🔻بازگشایی پروندۀ شعر نیمایی در سایت شهرستان ادب در سالگرد درگذشت خالق شعر نو، نیما یوشیج
▪️از جمله پروندههای تخصصی سایت شهرستان ادب در بخش شعر، پروندۀ #شعر_نیمایی است که از یادداشتها، مصاحبهها، مقالات و خبرهایی درخصوص این موضوع تشکیل شده است. در سالگرد درگذشت #نیما_یوشیج، خالق شعر نیمایی، به بازخوانی پروندۀ شعر نیمایی میپردازیم.
🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی پایه یازدهم (یادداشتی از #نیلوفر_بختیاری در صفحۀ یازدهم پرونده)
▪️«...در فصل ادبیات غنایی کتاب بخشهای مهمی از مرصاد العباد گزینش شده که با وجود زیبایی ادبی، بیشتر با ادبیات عرفانی همسویی دارد تا ادبیات غنایی و جای غزلیات سعدی و اشعار غنایی شاعران معاصر در این بخش خالیست. همچنین نمونۀ شعر ادبیات پایداری از مهدی حمیدی شیرازی از درسهای بحث برانگیز این کتاب است که بازخوردهای مختلفی داشته است. برخی معتقدند این شعر با ادبیات پایداری هماهنگی ندارد و مبتنی بر واقعیت نیست... در بخش ادبیات غنایی، وجه غنایی شعر "آفتاب حسن" نسبت به وجه عرفانیاش اندک است... در بخش ادبیات انقلاب اسلامی متن سید ضیاءالدین شفیعی با وجود مرتبط بودن با موضوع فصل بسیار ساده و نه چندان شاخص است که بخواهد در کتاب درسی بیاید. از سوی دیگر با سایر بخشهای گنج حکمت که برگرفته از متون کهن و عموما عرفانیست هیچگونه تناسبی ندارد...»
🔻پروندۀ #شعر_نیمایی به مناسبت زادروز نیما یوشیج، خالق شعر نو در سایت شهرستان ادب بازگشایی شد
▪️ از جمله پروندههای تخصصی سایت شهرستان ادب در بخش شعر، پروندۀ شعر نیمایی است که از یادداشتها، مصاحبهها، مقالات و خبرهایی درخصوص این موضوع تشکیل شده است. امروز، بیستویکم آبانماه زادروز #نیما_یوشیج، خالق شعر نیمایی، است. به این بهانه به بازخوانی پروندۀ شعر نیمایی میپردازیم.
🔻«ادبیات علیه آمریکا» (بازگشایی پروندۀ #ادبیات_ضدآمریکایی در سایت شهرستان ادب)
▪️در آستانۀ سیزدهم آبانماه، روز مبارزه با استکبار و تسخیر لانۀ جاسوسی آمریکا، طبق سنت چهار سال گذشتۀ سایت شهرستان ادب، به بازگشایی پروندۀ ادبیات ضدآمریکایی اقدام میکنیم. پروندهای که منحصر به سایت شهرستان ادب است و دربازۀ زمانی سیزده آبان تا شانزده آذر به معرفی آثار ادبی و هنری ضدآمریکایی ایران و جهان با تمرکز بر دو حوزۀ تخصصی شعر و داستان، به نقد، تحلیل و بررسی این آثار در قالب مقاله، یادداشت و گزارش میپردازد.
امسال نیز این پرونده بازگشایی شده و با مطالب تازهای بهروز خواهد شد.
🔻پرونده پرتره «شهریار» در سایت شهرستان ادب بازگشایی شد
▪️در آستانۀ ۲۷شهریورماه، سالروز درگذشت استاد سید محمدحسین بهجت تبریزی مشهور به شهریار و روز ملی شعر و ادب پارسی، پرونده پرتره این شاعر سرشناس در سایت شهرستان ادب بازگشایی میشود. سال گذشته در چنین روزی این پرونده تخصصی در سایت شهرستان ادب شروع بهکارکرد.
