الفیا

دانیال حقیقی مطلبی تحلیلی درباره سمبولیسم نوشته است.
الفیا دیدگاه‌های مختلف تحلیلی را به اشتراک می‌گذارد تا نویسنده‌ها بر پایه این تحلیل‌ها با هم گفت‌وگو کنند.
#دیدگاه_نویسنده
#نقد_ادبی
#دانیال_حقیقی

http://alefyaa.ir/?p=9526
@alefya

📜قطعات دو طرفه

🔸شهر سخنگو و دگرسانی ادبی در مدرنیته

🖊دانیال حقیقی

«پروژه‌ی پاساژ‌ها» نوسازی ماتریالیسم تاریخی است. «والتر بنیامین»، نویسنده و منتقد آلمانی با درآمیختن بی‌شمار نقل قول از نویسندگان و روزنامه‌نگاران اروپایی در دوران پوست‌اندازی مدرنیته، و با عقب و جلو رفتن در زمان، نشان می‌دهد که چطور فضاهای تازه‌ای در شهر و متن پاریسی زاده شدند. مطالعه‌ی تطبیقی و قیاس‌های خلاقه، درواقع امضای مولف در این متن است. با کمی دقیق شدن در کتاب متوجه می‌شویم که حد فاصل سال‌های ۱۸۴۸تا ۱۸۵۲ از نظر بنیامین نقطه‌ی عطفی است در تاریخ مدرنیته؛ دورانی که هم در آن «امیل زولا» با بناپارتیسم چشم در چشم می‌شود، هم «بودلر» ولگردی را اختراع می‌کند و هم «تئوفیل گوتیه» سبک زندگی طبقه‌ی متوسط شهری را در ادبیات فرانسه تئوریزه می‌کند. دورانی که پاساژها در پاریس شروع می‌کنند به پیوند زدن محلاتی که «هوسمان» آن‌ها را با بلوارکشی بریده بود. بنیامین نشان می‌دهد که در آن دوران، فقط در طی چهار سال، چطور همه چیز در پاریس دگرگون شد.

📎http://alefyaa.ir/?p=5335

#قطعات_دوطرفه
#دانیال_حقیقی
#نقد_ادبی
#مدرنیته
#الفیا

@alefya

📜سیمرغ‌های یخ‌زده

🔸نگاهی به شعر «لانه‌ها در طرح» سروده سیدحسن حسینی

🖊زهیر توکلی

نقرس بیماری اهل نعمت (=ثروتمندان) و داءالملوک (=بیماری پادشاهان) است و به خاطر گوشت‌خواری افراطی بروز می‌کند و نیز امکان راه رفتن را از بیمار می‌گیرد. پس شاعر با همین یک جمله که: «آتشفشان‌ها گرفتار نقرسند»، یک عالم حرف زده است. انقلابیون و مجاهدان دیروز (آتشفشان‌ها)، حاکمان امروز شده‌اند و داءالملوک (نقرس) گرفته‌اند. آتشفشان‌ها از جا برنمی‌خیزند چون نقرس گرفته‌اند، بیماری اهل نعمت. به پول رسیدند و گوشت به دهنشان مزه کرد و آن‌قدر خوردند که دیگر نمی‌توانند برخیزند (=قیام کنند).


📎http://alefyaa.ir/?p=5345

#سیمرغ_های_یخ‌زده
#لانه‌ها_در_طرح
#زهیر_توکلی
#شعر_اعتراض
#نقد_ادبی
#یادداشت
#الفیا

@alefya

🔸سخن گویان روایت ادبی و منتقدان ناشی

🖊اسماعیل امینی

در متن ادبی، چه شعر باشد و چه داستان و رمان گاهی گفت و گوهایی درمی‌گیرد. انسان‌ها، جانوران و گیاهان حرف می‌زنند. حتی گاهی اشیاء و مفاهیم و پدیده‌های مختلف، حرف می‌زنند. این گویندگان لزوماً عروسک‌هایی سخنگو نیستند که سرنخ‌شان در دست مؤلف باشد و آنها فقط سر بجنبانند و دهان‌شان را باز و بسته کنند، تا حرف‌های شاعر و نویسنده را بیان کنند.
هر کدام از این سخن‌گویان، حرفی برای گفتن دارند که ممکن است، با حرف سخن‌گویان دیگر همان متن، سازگار نباشد و به همین شیوه، طبعاً با حرف‌ها و عقاید نویسندۀ متن نیز سازگاری نخواهد داشت.
غفلت از این نکتۀ ساده، بسیاری از منتقدان و تحلی‌گرانِ متن‌های ادبی را به بیراهه برده است؛ چندان که با کنار هم چیدن حرف‌های متناقض از یک متن ادبی، گمان کرده‌اند که مچ نویسنده را گرفته‌اند و پرده از روی تناقض گویی‌های او برداشته‌اند.
از این شگفت‌تر، روش منتقدانی است که براساس گفته‌های شخصیت‌های روایت‌ها، شاعران و نویسندگان را، گزینش اخلاقی و اعتقادی می‌کنند و مثلا اگر از زبان یک شخصیت خلافکار در رمان، فحش و کلمات رکیک شنیده شود، گره بر ابرو می‌افکنند که: جناب نویسنده از شما بعید است!
یک نکتۀ سادۀ دیگر این است که در شعر، گاهی شاعر از زبان اول شخص حرف می‌زند؛ مثلا سعدی می‌گوید:
من اگر نظر حرام است بسی گناه دارم
چه کنم نمی‌توانم که نظر نگاه دارم
منتقد ناشی وقتی این بیت را می‌خواند، لبخندی می‌زند و سری تکان می‌دهد و زیر لب می‌گوید: پس سعدی هم اهل نظربازی و به تعبیر امروزی چشم چرانی بوده است. بعد همین داوری عوامانه را در مقاله‌اش می‌نویسد.
منتقد ناشی، نمی‌داند که «من» در شعر، لزوماً سخن‌گوی خود شاعر نیست و اغلب، بیانگرِ وضعیت و اندیشه و عاطفۀ انسان است در گسترده‌ترین صورت آن.
حتی زمانی که شاعر، با اشاره به نام و تخلص خود از واقعه‌ای حرف می‌زند، به معنای آن نیست که آن واقعه حتماً تجربۀ شخصی اوست. در این گونه شعرها هم، «منِ شاعر» جایگزینِ انسان و تجربه‌های قابل تعمیم انسان‌هاست.
پس منتقد کم سواد باید در تحلیل این گونه ابیات، کمی تأمل کند و شتابزده ننویسد تا نوشته‌اش اسباب استهزاء و انبساط خاطر خوانندگان نشود.

📎http://alefyaa.ir/?p=5311

#نقد_ادبی
#اخلاق_نقد
#یادداشت
#اسماعیل_امینی

@alefya