تاریخ و فرهنگ دره شهر

#سرنا

با سلام
گاه مطالبی در کانال تاریخ وفرهنگ دره شهر سوژه نگارنده ای می شود و پس از نمایه شدن در کانال به دنبال ان می بینم مطالبی پیرامون همان موضوع وبان همان سبک وسباق توسط فرد یا افرادی دیگر نگاشته می شود ،که گاه فقط در اسم با موضوع مرتبت است، ولی رشته های نگارنده اولی را پنبه می کند وحق صاحب تفکر وابداع کننده ی اولی را ضایع می نماید، مانند مطالب شب یلدا ی امسال که بدون اینکه موضوعی را نفی یا اثبات نمایند ،از هر دری سخن بمیان امد ،واجتماع نقیضین محال می شد . حال می خواهیم در باره سرنا که خواست وفراخوان اقای تتری میباشد مطالبی نگاشته شود ،اگر ساز ناکوکی نواخته نشود ،ولو اینکه چند هفته پیش از ان پرده برداری کرده باشند
مزید بر آموزه های دینی ،به شخصه بطور طبیعی با سرنا رابطه ی چندانی ندارم ، ولی چون سازی ایرانی، لری وموسیقیی وارداتی نیست، ومولوی چنین می اندیشد ،
ناله ی سرنا وتهدید دهل
چیزکی ماند بدان ناقور کل
بانگ گردشهای چرخست اینکه خلق
می سرایندش به تنبور وبه حلق

واقعیت این است که سیر تحول موسیقی وسرنا با تغییر حکومت ها همراه بوده است مثلا شاه طهماسب ان را از مناهی دانسته واز ان اجتناب تمام می نمود، ارباب طرب را در نظر شریعت وقعی واعتباری نمانده بود (عالم ارای ،صفوی ص۱۹۰)
اما کریم خان زند خود نی می نواخت ویک مقام از موسیقی هفت دستگاه امروز رابه نام او"بیات زند"می دانند ،(رستم التواریخ ص۴۱۱و۴۱۲)
مرز ومحدوده ی موسیقی لری و لکی همان مرز جغرافیایی فرهنگی این دو قوم است که سوای استان لرستان وایلام بلکه استانهای چهار محال بختیاری ،کرمانشاه ،همدان ،اصفهان وخوزستان را شامل می شود ،
سرنا در فرهنگ این دو قوم هم ساز سوک است وهم سور (شادی) که در حال حاضر در سیمره فقط از سور آن استفاده می شود وبندرت در سوگ نواخته می شود
واز دیگر موارد استفاده از آن که بالعینه دیده ام هر گاه #کسی_در_رودخانه_ای_غرق_میشد وجسدش پیدا نمی شد مسافتی چند در حاشیه ی رودخانه ساز ودهل نواخته می شد و صدای کوبه دهل با نوای سرنا اوج میگرفت ودر اب ارتعاش ایجاد می کرد وجسد از اب بیرون می امد...
از سرنا نوازان چیره دست که به جشنواره های جهانی راه یافتند ودر صدر قرار گرفتن مر حوم شاه میرزا مرادی بوده است..
از دیار نسیمره که بگوییم می توان به حاجعلی پدر مرحوم شبانعلی (شاوه)یاد کرد که بنا بنقل اسلاف از ابدانان تا دره شهر یکسره سرنا می نوازد و وقتی که به در ه شهر می رسد ساز بر اثر اصطکاک دم وباز دم گرم می شود وساز شکسته می شود و مرحوم #شبانعلی( #شاوه) ساکن قلعه گل دره شهر هم ساز نیکو می نواخت وسالها در کنار مردم سیمره زیست.ومحفل جشن عروسی این دیار را رونق می بخشید ...
با احترام، #علی_آقایی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN