Volupté(جستارهایی درباره‌ی هنر و فرهنگ)

نیوتون عنوان کرد که زمان و مکان هر دو "مطلق" اند, چون هیچ یک به وجود پدیده‌های فیزیکی یا ایده‌های ما از آنها وابسته نیستند. زمان یکنواخت و بدون ارتباط با هیچ چیز بیرونی جریان دارد. به همین ترتیب سخن گفتن از "مکان" به معنای مطلق نیوتونی آن تنها هنگامی حقیقتاً معتبر است که به روابط مکانی‌ای معتقد باشیم آنگونه که در ذهن وجود دارند.
...

بارکلی اظهار داشت که اعداد نمی‌توانند بیرون از ذهنی که فعالیت‌های ریاضی انجام می‌دهد, وجود داشته باشند. ریاضیات هم‌چنین نمی‌تواند تجربی باشد. ایده‌های حسی ما خود از پیش شماره‌گذاری نشده‌اند.

ریاضیات ابداع خود ما است. این نگرش از بارکلی یک "فرمالیست" ساخت, یعنی کسی که معتقد است اعداد پدیده‌های خیالی سودمندی هستند که واقعیت مستقلی ندارند. بارکلی فلسفه‌ی علم مدرنی دارد. مفهوم "اصل عدم قطعیت" ورنر هایزنبرگ در نظریه‌ی کوانتوم بر نقش "مداخله‌آمیز" مشاهده‌گر تأکید دارد. به این معنا که حضور مشاهده‌گر می‌تواند آزمایش فیزیک ذرات را تحت تأثیر قرار دهد. اگر نظریه‌ی نسبیت اینشتین پابر جاست, احتمالاً مفهوم زمان و مکان به نظر بارکلی نزدیک‌تر خواهد بود تا نیوتون.

متن: تجربه‌گرایی, دیو رابینسون و بیل میبلین

#بارکلی #نیوتون #هایزنبرگ #اینشتین #دیو_رابینسون #بیل_میبلین

@volupte