🏛 تاریخ درترازو 🏛 Date in the balance

چطور شديم "جمهوری اسلامی" ؟


جمهوری اسلامی، يك نظام سياسی جديد و بيسابقه است.
👈شايد بتوان آنرا پر سر وصداترين تلاش شيعی در پاسخ به مدرنيته دانست.

نظامی كه شمای اوليه اش در درسهاي دهه ٤٠ آقای خمينی در نجف، شكل گرفت يك "حكومت دينی" برياست فقيه بود.
بروايت متن پياده شده آن دروس، هر فقيه عادلی كه حكومت تشكيل داد، اطاعت ازو واجب و ولايتش، همان ولايت انبياء عليهم السلام بود.
حكومت اسلامي نه جمهوری و نه سلطنتی ، بلكه حكومت قانون الهی برمردم بود. پارلمان و قانونگزار بشری نداشت و قانون حكومت محدود به قرآن و سنت بود.

گويا در  مدل آن زمان آقای خمینی ، تغيير صحنه حكمرانی بشر از انقلاب فرانسه تا مشروطه، يكسره نفی می شد.
در فضای آكادميك حوزه  كه جهان بيروني،  جايی در #قرن_سوم_هجری متوقف شده بود، غير ازينهم انتظار نبود.

اما آیت الله خمینی، به شيوه خودش، قدرت مردم را می شناخت . او از معدود روحانيون "آموزنده" بود كه حرف مرد را يكی نمی دانست.

بگمان من در جريان مشاهدات و مراودات سياسی دوران تبعيد، دريافت كه در مدل " حكومت اسلامی" ، بايد جوری حضور واثر مردم را پر رنگ تر كند. خيلی طول كشيد تا امام، از  نفی جمهوريت دست بكشد .

👈در آستانه انقلاب، عبارت ناشناخته "جمهوری اسلامی"  در ادبيات او، پررنگ شد.

👈وقتی نهضت فراگير شد،  سخن ازاسقاط سلطنت و ايجاد حكومت مردمی رفت. بين مردم، حرفی از ولايت مطلقه فقيه و مشروعيت متكی به آسمان نبود.

حتی بعدها، وقتی مردم به توصيه آقای خمینی، جمهوری اسلامی را فرياد زدند، روحشان هم احتمال نمی داد كار به ولايت مطلقه و نظارت استصوابی و #عصرجنتی بكشد.

سلطنت زودتر از انتظار فروريخت.
روحانيت برای پر كردن خلاء قدرت، سراغ پيوند عجولانه و ناشيانه دو نظام ناساز #ولايت_فقيه و #دموكراسی رفت.

خيلی از مشكلات ما ناشی ازين التقاط است. نظامی ساختند كه منشاء و تكليف قدرت در آن، ابدا معلوم و شفاف نبود.

👈فرض شد دو سلطان (يكی فقيه متكي به #لاهوت  و  ديگری صندوق ريشه در #ناسوت) در يك سرير شاهی ، شريك و همساز خواهند شد. و اين از مبنا، نشدنی، غلط و محل تنازع بود. قدرت غيورست و شريك بر نمی دارد.

جرات روحانيت در سپردن سرنوشت يك ملت به يك مدل سرهم بندی شده، زاييده "ندانستن و نشناختن" بود. علماء از درجه پيچيدگي كشورداری و حكومت مدرن، اصلا تصوردرستی نداشتند.

مراجعه به آراء روحانيون شاخص در سالهاي ٥٦ و ٥٧ در مواردی مثل اقتصاد، بودجه، بانك، صنعت، ارتش، توسعه و روستا ، نشان از عمق اين ناآگاهی دارد.  روحانيت ، قبل از تصرف قدرت، مشق شبش را انجام نداده بود.

👈كشورصحنه آموختن حين حكومت شدو بهشت سعی وخطا!

يك مدل حكومتي با ايرادهاي اساسي زاده شد كه عملا فاقد اسناد پشتيبان و مباني فكری قويم بود.  نه ديكتاتوری بود و نه دموكراسی و از قضا ايرادات هر دو را هم داشت.

اصلاحات قانونی بعدی هم كار را بدتر كرد.  امروز بعد از ٤٠ سال، وارث يك ساختار حكومتی پيچيده و شلوغ و در هم و بر همی هستيم كه گيج و نا كارآمداست و بيشتر انرژيش در اصطكاك داخلی خودش هدر می رود.

  عليرغم انبوه اسناد استراتژيك مصوب، حتي تكليف مدل توسعه مان روشن نيست. داستان دلخراش مدل ايرانی اسلامی پيشرفت را يادتان هست؟

✍ #محمدحسین_کریمی_پور

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

فرازهایی ازسخنان آیت‌الله #خمینی ،که پس ازچهار دهه هنوز جامه عمل نپوشیده اند..


💠 ما به همۀ عقايد و مسالک آزادی مي دهيم ( گفتگو با BBC ، صحيفه امام ، جلد ۵ )


💠 بشر در اظهار نظر خودش آزاد است ( گفتگو باخبرنگاران ، ١١ آبان ۵٧ ، پاریس )


💠 اولین چیزی که برای انسان هست #آزادی_بیان است ( سخنرانی ۵ آبان ١٣۵٧ ، پاریس )


💠 حکومت اسلامی ما اساس کار خود را بر بحث و مبارزه با هر نوع #سانسور می‌گذارد ( مصاحبه با رویترز ، ۴ آبان ۱۳۵۷ ، پاریس )


💠 در حکومت اسلامی همه افراد دارای آزادی در بیان هرگونه عقیده‌ای هستند ( مصاحبه با سازمان عفو بین‌الملل ، ١٩ آبان ١٣۵٧ ، پاریس )


💠 در حکومت اسلامی راديو ،تلویزيون و مطبوعات مطلقا آزاد خواهند بود و هیچکس حق نظارت بر آنها را نخواهد داشت!!! ( مصاحبه با روزنامه پيزاسره ، نوفل لوشاتو )


💠 جامعه آينده ما جامعه آزادی خواهد بود که همه نهادهای فشار و اختناق و همچنين استثمار از ميان خواهد رفت (مصاحبه با #اشپيگل ، پاریس )


💠 در منطق اينها آزادی يعنی به زندان کشيدن مخالفان ، سانسور مطبوعات و اداره دستگاه‌های تبليغاتی ، ما همه اينها را از بين خواهيم برد (سخنرانی برای دانشجويان ايرانی ، نوفل لوشاتو )


💠 مطبوعات در نشر همه‌ حقايق و واقعيات آزادند (مصاحبه با خبرنگار ايتاليايی ، پاريس ، صحيفه نور جلد ۴ )


💠 در ايران اسلامی ، علما حکومت نخواهند کرد و فقط ناظر و هادی امور خواهند بود ، خود من نيز هیچ مقام رهبری و اختیارات شاه را نخواهم داشت!!!! (مصاحبه با #رويتز ، پاریس )


💠آزادی و #دموكراسی به‌ تمام معنا در حكومت اسلامی وجود دارد ، در حکومت اسلامی اگر کسی از شخص اول مملکت شکایتی داشته باشد پیش قاضی میرود و قاضی او را احضار می‌کند و او هم حاضر خواهد شد (مصاحبه با راسلگر ، پاريس) 😒


💠💠 عزل مقامات جمهوری اسلامی به دست مردم است و برخلاف نظام سلطنتی مقامات مادام‌العمر نيست ، طول مسئوليت مقامات محدود و موقت است (صحیفه نور ، جلد ٢ )


💠بايد اختيارات دست مردم باشد اين يک مسئله عقلی‌ست و هر عاقلی اين مطلب را قبول دارد كه مقدرات هركسی بايد دست خودش باشد و انشاءالله دیگر هیچ نهاد انتسابی در ایران نخواهیم داشت و همه امور انتخاباتی خواهد بود.
(صحیفه نور ، جلد ٣) 😏


💠جمهوری که ما به دنبال آن هستیم ، یک #جمهوری_دموکراتیک است مثل #فرانسه ( یکروز قبل از بازگشت به ایران ، ١١ بهمن ١٣۵٧ )


t.center/tarikhdartarazoo 🏛