، جنبۀ داستانیتری پیدا میکنند. این درست همانچیزی است که امروز، پس از گذر نزدیک به سهدهه از پایان جنگ و تولید هزاراناثر هنری با محتوای جنگ، بیش از هرچیز به آن نیازمندیم؛ درست شبیه چیزی که در "نقل گیتی" اتفاق افتاده است.
"محمد خسرویراد" نام تازهای در عرصۀ ادبیات دفاع مقدس ایران نیست. او پیش از رمان نقل گیتی، ۲۵ مجموعهداستان و مستند و زندگینامهنوشت را به رشتۀ تحریر درآورده است که اگر نگوییم همه، قریب به اتفاقشان پیرامون دفاع مقدساند. این نویسندۀ کهنهکار مشهدی اما، در رمان تازهاش، به سراغ ایدۀ درخشانی رفته...»
▪️«...اینجا، سر بزنگاه برای خوانندۀ ایرانی است. بپذیریم یا نه، بپسندیم یا نه، در میهنی زندگی میکنیم که دست کم، چهلویکسال مبارزۀ بیوقفه و سخت را با استکبار جهانی، در معنای عام آن، در کارنامه دارد... مخاطب ایرانی که عزادار شهادت سرداری است که برای حفظ امنیت کشورش، سالها نبردی فرامرزی را فرماندهی کرده و سالها در سوریه و عراق برای اسلام و ایران جنگیده، اینکتاب را جور دیگر میخواند. اینکتاب را جور دیگر میفهمد. من پناهنده نیستم برای یکخوانندۀ ایرانی، راه رسیدن به عمق معنای مبارزه است. ایستادگی. مقاومت. مخاطب ایرانی با هر ذهنیتی، با هر رویکرد و جبههبندی سیاسی و مذهبی، اگر بیطرفانه اینرمان را بخواند، میفهمد که چرا قاسم سلیمانی در سوریه و عراق جنگید. میفهمد اگر قاسم سلیمانی، اگر قاسم سلیمانیها در فلسطین بیشتر بودند، شاید اینرمان روایت دیگری داشت...»
▪️ «...اشتباه نکنید! ماجرا خیلی فراتر از اینحرفهاست! ما با یک کتاب مستند تاریخی روبهرو نیستیم. سلمان کدیور کتابهای تاریخ را جلویش نگذاشته تا آنها را به زبانی امروزیتر بازنویسی کند و با حفظ تقدم و تأخر وقایع، یک "بازخوانی تاریخی" را به ما عرضه کند. ما با یک "رمان تاریخی" طرفیم. اگر به عبارت درون گیومه نگاه دقیقتری داشته باشیم، دشواری کار نویسنده را بهوضوح درک خواهیم کرد. رمان تاریخی، در وهلۀ اول یکرمان است. پس تخیل و طبع نویسنده در آن راه یافته و از ساحت مستند، فاصله گرفته است. همینجا باید آب پاکی را روی دستتان بریزم و بگویم تخیل نویسنده چنان قوی است که شخصیت اول کتاب، "سلیمبنهشام" را در هیچ کتاب تاریخی مستندی پیدا نخواهید کرد! او کاملاً زاییدۀ تخیل نویسنده است و همین کفایت میکند که بپذیریم پس از بیستسال یکرمان است...»
▪️«...برای خوانندهای که وضعیت بیعاری را نخوانده و میخواهد از خلال اینیادداشت به محتوای آن پی ببرد، هر اشارهای به طرح رمان، ظلمی است در حق نویسندهاش که روزها زحمت کشیده تا اینداستانهای تودرتو را در دل شخصیتهای متعددش، بتند و زندگی آنها را با هم پیوند بدهد. اما به رسم وظیفۀ هر یادداشت نقدی، باید بگویم درونمایۀ وضعیت بیعاری، "عشق" است؛ عشق با تمام ملحقات آن همچون فراق، رنج، شوریدگی، تعالی و در متعالیترین وجه آن، شهادت. طرح اولیۀ اثر، روایت عشق دختری مسلمان به نام "حلیمه" است به پسری صبّی به نام "رام" از روزگار نوجوانی ایندو تا واپسینسالهای زندگیشان با و بی هم...»
🔻«ادبیات علیه آمریکا» (بازگشایی پروندۀ #ادبیات_ضدآمریکایی در سایت شهرستان ادب)
▪️در آستانۀ سیزدهم آبانماه، روز مبارزه با استکبار و تسخیر لانۀ جاسوسی آمریکا، طبق سنت چهار سال گذشتۀ سایت شهرستان ادب، به بازگشایی پروندۀ ادبیات ضدآمریکایی اقدام میکنیم. پروندهای که منحصر به سایت شهرستان ادب است و دربازۀ زمانی سیزده آبان تا شانزده آذر به معرفی آثار ادبی و هنری ضدآمریکایی ایران و جهان با تمرکز بر دو حوزۀ تخصصی شعر و داستان، به نقد، تحلیل و بررسی این آثار در قالب مقاله، یادداشت و گزارش میپردازد.
