تاریخ و فرهنگ دره شهر

ادامه مطلب ...

دره شهر در کتاب محمود میرزا سال ۱۲۴۲
#جوان_هاشمی :

ودراین دشت گل ارمنی ممتازی هست که لران از .... که نقش ونگار اغنام خودرا بدان موقوف دارند . وهم به نزدیک این ملک معدن زاج سفید ودیگر . لون . موجوداست . چنانکه به تقریبی فیلمان رایادکردیم .
در ان کوه مومیائی بسیار است بار بار #مومیایی دران موجود است . امانه به خواص معهودی . چنانکه الوار مومیائی را دوای دل درد وامراض درونی احشام میدانند ومریض شان را التیام می بخشد دراین منزل . اسماعیل خان فیلی خلف الصدق کلبعلی خان چنانکه وقایع راتحریرمیکنم تضییع حال دوستان ویاراناست . سالها درازبود . بعدازحیات پدر در به در عزیمت خدمت نمود .

درطول این دشت رودخانه #صدمره است .
این رودخانه ازرودهای عظیم عراق . اراک .است واکثراب های قلمرو اضافت . اغلب اب های لرستان دراین رودمجتمع می شوند . سرچشمه ی اصلی ان گاوماسی اب . نهاوند بهشت ماننداست

اب های کرمانشاه . کردستان . اسداباد . تویسرکان . ملایر . نهاوند . وکنگاور . جمیعا در وی جمع است . عبورش هیچگاه ممکن نیست مگرباهزار کلک .
قدمای قوم براین رود چندین پل بسته اند . جمله خراب هستند .
پلی امروز ازاثار شاهپور برپا است که محل عبوراست . ومشهور به #پل #گامیشان . عظیم بنائی است . سه چشمه بزرگ دارد ودوسه چشمه ی کوچک . دهانه چشمه های بزرگ ۳۰ ذرع می شود سنگی پس از اتمام ان بانی . که این حروفات در وی مستور است نقل کرده به این صفحه نگاشتم .

بسم الله الرحمن الرحیم . بعد الحمداللله الصلات برصفحه ی این سنگ می نگارم که نواب مستطاب عظیم الشان حسین خان ابن شاهوردیخان والی لرستان عفی الله عنها . ابتدای سال ۱۱۰۸ هجری قمری به ترمیم بنی این پل امرفرمود . دراخرسال ۱۱۱۲ هجری قمری . به سرکاری . برخوردابیگ سوری . ومعماری معزالدین دزفولی صورت اتمام یافت
ادامه دارد

این نیازمند . روزی که عبورازان کردم تمغاج . داغ ونشان . گوسفندان رابرداشت که دیگرباج ازگوسفندان ایلات اراک ولرستان نگیرند .واین بنای . قانون . سابق رامطرودکرد که بردوام دولت دعاگویند .
این رود درهرزمین نامی رادارد .
تاکرمانشاه به #گاماسی مشهور
ازانجا به بعد #قراسو موصوف .
درخاک لرستان به #صیمره معروف .
هم بعد ازاتصال بعضی ازاب های لرستان وغیره . به #کرخه که موطن اصلی معروف مشهور به #کرخی است .
ازانجا بامواصلت اب دجله بغداد . واب فرات وانهارعظیم که ازبرعرب وکوه هستان های اطراف واب های کوه گیلویه وبختیاری وهمین اب های مذکور موسوم به #شط_اعرب میگردد وازانجا به دریای عمان ساری وجاری است
@ceymarian
درمورد سنگ نوشته پل گامیشان که محمودمیرزا درکتاب سفرنامه اش بنام مقصود جان . ازان نام برده .
درسال ۱۳۳۲ شمسی که من نوجوانی بودم به همراه مادرم وتعدادی ازهمراهان برای رفتن به زیارت شاه احمد وسیله کلک درمحل گامیشان به اندست رفتیم چون عبور ازرودخانه به طول انجامید ناچار مجبور به اطراق دراطاقک های پل شدیم .من به اطراف پل می گشتم که چشمم به تخته سنگی افتاد نگاهش کردم معلوم بود سنگ نوشته ای بوده که عشایرکوچ رو ازان برای خوردکرده حبوبات شان بعنوان بردگلو ازان استفاده کرده خطهایش ازبین رفته بود ولی درحاشیه هایش کلماتی حک شده باقی مانده بود . چه برسران سنگ امد خدامیداند

