تاریخ و فرهنگ دره شهر

#ملا_منوچهر_کولیوند
Канал
Логотип телеграм канала تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIANПродвигать
6,48 тыс.
подписчиков
28,3 тыс.
фото
7,59 тыс.
видео
3,29 тыс.
ссылок
ارتباط با ادمین👇: @Mehrgankadehh کانال مردمی #دره_شهر #مهرگان_کده، #سیمره ، تاریخ و #فرهنگ آدرس اینستاگرام: http://instagram.com/ceymarian
#ملا_منوچهر_کولیوند
@ceymarian
پیشتر گفته باشم ملا به کسی اطلاق می شود که توان خواندن و نوشتن را داشته باشد ومنوچهر در زبان لکی منوشیر گفته می شود. کولیوند اسم خاص است ولی درعرف هر شاعر ونویسنده وهنرمند که شعر ومتن وهنر اورا مردم در کوچه وبازار ببینندو زمزمه نمایند متعلق به عموم مردم می شود وعمومیت نشان از مقبولیت است
ملا منوچهر کولیوند را خاص و عام این دیار می شناسند ،اوازه او بخاطر سرودن قصاید وغزلیات، وابیاتی چند در مورد دره شهر است، بعضی محل تولد اورا دره شهر وعده ای الشتر می دانند تولد او در سال ۱۲۲۹ وفوت او سال۱۲۹۸ اتفاق دانسته اند دیوان اشعار او به یغما می برند فقط تعدادی معدودی ابیات به زبان لکی وفارسی از او بجا مانده است. شاعر به دره شهر تعلق خاطر داشته وچون خاقانی در مدائن با دیدن خرابه های شهر دره شهر مغموم می شود ،شعر می سراید ،شعری که هم رسم الخط لکی ، وهم نوع پوشش مردم . هم اشاره ای
به تاریخ دارد، بکارگیری لغات عربی در شعر او حکایت از اشنایی شاعر به زبان عربی دارد ،لذا بر ان شدم که جهت استفاده بیشتر خواننده گان ابیاتی چند ترجمه وحواشی نمایم، اشعار وی از منابع شفاهی وسینه به سینه نقل شده است ،ومکتوب ان فعلا دونسخه در دست هست که بعضی از ابیات مصرع ها با هم تفاوت دارد بعنوان نمونه در نسخه قدیمی شعر در مورد دره شهر با مطلع ......
یی روژ مغموم ژ کردار دهر
رام کت او مخروب ،شهر دره شهر

ودر نسخه گلزار وادب لرستان با مطلع زیر شروع شده

{یاران نیشت اودل یاران نیشت اودل
{هم بار اندوه غمان نیشت او دل
یاران، دوستان ،بارغم بر دلم نشسته #
{امان اژ کردار دنیه ی بیحاصل
{دردش بی ونوک نیش نیشترچل
فریاد از این گردار دنیای بی حاصل دردش مانند‌نیش خنجر کارگر شد #
{هنی ژاوراد ابدالان دام دم
{هر یا هو کیشام‌پی تاراج غم
دلم به تاراج رفته وچون درویشان ذکر یاهومی کنم # درلرستان یارسان واهل حقه لک زبان وجود دارد شاعر تحت تاثیر شرایط محیط قرارمی گیرد ودعا ویاهو گویان یارسان را مصداق قرار می دهد .
{نه رشمه کمر نه کلپوس کول
{کمر وبی شال،شال بی کشکول
نه کمربندویراقی به کمر داشتم ونه پوست بز کوهی بر دوش ، کمر بدون شال وشال بدون کشکول #کش در زبان لکی بمعنی بغل و کشیدن است ،کول همان شانه وپشت است پس کشکول یعنی چیزی را از طرف شانه اویزان کردن و کول کشیدن است ، کشکول ظرفی چوبی است که دراویش به شانه اویزان می کردند وصدقات واشیا خود را در ان می ریزند

1. در قدیم مردان لر ولک نیم تنه های از پوست حیوانات به تناسب وموقعیت اجتماعی خود پوشیده اند این نیم تنه برای مردان رئیس قبیله از پوست پلنگ وبرای نگهبانان پوست بز گوهی ومرد م عادی پوست گوسفند بوده است که در مراسمات عزا داری معمولا می پوشیدند .کلپوس یعنی پوست کل .
{نه غرفه ی حنطه نه طیور نه ساج
{نه مداحی دیم غمان کم تارج
حنطه بمعنی گندم است .نه حجره گندم فروشان بود ،نه مرغی برای کباب ونه هم ساجی که با ان نان پخته شود ،
مداحی بمعنی ستایشگری است،ستایشگری را ندیدم که‌با او درد دل کنم وغم را با درد ودل بزدایم .

بقلم #علی_آقایی
ادامه دارد...
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN
این شعر را #ملا_منوچهر_کولیوند در وصف شهر تاریخی #سیمره_مهرگان_کده (دره شهر) سروده اند:

یاران نیشت ئو دل، یاران نیشت ئو دل
هم گرد اندوه غمان نیشت ئو دل/
امان ژکردار دنیای بی حاصل
دردش بی و نیش نوک نشتر چل/
@ceymarian
هنی ژ اوراد اودالان دام دم
یاهو مکیشیام پی تاراج خم/
نه رشمه و جنته نه تبر نه تاج
نه مداحی بیم غمان دم تاراج/
نه خرقه و کمر نه کلپوس نه کول
دوش بی شاخ نفیر کتف بی کشکول/
@ceymarian
بازارش ژ بزم خاصان تهی دیم
خالی جای شیرانسرو سهی دیم/
جز اواز جغد شهرش خاموش دیم
نه زرین باف دیم نه زرین پوش دیم/
نه وعظ واعظ و بالای منبر
نه بانگ تکبیر الله اکبر/
@ceymarian
نه مجتهد دیم نه مومن نه دین
نه نشانه دین ختم المرسلین/
نه قرآن خوان دیم نه زهد زاهد
نه وعظ واعظ قول مجتهد/
نه شاه نه دستور نه سر نه سرور
نه سپهسالار نه جیش و لشگر/
قصر شاه نشین بی زیب و فر دیم
نه تاج گهر نه تخت زر دیم/
نه صف پناه بی نه سان هر روز
نه میر نه شکارنه باز و نه یوز
@ceymarian
نه منشی دبیر نه سرداران دیم
نه ساز و نواز بزم یاران دیم/
نه صدای قهقه ی باده نوشان دیم
نه سول قامتان اطلس پوشان دیم/
نه میخانه بی نه مطرب نه ساز
نه مه طلعتان ساقی خوش آواز/
نه نوجوانان نشئه خوار و روز
شو پی شادی یار شمع تا سحر سوز/
@ceymarian
نه شیوه ی شم بیز آهو چوین چو دیم
نه لیل زلفان نه صبح نه شو دیم/
نه تازه عروس نه نو داماد دیم
نه عزادار دیم نه روانشاد دیم/
نه کاروانسرا نه تاجر نه کس
نه طرمه و مخمل ماهوت و اطلس/
نه بزازان دیم نه جنس نه نیم گز
نه رنگ خانه دیم نه رنگ نه رنگ رز/
نه نقاشان دیم نه شیوه ی بساط
نه بساط گستر نه گفته ی نشاط/
@ceymarian
اثر ژحجره ی حاجیان نوئی
آثار محبوس ناجیان نوئی/
نه قلعه نه قصرنه مهد و نه بام
نه مشاطه گی حوران ژ حمام/
نه بسط و نه قبض اسباب افراش
نه مولای موبد نه مانی نقاش/
نه بارخانه دیم نه نوای جرس
نه نظم بازار داروغه و عسس/
@ceymarian
نه گل نه گلنار نه عطرات گل
نه شاخه ی سوسن نه چتر بلبل/
معرکه ی چوار سو نقالان نوئی
زری ترازی بقالان نوئی/
نه شیر و نه ماست و نه پنیر شور
نه هندوانه و خربزه و انگور/
نه سیف نه آلو ،شفتالو انجیر
نه خرم و کره ، سیلان و سر شیر/
@ceymarian
نه آوازی بی ار چوار سو بازار
نه کسی موات هی بی هی انار/
نه سوزی فروش ملاح و خباز
چنی حلیم پز علاف ورزار/
نه عطار نه عطر نه قن نه قنات
نه شهد و شکر شیرینی نبات/
هر سحر کشتار قصاوی نوئی
صدای چز چز کواوی نوئی/
@ceymarian
استاد و شاگرد سراجی نوئی
چف چف دکان نساجی نوئی/
نه جراح فهیم فصاد و دلاک
نه حکیمم دی نه اوسای حکاک/
نه کاسب کاران کسب کار آمز
نه گوشه دکان پینکچی دوالدوز/
نه آسنگران حداد و سمسار
رمرم کفش دوز صغار و کبار/
نه کسب کاسب نه پیشه ور دیم
سنگ گچ نه جای زر زرگر دیم/
نه معمار چنی فخار و حجار
تراشنده چوب شانه ی زلف یار/
چوین ژکار چرخ گردون غدار
دل زار تن بریان بصر خویناو بار/
@ceymarian
قلب حزین قامت چوی چوگان چفت
ژغیب نااله ی زار حزینم شنفت/
وات ای بی خبر مخلوق حدوث
وامنه ی دوران دنیای فانی دوس/
خام و نپخته بی دل و بی غم
بی هوش و دانش فهم و تمیز کم/
@ceymarian
بی عقل و فاقد ژادراک و هوش
وی خراوه ی دهر یکدم بدر گوش/
بزان من سر خیل راس شاهان بیم
قدیمی بنای اول کاران بیم/
زال زر دانا حساو سالم
ایسا ژ مرور دینه پامالم/
بزان سلاطین کیان و ساسان
اشکانی تا دور بنی عباسان/
@ceymarian
هر یک و جای ویش واو قدر و جا دیم
واو کوکبه و سهم تاج و کلا دیم/
داراین دهر داده گستر دیم
با عدل و انصاف جهان پرور دیم/
تاجران جمع بین ژ هر مرز و بوم
ژ چین تا فرنگ ژ ایران تا روم/
@ceymarian
ماوردن متاع چنی ژ هر شار
شهرم خرم بی چوین خرم بهار/
هر یک یک زوان هر یک و یک دین
تموم مستغنی کرسی زر نشین/
ایسای معموریم شای لاله پوش بی
ژناله بزمش فلک اتروش بی/
نکیسا الهام بار بد نه چنگ
طرب ژ صد طور نوا ژ صد رنگ/
ماوردن معمار پری تعمیرم
جوانی مدان او طاق پیرم/
@ceymarian
مطلوب چوی شیرین طالب چوین خسرو
عیش و شادیشان پی شهنشا نو/
منو جوانی تو نیش زوی ماو و پیر
پنا بیر او لای مولای دین امیر/