🔻هذیان (امروز در هفدهمین جلسهی ماهشعر آفتابگردانها مجموعه شعر #آیینه_کاری_سکوت سرودهی #نیلوفر_بختیاری با حضور «سیدوحید سمنانی» و «میلاد عرفانپور» نقد و بررسی میشود. به همین مناسبت در تازهترین مطلب ستون شعر شهرستان ادب شما را به خواندن غزلی زیبا از این کتاب دعوت میکنیم. گفتنیست این کتاب توسط #انتشارات_شهرستان_ادب به چاپ رسیده است)
▪️نگذار در این خوابهای تلخِ بیدارم پا روی گلهای سیاه فرش بگذارم
میترسم از این رنگهای تندِ بیمعنا پیشانیام را لمس کن، بدجور تب دارم
خاکِ زمین در زیر پایم مثل آتش بود حتی قدم هم از قدم نگذاشت بردارم
گل بودم و آراسته، اما نه به سبزه نیلوفری در بستر خاکستر و خارم
از دار قالی میشود روح من آویزان من نیز مثل تارهای فرش بر دارم
ای زندگی بر تار و پود عمر من دیگر شانه نزن، دستت گره انداخت در کارم
آن رنگهای آبی و خاکی و آتشگون بر باد رفت و نیست شد طرح قلمکارم
نقش و نگارم نخ نمای لحظههایت شد چیزی نماند از بتّهجقّههای بیمارم
نقش مرا تو زیر پا انداختی اما ای زندگی من هم برایت نقشهها دارم!
🔻بازگشت به کودکی (امروز زادروز #ژان_پیاژه، متفکر برجستۀ مکتب روانشناسی رشد شناختی است. #قیصر_امین_پور در کتاب #شعر_و_کودکی با اشاره به نظریات پیاژه، شباهتهای میان کودک و شاعر را بیان میکند. #مجید_اسطیری و #نیلوفر_بختیاری در یادداشتی به بررسی این موضوع پرداختهاند)
▪️«...ژان پیاژه یکی از بزرگترین چهرههای روانشناسی کودک در جهان بود. وی که در ابتدا دانشجوی زیستشناسی بود و آشنا به مشاهدۀ جزئی و دقیق، با به کار بستن همین شیوه در مطالعۀ رفتار کودکان موفق به کشف مهمترین مراحل تحول شناختی سنین مختلف کودکی شد. او سالها روی فرزندان خود مطالعه کرد و رفتار آنها را زیر ذرهبین قرارداد تا توانست تحول شگرفی در روانشناسی کودک پدید آورد.
مرحوم دکتر قیصر امینپور در کتاب ارزشمند «شعر و کودکی» با اتکا به نظریات پیاژه در زمینه رشد شناختی شباهتهای میان ذهن کودک و شاعر را احصا و تبیین کردهاست. او در پیشگفتار کتاب شعر و کودکی مینویسد...»
▪️ «... باتوجه به آنکه «هیاهو» نام هیچیک از اشعار این مجموعه نیست، لاجرم باید در درونمایۀ این اشعار به دنبال چرایی انتخاب این نام بود. آنگاه خواهیم دید برخی اشعار اجتماعی مجموعه به مفاهیم ازدحام و هیاهوی جهان مدرن اشاره دارد. در صفحۀ 41 کتاب، این مصراع را میبینیم: «خسته از تیترها و تهمتها: رادیکال، جنگجو، فاشیست، خشن»، اما در صفحۀ 53 به نکتۀ جالبتری برمیخوریم: «مجلس صوفی کجا و بادۀ صافی کجا/ گوش کردم حرفی از «او» بین هوهوها نبود». دقت در واژۀ هوهو و درونمایۀ بیت که هیاهو را منتقل میکند و توجه به این معنا که در میان هیاهوی صوفینمایان حرفی از« او» نبود، کمک میکند یکبار دیگر با دقت به نام مجموعه بیندیشیم. آنگاه میبینیم در خود کلمۀ هیاهو میتوان یاهوی پنهانشدهای را دید و آن را اینگونه تأویل کرد که در میان این «هیاهو»ها نوعی پناهجستن به عرفانی فردی وجود دارد... »
▪️«...برای ارائۀ تعریفی از ترانه باید ویژگیهای مختلفی که در طول هزارسال گذشته این قالب را دچار دگرگونی کردهاند، بررسی کنیم و این کار خیلی سادهای نیست. ما از هزارسال پیش برای ترانه تعاریفی داشتهایم. یکی از کهنترین منابع پژوهشی و نقد ادبی ما مقالۀ نظامی عروضی سمرقندی است. او در کتاب "چهار مقاله" میگوید ترانه، شعری است که زاهد و عامی و دختر و پسر و دیندار و بیدین و... را به رقص و طرب و شعف وامیدارد. سپس بهعنوان شاهدمثال یکدوبیتی میآورد. ما امروز نمیتوانیم این تعریف را اشتباه بدانیم؛ زیرا در آن ویژگیهایی هست که هنوز هم بخشی از تعریف ترانه را دربرمیگیرد. یکی از این ویژگیها مسألۀ موسیقیپذیربودن ترانه است؛ یعنی کلامی که در همراهی و سازگاری با موسیقی سروده میشود...»
🔻سیری کوتاه بر ترانۀ ایران؛ از تصنیفهای عارف قزوینی تا سرودههای پس از انقلاب (یادداشتی از #نیلوفر_بختیاری در پروندۀ تخصصی #ترانه_خوانی)
▪️«"ترانه" را -سوای معنای لغوی آن- چه به معنای نوعی از ملحونات، از قبیل تصنیف و سرود بدانیم و چه معادلی برای لفظ دوبیتی و خصوصاً رباعی، و چه در مفهوم امروزین، که تقریباً هرنوع شعر همراهشده با موسیقی را دربرمیگیرد، بیشک در عین مشاهدۀ دگرگونیهای لفظی، به ریشههای معنایی مشترکی میرسیم. چراکه همۀ این انواع و اقسام در نهایت آیینهای در برابر مفاهیم و عواطف انسانی ما در طول تاریخ بودهاند تا تصویری، هرچند گاه در پردۀ ابهام و غبارآلود، از حقایق اجتماعی هر دوره به دست دهند.
ترانه را از حیث مضمون میتوان به انواع عاشقانه، وصفی، حماسی، رزمی، لالایی و... تقسیم نمود. چرا که این شکل شعری در هر دورۀ تاریخی دریچهای خاص از ظرفیتهای خود به روی ما گشوده است...»
🔻 یک هلو هزار هلو؛ تلاش برای به بار نشستن میوۀ عدالت (در سالروز درگذشت #صمد_بهرنگی، نویسندۀ مطرح حوزۀ کودک و نوجوان معاصر، یادداشتی می خوانید از #نیلوفر_بختیاری که به معرفی یکی از آثار این نویسنده پرداخته است؛ یک هلو هزار هلو).
▪️ «... صمد بهرنگی از جمله نویسندگانیست که همواره هدف تعلیم و تربیت را در نگارش داستانهای خود دنبال کرده است. او ادبیات کودک و نوجوان را مجالی برای امر و نهیها و باید و نبایدهایی چون «سحر خیز باش تا کامروا باشی!»، «با ادب باش!» و ... نمیداند. بلکه برای افزایش آگاهی اجتماعی کودکان و نوجوانان میکوشد تا ذهن پرسشگر و خلاق آنان را با مفاهیمی چون عدالت و راستی و درستی آشنا کند. او این هدف را در مقالات خود بیان نموده و در آثار خود نیز منعکس کرده است.
بهرنگی همانگونه که در زندگی واقعی خود نیز فقر را از نزدیک لمس کرده و تجربه سالها معلمی در روستاهای محروم را داشته است... .»
▪️ «دربارهی تفاوت شعر و نقاشی سهراب در تمام مدت عمر هنری خود در کنار سرودن شعر به نقاشی نیز علاقمند و مشغول بوده است. در یکی از نامههایش با لحنی آمیخته به طنز دربارهی هریک از این دو وجه هنر میگوید: «نقاشی از آن کارهاست. پوست آدم را میکند. تازه طلبکار است. ولی نباید به نقاشی رو داد. چون سوار آدم میشود. من خیلیها را دیدهام که به نقاشی سواری میدهند. باید کمی مسلح بود، و بعد رفت دنبال نقاشی. گاه فکر میکنم شعر مهربانتر است. ولی نباید زیاد خوشخیال بود. من خیلیها را شناختهام که از دست شعر به پلیس شکایت کردهاند. باید مواظب بود. من شبها شعر میخوانم و هنوز ننوشتهام. خواهم نوشت. من نقاشی میکنم. شعر میخوانم و یکتایی را میبینم...»
▪️ اکنون با آغاز نیمه سوم سال ۹۷ و در تازهترین مطلب پرونده #سالنامه_شهرستان_ادب خوب است نگاهی به پربازدیدترین مطالب این سایت در فصل پاییز بپردازیم.
پربازدیدترین مطالب سایت شهرستان ادب در مهر، آبان و آذر ۱۳۹۷ (و در سه حوزه «یادداشتها و مصاحبهها»، «شعرها و داستانها» و «خبرها وگزارشها») به شرح زیر است :
▪️ «... این منظومه شرحیست از وسوسهها و کارشکنیهای دوزخیان شیطان که زمانی فرشتگان مقرب الهی بودهاند و بار دیگر از قعر جهنم به امید ویران ساختن دنیای خاکیان پا به عرصه مینهند تا در کارزار زمین و در ستیز با خیر و نکویی، شر و بدخواهی را به مسند قدرت بنشانند و پایگاههای ایمان و پرستش یگانه معبود جهانیان را به محلی برای کفر و نفاق بدل کنند.
میلتون در این اثر با ارائهٔ حقایق تاریخی بشر و روایتی منظوم، نفوذ شیطان را به زمین بیان نموده و با استفاده از این مستندات، ارزش پژوهشی درخور اهمیتی در اثر خود ایجاد کرده است. از دیگر ویژگیهای ممتاز این منظومه میتوان به توصیفهای دقیق٬ لحن فاخر حماسی و نگاه فلسفی و عمیق شاعر اشاره نمود که به این شاهکار ادبی دیدگاهی کلگرا و جهانشمول بخشیده است... »
🔻بازگشایی پروندهپرتره #قیصر_امین_پور در سایت شهرستان ادب
▪️فردا، هشتمآبانماه، یازدهمین سالگرد درگذشت قیصر شعر فارسی است؛ شاعری که از جنوب آمد و در قلب شعر فارسی نشست. قیصر امینپور از جمله شاعرانیست که آوازهی شخصیتش همراه با شعرش در تاریخ ادبیات فارسی جاودانه خواهد ماند. با گرامیداشت یاد و خاطرهی قیصر امینپور، در سالگرد درگذشت او شما را به خواندن پروندهپرترهی این شاعر انقلابی، که پیش از این در سایت شهرستان ادب گشوده شده بود، دعوت میکنیم.
▪️امروز، بیستم مهرماه، روز بزرگداشت یکی از مهمترین چهره های شعر فارسی است؛ شاعری که دیوانش سالهاست کنار قرآنهای خانه ی ما ایرانیان، جاخوش کرده است؛ #حافظ شیرازی. سایت شهرستان ادب، ضمن گرامی داشت این روز، به گشایش جدیدترین پرونده پرتره خود می پردازد؛ پرونده پرتره حافظ. پیش از این هم پرونده پرتره شاعرانی چون «حکیم ابوالقاسم فردوسی»، «سهراب سپهری»، «دکتر طاهره صفارزاده»، «دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی»، «مرحوم قیصر امینپور»، «شهریار» و... در این سایت منتشر شده بود. تاکنون اشعار، یاددشت ها و مقالاتی مربوط به حافظ در سایت شهرستان ادب منتشر شده است. از جمله:
این پرونده هم زمان با روز بزرگداشت این شاعر بزرگ، با مطالب تازه ای نیز به روز خواهد شد. شما برای مطالعه ی این پرونده می توانید به لینک زیر مراجعه کنید: 🔗shahrestanadab.com/حافظ-شیرازی
🔻 فردا 15مهرماه، سالروز تولد زندهیاد #سهراب_سپهری شاعر نوگرای ایرانی است. ضمن گرامیداشت این روز، پرونده پرترهای که پیش از این سایت شهرستان ادب درباره سهراب سپهری منتشر کرده بود را بازگشایی میکنیم
▪️در «پرونده پرتره سهراب سپهری» سایت شهرستان ادب تا کنون یادداشتها و مقالاتی چون:
همچنین در این پرونده گزیدهای از شعرهای زندهیاد سپهری نیز منتشر شدهاست. همزمان با بازگشایی این پرونده، مطالب تازهتری در سایت شهرستان ادب با موضوع سهراب سپهری منتشر خواهد شد. برای مطالعه مطالب این پرونده به صفحۀ ویژه سهراب سپهری در سایت شهرستان ادب مراجعه کنید:
گفتنی است سهراب سپهری شاعر، نویسنده و نقاش مشهور ایرانی 15مهر 1307 در کاشان به دنیا آمد. او از مهمترین شاعران معاصر ایران است و شعرهایش به زبانهای بسیاری از جمله انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی ترجمه شدهاند
🔻 مطالب سایت شهرستان ادب برای #مولوی (به بهانهی روز بزرگداشت این چهرهی درخشان ادبیات فارسی)
▪️ پاییز ما ایرانیان، ادعای شاعرانگیاش را در هشتمین روزش به اثبات میرساند، روز بزرگداشت مولانا جلال الدین محمد بلخی، شاعر شهیر ایرانی. شاعری که کودک و پیر این مرز و بوم، با اشعارش آموختهاند و زیستهاند. شاعر مثنوی معنوی و غزلیات شمس و نویسندهی فیه ما فیه، مجالس سبعه و... . سایت شهرستان ادب پیش از این مطالبی درخصوص مولوی منتشر کرده بود که اکنون به مناسبت بزرگداشت این شاعر شهیر، به بازخوانی گزیدهای از آنها میپردازیم:
▪️روز اول مهر، سالروز تولد زندهیاد حسین منزوی، غزلسرای توانمند معاصر است. شاعری که غزلسرایی و شیوه خاص او در غزل موجب پیدایش پدیدهای به نام «غزل نیمایی» یا «غزل نو» شد.
سایت شهرستان ادب پیش از این چندمطلب با موضوع این شاعر بزرگ معاصر منتشر کرده بود، که امروز به مناسبت درگذشت او، به بازخوانی گزیدهای از آنها میپردازیم: