تاریخ و فرهنگ دره شهر

روایتی از صیمره ...

میرجوان هاشمی

شاهزاده محمود میرزا درکتاب مقصودجهانش پس از ورود به صیمره در یاد داشتیی به برادرش درتوصیف صیمره ( دره شهر ) کنونی . گوید:
‌
برادر جان ،
از رامشگران ( رومشکان ) به صیمره روان شدیم .
اگر از آبش پرسی چشمه ی حیوان زیاد بر .
اگر ازهوایش جویی . بهشت را در نظر اور .
زمینش . غیرت بهاران است . وگل های رنگارنگش . بهتر از روی نگاران .
خاکش، دل نافه ی تتار چاک دارد و آسمان از غیرتش . بر سر خاک دارد .
مرغکان نغمه سنجش، نشان نغمه ی داوود دارند و زارعانش به جای کشت . گویی نغمه کارند .
بی توسل جام وشراب .
بی تخیل معشوق رباب ‌. به قدری که به هوش نباشی. بیهوشی اورد .
به اندازه ایکه ازخود غافل نباشی ‌. شورشیرین به سر اندازد . نه وقت خواب به خودی نه هنگام بیداری .
درست است انکه گفته اند . بیخود است انکه به خواب ناز است . ولیک مستی و درعین هوشیاری غریب وبیخودی در نوبت بیداری عجیب
بیت:

مستیم وولیک جمله هوشیار
خوابیم ولیک جمله بیدار

نرگس های خود رویش . چشم ارزو برنمی دارد . تاسفید چشمی خودرا ثابت نکنند .
دشتی دارد که پشته پشته گل و سنبل دراو موجود است و راه امد و شد خزان مسدود . غبار خاکش توتیای دیده است وخاک بی غبارش . سرمه به چشم کشیده .
طولاًوعرضاً ده فرسنگ در دوفرسنگ است و مشتمل است برجبال بسیار ومیاه بی شمار .
به لطافت هوا وعذوبت ماء سمر .
چندین رود دارد که از عیون متعدده اجتماع است از شمال وجنوب .
کوه های عظیم داردکوهساران شمالیش چندان امتیازی ندارد .
مسمی به کو ه ابرش ( #مئله ی کنونی ) است .

وکوه جنوبیش . نهایت خوبی دارد ویکی از جبال مشهور ایران است به کثرت اب وجود ت نبات معروف ونامش کوه ر کوه و #کبیرکوه است

ابتدایش سلیمانیه بابان و انتهایش دوم شاه که به دشت عربستان منتهی است . انچه ازکوهش که درلرستان است . به عرض کوه حدی است بر پشتکوه وپیشکوه در ارتفاع وبلندی هم اندک نیست . به قرب صدچشمه ی عظیم ورود وسط از ان کوه جاری است بعضی با اب زیاد وبرخی با اب کم . گویند درهنگام بهار . جمعیتش از نباتات مشهور است . اغلب از ان کوه به قدوم نرگس مشرف است . اکثر ازمدت سال را با اتصال به گرمسیر برف دارد .
غاری است در ان کوه . مسما به غار فیلمان گویند #دخمه_ی_نوشیروان بوده است انجا .

در این خصوص هم به زبان لری شعری گفته اند وآن این چنین است:

که ور کوه گپ کوه یا ایرونه
مال و غار نوشیروانه

دراین کوه جایی که موسوم به کان سیفی است . چاهی ازسنگ خارا به عمق صد و پنجاه متر به حکم انوشیروان حفر کرده اند . دران چاه برف پر می کرده اند . که در فصل تموز به مداین می برده اند .الآن ان چاه برجا است . سبحان الله ازان چاه که از برای برفی این چنین چاه بنا نهاده

ازین پیش شاهان و گردنکشان
که اکنون نباشد از ایشان نشان

بسی کاخ شاهی بر افراختند
برفتند و منزل به پرداختند
( محمود میرزاقاجار )

این کوه . جمله اش جنگل است . دروسط کوه که قلیلی به صحرا مانده است . انباری در #کمرکوه از گچ و اجر وسنگ برپا کرده اند ودران فرج های بسیار . به سیاق قلعه موجود است ونظاره اش خالی ازتماشا و عجیبی نیست . من خود به خصوص به انجا رفته وتماشا کردم . صورتش به تحریردر ضمیر نقش نبندد وموقوف است به دیدن نام ان دره #شیخ_ماکان است . ( شیخ مکان ) کنونی
یک میل ازاین انبار فاصله قلعه و دروسط همین کوه ساخته اند ومقابل اورا برج ها وسد ها کشیده اند بسیارجایگه سختی است وممکن نیست به عبور . چه جای گرفتن به زور . ان قلعه را #بهرام_چوبین میگویند . اگر چه درکتب مورخین به نظر نیامده . اما انچه مشهور لران است .

روایتی میکرد وگویند این قلعه را بهرام چوبین بنا نهاده است که خصم به ان استیلا نیابد . ازخوف چنان محکم کاری ها کرده . انباری که نام بردم . دفاین وخزاین او بوده است . چه اگر تعمقی شود . نیک معلوم گردد که این بنای محکم را حافظ جو وگندم نمایند . بلکه از برای ضبط نقود و دراری است . همچنین دراین کوه بعضی از این کار ها را ان #خسرو_ مال اندیش نموده . پس ازان که مرگ رسد واجل آید قلاع سنگ ابگینه و حصار است وچون طالع سستی پذیرد . کوه هامون است .

دراین دشت بقعه ای هست موسوم به #باباسیف_الدین . گویند یکی از صحابه ی کبار است ....
وهم درابتدای کوه وانتهای دشت . اثار شهر وعمارات رفیع وقصور منیع و مدارس و مساجد وکاروانسرا وحمام بی حد است . به نام ( دره شهر ) چون مرا به ان مقام گذر افتاد . دربی ثباتی جهان فانی این قطعه ام به خاطرم گذشت .

بگفت جان و دل من زکید ومکر زمانه
زبی ثباتی کیهان شدم بکلی پژمان

تو ازجهان بگذر پیش از ان که بگذرد ازتو
که هرکسی بگذشت و گذاشت اخر کیهان

بسی به سان تو پرورده و خوردمادر گیتی
مشو توعاجز نیرنگ این عجوزه ی فتان

ادامه در پست بعد

🌹"تاریخ وفرهنگ صیمره"
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

بازگشت ازتبعید
@CEYMARIAN

حمد بی مر باد برآن داور دهر آفرین
کز عطایش روز شادی گشت با ماها قرین
آرزویی را که بر دل سال ها می داشتیم
شد زفضل زاید الوصفش میسر اینچنین
از پس ده ودوسالی غربت ورنج وتعب
کز رضا جبار بر تبعیدیان بگذشت حین
باز از الطاف بی چون،ذات حی لایموت
کردگار ذوالمنن،خلاق چرخ وماءوطین
باردیگرباسرور وعشرت وعیش تمام
پور عمان راهمی بوسه ربودیم ازجبین
دست الفت رابه گردن آنچنان آویختیم
همچودست عاشقان بر دوش یار نازنین
چون بیفتاد از دو سو دیدار بر دیدارها
امر بر لب شد زدل کز باغ سیما میوه چین
از صدای بوسه های آب دار جانبین
گرم شد بازار شفتالو به نرخ کمترین
نیکتر ازآن چه گویم گشت روشن جمله را
دیدگان از دیدن #قندیل" #باباسیف_الدین(ع)