#ملامنوچهرکولیوند
برخی ملامنوچهر کولیوند را زاده سیمره دانسته اند (اواسط حکومت قاجاریه)
کانال تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN
این شعر را #ملا_منوچهر_کولیوند در وصف شهر تاریخی #سیمره_مهرگان_کده (دره شهر) سروده اند:


یاران نیشت ئو دل، یاران نیشت ئو دل
هم گرد اندوه غمان نیشت ئو دل/
امان ژکردار دنیای بی حاصل
دردش بی و نیش نوک نشتر چل/
@ceymarian
هنی ژ اوراد اودالان دام دم
یاهو مکیشیام پی تاراج خم/
نه رشمه و جنته نه تبر نه تاج
نه مداحی بیم غمان دم تاراج/
نه خرقه و کمر نه کلپوس نه کول
دوش بی شاخ نفیر کتف بی کشکول/
@ceymarian
بازارش ژ بزم خاصان تهی دیم
خالی جای شیرانسرو سهی دیم/
جز اواز جغد شهرش خاموش دیم
نه زرین باف دیم نه زرین پوش دیم/
نه وعظ واعظ و بالای منبر
نه بانگ تکبیر الله اکبر/
@ceymarian
نه مجتهد دیم نه مومن نه دین
نه نشانه دین ختم المرسلین/
نه قرآن خوان دیم نه زهد زاهد
نه وعظ واعظ قول مجتهد/
نه شاه نه دستور نه سر نه سرور
نه سپهسالار نه جیش و لشگر/
قصر شاه نشین بی زیب و فر دیم
نه تاج گهر نه تخت زر دیم/
نه صف پناه بی نه سان هر روز
نه میر نه شکارنه باز و نه یوز
@ceymarian
نه منشی دبیر نه سرداران دیم
نه ساز و نواز بزم یاران دیم/
نه صدای قهقه ی باده نوشان دیم
نه سول قامتان اطلس پوشان دیم/
نه میخانه بی نه مطرب نه ساز
نه مه طلعتان ساقی خوش آواز/
نه نوجوانان نشئه خوار و روز
شو پی شادی یار شمع تا سحر سوز/
@ceymarian
نه شیوه ی شم بیز آهو چوین چو دیم
نه لیل زلفان نه صبح نه شو دیم/
نه تازه عروس نه نو داماد دیم
نه عزادار دیم نه روانشاد دیم/
نه کاروانسرا نه تاجر نه کس
نه طرمه و مخمل ماهوت و اطلس/
نه بزازان دیم نه جنس نه نیم گز
نه رنگ خانه دیم نه رنگ نه رنگ رز/
نه نقاشان دیم نه شیوه ی بساط
نه بساط گستر نه گفته ی نشاط/
@ceymarian
اثر ژحجره ی حاجیان نوئی
آثار محبوس ناجیان نوئی/
نه قلعه نه قصرنه مهد و نه بام
نه مشاطه گی حوران ژ حمام/
نه بسط و نه قبض اسباب افراش
نه مولای موبد نه مانی نقاش/
نه بارخانه دیم نه نوای جرس
نه نظم بازار داروغه و عسس/
@ceymarian
نه گل نه گلنار نه عطرات گل
نه شاخه ی سوسن نه چتر بلبل/
معرکه ی چوار سو نقالان نوئی
زری ترازی بقالان نوئی/
نه شیر و نه ماست و نه پنیر شور
نه هندوانه و خربزه و انگور/
نه سیف نه آلو ،شفتالو انجیر
نه خرم و کره ، سیلان و سر شیر/
@ceymarian
نه آوازی بی ار چوار سو بازار
نه کسی موات هی بی هی انار/
نه سوزی فروش ملاح و خباز
چنی حلیم پز علاف ورزار/
نه عطار نه عطر نه قن نه قنات
نه شهد و شکر شیرینی نبات/
هر سحر کشتار قصاوی نوئی
صدای چز چز کواوی نوئی/
@ceymarian
استاد و شاگرد سراجی نوئی
چف چف دکان نساجی نوئی/
نه جراح فهیم فصاد و دلاک
نه حکیمم دی نه اوسای حکاک/
نه کاسب کاران کسب کار آمز
نه گوشه دکان پینکچی دوالدوز/
نه آسنگران حداد و سمسار
رمرم کفش دوز صغار و کبار/
نه کسب کاسب نه پیشه ور دیم
سنگ گچ نه جای زر زرگر دیم/
نه معمار چنی فخار و حجار
تراشنده چوب شانه ی زلف یار/
چوین ژکار چرخ گردون غدار
دل زار تن بریان بصر خویناو بار/
@ceymarian
قلب حزین قامت چوی چوگان چفت
ژغیب نااله ی زار حزینم شنفت/
وات ای بی خبر مخلوق حدوث
وامنه ی دوران دنیای فانی دوس/
خام و نپخته بی دل و بی غم
بی هوش و دانش فهم و تمیز کم/
@ceymarian
بی عقل و فاقد ژادراک و هوش
وی خراوه ی دهر یکدم بدر گوش/
بزان من سر خیل راس شاهان بیم
قدیمی بنای اول کاران بیم/
زال زر دانا حساو سالم
ایسا ژ مرور دینه پامالم/
بزان سلاطین کیان و ساسان
اشکانی تا دور بنی عباسان/
@ceymarian
هر یک و جای ویش واو قدر و جا دیم
واو کوکبه و سهم تاج و کلا دیم/
داراین دهر داده گستر دیم
با عدل و انصاف جهان پرور دیم/
تاجران جمع بین ژ هر مرز و بوم
ژ چین تا فرنگ ژ ایران تا روم/
@ceymarian
ماوردن متاع چنی ژ هر شار
شهرم خرم بی چوین خرم بهار/
هر یک یک زوان هر یک و یک دین
تموم مستغنی کرسی زر نشین/
ایسای معموریم شای لاله پوش بی
ژناله بزمش فلک اتروش بی/
نکیسا الهام بار بد نه چنگ
طرب ژ صد طور نوا ژ صد رنگ/
ماوردن معمار پری تعمیرم
جوانی مدان او طاق پیرم/
@ceymarian
مطلوب چوی شیرین طالب چوین خسرو
عیش و شادیشان پی شهنشا نو/
منو جوانی تو نیش زوی ماو و پیر
پنا بیر او لای مولای دین امیر/

#ملا_منوچهر_کولیوند
کانال تاریخ و فرهنگ دره شهر👇👇
https://telegram.me/joinchat/B0nZgT4zXAV1FXbI03MGog