فلسفه

‍ ■ #تجربه_گرایان

شماری از فیلسوفان باور دارند که آنچه در ذهن ماست صد در صد از راه حواس ما تجربه شده است. این برداشت را تجربه گرایی می نامند.
مهم‌ترین تجربه گرایان #لاک،#بارکلی و #هیوم، و هر سه بریتانیایی، بودند.
در مقابل، مهم‌ترین #خردگرایان قرن هفدهم #دکارت فرانسوی، #اسپینوزای هلندی و #لایب_نیتس آلمانی بودند. از این رو معمولا میان تجربه گرایی بریتانیا و عقل گرایی اروپا تمایز گذارده می شود.
#ارسطو در خصوص تجربه گرایی می گفت: « آنچه در ذهن است ابتدا در حواس بوده است.»

● #جان_لاک

لاک اثر مهمی به نام #تحقیق_درباره_فهم_انسانی دارد که در آن به روشن سازی دو موضوع می پردازد:
اول اینکه انسان اندیشه های خود را از کجا می آورد و دوم اینکه آیا می توان به حواس اعتماد کرد.
از دید او فعالیت هایی که در ذهن صورت می گیرد بر یک یک تصورات حسی ما تأثیر گذارده و منتهی به چیزی می شود که لاک #تأمل می نامد.
او باور داشت که ما تنها چیزی را حس می کنیم که با محسوسات بسیط خود آن را دریافته باشیم و این محسوسات شامل تمام حس هایی است که در هنگام رویارویی با چیزی از آن بهره می بریم.
البته بعدها لاک اذعان داشت که هستی مادی دارای صفاتی است که انسان می تواند با عقل خود درک کند. درواقع او میان آنچه به تعبیر خودش کیفیات اولیه و کیفیات ثانویه می خواند تمایز قائل شد و اعتراف کرد که این را مدیون فیلسوفان بزرگ پیش از خود از جمله #دکارت است.
منظور او از کیفیات اولیه؛ بعد، وزن،
حرکت، تعداد و غیره بود و این ها چیزهایی هستند که حواس ما عینا آن ها را مشخص می سازند ولی کیفیات دیگری نیز هست که نتیجه ی تأثیر هستی خارجی بر حواس ما را بازمی نمایانند و نه کیفیات حقیقی و ذاتی خود شیء را،کیفیاتی همچون؛ رنگ، بو، مزه و صدا که هر کس برداشت خود را از آن ها دارد و بسته به ماهیت احساس از شخص به شخص و از حیوان به حیوان فرق می کند.
وی به اندیشه ی حق طبیعی باور داشت و این جنبه ی عقلی تفکر او بود.
جنبه ی دیگر اعتقاد لاک آن بود که توانایی شناختِ وجود خدا را ذاتی عقل انسان می دانست.در واقع او معتقد بود که خدا زاییده ی عقل بشر است.
لاک از آزادی فکری و رواداری و تساهل هواداری می کرد.او همچنین در فکر برابری زن و مرد بود و می گفت استیلای مردان بر زنان ساخته و پرداخته ی مردهاست بنابراین می تواند تغییر پذیرد.
او بود که نخستین بار اصل #تقسیم_قوا را تبلیغ کرد؛
قوه ی مقننه یا نمایندگان انتخابی. قوه قضاییه یا دادگاه های حقوقی و قوه اجراییه که دولت است.
البته این تقسیم قوا در حقیقت متعلق به #مونتسکیو فیلسوف فرانسوی عصر روشنگری است ولی لاک بیش و پیش از همه بر مجزا بودن قوه ی مقننه و قوه اجرائیه برای مقابله با استبداد تأکید ورزیده بود.
لاک در مجموع پیشاهنگ بسیاری از اندیشه های #آزادیخواهی بود که بعدها در #عصر_روشنگری_فرانسه،در قرن هجدهم، کاملا شکوفا شد.

📚 #دنیای_سوفی
👤 #یوستین_گردر
■ گردآوری #الهام_اولیائی

join us : | کانال فلسفه
@Philosophy3

■ قسمت نهم

■ #تجربه_گرایان

شماری از فیلسوفان باور دارند که آنچه در ذهن ماست صد در صد از راه حواس ما تجربه شده است.این برداشت را تجربه گرایی می نامند.
مهم‌ترین تجربه گرایان #لاک،#بارکلی و #هیوم،و هرسه بریتانیایی، بودند.
در مقابل،مهم‌ترین #خردگرایان قرن هفدهم #دکارت فرانسوی،#اسپینوزای هلندی و #لایب_نیتس آلمانی بودند.از این رو معمولا میان تجربه گرایی بریتانیا و عقل گرایی اروپا تمایز گذارده می شود.
#ارسطو در خصوص تجربه گرایی می گفت:« آنچه در ذهن است ابتدا در حواس بوده است.»

● #جان_لاک
لاک اثر مهمی ب نام #تحقیق_درباره_ی_فهم_انسانی دارد که در آن به روشن سازی دو موضوع می پردازد:
اول اینکه انسان اندیشه های خود را از کجا می آورد و دوم اینکه آیا می توان به حواس اعتماد کرد.
از دید او فعالیت هایی که در ذهن صورت می گیرد بر یک یک تصورات حسی ما تأثیر گذارده و منتهی به چیزی می شود که لاک #تأمل می نامد.
او باور داشت که ما تنها چیزی را حس می کنیم که با محسوسات بسیط خود آن را دریافته باشیم و این محسوسات شامل تمام حس هایی است که در هنگام رویارویی با چیزی از آن بهره می بریم.
البته بعدها لاک اذعان داشت که هستی مادی دارای صفاتی است که انسان می تواند با عقل خود درک کند.درواقع او میان آنچه به تعبیر خودش کیفیات اولیه و کیفیات ثانویه می خواند تمایز قائل شد و اعتراف کرد که این را مدیون فیلسوفان بزرگ پیش از خود از جمله #دکارت است.
منظور او از کیفیات اولیه؛بعد،وزن،
حرکت،تعداد و غیره بود و این ها چیزهایی هستند که حواس ما عینا آن ها را مشخص می سازند ولی کیفیات دیگری نیز هست که نتیجه ی تأثیر هستی خارجی بر حواس ما را بازمی نمایانند و نه کیفیات حقیقی و ذاتی خود شیء را،کیفیاتی همچون؛رنگ،بو،
مزه و صدا که هر کس برداشت خود را از آن ها دارد و بسته به ماهیت احساس از شخص به شخص و از حیوان به حیوان فرق می کند.
وی به اندیشه ی حق طبیعی باور داشت و این جنبه ی عقلی تفکر او بود.
جنبه ی دیگر اعتقاد لاک آن بود که توانایی شناختِ وجود خدا را ذاتی عقل انسان می دانست.در واقع او معتقد بود که خدا زاییده ی عقل بشر است.
لاک از آزادی فکری و رواداری و تساهل هواداری می کرد.او همچنین در فکر برابری زن و مرد بود و می گفت استیلای مردان بر زنان ساخته و پرداخته ی مردهاست بنابراین می تواند تغییر پذیرد.
او بود که نخستین بار اصل #تقسیم_قوا را تبلیغ کرد؛
قوه ی مقننه یا نمایندگان انتخابی. قوه قضاییه یا دادگاه های حقوقی و قوه اجراییه که دولت است.
البته این تقسیم قوا در حقیقت متعلق به #مونتسکیو فیلسوف فرانسوی عصر روشنگری است ولی لاک بیش و پیش از همه بر مجزا بودن قوه ی مقننه و قوه اجرائیه برای مقابله با استبداد تأکید ورزیده بود.
لاک در مجموع پیشاهنگ بسیاری از اندیشه های #آزادیخواهی بود که بعدها در #عصر_روشنگری_فرانسه،در قرن هجدهم، کاملا شکوفا شد.

📚 #دنیای_سوفی
👤 #یوستین_گردر
■ گردآوری #الهام_اولیائی

join us : | کانال فلسفه
@Philosophy3