امسال نیز این پرونده بازگشایی شده و با مطالب تازهای بهروز خواهد شد.
🔻آواداکداورا | نگاهی به رشد ادبیات فانتزی در ایران در دهۀ هشتاد - بخش دوم (یادداشتی از #پرستو_علی_عسگرنجاد در پرونده #رمان_فانتزی شهرستان ادب)
▪️«...اگر در دهۀ هفتاد، نویسندۀ سربهزیر و کاردرستی مثل "جان کریستوفر" با سهگانۀ سهپایههایش ما را به جهان رازآلود فانتزی دعوت کرده بود و آیزاک آسیموف و ژول ورن با داستانهای علمیتخیلیشان، نجیبانه ما را به علم و پژوهش دعوت میکردند، دهۀ هشتاد را باید دهۀ انفجار ادبیات فانتزی افسارگریخته در ایران دانست. گرچه در کنار دارن شان و جی.کی.رولینگ، آثار نویسندۀ پرقدرت و قدیمیتری مثل سی.اس. لوئیس هم در ایران خریده و خوانده میشد و کمتر نوجوان کتابخوانی بود که "سرگذشت نارنیا"ی او را نخوانده باشد، اما باید اعتراف کرد که هیچکدام از آثار فانتزی، چه در ایران و چه در خارج از آن، توان مقابله با پروپاگاندای هری پاتر و جذابیت دارن شان را نداشتند...»
▪️ «...شاید این موضوع در ابتدا شما را به یاد فیلمهای هالیوودی بیندازد. تعجبی هم ندارد! این بزرگترین مشخصۀ رمانهای گیوم موسوست. او چنان زبردستانه و دقیق، جزئیات مکانها، شخصیتها و رفتارهای افراد را شرح میدهد که شما هنگام خواندن آثارش احساس میکنید کتاب نمیخوانید، بلکه به تماشای فیلم نشستهاید! نگران نباشید! این ویژگی شما را آزار نخواهد داد و احساس نخواهید کرد با یک فیلمنامه مواجهید، بلکه به هوش این نویسنده آفرین خواهید گفت که موفق شده تمام نماهای داستانش را پیش چشم شما مجسم کند. درحقیقت تخیل جهان داستانی موسو بهآسانی خواندن کتابهای اوست. به همین دلیل است که روزنامۀ لوپان میگوید: "قابلیت بصری رمانهای موسو بسیار بالاست" و لو نوول اوبسرواتور در نقدی دربارۀ او میگوید: "عطر یک سریال تلویزیونیپلیسی و طعم گفتگوهای پایانناپذیر دربارۀ عشق". باید خاطرنشان کرد که سفر مهم گیوم موسو به آمریکا نیز در این دقتنظر، بیتأثیر نبوده است...»
▪️«امروز، هشتم اوت، یوستین گوردر ۶۷ساله میشود. این آقای نویسندۀ نروژی در عمر ۶۷سالۀ خودش، حدود بیسترمان و داستان بلند نوشته و یکدهه هم "تاریخ عقاید" درس داده. تعداد چشمگیری از نوشتههای او هم برای مخاطب نوجوان نوشته شدهاند. یکفقره از مهمترین نوشتههای او، همین رمان معروف "دنیای سوفی" است که تاکنون به ۵۴زبان زندۀ دنیا ترجمه شده؛ کتابی که رهبر انقلاب در بازدیدشان از نمایشگاه کتاب امسال، دربارهاش گفتند: "خوب است جوانهای ما اینکتاب را بخوانند". گمانم همین کافی است تا در روز تولدش، نگاهی به چندتا از رمانهای نوجوانش بیندازیم و ببینیم چرا چندینمیلیوننسخه از آثار او در سرتاسر دنیا به فروش رفته...»
▪️«...زبان منحصر به فرد، یکی از خصوصیات ویژۀ این اثر است. در عین حال که داستان، با یک خط روایی ساده و ملایم پیش میرود، نویسنده گاه به گاه در میانۀ داستان با تردستی ویژۀ خود، چنان که به فضا و لحن آسیب نزند، توصیفات بکر و خلاقانه را وارد میکند و مخاطب را به تامل وامی دارد. جملات منقطع که گاه با برهم ریختگی دستوری عرضه میشوند، حاوی نوآوری هایی هستند که به مخاطب اجازۀ چشم پوشی نمیدهند و با زبانی استوار و قاطع، وی را در میان میگیرند. این زبان منحصر به فرد که بیشتر در توصیفات خود را نشان میدهد، یکی از آن نقاط قوتی است که در آغاز هر داستان، خواننده را به دنبال خود میکشاند و او را مشتاق دانستن ادامۀ ماجرا میکند...»
▪️«...دنبال یکرمان خوشخوان خوشفهم کمحجم میگردید؟ حوصلۀ زیادهگویی نویسنده و توصیفات پرپیچ و تاب را ندارید؟ میخواهید یککتاب زیبا و خوشقیافه را به عزیزی هدیه بدهید؟ قیمتش هم اگر مناسب باشد، عالی میشود؟ "یکفصل در کوبیسم" را حتماً جزء گزینههایتان قرار دهید!
هنر "مجید زارع"، طراح جلد زیباترینکتاب جهان، در همان نگاه اول روی جلد "یکفصل در کوبیسم" خودش را نشانتان میدهد. از همینطرح جلد خلاقانه هم بهراحتی میتوانید محتوای کتاب را حدس بزنید. آنقلب فانتزی نشسته روی جلد میگوید احتمالاً شما با یکعاشقانۀ ملایم طرفاید و در عاشقانهها همیشه پای یکزن در میان است. اینبار البته اولینرمان "اعظم عبدالهیان" خیلی بیشتر از آنچه فکرش را میکنید، عاشقانه و زنانه است...»
▪️«..."حسینآقا ممتحنی" که "حمید سبزواری" تخلص میکرد، از آنشاعرها بود که مردم کوچه و بازار، حتی در دورافتادهترینروستاها، آثارش را میشناختند و بلکه با آنها، زندگی کرده بودند. نه از آن رو که آثار مکتوب او همچون "سرود درد" و "سرود سپیده" به دستشان رسیده باشد. نه! بل از آن رو که سرودههای او، "سرود" بودند! شعرهای غنی و پرمغزی که با موسیقی و نغمۀ خوش خوانندگان انقلابی همراه میشدند و بسیار سریعتر و آسانتر از کتابها، جادهها را تا عمق دلها میپیمودند. بهترینمثال از اینسرودهای آشنا و ماندگار، "خمینی ای امام!" و "این بانگ آزادی است کز خاوران خیزد" هستند که تا ابد بهعنوان سرود مبارزین انقلابی در خاطرۀ ایران نقش بستهاند...»
🔻پرتیراژترین کتاب جهان (امروز، سالگرد درگذشت نویسندۀ مطرح انگلیسی، #چارلز_دیکنز است. به این بهانه، #پرستو_علی_عسگرنجاد به سراغ کتاب #داستان_دو_شهر» از این رماننویس برجسته رفته است. کتابی که رهبر انقلاب نیز در نمایشگاه کتاب از آن بازدید کردند. شما را به خواندن این یادداشت جذاب دعوت میکنیم.)
▪️«...داستان دوشهر اما کمی متفاوت از دیگرآثار ایننویسندۀ شهیر انگلیسی است. اولینتفاوت این است که اینرمان به انگلستان محدود نمیشود و بخش اعظمی از آن، در فرانسه میگذرد و این تنوع جغرافیایی اتفاق مرسومی در آثار دیکنز نیست. نکتۀ مهم دیگر، توجۀ ویژۀ اینکتاب به یکبازۀ زمانی حساس در اروپاست؛ تصرف زندان باستیل. اینزندان که در حقیقت یکقلعه بود («باستیل» در زبان فرانسوی به معنای «قلعه» است)، در سال 1789میلادی به دست انقلابیون فرانسه فتح شد و ایناتفاق، سرآغازی بود بر انقلاب کبیر فرانسه. بنابراین فضای سیاسی شدیدی بر تمام کتاب سایه انداخته و نویسنده هرجا که فرصت داشته، هنرمندانه به نقل تنشهای سیاسی آنزمان پرداخته است...»
▪️ اکنون با آغاز نیمه سوم سال ۹۷ و در تازهترین مطلب پرونده #سالنامه_شهرستان_ادب خوب است نگاهی به پربازدیدترین مطالب این سایت در فصل پاییز بپردازیم.
پربازدیدترین مطالب سایت شهرستان ادب در مهر، آبان و آذر ۱۳۹۷ (و در سه حوزه «یادداشتها و مصاحبهها»، «شعرها و داستانها» و «خبرها وگزارشها») به شرح زیر است :
🔻 مطالب سایت شهرستان ادب برای #فئودور_داستایفسکی (به بهانۀ سالروز تولد این نویسندۀ شهیر روسی)
▪️امروز، یازدهم نوامبر، سالروز به دنیا آمدن نویسندۀ شهیر روسی، فئودور داستایفسکی، است. نویسندهای که شاهکارهایی مانند ابله، جنایت و مکافات، برادران کارامازوف و... از جمله آثار اوست.
