تاریخ و فرهنگ دره شهر

منظور از بیان این بحث ترکیب قومیتها در اطراف واکناف سیمره در گذشته وحال می باشد در حال حاضر که دیار ما ترکیب کاملا متوازن قومی خوبی دارد هیچ کس احساس تنهایی نمی کند . واساسا مردمان سیمره با نژاد پرستی مخالف هستند و ارتباطات انها , وازدواجها . ومعاشرت ,واحترام به زبان وشرکت درمراسمات و خیلی عناوین فرهنگی واجتماعی دیگر ...همه موید این مطلب است ..

امروز در در سیمره اقوام بزرگی ازقبیل طایفه محترم #میر و طایفه بزرگ #زینیوند با تیره های #شادیوند، #صالحوند، #نوردینوند و ..، ایلات #سلسله و #دلفان با تیره های مختلف ( #کولیوند #پایروند #سی_سی #حسنوند #کلمی #جافر_سورمری #دلفان #اولاد #حسن_گایاری, #هواسعلی ..طایفه #کرمشه وتیرهای بزرگ کوچک دیگر.,) وهمچنین #کلانترها #چگنیها.. #سرسر ..و #مغزماری
و #کلهر #سادات_بزرگ_رودبندی و #حسینی.. #جلودار.. که ترکیبی از #رماوند و #چاغروندها هستند تیره های بزرگی از #بیرانوندها زندگی می کنند ..
همانطوری که میدانید وبر اساس کتاب تبار شناسی اقای حجت اله حیدری ایل بیرانوند و با جلوند .فرزندان هجایی ویکی از فرزندان سلسله بوده اند وامروز در خرم اباد واطراف ان سکنی دارند وعلاوه بران در پشتکو و ماژین ونقاط دیگر زندگی می کنند البته همه
ایلات همچون شرایطی دارند .

انچه از تاریخ حدود سیصد ساله سیمره در دسترس هست نشان میدهد سیمره خواستگاه و مکان تقریبا امنی برای همه بوده است .

مرحوم ملا منوچهر کولیوند فرزند خسرو..زاده شیخمکان روزی از دیار قشلاقی وسر زمینی اجدادی خود (سیمره) دلتنگ..میشود وبرای همسرش شعری می نویسد و بدست کله باد میدهد تا به دیار ییلاقی (الشتر) برساند که بسیار زیبا وشنیدنی است ..

مرحوم کدخداسهراب فرزند حقعلی کولیوند پدر زنده یاد منصورحیدری که اکنون ساکن ابدانان هستند واز ایل تبار مادری حقیر میباشند چقدر زیبا داستان حضور والی را در سیمره پشتکوه وجریان زراعت واجاره هردوملک را تعریف میکرد وصیمره ای های واقعی چگونه غافل گیر شدند
اخر یدالله خان والی داماد ایشون بود واکنون فرزند ایشون اقای ایوب علوی فیلی که اتقاقا از بهترینهای قوم هستند نسبت خواهر زادگی با کولیوندها را دارد و کولیوندهای ابدانان
در واقع از صیمره ای های واقعی وماندگار در این دیار بوده اند سالهای قبل و در یکی ازروزهای سرد زمستان به پشتکوه مراجعه نمودم واز دومرد دانا و واگاه مرحوم حاج جهان کولیوند وکدخدا منصور حیدری سوالات زیادی کردم انها از بزگان وبازماندگان بودند گفته شد,, ونقل کردند：

که پدران ونیکان نقل کرده اند روزی افراد مختلف ایل در فصل تابستان سرگرم زراعت شالی کاری بودیم وبسختی جویهای اب فراوانی جهت مزراع ایجاد نموده بودیم ...
واز طرفی خراج واجاره ملک توسط واسطه به والی که نقش استاندار را ایفا میکرد عرضه میشد. اما متوجه شدیم والی ان قسمتی از ملک اجاره ای را به افراد دیگری (طایفه میر) یعنی شخص میر تیمور.به شرط اجاره واگذار نموده.

انچه مسلم وقابل تامل است میر تیمور از اگاهان ودانایان وازنسل لر کوچک در دیار ییلاقی جنوب وشرق لرستان بوده وهم اکنون اعقاب انها درسیمره بیش ازیکصد سال است سکنی گزیده اند و در نقاط دیگر نیز همتبار زیادی دارند)وبعد از والی مالکیت استیجار ی برای انها بنحوی ایجاد شد وسرانجام طی دو مرحله اصلاحات پدر وپسر(پهلوی اول ودوم) بسالهای(۱۳۱۴و۱۳۴۲) موضوع مالکیت سلب گردید ...

که البته این تاریخ وجریان اجتماعی خود مورد جداگانه است .وخیلی ضرورت مطرح شدن.را ندارد والحمدالله باتوافق طرفین واعمال قانون وتساهل وتسامح ومشایعت به سرانجام رسید.

اما بر می گردیم به موضوع واگذاری والی در ابتدا و انجا بود که خیلی از مسبوق به سابقه بودن در سیمره .. وحادث شدن این واقعه توسط والی شدیدا ناراحت و به نحوه واگذاری اعتراض شدیدکردند اما برنامه وسیاستها به طرزی وبه سبکی تنظیم شده بود که به سوی اهداف نهایی هدایت میشد وچون والی طالب مبالغ بیشتر و از طرفی حکم حکومتی تام الاختیار داشت . امر قابل اجرا بود، در اینجا مستاجرین جدید والی (مالکین اینده) فی الحال وبا کمال میل سعی درهمکاری ومساعدت لازم را با ساکنین را داشتند ومردمان سیمره در این شرایط سه گروه شدند عده ای که پذیرفتند در ملک وماوای قشلاقی خود بمانند و مشاعات واملاک خودرا را در اختیار داشتند وعده ای هم .که بر اساس وعده ها همکاری لازم متقابل را داشته باشند (اکثریت) واملاک تصرفی وعرفی خودرا زراعت ونگهداری کنند .وعده ای قلیلی که هرگز نپذیرفتند وبه ملک ییلاقی خود ( #الشتر ,,و #دلفان. #خاوه) مراجعه نمودند ..

ولی همواره در ارتباط بودند امروز ما شاهدیم
اصل نسب همه این اقوام در هردو منطقه وجود دارد .و مراوداتی در بین انها هست ...

ادامه دارد ..
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

تاریخ و فرهنگ دره شهر:

#ایل_پایروند
قسمت سوم

علی آقایی
@CEYMARIAN
از سیاست پادشاهان بخصوص دوره #صفویه و بعد از آن این بود برای اینکه قدرت وتوان ایلات را در هم بشکنند به همین مناسبت همیشه عده ای از سران ایل را تبعید می کردند تا هم از توان ونفرات ایلات کاسته شود وهم جلوی گردنکشی و نافرمانی سران ایل گرفته شود و هم برای حفظ خود از انها بعنوان سد و محافظ بخصوص در سرحدات شرقی از انها استفاده شود و ایل پایروند مافی از این قانون مستثنی نبوده است لذا خواسته و ناخواسته چند بار به فارس وشرق کشور مهاجرت داشته است و گلستانه در مجمع التواریخ نوشته است که ایل مافی(پایروند) درسال ۱۱۶۰ که سال کشته شدن #نادرشاه افشار در اعداد دیگر ایلات و عشایر و طوایف گرمسیر کرمانشاهان در کشاکش زندیه و قاجاریه و دیگر گروه های سلطنت طلب برخاسته بود، حضور داشته و یا در کتاب #منتظم_ناصری جلد سوم که توسط اعتمادالسلطنه و به دستور ناصرالدین شاه نوشته شده در صفحه ۱۷۱۵ اینچنین آمده است:
سواره پایروند مامور خراسان شدند و این مطلب در روزنامه وقایع اتفاقیه در سال ۱۲۷۶ هجری قمری چنین امده است: سواره پایروند ابواب جمع قلیج خان که سیصد نفر سواره است و مامور خراسان شدند.
اما انچه مسلم و محرز است درپیمان تاریخی که بین لر، کرد و لک (وند ها) بسته می شود و کریم خان را به قدرت میرساند نام ایل های #پایروند_مافی و #غیاثوند (قیاسوند) به چشم می خورد. وجناب آقای اردشیر کشاورز اندیشمند وتاریخ پژوه ومحقق نام اشنا که از افتخارات لک زبانان است معتقد است که #کریم_خان از درون اتحادیه زند و مافی پایروند بیرون آمده است (ماخذ مطلب فایل صوتی وکتاب تاریخ سیاسی کرد).
بعد از کشته شدن زکی خان به دست دو سرداران ایل پایروند مافی در استراباد ( شهرضا ) ایزدخواست (اصفهان) نظام ایل از هم گسیخته می شود و تا زمان جلوس آقامحمد خان در حال گریز و اختفا بسر می برند اما آقامحمدخان چون ایل مافی پایروند را در رسیدن کریم خان به قدرت سهیم می دانست کینه ان را در دل نگهداشت وقتی قدرت را در دست گرفت دستور #کوچاندن
#ایل_پایروند مافی ودیگر ایلات هزاره زند را از فارس می دهد وایلات دو روز قبل از ورود آقامحمد خان در حرکت آمده و راه اوطان قدیم پیش وسرخویش گرفته، به کناری رفتند. و آقامحمد خان برادر خود جعفر قلی خان رابا لشگری با عزم جدال با جماعت مافی (پایروند)که از راه مازندران عودت کرده و عازم کرمانشاهان محل اولیه خود بودند فرستادند و چون دیگر ایلا ت همراه مافی شده و عزم کرمانشاه داشتند در برابر آقامحمدخان اتفاق کرده و بر سپاهیان او پیروز شدند. (نقل از تاریخ گیتی گشا صفحات ۲۶۱و۲۷۰و۲۷۵ )
قوای آقامحمد خان بسختی شکست می خورد، بطوریکه نیروهای او از هم گسیخته می شود و بی جهت نیست که در اسناد فرمانفرما آمده است که: پایروند سیصد خانوار هستند ، نوکر و دیوانی ندادند ولی دویست نفر پیاده تفنگچی دارند وطایفه رشید و شجاعی می باشند ،(نقل ازکتاب مجموعه اسناد فرمانفرما صفحه، ۷۹۷، نوشته منصوره اتحادیه )
بعد از ترک مخاصمه سران با شجاعت ایل را راهی کرمانشاه می نمایند و در این جست وگریز قدرت ایل تقلیل می یابد و طایفه از آن منشعب می شود و طوایف کنونی پایروند ساکن #دره_شهر ، رومشکان، بدره، چمچمال و سر پل ذهاب بصورت ییلاق وقشلاق زندگی می کردند
ادامه دارد
بقلم علی آقایی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://telegram.me/ceymarian

ایل #پایروند:

