الفیا

📜کارنامه (۱)

📌تاثیر سیاست های فرهنگی رهبران و دولت های جمهوری اسلامی بر ادبیات

✍🏼رضا بیات

▪️سنت‌های فرهنگی و ادبی، گاهی به تدریج و گاهی ناگهانی به وجود می‌آیند؛ اما در اغلب موارد از بین نمی‌روند؛ بلکه ضعیف و حاشیه‌ای می‌شوند. چنان‌که قصاید سبک خراسانی و غزلیات عرفانی سبک عراقی و شعر اجتماعی ـ انتقادی سبک مشروطه، هنوز با همان کیفیت تولید می‌شوند. چیزی که هست این است که حجم تولید، آن‌قدر پایین آمده که کمتر دیده می‌شود. بنابراین در ادبیات امروز، هنوز هم شعر دهۀ ۶۰ تولید می‌شود؛ هم آثار دورۀ خاتمی برقرار است و هم آثار دورۀ احمدی‌نژاد.

▫️مهم‌ترین عامل مشترکی که بر فرهنگ این سه دهه، خصوصا شعر، اثر گذاشته، آیت‌الله خامنه‌ای است که ۸ سال ریاست جمهوری را به عهده داشته و تاکنون ۲۸ سال است که نظام را رهبری می‌کند. ایشان از دوران جوانی در محافل شعری مشهد حضور داشت و با شعرا محشور بود. پس از انقلاب که شاعران بزرگی مثل اخوان و شاملو از انقلاب کناره گرفتند، عرصۀ شعر از وزنه‌های ادبی خالی شد. آیت‌الله خامنه‌ای با تلاش بسیار و نامه‌نگاری‌های خصوصی با شعرا، بسیاری را دعوت به همکاری کرد و عملاً شعر انقلاب را پایه‌ریزی کرد. حتی شاعرانی نیز که با نظام همراهی نمی‌کردند در مواقع نیاز، به ایشان رجوع داشتند؛ معرفی‌نامۀ منظومی که اخوان برای حسین منزوی نوشته است نمونه‌ای از این موارد است. از همان روزگار ریاست جمهوری، دیدارهایی با شعرا داشتند که تاکنون ادامه یافته است و البته حدود ده‌پانزده سال است که رسانه‌ای شده و نمود بیشتری دارد.

▪️رویکرد‌های فرهنگی رؤسای این چهار دوره، بیش و کم با هم متفاوت بوده و بر فرهنگ عمومی مردم تأثیر گذاشته است؛ چرا که «الناس علی دین ملوکهم». بدیهی است که حوزۀ نفوذ فرهنگ‌ها را نمی‌توان خط‌کشی دقیقی کرد؛ نه جغرافیایی و نه زمانی؛ بنابراین تأثیرات هر یک از این چهار دوره، اندکی پیش و پس از دوره نیز پررنگ است و در دوره‌‌های دیگر نیز به‌کلی از بین نمی‌رود؛ بلکه به جریانی ضعیف و غیر اصلی تبدیل می‌شود.

متن کامل این یادداشت را در سایت مجله‌ی ادبی الف‌یا بخوانید🔻
📎http://alefyaa.ir/?p=8086

#رضا_بیات
#کارنامه
#دوازدهمین_جشنواره_شعر_فجر
#سی_گانه_شعر_فجر۱۱
#الفیا
@alefya