🍁 گفتوگو با سمیه مروتی مترجم کتاب «بازگشت طالبان» (۱۴۰۲)👤 گفتوگوکننده:
رضا عطاییمقدمه: با روی کار آمدن مجدد طالبان در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱م / ۲۴ مرداد ۱۴۰۰، دوگانهٔ تطهیر یا تکفیر طالبان بر افکار عمومی چیره شد که میتوان گفت با گذشتِ بیش از سه سال، همچنان این دوگانه بر فضای افکار عمومی تداوم دارد. در همین راستا، تحلیلهای ضدونقیضی توسط کارشناسان حوزهٔ مطالعات افغانستان ارائه شده است. حسن عباس، که استاد برجستهٔ دانشگاه دفاع ملیِ واشنگتن است و پیش از این نیز در حوزهٔ افغانستان و طالبان آثار پژوهشیِ متعددی تألیف کرده است، در
کتابِ The Return of the Taliban: Afghanistan After the Americans Left، که در سال ۲۰۲۳م نوشته است و با عنوان “بازگشت طالبان: افغانستان پس از خروج آمریکا” توسط دکتر سمیه مروتی به فارسی برگردانده شده و زمستان ۱۴۰۲ توسط
نشر ثالث در تهران منتشر شده است، به خوانشی دیگر از طالبان پرداخته است. در گفتوگوی اختصاصیِ گزاره با سمیه مروتی، دیدگاههای این
کتاب مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. شایان ذکر است دکتر سمیه مروتی پژوهشگر ارشد مؤسسهٔ مطالعات پیشرفته خاورمیانه است.
بهعنوان پرسش آغازین، چه شد که به حوزهٔ مطالعاتیِ افغانستان، آن هم بهصورت جدی و تخصصی، وارد شُدید و ترجمهٔ کتاب «بازگشت طالبان» چگونه رقم خورد؟حوزه کار و پژوهش من افغانستان و پاکستان است. سالهاست که در این حوزه میخوانم و مینویسم. نبودِ منابع مطالعاتیِ قابلاتکا به زبان فارسی و همچنین بیاطلاعی از تلاشهای پژوهشی دربارهٔ افغانستان در خارج از ایران تبدیل به دغدغهٔ جدی برای من شده است و در حد توان و بضاعت سعی در پاسخ به این نیاز داشتهام و در این مسیر
کتابهایی تألیف و ترجمه کردهام.
کتاب حسن عباس از اینرو برایم مهم بود که نویسنده سعی در ارائهٔ تصویری روشن از درون طالبان و آنچه از دیدِ دیگران مخفی است داشته است. نقطهٔ تمرکز حسن عباس معرفیِ طالبان جدید و بررسیِ چراییِ تفاوت و در عین حال تشابه آن با طالبان قدیم است؛ وی با اتکا به این تصویر، سعی دارد ورود طالبان به مذاکرات دوحه، چگونگیِ چینش تیم مذاکرهکننده، نحوهٔ مذاکره با بازیگران خارجی، چگونگی ورود به کابل و همچنین بررسیِ رویکردها و اقدامات بازیگران داخلی و خارجی در قبال طالبان پیش و پس از ورود به کابل را مورد تدقیق و بررسی قرار دهد.
دربارهٔ نویسنده کتاب و تصویری که او از طالبان در این کتاب نشان میدهد قدری بیشتر توضیح بفرمایید.حسن عباس استاد برجستهٔ دانشگاه دفاع ملی در واشنگتن است. وی سابقهٔ همکاری با دولتهای بوتو (۱۹۹۴ ــ ۱۹۹۶م) و مشرف (۱۹۹۹ ــ ۲۰۰۱م) را در کارنامه دارد. وی سالها روی گسل بحران در منطقهٔ جنوب آسیا با تأکید بر پاکستان و افغانستان کار کرده است. حوزهٔ تمرکز وی افراطگرایی و گروههای خشونتورز است و
کتابهای «احیای طالبان: خشونت و افراطگرایی در مرز افغانستان و پاکستان»، «سقوط پاکستان به دام افراطگرایی: خدا، ارتش و جنگ علیه تروریسم» و «بمب هستهای پاکستان: روایت سرپیچی، بازدارندگی و انحراف» از زمرهٔ آثار وی در این حوزه هستند.
اشاره داشتید که حسن عباس در این کتاب، میان طالبان دههٔ نود و طالبان ۲۰۱۸ تاکنون بهنحوی تفاوت و تمایز قائل میشود. این تفاوتها از نظر حسن عباس چگونه است؟حسن عباس با اشاره به نسل جدید طالبان، تمایز میان طالبان شهری و طالبان روستایی، جنگ قدرت در لایه رهبری، ممارست کشورهای منطقه برای به حداقل رساندن هزینههای متنابه از افغانستان و به حداکثر رساندن دستاوردها و امنیت سخن میگوید. نمیتوان نسخهٔ مشخصی برای آینده پیچید و مطمئن بود «قطعاً یکی از این دو سناریو محقق خواهد شد،» ولی میتوان مطمئن بود «این طالبان آن طالبان» نیست و برای تعامل با آن باید دستورکار جدیدی تدوین کرد.
به باور من، آنچه که طالبان پس از اوت (آگوست) ۲۰۲۱م را مهم میکند نهفقط قدرتگیری یک گروه خشونتورز در پایتخت، بلکه قدرت الهام و الگوشدگی آن برای دیگر گروههای خشونتورز و افراطی در منطقه است؛ «انسجام و وحدت برای تحقق رؤیای یک گروه» میتواند تبدیل به دستورکار گروههای افراطی در منطقه شود و این همان جایی است که باید زنگ خطر را برایش به صدا درآورد.
🔗 متن کامل این گفتوگو را در
گزاره بخوانید.
🔗 این
کتاب را میتوانید از
نشر ثالث تهیه کنید.
© از:
گزاره (
۱۴۰۳/۵/۲۵) |
#کتاب #گفتوگو