علی آقایی
@ceymarian
نام ایل پایروند مافی در متون تاریخی با پسوند مافی همراه است .
کلمه مافی ریشه #اوستایی دارد و بمعنی مال من است و چون بعضی از افراد ایل از پرداخت مالیات معاف بودند آنها را پایروند مافی نامیده اند.
در نوشته های مکتوب نام ایل بصورت بایروند، پادروند، پایرون نوشته شده است .
طایفه پایروند مافی ساکن شهرستان دره شهر جز کوچکی از ایل بزرگ پایروند مافی با جمعیتی بالغ بر۹۰۰۰۰هزار نفر است که در گستره استانهای تهران، کردستان، ایلام، کرمانشاه ،سرپل زهاب، قزوین، فارس، مرکزی، قوچان، مازندران، همدان، لرستان، شهر سلماس و شهر آمل پراکنش دارند که بعلت تعدد و کثرت شهرستان و آبادی فقط به نام استان اکتفا شده است .
#مذهب اکثریت ایل پایروند #شیعه دوازده امامی است و عده ای هم اهل حق میباشند....
#زبان مردم پایرون لکی پایروندی است که این گویش در پایروند کرمانشاه بوضوح نمایان است .
مردم ایل پایروند را بعضی از جمله علامه دهخدا، کرد و آیت الله مردوخ کردستانی در کتاب تاریخ کرد و کردستان جلد ۱ صفحه ۸۰، کرد و مجله سروش به شماره ۱۶۶و ۱۶۵ کرد و از ایلات کرد قبل از میلاد می داند .
اما واقعیت این است که شناسنامه و بزرگ ایل پایروند مافی ، حسینقلی خان نظام السلطنه مافی از وزیران دوره #محمدعلیشاه_قاجار است .
به استناد کتابی خطی به نام #تذکره_الابا به قلم سلطانعلی خان مافی که در سال ۱۳۰۳ به اتمام رسیده و هم اکنون نزد معصومه مافی مولف کتاب خاطرات حسنقلی خان مافی از اساتید و تاریخ پژوهان دانشگاه می باشد موجود است.
همچنین مقاله ای به قلم حسین قلی خان نظام السلطنه مافی مندرج در مجله یادگار سال سوم شماره دوم از قرار تقریر دانشمند محترم مرحوم علامه اقبال آشتیانی از روی یاداشت های مرحوم حسینقلی خان مافی که نزد ایشان به امانت بوده فراهم امده است. در مورد ایل پایروندچنین آمده است:
طایفه مافی از ایلات لرستان بوده اند مشهور به بایروند(پایروند)، بعد از آنکه #صفویه طایفه فیلی را در لرستان حکومت داده اند، بر این طایفه تمکین از روئسای فیلی شاق آمد و در قشلاق به خوزستان از طریق رامهرمز و کهگیلویه به فارس مهاجرت کردند. و با روی کار آمدن #خاندان_زند به علت هم زبانی و همریشگی این طایفه بنای همکاری وهمراهی را با #کریم_خان گذاردند و در تمام جنگ ها و محاربات دوش به دوش زندیه شرکت می جستند بطوریکه برای نشان دادن یگانی و برادری اصطلاح شمشیر زند و مافی؛ در فارس معمول بود و این یگانگی و برابری تا زمان گشته شدن #زکی_خان ادامه داشت. زکی خان به علت رفتار ناهنجار و شرابخوری وظلم و ستمی که نسبت به یکی از سادات و خانواده وی اعمال داشت شبی در ایزدخواست اصفهان به دست دو تن از سردارانش که از ایل مافی بودند به نامهای خان علی خان و باباخان کشته شد، یکی به روم و دیگری به کوههای نهاوند متواری گردید، و چند تن دیگر از اقوام نیز بلافاصله این ایل را کوچانیده و آواره گشتند .
این گریز و اختفا تا زمان آقامحمدخان قاجار و استقرار او در تهران ادامه داشت و پس از به سلطنت رسیدن وی ایل مافی به فارس مراجعت کرده و به زراعت مشغول شدند .در این زمان صلاح دولت در کوچانیدن تعدادی از ایلات فارس بود، بنابراین امر به کوچانیدن تمامی طایفه مافی و زندیه از خاک فارس شد و در نتیجه این اقدام ایل مافی به طور کلی به دشت قزوین، نهاوند، ملایر و کرمانشاه منتقل گردید. (نقل از کتاب خاطرات حسینقلی خان نظام السلطنه مافی باب اول صفحه ۹ و۱۰) و بر اساس همین مرجع تاریخ کوچ مافی ها از فارس به نواحی قزوین سال ۱۱۹۸ صورت گرفته است .
و دکتر سکندر امان الهی بهاروند در کتاب قوم لر به استناد تاریخ گیتی گشا صفحه ۲۷۰ چنین آورده است که آقامحمدخان پس از دو ماه توقف در اصفهان دستور می دهد بعضی از جماعت مافی پایروند که در اصفهان توقف داشتند کوچ نمایند لذا ایل مافی در عرض سیر بوادی روی براه نهادند. و عنان ‌به جانب کرمانشاهان که موطن اصلی ایشان بود گشادند.
درکتاب قوم لر صفحه ۱۷۸، نوشته دکتر سکندر امان الهی بهاروند مرقوم است که هم اکنون شعبی از ایل مافی پایروند در لرستان (سیمره، صیمره ) و شمال باختران سکونت دارند.که منظور طایفه #پایروند ساکن #دره_شهر است.
ادامه دارد ...
ارسالی از #علی_آقایی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://telegram.me/ceymarian