دنباله خاطرات بماند . علی اصغرهاشمی . جوان

تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

#سیمره
از الوند به دره شهر و سپس باطلاق های دجله

گاماساب، سیمره، کرخه ..

@CEYMARIAN
سرچشمه ٔ عمده ٔ این رود از کوه #الوند است و از دشت اسدآباد و نهاوند در مقابل کنگاور جاری شده و رود #دیناور ضمیمه ٔ آن می شود از پای #بیستون می گذرد و قبل از بیستون به جنوب منحرف شده از دره های کوچکی عبور میکند و سپس #سیاه_آب یا قره سو که از مشرق کرمانشاه می گذرد و پل تنگی دارد که در جاده ٔ همدان به کرمانشاه واقع شده به آن ملحق می شود و پس از آن از تنگه های کله عبور میکند و این تنگه ها از حیث مناظر طبیعی زیباترین تنگه های ایران بشمار میرود یعنی تا سیروان (شیروان ) که رود #گاماساب از مشرق به مغرب منحرف شده و باید کوه های مختلف را قطع کند تشکیل آبشارها و مناظر طبیعی متعددی میدهدکه شاید در سایر نقاط ایران نظیر آنها کمتر دیده میگردد.
در میان شعبات متعددی که به آن ملحق میشود مهم ترین آنها از اینقرار است : رود #ماهیدشت (توئه رود)، #بالاوارو، #هُلیلان کرند و عده ٔ زیادی رودهای دیگر که همه بطور آبشار از کوه ها فرود می آید. از سیروان به بعد گاماساب داخل لرستان شده بنام #سیمره نامیده میشود و از دره ٔ عمیق و عریضی می گذرد که در جنوب غربی آن #کبیرکوه و در شمال شرقی آن #مله_کوه واقع شده که مجرای رود به آن نزدیکتر است . و در مله کوه #رودبار از ساحل یسار ضمیمه ٔ سیمره شده و از آن ببعد تا #کشگان_رود شعبه ٔ دیگر ندارد.
کشگان رود در پل #گامیشان به #سیمره ملحق میگردد پس از آن تا #پل_تنگ از میان تخته سنگهایی که از کوه ها ریخته است عبور نموده از ساحل یسار آب خانی و بعضی شعبات دیگر به آن میریزد، در پل تنگ آبشار مهمی به ارتفاع 40 و عرض 3 متر دیده می شود که عمق آب رود در موقع خشکی قریب 15 متر ولی در موقع ذوب برف سرچشمه های سیمره تمام دره ٔ پل تنگ را آب گرفته و منظره ٔ طبیعی عجیبی تشکیل میدهد پس ازپل تنگ داخل تنگه ٔ عمیقی شده در مقابل قلعه ٔ قاسم وارد جلگه ٔ #خوزستان می شود و قبل از قلعه ٔ قاسم آب #زال و #تلارود به آن میریزد.
از نقطه ٔ معروف به پای پل ببعد رود سیمره موسوم به #کرخه شده از زمینهایی که بواسطه ٔ رسوبات خود آن تشکیل یافته می گذرد. و به باطلاقهای شط #گامش (جاموس ) ختم میشود ولی سابقاً از نهر هاشمی و جنوب شط جاموس و حویزه گذشته مستقیماً وارد باطلاقهای #دجله میگردد.
این رود در تاریخ قدیم به اسم #اوکنی معروف بود و #گاماساب (گاوماسا رود) نیز بمعنی گاومیش آب یعنی رود بزرگ میباشد. این رود دارای 550 سنگ آب است ....
دهخدا
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN