🏛 تاریخ درترازو 🏛 Date in the balance

#رضاشاه
و بستر مشروطه

تاریخ را نباید تک خطی خواند. در تاریخ هیچ قهرمان سوال اسبی که به یکباره مبدع اقدامات گوناگون باشد وجود ندارد. گراهام بل اگر تلفن و ادیسون برق را اختراع کرد به خاطر استفاده از بستری بود که مخترعان قبل از آنها فراهم کرده بودند.

جامعه ایران عهد رضاشاه هم اگر در مسیر مدرنیزاسیون قرار گرفت و برخی تغییرات اجتماعی از قبیل ساخت ارتش مدرن و دانشگاه و دادگستری و امثالهم پیگیری شد، برای آن بود که اندیشه مدرن و تفکر مدرن و نیاز به تغییر جامعه از چند دهه قبل توسط نسلی از روشنفکران مشروطه (که اغلب هزینه‌های سنگینی هم بابت قانونخواهی و وطن دوستی خود داده بودند) وارد ایران شده و گفتمان سنتی سلطنت را که در آن مردم «رعیت» و پادشاه «قبله عالم» تعریف می شد را به چالش کشیده بودند.

اگر ایران عصر رضاشاه در مسیر مدرن شدن قرار گرفت ریشه در تلاش های #میرزاحسن_رشدیه داشت که سالها زندگی خود را با مرارت و سختی صرف آموزش و ساخت مدارس نو و فهماندن نیاز به آموزش علوم جدید در کشور کرده بود.
اگر جامعه ایران در مسیر متفاوتی در عهد رضاشاه قرار گرفت نتیجه تلاش روزنامه نگاران و شاعران و اندیشمندان وطن دوستی چون #ملک_الشعرای_بهار و #دهخدا و نسیم شمال و #عارف_قزوینی و میرزا آقاخان کرمانی و طالبف تبریزی و میرزایوسف خان و ادیب الممالک و بسیاری دیگر بود که سالها تلاش کرده بودند تا مفهوم وطن و قانون و آزادی را و نیاز به تغییر و گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن و فهم جهان مدرن و نیاز به تحصیل همگانی و نیاز به آموزش زنان و مسائلی از این قبیل را در جامعه نهادینه نمایند.

اگر اندیشه نوخواهی و تجدد در ایران شکل گرفت محصول تلاش روزنامه‌نگارانی بود که در هر گوشه دنیا با هزاران سختی و مرارت تلاش می‌کردند که #حبل_المتین و «عروة الوثقی» و «قانون» و «پرورش» و «اختر» و... چاپ کنند و به هر طریقی شده آنها را به کشور برسانند تا اندک افرادی که سواد خواندن و نوشتن دارند کمی با تغییرات جهان آشنا شده و جامعه ایرانی را در مسیر متفاوتی قرار داده و کشور را از خواب غفلت تاریخی بیدار نمایند.

اگر ایران در مسیر تجدد و دگرگونی قرارگرفت نتیجه تلاش رساله هایی مانند #یک_کلمه و #مکتوبات و «سیاحت نامه ابراهیم بیگ» و امثالهم بود که تلاش می کردند مفهوم جدیدی از انسان و حقوق انسان را به رعیت عقب مانده ایرانی بیاموزند.

رضاشاه پهلوی در چنین بستری که با دشواری و مرارت فراوان ایجاد شده بود به قدرت رسید و با کمک برخی رجال نواندیش و وطن دوست دیگری چون مستوفی الممالک و مخبرالسلطنه و #علی_اکبرخان_داور و #محمدعلی_فروغی و بسیاری دیگر پایه گذار برخی دگرگونی ها و تغییرات در جامعه شد.

حال بخش بزرگی از سلطنت طلبان امروز به واسطه ثروت و قدرت رسانه ای، جَوی راه انداخته اند که انگار رضاشاه و محمدرضاشاه پهلوی فرشتگانی مبذول شده از سوی پروردگار برای نجات خلق ستمدیده و نمک نشناس ایران بودند و اگر آنها به قدرت نمی رسیدند، ایران هنوز در جهل مرکب و خمودگی فکری خود به سر می برد. این روایت که توسط بخش های بزرگی از جامعه که تاریخ را با چند استاتوس و پست در فضای مجازی و چند مستند و کلیپ شبکه "من و تو" شناخته است، روایتی بسیار باورپذیر و جذاب است و در هر محفل و نشستی به عنوان سند دانایی و شناخت عمیق تاریخی ارائه می شود.

این نگاه توهین آمیز، سرزمین ایران با تاریخ پرشکوه و فرهنگ و ادبیات چندهزارساله را در جایگاه چنان سرزمین عقب مانده ای می نشاند، که حتی به اندازه کشورهای آفریقایی نیز توان مواجهه با مدرنیزاسیون و ابزارهای وارداتی آن را نداشته است. این طیف از متعصبان سلطنت این واقعیت ساده که امروزه حتی در عقب مانده ترین کشورهای دنیا هم آسفالت و راه آهنی هست و مردم با الاغ تردد نمی کنند را نادیده گرفته و می خواهند تمام ابزارهای وارداتی تکنولوژیکی را که از بدیهیات جهان مصرفی قرن بیستم و در راستای صادرات کالاهای صنعتی خود به جهان سوم صورت می گرفت را به نام دستاوردهای تمدنی پهلوی اعلام نمایند.

👈 البته در اینکه خدمات توسعه ای زیادی در عصر رضاشاه صورت پذیرفته است هیچ انسان باانصافی شک و تردید نمی کند اما این بزرگنمایی عجیب که بقای سرزمینی با این تاریخ و قدمت که بزرگان ادبیش تنه به تنه بزرگترین اندیشمندان و ادیبان جهان می زنند را به رضاشاه پهلوی و دستاوردهای او تقلیل دهیم، حقیقتا سخنی گزافه و بیهوده است.

✍ #فرهادقنبری

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

‍ مرحوم #حبیب_یغمائی در خاطراتش گفته:
در دوره #رضاشاه که در عزا داری، سینه زنی، و قمه زنی ممنوع شده بود، یک روز #ملک_الشعرای بهار به شوکت الملک (امیربیرجند) گفته بود سپاس خدای را که در این دیار هم برق دارید، هم آب، هم مدرسه، هم سالن نمایش، همه چیز دارید. اینکه بعضی ها هنوز شکایت می کنند دیگر چه می خواهند؟

#شوکت_الملک گفته بود:
اینها برق نمی خواهند؛ اینها "محرم" می خواهند. اینها مدرسه نمی خواهند، #روضه_خوانی می خواهند. که صبح و شب گریه کنند.
"کربلا" را به اینها بدهید، انگار همه چیز داده اید. مغزشان منجمد شده به قرنها پیش ، و هرگز #انگلیس و #روسیه نخواهند گذاشت این مردم به خود بیایند و دنبال پیشرفت وتوسعه بیفتند.

حبیب یغمائی متعلق به روستایی بود بنام #خور و خیلی بآنجا عشق می ورزید.
در آنجا #درمانگاه و #کتابخانه و #مدرسه ای ساخت و برای آبادانی آنجا جلوی هرکس و ناکسی ریش بخاک مالید و زانو زد.
مهمتر آنکه کتابخانه ای درست کرد و همه کتابهای خطی اش را که در طول عمر با خون دل جمع آوری کرده بود به آنجا منتقل کرد و وصیت کرد بعد از مرگش اورا آنجا دفن کنند.
می دانید مردم "خور" با جنازه اش چه کردند؟
وقتی پیکر نحیف و رنج کشیده اش را با کاروانی متشکل از شاگردانش، دکتر اسلامی، دکتر #باستانی_پاریزی، دکتر #زرین کوب، #سعیدی_سیرجانی و دیگر چهره های نامدار وطن به روستای خور رسید، همان کودکانی که در مدرسه "یغمائی" درس خوانده و یا می خواندند، و همان مردمانی که در درمانگاهش درد های خود و عزیزانشان را درمان میکردند، چه که نکردند.
به فتوای پیشنماز همان روستا، دامنشان را پر از سنگ  کردند تا جنازه این خدمتگذار صدیق به فرهنگ ایران را سنگباران کنند.
دردناک تر آنکه پس از دفن جنازه، فرزندانش دوسه روزی در مقبره اش کشیک دادند تا مبادا پیکرش را از زیر خاک بیرون بیاورند و به لاشخورها بدهند.
شعر #روباه_وزاغ که تو دبستان خوندیم که یاد بگیریم کلاه سرمون نره از سروده های همین یغمایی است.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

بنای یادبود آرامگاه #حکیم_فردوسی در عین سادگی یکی از زیبا ترین آثار وابنیه ایست که برمزارهای مفاخرفرهنگی ساخته شده است.عبدالحسین خان سردارمعظم( #تیمورتاش) نخستین کسی بود که کوشش عملی برای ساخت آرامگاه را آغاز کرد. او در دوازدهم امرداد ۱۳۰۳ در زمانی که #نماینده_نیشابور در مجلس شورای ملی بود، خواهان تصویب بودجه‌ای برای ساخت آرامگاه فردوسی شد.گفتنی است #ملک_الشعرای_بهار نیز از کسانی بود که برلزوم احداث بنایی برآرامگاه حکیم توس تاکیدداشت.

جالب است بدانیم که طراح وناظر اجرای این بنا زنده یاد مهندس #هوشنگ_سیحون بود.

برای احداث این بنا در کل مبلغ یک میلیون وچهارصدوبیست هزارتومان(۱,۴۲۰,۰۰۰)هزینه شد.هفتاد هزارتومان از این مبلغ از طریق فروش بلیط بخت آزمایی و مابقی از محل کمکهای مردمی وانجمنهای خیریه تامین شده بود.

بنای مزبور درسال ۱۳۱۳ با حضور #رضاشاه_پهلوی وعده ای ازمستشرقان وفردوسی پژوهان گشایش یافت.


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

بنای یادبود آرامگاه #حکیم_فردوسی در عین سادگی یکی از زیبا ترین آثار وابنیه ایست که برمزارهای مفاخرفرهنگی ساخته شده است.عبدالحسین خان سردارمعظم( #تیمورتاش) نخستین کسی بود که کوشش عملی برای ساخت آرامگاه را آغاز کرد. او در دوازدهم امرداد ۱۳۰۳ در زمانی که #نماینده_نیشابور در مجلس شورای ملی بود، خواهان تصویب بودجه‌ای برای ساخت آرامگاه فردوسی شد.گفتنی است #ملک_الشعرای_بهار نیز از کسانی بود که برلزوم احداث بنایی برآرامگاه حکیم توس تاکیدداشت.

جالب است بدانیم که طراح وناظر اجرای این بنا زنده یاد مهندس #هوشنگ_سیحون بود.

برای احداث این بنا در کل مبلغ یک میلیون وچهارصدوبیست هزارتومان(۱,۴۲۰,۰۰۰)هزینه شد.هفتاد هزارتومان از این مبلغ از طریق فروش بلیط بخت آزمایی و مابقی از محل کمکهای مردمی وانجمنهای خیریه تامین شده بود.

بنای مزبور درسال ۱۳۱۳ با حضور #رضاشاه_پهلوی وعده ای ازمستشرقان وفردوسی پژوهان گشایش یافت.


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

بنای یادبود آرامگاه #حکیم_فردوسی در عین سادگی یکی از زیبا ترین آثار وابنیه ایست که برمزارهای مفاخرفرهنگی ساخته شده است.عبدالحسین خان سردارمعظم( #تیمورتاش) نخستین کسی بود که کوشش عملی برای ساخت آرامگاه را آغاز کرد. او در دوازدهم امرداد ۱۳۰۳ در زمانی که #نماینده_نیشابور در مجلس شورای ملی بود، خواهان تصویب بودجه‌ای برای ساخت آرامگاه فردوسی شد.گفتنی است #ملک_الشعرای_بهار نیز از کسانی بود که برلزوم احداث بنایی برآرامگاه حکیم توس تاکیدداشت.

جالب است بدانیم که طراح وناظر اجرای این بنا زنده یاد مهندس #هوشنگ_سیحون بود.

برای احداث این بنا در کل مبلغ یک میلیون وچهارصدوبیست هزارتومان(۱,۴۲۰,۰۰۰)هزینه شد.هفتاد هزارتومان از این مبلغ از طریق فروش بلیط بخت آزمایی و مابقی از محل کمکهای مردمی وانجمنهای خیریه تامین شده بود.

بنای مزبور درسال ۱۳۱۳ با حضور #رضاشاه_پهلوی وعده ای ازمستشرقان وفردوسی پژوهان گشایش یافت.


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

۷ اردیبهشت ۱۳۱۱ #نشسته از راست:

👈دینشاه ایرانی، #ملک_الشعرای_بهار،رابیندرانات تاگور ( نویسنده بزرگ هندی)، علی دشتی
#ایستاده از راست:

👈رشید یاسمی، عباس اقبال،سعید نفیسی،نصرالله فلسفی،محمدسعیدی و میکده...

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

فیلمی درباره خانه #ملک_الشعرای_بهار شاعر نام آشنای ایرانی.

از سال ۱۳۹۰ تا کنون خبر تخریب خانه منسوب به ملک‌الشعرای بهار به گوش می‌رسد و سپس تکذیب می‌شود.

آخرین بار سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که قصد تخریب ندارد و در صدد بازسازی آن است.تا این که چندی پیش باز هم خبر تخریب این خانه آمد.

این بار سری به این بنای ۷۰ ساله زدیم و جویای احوال آن شدیم.

اما به نظر می‌رسید نه خبر تخریب درست است و نه در طول این سال‌ها بازسازی شده است.

این خانه که پس از انقلاب به نام ستاد اجرایی فرمان اما مصادره شده بود حالا اوضاع خوبی ندارد و هر آن ممکن است فرو بریزد.😭

◀️ مدت ویدئو:۲دقیقه ۲۹ ثانیه

t.center/tarikhdartarazoo 🏛