سایت شهرستان ادب پیش از این مطالبی در رابطه با داستایفسکی منتشر کرده بود که اکنون به مناسبت تولد این نویسنده، به بازخوانی آنها میپردازیم:
▪️«...دیلماج»، اثر جذاب و موفق نویسندۀ باتجربهاش، «حمیدرضا شاهآبادی»،کتابی کمحجم در 140صفحه است که انتشارات افق آن را به چاپ رسانده است. شاهآبادی در دانشگاه تاریخ خوانده و دانش تاریخی خودش را در سهرمان اخیرش که هرسه چشمگیر و پرمخاطباند، پیاده کرده؛ «لالایی برای دختر مرده»، «دیلماج» و «کافۀ خیابان گوته». در دیلماج که مورد اشارۀ این یادداشت است، ما با شخصیتی خیالی مواجهیم در دل ماجرایی واقعی و مستند. ببینید خود این ایده، خلق یکشخصیت داستانی و درهمتنیدن زندگی او با تاریخ مستدل این مملکت، چه ایدۀ خلاقانه و جسورانهای است؛ جسورانه از آنرو که به اشراف تاریخی عمیقی نیازمند است که تحصیلات آکادمیک نویسنده و مطالعات مستمر او در زمینۀ تاریخ، راه را برایش هموار کرده و خلاقانه به این سبب که از فرمت داستانهای آپارتمانی پایتختی رهاشده و فضایی ندیده و نزیسته را مصور کرده است.
"میرزا یوسفخان مستوفی"، شخصیت مذکور کتاب، مورخی است که در عهد ناصری زیسته و در عنفوان جوانی خود، در دل ماجرایی تاریخی قرار گرفته است. در طول کتاب، بارها میبینیم که او آرزو میکند کاش رماننویسی میبود و میتوانست این ماجراهای ازسرگذرانده را در قالب رمانی، بازآفریند؛ تو گویی نویسنده، تحقق آرزوی شخصیت اثر خویش است! برگ برندۀ شاهآبادی در هرسهرمان مذکورش، این است که نه صرفاً مورخ است و نه صرفاً نویسنده. او از پس نبرد دشوار ایندو برآمده و هردووجه را در به مساوات در اثرش حفظ کرده؛ البته با رویۀ داستانی بیشتر که برای خوانندهاش ملالآور نباشد....»
▪️اکنون با آغاز نیمه دوم سال 97 و در تازهترین مطلب پرونده #سالنامه_شهرستان_ادب خوب است نگاهی به پربازدیدترین مطالب این سایت در دو فصل بهار و تابستان بپردازیم. این مطلب اختصاص به پربازدیدترینهای فصل بهار و سه ماهه نخست سال دارد. پربازدیدترین مطالب سایت شهرستان ادب در فروردین، اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۷ و در سه حوزه یادداشتها، شعرها و خبرها وگزارشها به شرح زیر است :
«اما «رؤیای آمریکایی» که شاهکار ماندگار البی است، با زبانی طنزآلود و دردناک و با بهرهگیری از قلم استواری که کارهای البی را به «اوژن یونسکو»، خالق نمایشنامۀ زیبای «کرگدن»، شبیه میکند؛ زندگی سه نسل از یک خانوادۀ آمریکایی را روایت میکند. قدیمیترین و اولین نسل، مادربزرگ پیر داستان است که با ساختن جعبههای کوچک و بزرگ خالی، روزگار خود را میگذراند. گرچه رفتار او برای حفظ استقلال مالی و عدم اتکا به دو نسل بعدی که قصد حذف او را دارند، شایان تقدیر است؛ اما ایدئولوژی اصلی البی برای نگارش این اثر که همان «پوچی و توخالی بودن رؤیای آمریکایی» است، خود را در همین کار به ظاهر سادۀ مادربزرگ نشان میدهد. »... https://goo.gl/k44LLB
در سالروز درگذشت #ادوارد_البی نویسندۀ شهیر آمریکایی، به بازخوانی یادداشت #پرستو_علی_عسگرنجاد بر نمایشنامۀ رؤیای آمریکایی می پردازیم که پیش از این در پرونده #ادبیات_ضدآمریکایی شهرستان ادب، منتشر شده بود.
▪️امروز نهم سپتامبر، صد و نودمین سالروز تولد «لِف نیکلایویچ تالستوی» معروف به #لئو_تالستوی است.
تولستوی اسطوره ادبیات کلاسیک و نابغه داستاننویسی روسی ۹ سپتامبر ۱۸۲۸ در یاسنایا پالیانا (از توابع استان تولای روسیه) متولد شد و در ۲۰ نوامبر ۱۹۱۰ در همان دیار درگذشت.
با گرامی داشت سالروز تولد تولستوی، شما را به خواندن گزیده مطالبی که با موضوع این نویسنده بزرگ جهانی پیش از این در سایت شهرستان ادب منتشر شده بود دعوت میکنیم: