🏛 تاریخ درترازو 🏛 Date in the balance

تنها اثر بجا مانده از دبدبه وکبکبه وجاه وجلال وجبروتِ #مظفرالدین_شاه قاجار، ۳۷ ثانیه #صدا ست.!!!

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

🔺تصویر فرمان مشروطیت به خط #احمدقوام.
امروز ۱۴ مرداد ماه یکصدو هجدهمین (۱۱۸)سالگشت امضای فرمان مشروطه است.

جنبش مشروطه‌خواهی یا #انقلاب_مشروطه مجموعه کوشش‌ها و رویدادهایی است که به امضاء کردن فرمان مشروطه توسط #مظفرالدین_شاه قاجار در ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ انجامید و تا دوره #محمدعلی_شاه برای تبدیل حکومت استبدادی به حکومت مشروطه ادامه یافت و منجر به تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب نخستین قانون اساسی کشور ایران گردید.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

تصویری از #مظفرالدین_شاه قاجار
درزمان ولایتعهدی.

تبریز
سال ۱۲۴۱ خورشیدی

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

می‌گویند #مظفرالدین_شاه وقتی سبیلش چرب می‌شد و خود را در آیینه می‌دید، بسیار سر کیف می‌آمد و در آن لحظه از سر سرمستی خواسته هرکسی را که کنارش بود، اجابت می‌کرد.
درباریان و نزدیکان شاه کم کم از این علاقه شاه به چرب شدن سبیلش سوء استفاده کردند و هر وقت #ابوالقاسم_خان را می‌دیدند که راهی اتاق شاه شده، فورا خود را به شاه‌نشین می‌رسانند و خواسته‌شان را مطرح می‌کردند.

شاه هم که حسابی سر کیف آمده بود، همه را یکی یکی اجابت می‌کرد. به این ترتیب اصطلاح سبیل کسی را چرب کردن کم‌کم در میان مردم کوچه و بازار راه پیدا کرد و به ضرب المثل تبدیل شد. امروزه هرکس بخواهد برای گرفتن امتیاز به کسی رشوه بدهد، می‌گویند سبیلش را چرب کرده است.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

‍ شاه ترسو

#مظفرالدین_شاه که در تاریخ جدید ایران نامش همیشه با نام مشروطه و تغییر رژیم برده می شود یکی از ساده لوحترین سلاطین ایران و شاید جهان بود. در تاریخ ایران کمتر پادشاهی به این اندازه کم آزار و نرمدل دیده شده است و این خود نیز تصادفی نیکو برای آزادیخواهان برای به دست آوردن مشروطیت و گرفتن دستخط ملوکانه برای افتتاح مجلس شورای ملی بود. به هرحال، این پادشاه که تنها حسنش همین #کم_آزاری و نرمدلی او بود، از مراتب علم و فضل و هوش و درایت نیز چندان سهمی نداشت. گزاویه پاولی که در سفر مظفر الدین شاه به پاریس (۱۹۰۵) از
طرف دولت فرانسه مهماندار بود در این خصوص می نویسد:

"مظفر الدین شاه با پدر خود هیچ جهت اشتراک نداشت. به این معنی که این پادشاه در حقیقت #طفلی_مسن بود. از یک طرف هیکل درشت ، سبیلهای پرپشت چشمهای گرد پر از مهر شکم گنده و چاقی ظاهرش و از طرفی ذهن کهنه پرست و هوش ضعیف او جلب توجه می کرد. از جهت میزان فکر و فهم، مظفر الدين شاه حكم یک بچه مدرسه ای دوازده ساله را داشت و درست همان تعجب و سادگی و کنجکاوی که به چنین طفلی دست می دهد به او نیز دست میداد سرگرمی او همیشه چیزهای کوچک بی اهمیت بود و تنها به همین قبیل اشتغالات توجه میکرد و غیر از اینها به چیز دیگر دلخوش نمی شد... ابتیاع اشیاء نوازندگی سیاهان افریقایی یا فرشهای کهنه یا چهار دست کارد و چنگال همه در پیش چشم او یکسان بود.»

✍ #محمودحکیمی
📕هزارو یک حکایت تاریخی
ج۲ / ص۲۶۵
t.center/tarikhdartarazoo 🏛

مجلس گزینشی، نمایشی ،فرمایشی وبله قربانگو...


استبداد شاهان قجر که خود را #سایه_خدا بر زمین می پنداشتند، به حدی دهشتناک بود که مشروطه چی های اولیه، حتی جرات نام بردن آشکار و بی محابا از هدف مشروطه،  یعنی برپایی مجلس را نداشتند.

چنان چه در گفتگو با #مظفرالدین شاه به جای مجلس، از #عدالتخانه نام بردند.

حکومت قاجار با شیوه سرکوب سرخ در برابر این هدف، یعنی تشکیل مجلس ایستاد.

اما بالاخره با ایستادگی و اتحاد مشروطه چیان، مظفرالدین شاه که خود را آشکارا ضل الله می نامید، با تشکیل مجلس موافقت کرد.

ولی پس از مرگش، فرزندش #محمدعلی‌شاه با یاری جستن از #رفقای_روس و برخی علمای حکومتی و درباری ، #واپسگرایان و اوباش و به توپ بستن نخستین مجلس توسط روس ها، دوره پر شقاوت #استبدادصغیر آغازید.

ولی این دوره نکبت بار نیز با همت ایرانیان و شکست دادن روس ها، سرداران قاجار و سپس تبعید شاه نزد اربابش روسیه،دوباره با رنج و درد و شقاوت و سرکوب و کشتار، بالاخره با پیروزی مشروطه خواهان پایان یافت.

ولی این بار دیگر شاهان قاجار و اعیان و اشراف و مستبدین، تاکتیک خود را در برابر مخالفت با مجلس به کلی عوض کردند.

پس از شکست استبداد صغیر و تبعید محمد علی شاه، رهبران حکومت ها در دوره کوتاه سلطنت قاجار، سهل است که در عصر پهلوی و جمهوری اسلامی ، نه تنها باتداوم و استمرار تشکیل مجلس مخالفت نکردند، بلکه به ترغیب و تشویق مردم برای شرکت در انتخابات و رای دادن به نامزدها پرداختند.

ولی این بار افسار کار مجلس را با ترفندی جدید دراختیار گرفتند:

امروزه می بینید که حکومتی ها  به جای دادن آزادی کامل، شیوه دستچین کردن نامزدان را در پیش گرفتند.

بدین ترتیب که  نامزدان دلخواه خود را از پیش گزینش کرده و پس از عبور دادنشان از غربال های متعدد، آنان را با ترفندهای گوناگون در معرض دید و نظر مردم برای انتخاب شدن قرار می دادند.

زین پس نتیجه انتخابات در بیشتر دوره های مجلس از پیش معلوم بود:
مجالسی با اکثریت واپسگرایان(مرتجعین)، خوانین و اشراف زادگان، روسوفیل ها، آنگلوفیل ها و آلمانوفیل ها،
در کنار اقلیتی کوچک از فرهیختگان ایراندوست، دارای ایده ها و طرح و برنامه هایی برای ترقی و پیشرفت.

کوتاه سخن آنکه گرچه مجلس شورای ملی تکوین یافت، ولی زان پس، با به سر عقل آمدن ارتجاعیون، دوران #استبدادکبیر آغاز شد.
دورانی که نه تنها مجلس که مجالس و حتی شوراهای جورواجور، متشکل از اعضای غربال شده، گزینشی و نمایشی شکل گرفتند.

زین پس استبداد کبیر برای تداوم موجودیت خود در جهان رو به دموکراسی، نیازمند نمایش برگزاری انتخابات بود.

هم چنین نیازمند مجالس و شوراهای نمایشی در نقطه به نقطه و شهر به شهر و ده به ده و کوچه به کوچه بود.
بنابراین انتخابات مجلس تنها در چند دوره استثنایی، فرصت تنفس و بالندگی برای مردم فراهم آمد.
ولی در نهایت با تبدیل استبداد صغیر به استبداد کبیر، شاهان و مدیران و رهبران در واقع همچنان ظل الله های جدید باقی ماندند، یعنی شاهان مستبد دیگری که مانع تابش نور خدا بر ملت بودند.
آنان در واقع با بستن همه روزنه های نور، ملت را در سایه قرار دادند.

✍ #یدالله_کریمی_پور

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

ذينفعان عقب ماندگی ايران در دوره قاجار

در دوره #مظفرالدین_شاه قاجار بسیاری از رذل ترین افراد، دربار قاجار را اشغال کرده بودند یکی از آنها #امیربهادر وزیر دربار بود

در انقلاب مشروطیت، وقتی مظفرالدین شاه می خواست فرمان مشروطیت و ایجاد پارلمان را صادر کند همین امیر بهادر شمشیر کشید و گفت اگر بخواهید پارلمان ایجاد کنید من خودم را می کشم!

مخبرالسطنه می نویسد :
مظفرالدين شاه در فکر ایجاد مجلس بود اما «ديوار جهل و ظلمت اطراف او را گرفته است، از عين الدوله، امير بهادر و امثال اينها چه انتظار بايد داشت... اصرار شاه براى كسب اطلاع از اوضاع ژاپن است كه ترقيات اروپایى كرده.

ميدانم شاه مايل به اصلاح هست لكن اصلاح، مانع منافع اطرافیان است، نخواهند گذارد...»

منبع:
📕خاطرات و خطرات، مهدی قلی خان هدایت (مخبرالسلطنه)، ص ۱۳۷
t.center/tarikhdartarazoo 🏛

سال ۱۲۷۶ خورشیدی
عصر پادشاهی #مظفرالدین_شاه قاجار

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

عصر #مظفرالدین_شاه قاجار را می توان دوران یک کشور وهزار حاکم خواند.اما هیچ کس خودمختارتر ،قلدرتر وخودسرتر از #مختارالسلطنه "رئیس نظمیه تهران" نبود.

همه درباریان از وی حساب می بردند.وی درهمه امور حکومتی دخالت می کرد به نحوی که #ناظم_الدوله حکمران تهران که بر او ریاست داشت، عملا قادرنبود مانع مداخله وتصرف اودرکارهای دیگران شود.
وی هرچه بود در مواجهه با #گران‌فروشی وگرانفروشان موفق بود.

بعنوان مثال برخوردش با کسانی که غذای مانده ویا ماست ترش می فروختند عجیب وغریب بود. او بارها دستور داده بودماستهای ترش را به فروشنده #اماله کنند.این مجازات معمولا در #سبزه_میدان ودرملاعام اعمال می شد.

#محمودحکیمی
📕ازتاریخ بیاموزیم

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

سال ۱۲۷۹ خورشیدی.
عصر سلطنت #مظفرالدین_شاه قاجار.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

#روزتهران

در سال ۱۲۸۵ خورشیدی، #مظفرالدین_شاه فرمان مشروطیت را امضا کرد و اولین جلسه شورای ملی در ۱۴ مهر همان سال در کاخ گلستان برگزار شد. به دنبال تشکیل نخستین دوره مجلس، قانون اساسی نیز تصویب شد و طی متمم قانون اساسی که در ۱۴ مهر ۱۲۸۶ امضا شد و در ماده چهارم این متمم چنین نوشته شده بود:

"پایتخت ایران، طهران است" وبدینسان تهران رسما به عنوان #پایتخت اعلام می شود‌.
تا قبل این تاریخ تهران #دارالخلافه نامیده می شد.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

اولین #چرخ_خیاطی در ایران توسط
#مظفرالدین_شاه از سفر فرنگ آورده شد.

شوربختانه #قشریون_مذهبی در ابتدا بر این باور بودندچون
این وسیله ساخت فرنگستان است
دوختن لباس با آن جایز نیست
و پارچه #نجس می شود!.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

#مظفرالدین_شاه قاجار بسال ۱۲۸۴ یعنی ۶۰ سال قبل از تشکیل کشور امارات متحده به سفیر انگلیس پیغام داده:

فرستنده: مظفرالدین شاه
گیرنده: صدر اعظم
تاریخ: ۱۳۲۳ قمری=۱۲۸۴ خورشیدی

"جناب اشرف صدراعظم!

به وزیر خارجه ابلاغ نمایند که به سفارت انگلیس بگوید، پارسال در این باب مذاکرات شد. دولت انگلیس از ما خواهش کرد که بیرق خودمان را از این دو جزیره برداریم تا رسیدگی و گفتگو شود در صورتی که ما خودمان می‌دانیم که این دو جزیره، ملک مسلمه دولت ایران است در این صورت چطور دولت انگلیس در عالم دوستی راضی می‌شود که ما  ملک مطلق خودمان را به شیخ واگذار کنیم و او بیرق در آنجا بیفرازد. شما باز هم گفتگو کنید و ما به هیچ وجه از حق خود کوتاه نخواهیم گشت."



گزیده اسناد خلیج فارس (۱۳۷۲). ج۱. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، چاپ دوم.  ص۲۷۸ )


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

تصاویری کمیاب ازسفر #مظفرالدین_شاه به اروپا.
نکته جالب اینه که تقریبا درتمام صحنه ها شش دونگ حواس شاه به دوربینه.!

⏰۲دقیقه و۴۸ ثانیه

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

میرزاعلی‌اکبرخان نفیسی مشهور به
#ناظم‌الاطباء_کرمانی ...

(تولد ۱۵ فروردین ماه ۱۲۲۶ (خورشیدی) در کرمان، درگذشت ۸ تیر ماه ماه سال ۱۳۰۳ خورشیدی در تهران)

پزشک، ادیب و دانشمند ایرانی و از برجسته‌ترین پزشکان ایرانی اواخر عهد قاجارمحسوب می‌شود.

او پزشک مخصوص دربار #مظفرالدین_شاه و مؤثر در امضای فرمان مشروطیت بوده‌است.

وی در تأسیس چند مریضخانه به سبک اروپایی در تهران ومشهد و… نقش اصلی داشته و از بنیان‌گذاران نخستین مجلس حفظ‌الصحة در تاریخ ایران به‌شمار می‌آید.

تألیفات پزشکی وی متعدد بوده و در زمینه‌های غیرپزشکی نیز شاخص‌ترین اثر او فرهنگ لغت بزرگ و چهارجلدی است که با عنوان 
#فرهنگ_ناظم‌الاطبا مشهور است.

ناظم‌الاطبا که فرهنگ لغتش از مهم‌ترین منابع لغت‌ نامه‌ دهخداست،وقتی شروع به نوشتن فرهنگش کرد، متوجه شد كه باید انگلیسی هم بداند؛ رفت و آموخت، آن موقع ۵۵ ساله بود.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

تاریخچه راه اندازی
#تاکسی


تا سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ ه.ش تعدادی از اتومبیل‌های شخصی به‌عنوان کرایه در خیابان‌های تهران به جابه‌جا کردن مسافر مشغول بودند.
ولی هنوز درشکه‌ها نیز جایگاه خود را داشتند و مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

در سال ۱۳۲۵ ه.ش شرکتی به نام ب. ب. تاکسی (B. B. TAXI) با ده دستگاه اتومبیل فیات شروع به‌کار کرده و با کرایه ۵ قران مسافران را در تهران به مقصد می‌رساند.

این تاکسی‌ها پاتوقشان بیشتر جلوی هتل‌ها، سینماها و تئاترها بود و مانند آژانس‌های امروزی فقط مسافران را به‌صورت تک سرنشین یا احتمالا خانوادگی بدون آنکه مسافر دیگری را در بین راه سوار کنند به مقصد می‌رساندند.
استقبال مردم از این تاکسی‌ها باعث شد که بعد از چند ماه شرکت بر تعداد خودرو‌های خود اضافه کرده و آن را به پنجاه دستگاه برساند.

در همین سال‌ها عده دیگری از مردم نیز به فکر ایجاد شرکت‌های خصوصی تاکسیرانی افتادند از جمله خانم فخرالدوله (شاهزاده قاجار و مادر دکتر علی امینی نخست‌وزیر دوران پهلوی) که در سال ۱۳۲۶ ه.ش با خرید یکصد دستگاه تاکسی و تحت اختیار قرار دادن آنها به ۱۰۰ شوفر و با تاسیس سازمانی مستقل، #تاکسیرانی_تهران را در کنترل خود درآورد.

اشرف الملوک، ملقب به #فخرالدوله، نهمین دختر #مظفرالدین شاه قاجار که با بهره گیری از ارثیه پدری و مدیریت خود، به یکی از ثروتمندترین زنان ایران تبدیل شد، اولین کسی بود که در ایران به فکر این افتاد که تاکسی و فرهنگ استفاده از تاکسی را در میان مردم ایران رواج دهد.

اگرچه برخی منابع تاریخی نوشته اند که فخرالدوله اولین فرد واردکننده تاکسی به تهران نبوده است و آن را به علی امینی فرزند پسر فخرالدوله نسبت داده اند.
اما در کتاب «اولین زنان» نوشته «عذرا دژم» هم به این موضوع اشاره شده است که فخرالدوله اولین کسی بوده که چنین فکری به سرش زده است.
حتی در قسمتی از تاریخ آمده است که او به پسرهایی که می خواستند متأهل شوند یک تاکسی برای امرار معاش هدیه می داده که آنها بتوانند از پس هزینه های زندگی خود بر بیایند و علاوه بر این، نان حلالی هم کسب کنند.

انواع خودرو‌های تاکسی در آن دوران مانند امروز نبود و نوع ماشین‌ها بسیار متنوع بود از سال ۱۳۴۷ هـ..ش که کم کم همه تبدیل به یک مدل خاص به نام پیکان شدند و بعدها در دهه هفتاد نیز کم‌کم به رنو ۲۱ و هیوندا تبدیل و امروز نیز سمند و پراید جایگزین آنها شده‌اند...

در آن زمان انواع و اقسام خودرو با گرفتن اجازه نامه از شهرداری تبدیل به تاکسی می‌شدند از جمله خودرو‌های فیات، مسکویچ، فورد، واکسال، آستین، شورلت، اپل، بنزهای ۱۷۰ و ۱۸۰ و ۱۹۰ ، دوج و... که همگی با رنگ کردن گلگیر‌های جلو و عقب به رنگ سفید به عنوان تاکسی مشغول به‌کار بودند.

👈 یکی از نکات جالب در رابطه با رانندگان سواری‌های کرایه این بود که تمامی آنها به هنگام رانندگی با خودروی خود باید کت و شلوار به تن می‌کردند.
وباید آرمی فلزی به صورت مدال را که تصویری از یک خودرو روی آن به صورت بر جسته منقوش بود روی یقه و سینه خود نصب می‌کردند.

t.center/tarikhdartarazoo‌ 🏛

کاریکاتور #مظفرالدین_شاه در مجله‌های طنز اروپا.

سفر مظفرالدین شاه به فرنگ در سال ۱۹۰۵ میلادی در مجله‌های فکاهی اروپا بازتاب زیادی داشت.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

کتابدار خیانت پیشه:

یکی از کتابداران بدسابقه وخیانت پیشه ایران کسی نبودجزمیرزاعلی #لسان_الدوله، رییس کتابخانه سلطنتی #مظفرالدین_شاه قاجار.
او درزمان تصدی این شغل چنان رسوایی ببارآوردکه نامش چون لکه ننگی برساحت گنجوران این سرزمین باقی خواهدماند.
لسان الدوله که ازآغاز تاپایان سلطنت مظفرالدین شاه رییس این کتابخانه بودچون از بی توجهی شاه ودربارش نسبت به کتاب وکتابخانه آگاه بود، مخفیانه چوب حراج به کتابهای ارزشمند آن کتابخانه زد وپربها ترین کتب موجود را بسرقت برد وبه خارجی ها فروخت.

لسان الدوله با مرگ مظفرالدین شاه وآغاز دوره محمدعلی شاه از کاربرکنار، دستگیر وزندانی شدوسالها تحت پیگرد ومحاکمه قانونی قرارگرفت.

مجله #بخارا - شماره۸۲ -ص۱۴۱

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

لنین درجایی گفته بود:
به صرف نارضائی مردم از حکومت، سقوط دولت ها موجب نخواهد شد و این امر دو شرط اساسی لازم دارد:
۱- #نارضایتی_مردم
۲- #خودباختگی_حکومت

و این آخرین را می توان به #خوف_حکومت تعبیر کرد. تا وقتی حکومتها خوف نداشته باشند، نارضائی مردم کاری نخواهد کرد، صد سال مردم از قاجار ناراضی بودند و اغلب ناراضی ها یا پوست کنده شدند و یا قهوه قجری خوردند و آب از آب تکان نخورد. تنها روزی این نارضائی نتیجه داد که #مظفرالدین_شاه خود را باخت. او در سفر اروپا متوجه شد که آن کاری که او در ایران به نام سلطنت می‌کند سلطنت نیست، علاوه بر آن چون آدم مذهبی بود در برابر روحانیون کوتاه آمد و خود را باخت و بعد از آنهمه مقاوت بالاخره برید. وقتی در زمان مظفرالدین شاه یک طلبه سید مشروطه خواه در مسجد کشته شد و مظفرالدین شاه که تا آن حد به سادات معتقد بود که گمان می‌کرد سید صحیح النسب را هیچ وقت صاعقه نمی‌زند. طبق گفته دکتر «اعلم الدوله»، چندین شب تا صبح راحت نخوابیده، و چندین بار از خواب جسته و می‌گفت :
در روز قیامت جواب جدش را چه بدهم ؟ و نمیدانم چه وقت ممکن است من از زیر بار این مسئولیت.ها بیرون بروم ...
آنگاه‌ «اعلم الدوله» گفت: وقتی آسوده خواهید شد که مجلس ملی و #مشروطیت برقرار گردد...»

بنابراین می توان تشخیص داد که در صدور فرمان مشروطه این خود باختگی تا چه حد موثر بوده است.

همچنین؛ انقلاب ۵۷ ایران هم آن روزی پیروز شد که شاه و اطرافیانش به وحشت افتادند و این وحشت را اعتصاب کارگران نفت به اوج رساند و درین مورد شاه حتی بر سعید نائب رئیس مجلس خشم گرفت که چرا مساله سفر شاه و رای اعتماد به دولت را به جای اینکه در یکشنبه مطرح کند دو روز به تاخیر انداخته در سه شنبه مطرح کرده است و شاه آنچنان خود را باخته بود که به فرودگاه رفت و منتظر ماند تا #بختیار با هلیکوپتر رسید و قضیه موافقت مجلس و رای اعتماد را گفت.

حرف لنین در مورد انقلابها درست است و می شود آن را به کیفیت انفجار یک بمب شیمیایی تشبیه کرد بدین معنی که بمب شیمیایی وقتی منفجر می شود که دو قسمت بی خطر بمب، یک فعل و انفعال شیمیائی انجام دهند وگرنه بمب بی خطر است. در جوامع هم باید نارضائی مردم با خودباختگی حکومت ترکیب شود تا انقلاب پدید آید وگرنه حاصلی جزاختناق بیشتر و یاسروری لمپن هادرپی نخواهد داشت.

منبع:
📘ماه خورشید فلک،ص۲۵۴
✍ دکتر #باستانی_پاریزی


t.center/tarikhdartarazoo 🏛