انجمن آنتی‌تئیست‌های‌ ایران

​​انجمن آنتے‌تئیست‌های ایران

خدا و مسئله #شر

شر در جهان وجود دارد این چیزی نیست که قابل انکار باشه. یهودستیزی‌هیتلر، کشتارهای‌‌دسته‌جمعی در کامبوج، یا ظلم و اعمال شکنجه‌ا‌‌یی که در تمام نقاط جهان دیده می‌شود. اینها همه از مصادیق شر اخلاقی بودند. شری که انسان همنوع خودش را به هردلیلی گرفتار درد و عذاب می‌کند حتی این سنگدلی و بی‌رحمی را در مورد حیوانات هم پیشه می‌کنند

نوع دوم، شرهای طبیعی هستند، زلزله، بیماری، قحطی، و امثالهم. اینها مصادیق شر طبیعی است

شر طبیعی علل و اسباب‌طبیعی دارد هر چند ممکن است انسان در وخیم شدن آن نقش داشته باشد. به هرحال اگر بخواهیم به وجود خدایی خیرخواه معتقد باشیم باید توجیحی برای وجود این مسئله مطرح کنیم. چگونه ممکن است کسی با وجود این مقدار شر به وجود خدای مطلقا خیر اعتقاد داشته باشد؟

✓ خدایی که عالم‌مطلق باشد، طبیعتا بوجود شر آگاه است
✓ خدایی که قادر مطلق باشد، طبیعتا می‌تواند مانع بروز شر شود
✓ خدایی که خیر مطلق باشد، طبیعتا اراده نمی‌کند که شر بوجود آید

× ولی رخداد شر همچنان به قوت خود باقی است


برخی خداباوران استدلال می‌کنند که درست است که شر وجود دارد ولی این پدیده دلیل موجهی دارد چون منجر به خیر اخلاقی عظیم‌تری می‌شود. بدون وجود جنگ، قهرمانی بوجود نمی‌آمد، بدون فقر و بیماری مادر ترزا فرصت دستگیری از نیازمندان را نداشت و ... این شر باعث می‌شود خیر بزرگتری که بر رنج آدمی بچربد، بوجود بیاید

در پاسخ باید گفت:
اولا) مقدار شر به مراتب بیش از حدی است که لازم است تا قهرمانان بتوانند خیر اخلاقی گرانسنگی را به بار آورند (بینهایت دشوار است با استفاده از این استدلال بخواهیم برای مرگ میلیون‌ها‌ آدم در اردوگاه‌کار اجباری نازی‌ها توجیحی دست و پا کنیم. در ضمن بخش زیادی از این درد و رنج توجه دیگران را جلب نمی‌کند و به ثبت نمی‌رسد، پس شخصی که رنج می‌کشد تنها فردی است که قابلیت اعتلای اخلاقی در چنین موقعیتی را داراست و بسیار بعید است که این اعتلا در موارد رنج شدید تحقق پذیرد) معلوم نیست جهانی که در ان شر کثیری هست بر جهانی که در آن شر قلیل و در نتیجه قدیسان و قهرمانان کمتری وجود دارد رجحان داشته باشد. راست این است که، از باب مثال تهوع‌آور است رنج کودکی را که از بیماری علاج‌ناپذیر جان می‌دهد، با این استدلال توجیه کنیم که این حال و روز به شاهدان آن امکان می‌دهد که از حیث اخلاقی افراد بهتری شوند. آیا به راستی خدایی که خیر مطلق است، برای مدد رساندن به ما در راه بالندگی اخلاقی از چنین روش هایی بهره می گیرد؟

پاسخ دیگر باورمندان اینست که میان جهان و اثر هنری شباهتی هست. هارمونی کلی موسیقی معمولا مستلزم ناهمخوانی‌هایی است که متعاقبا برطرف می‌شوند. تابلوی نقاشی معمولا علاوه بر رنگ‌های روشن‌تر سطوح بزرگی با رنگ‌های تیره‌تر دارد. به همین وجه، مطابق این استدلال، شر در هماهنگی یا زیبایی کلی عالم دست دارد

اما این نظر نیز لااقل در معرض دو ایراد است:
اول اینک، به سختی می‌توان آنرا باور کرد. بطور مثال، دشوار می‌توان این قول را پذیرفت که شخصی که در میدان نبرد در فاصله میان دو لشگر متخاصم گرفتار سیم‌خاردار شده و از درد در حال جان دادن است به هماهنگی کلی عالم یاری می رساند. اگر براستی مقایسه با اثر هنری تبيين کند که چرا خداوند این مایه شر را روا می‌دارد، این کمابیش در حکم اعتراف به این مطلب است که نمی‌توان توجیهی قانع‌کننده برای شر پیدا کرد. زیرا آن تبیین فهم شر را از دایره درک بشری صرف خارج می‌سازد. تنها از نظرگاه خدا می توان هماهنگی را مشاهده کرد و قدر شناخت. اگر مقصود خداباوران از اینکه می‌گویند خداوند خیر مطلق است همین باشد، کاربرد واژه خیر به نزد آنها با استفاده معمول و مالوف ما از این واژه تفاوت فراوان دارد

دوم آنکه، خدایی که چنین رنجی را صرفا به خاطره مقاصد زیبایی‌شناسانه به قصد قدر نهادن به آن به همان نحو که شخص اثر هنری را قدر مینهد روا می‌دارد بیشتر شبیه آزارگران به نظر می‌رسد تا آن خدایی که خیر اعلی است و خداباوران توصیفش می کنند. اگر نقش درد و رنج این باشد، خداوند به طرز نگران کننده‌ای شبیه بیمار جامعه‌ستیزی (Sociopath) می‌شود که بمبی را به میان جمعیت پرتاب می‌کند تا طرح‌های زیبایی را که به قلم انفجار و خون نقش می‌بندند تحسین کند. به نزد بسیاری از افراد این مقایسه بین اثر هنری و جهان بیش از آنکه در مقام برهانی در اثبات خیرخواهی خدا مقرون به توفیق باشد، در مقام برهانی علیه آن کامیاب است

#خدا_وجود_ندارد


ᴊσɪη υѕ ☞ @iranian_antitheists

انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


رد برهان امکان و وجوب (۱۱)


پ) ممکن است جهانی وجود داشته باشد که در آن #شر وجود داشته باشد.


به عبارت دیگر اگر خدا را واجب‌الوجود تصور کنیم، دیگر وجود #شر ممکن نخواهد بود، اما این نتیجه‌گیری به نظر غیر واقعی می‌رسد.

• اول از همه مفهوم وجود #شر کاملا ممکن است و تناقضی ندارد
ما به راحتی می‌توانیم جهانی را تصور کنیم که در آن شر وجود دارد، خواه چنین جهانی واقعا وجود داشته باشد یا نه

با فرض وجود چنین جهانی هیچ تناقض و ایراد منطقی به وجود نمی آید،

بسیار آسان است که تصور کنیم #شر وحشتناکی وجود دارد که هیچ توجیه و دلیل قانع کننده‌ای برای آن وجود ندارد تا خدا اجازه وقوع آنرا بدهد یا آنرا بیافریند.

نه تنها وجود #شر غیرممکن نیست، بلکه حتی بیشتر خداباوران معمولا بر سر وجود شر در دنیا واقعی توافق دارند.

این نشان می‌دهد که وجود جهان (پ) نه تنها محال نیست بلکه متاسفانه جهان (پ) خیلی هم به جهان واقعی ما شباهت دارد

در حقیقت #شر در جهان وجود دارد و این چیزی نیست که جدا بتوان انکارش کرد.



 دلایل دیگری هم به غیر از مسئله #شر هست که نشان می‌دهد خدا نمی‌تواند همان #واجب‌الوجود باشد

اگر خدا همان #واجب‌الوجود باشد، این موجب نفی #اراده‌آزاد و #اختیار خدا می‌شود

پس خدایان سنتی ادیان ابراهیمی و هر خدایی که دارای #اختیار، فرض می‌شود، نمی‌تواند #واجب‌الوجود مورد نظر برهان وجوب و امکان باشد.


 اگر خدا واجب‌الوجود است و وجود موجودات دیگر مستلزم وجود خدا است، پس به دنبال وجود خدا، وجود موجودات دیگر هم #ضروری می‌شود

• وجود موجودات دیگر ناشی از وجود خداست، نه از اختیار و انتخاب آزادانه خدا

به عبارت دیگر خدا دیگر نمی‌تواند چیزی را آزادانه خلق کند، بلکه همه موجودات آنرا او لزوما وجود دارند.

بنابراین حتی اگر تصور خدا به عنوان موجود واجب‌الوجود به نوعی صحیح باشد و گنجاندن مفهوم واجب‌الوجود در خدا توجیه منطقی داشته باشد، خدا باز هم یک انتخاب ضعیف برای #واجب‌الوجود مورد نیاز برهان وجوب و امکان است. چون با انتخاب خدا به عنوان #واجب‌الوجود به این نتایج نامعقول خواهیم رسید که وجود #شر غیر ممکن است و خداوند از اراده و اختیار برخوردار نیست.

این نتیجه‌گیری، منطقا قابل قبول نیست.

از اینرو خدا هرگز نمی تواند همان واجب‌الوجود مورد نظر برهان وجوب و امکان باشد


#ادامه‌دارد

(چرا #خدا_وجود_ندارد)



‏Join Us ☞ @iranian_antitheists

انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


رد برهان امکان و وجوب (۱۰)


این ایده که وجود یک چیزی آنرا کامل‌تر می‌کند، کمی عجیب و کاملا اشتباه است

برای مثال مفهومی مانند دوست‌کامل را در نظر بگیرید.
دوست‌کامل یعنی، دوستی که از هر نظر بی‌نقص و ایده‌آل هست.


شما ممکن است این دوست کامل را فردی تصور کنید که :

الف) هرگز با شما مشاجره نمی‌کند و هیچوقت شما را ناامید نمی‌کند
ب) همیشه مراقب شماست و از شما کاملا حمایت می‌کند
پ) همیشه بهترین لحظه‌ها را با شما بگذراند و برای شما همیشه وقت داشته باشد
ت) به شما علاقه‌مند باشد فقط بخاطر شخصیتی که دارید.

حالا اینکه چنین فردی وجود داشته باشد یا نه، هیچ ارتباطی به درک ما از یک دوست‌کامل ندارد.
وجود داشتن یک فرد آنرا دوست‌کامل‌تری نمی‌کند

واقعا عجیب است اگر بگویید به نظر من دوست کامل باید شخصی صادق و درستکار باشد و ضمنا وجود هم داشته باشد

اگر در یک داستان خیالی یک شخصیتی یکی از ویژگی های دوست کامل را داشته باشد، مثلا ویژگی (الف) را داشته باشد و بر حسب تصادف در زندگی واقعی شخص دیگری را هم بشناسید که او هم ویژگی (الف) را داشته باشد، شما هرگز نمی‌گویید که دومی به نظر کامل‌تر از اولی‌است، در عوض شما می‌گویید که هر دو به یک اندازه دوستان کاملی هستند، فقط یکی غیر واقعیست و دیگری واقعی.

هر چند ممکن است شما بگویید دوست کامل واقعی برای شما بهتر است یا به خودی خود باعث بهتر شدن دنیا می‌شود، اما این مسائل کمال برابر یک دوست خیالی و یک دوست واقعی را تغییر نمی‌دهد، هر دو به یک اندازه کامل‌اند

چون وضعیت وجود این دوستان تاثیری روی کمال آن‌ها ندارد، هر دوی آنها دوستان عالی هستند

× وجود یک نوع کمال نیست
× وجود چیزی را به مفهوم موجودات اضافه نمی‌کند و آنها را کامل‌تر نمی‌کند

از آنجا که وجود یک نوع کمال نیست، پس نمی‌تواند #واجب‌الوجود بودن خدا را توجیه کند.



چون معتبرترین راه‌هایی که برای توجیه #واجب‌الوجود بودن خدا بیان شده بررسی شد و هیچکدام به نتیجه نرسید، پس خدا، #واجب‌الوجود نیست

یعنی خدا نمی‌تواند همان #واجب‌الوجود مورد نظر برهان وجوب و امکان باشد
بنابراین برهان وجوب و امکان از نظر منطقی قابل قبول نیست.


اما فرض کنیم یک جایی اشتباهی کردیم و خدا واقعا #واجب‌الوجود است، با این حال باز هم یک دلیل خوب هست که خدا نمی‌تواند همان #واجب‌الوجود مورد نیاز در برهان وجوب و امکان باشد انهم ناسازگاری منطقی بین خدا و #شر است

شری که خدا از نظر اخلاقی توجیه کافی برای اجازه وقوع یا خلق آنرا ندارد.

ناسازگاری منطقی بین #خدا و #شر به خاطر #کمال‌اخلاقی خداست.


وقتی میگوییم خدا از نظر #اخلاقی، کامل است بدین معنی است که خدا اجازه نخواهد داد #شر وجود داشته باشد

همچنین خدا به دلیل #کمال‌اخلاقی هیچگاه #شر نمی‌آفریند.بنابراین
اگر خدا وجود داشته باشد، شر وجود نخواهد داشت

وجود خدا مستلزم #عدم‌وجود_شر است
اما با در نظر گرفتن این واقعیت که وجود خدا مستلزم عدم وجود شر است و این ادعا که خدا #واجب‌الوجودی است که علت وجود #ممکن‌الوجود هاست، گزاره زیر باید محال باشد


#ادامه‌دارد

(چرا #خدا_وجود_ندارد)



‏Join Us ☞ @iranian_antitheists

انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


• #آرماگدون واقعی نبرد #خیر و #شر نیست
× نبرد #شرارت‌فرد و #شرارت‌سیستم است


• مسئله مهم نیز، پیروزی خیر بر شر نیست
× چون شرارت بخشی از وجود انسان است
× تباهی آنگاه آغاز می‌شود که #جنایت قضاوت باشد



‏Join Us ☞ @iranian_antitheists

انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران

💢 #برهان‌پوشیدگی در رد وجود #خدا (۲)


✔️ توضیح برهان پوشیدگی:

مستقل از نیت‌های ناشناخته در داشتن تصوری از یک هستی یا وجودی با نیرو و دانایی بیکران، گواه های بیرونی و عینی برای وجودی با ویژگی‌های خدا مانند می‌باید بدون هیچگونه محدودیتی در دسترس همگان باشد.

• بدون هیچ شکی، مسلمانان گمان می‌کنند که الله نقش قطعی در هر رخدادی در جهان دارد.
• بی‌گمان هنگامی که با گوش و چشم خویش و بویژه با حساس‌ترین ابزارهای علمی درحالِ بررسیِ پدیده‌هایِ مادی هستیم، باید برخی از نشانه‌های وجود او را ببینیم.
× پس اگر الله وجود داشت، آنگاه باید به راستی گواه های آشکار و عینی برای وجود او در دست باشد، ولی هیچ گواهِ خوب و آشکاری برای وجود او نیست، لذا می‌توان نتیجه گرفت الله وجود ندارد.


این برهان می‌تواند پاسخی باشد برای انکارهایی که مسلمانان در ردِ برهانِ نبود گواه می‌آورند، یعنی الله به سادگی گزینه پنهان ماندن از چشم انسان‌ها را برگزیده است

× چرا باید خدا خودش را از ما انسان‌ها پنهان دارد؟
× بی‌گمان یک هستیِ سراسر اخلاقیِ خوب، دادگر و مهرورز باید خودش را آشکارتر به نمایش بگذارد.

با وجودِ این کمبودهای گواه و مدارک ما برای الله، نشانه‌ای برای این که الله خودش را پنهان کرده نیست؛
✖️ روشن می‌سازد که الله وجود ندارد


× برهان پوشیدگی با دشواری شر و بدی پیوند خورده است.
× هر دو بر ویژگی‌هایی که گویا نقیض ویژگی اخلاقی الله است، متمرکز شده اند.

بهر حال دشواری #شر، نیرومندترین برهان بر ضد ارحم‌الراحمین بودنِ الله بوده و مسلمانان سده‌های بسیاری بدون کامیابی با آن گلاویز بوده‌اند.


دشواری پوشیدگی، سر راست‌ترین پیوند را با برهان‌های علمی دارد.

• اگر مسلمانان بکوشند تا با این ادعا که الله خود خواسته که خویش را از ما پنهان نگه داشته است، آن گاه چنین خدایی نمی‌تواند یک خدای شخصیِ مهرورز برای مسلمانان باشد و نشانه ویژگیِ دیگری برای خدایِ مسلمانان است.

#پایان


💢 John L. Schellenberg
✖️ Divine Hiddenness and Human Reason

✖️ Ithaca, NY: Cornell University Press, 1993



‏Join Us ☞ @iranian_antitheists

انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


ﺷﯿﺮﺍﺯﯼﻫﺎ ﺩﻭﺗﺎ ﺍﺳﻄﻮﺭه ﺩﺍﺭﻥ، ﯾﮑﯿﺶ ﺣﺎﻓﻆ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﮐﻪ #ﺷﻌﺮ ﻣﯿﮕﻪ، ﺍﻭﻥ ﯾﮑﯿﺶ ﻣﮑﺎﺭﻡ‌ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﮐﻪ #شر ﻣﯿﮕﻪ

ﻣﺜﻼ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﺖ ﺷﻌﺮ ﺩﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ، ﻣﺼﺮﻉ ﺍﻭﻟﺶ رو ﺣﺎﻓﻆ ﮔﻔﺘﻪ و ﻣﺼﺮﻉ ﺩﻭﻣﺶ ﺭﻭ ﻣﮑﺎﺭﻡ:

ﮔﻞ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻭ ﻣﯽ ﺑﺮ ﮐﻒ ﻭ ﻣﻌﺸﻮﻕ ﺑﻪ ﮐﺎﻡ ﺍﺳﺖ
ﻣﻌﺸﻮﻕ ﺍﮔﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻮ ﮔﺮﺩﯾﺪ ﺣﺮﺍﻡ ﺍﺳﺖ


میفهمی #حرام است



‏Join Us ☞ @iranian_antitheists