#عجم_میر
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

شعر مرحوم عجم میر:
@CEYMARIAN

شعر " بازگشت ازتبعید عجم" ، یک شاهکار ویک نقاشی شاعرانه است...
در زمان رضاشاه ایلات سیمره به قم ، ساوه و بجنورد تبعید می شوند بر اثر غائله ۱۳۲۰ تبعید شدگان موقعیت را مغتنم شمرده و از اوضاع نابسامان کشور استفاده کرده و پس از ۱۲سال به موطن خود باز می گردند.
شاعر؛ بازگشت تبعیدیان واستقبال از آنها توسط اقوام وآشنایان را دراین شعر به تصویر کشیده است
@CEYMARIAN
"بازگشت ازتبعید"
حمد بی مر باد برآن داور دهر آفرین
کز عطایش روز شادی گشت با ماها قرین
آرزویی را که بر دل سال ها می داشتیم
شد زفضل زاید الوصفش میسر اینچنین
از پس ده ودوسالی غربت ورنج وتعب
کز رضا جبار بر تبعیدیان بگذشت حین
باز از الطاف بی چون،ذات حی لایموت
کردگار ذوالمنن،خلاق چرخ وماءوطین
باردیگرباسرور وعشرت وعیش تمام
پور عمان راهمی بوسه ربودیم ازجبین
دست الفت رابه گردن آنچنان آویختیم
همچودست عاشقان بر دوش یار نازنین
چون بیفتاد از دو سو دیدار بر دیدارها
امر بر لب شد زدل کز باغ سیما میوه چین
از صدای بوسه های آب دار جانبین
گرم شد بازار شفتالو به نرخ کمترین
نیکتر ازآن چه گویم گشت روشن جمله را
دیدگان از دیدن #قندیل" #باباسیف_الدین(ع)

برگرفته از"دیوان استاد عجم میر"
(رودکی سیمره)
تحقیق ، تصحیح، ترجمه وشرح:
دکتر احمد زینی وند
@CEYMARIAN
لغات:بی مر :بی اندازه#قرین:مصاحب، یار#تعب:مشقت#حین:بلا محنت#لایموت :خدایی که نمی میرد#ذوالمنن:صاحب احسان#ماء:آب#طین:خاک#جبین :پیشانی#سیما:صورت#جانبین:دوطرف# بازار شفتالو:کنایه از بوسه#
تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://telegram.me/ceymarian

ادامه مطلب امام زاده باباسیف الدین(ع)

احمد لطفی؛ مدرس دانشگاه پیام نور

عشق و وفای مردم دره شهر و حومه به امامزاده باباسیف الدین (ع)
#CEYMARIAN
مردم ایران در هر کجای عالم باشند به مقدسات و مرقد انبیاء، خصوصا ًپیامبر عظیم الشان اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) و بقاع متبرکه امامزادگان احترام و عشق و عاطفه ی ویژه دارند. مردم شهرستان دره شهر و روستاهای تابعه، از دیر باز با این امامزاده ی شهید مانوس بوده و با وی درد دل و نجوا داشته اند، عده ای نیازها و مشکلات خود را با گریه و اشک و آه عرضه می کنند و گروهی به شکل معمولی، با صدای آرام و گاهی با صدای بلند به آن حضرت عشق و ارادت می ورزند. این مردم هیچگاه امامزاده را تنها و مهجور نگذاشته اند. گروه گروه از هر طایفه و فامیلی به زیارت می آیند برخی هدیه برای امامزاده می آورند بطور مثال قالی و قالیچه یا پرده برای روی قبر و گلدان و ... می آورند و جمعی نذورات خود را تقدیم امامزاده و هیئت امناء می کنند. عده ای نیز چون حاجت شان برآورده شده است و یا برای اینکه مشکل و #گره_کارشان باز شود گوسفند یا مرغ و یا خروس و ... سر می برند و قربانی می کنند و گاه در بین زوار و مستمندان توزیع می نمایند. این ابراز عشق و علاقه در قالب قاب گرفتن شعر یا حدیث، و با هر شکل ممکن ابراز می نمایند. گاهی نیز در مراسماتی که هیئت امنا برای ایام الله، سالروز #اعیاد و تولدها یا شهادت ها ترتیب می دهند، دره شهری ها و زوار مختلف شرکت می نمایند و با آوردن نذوراتی از قبیل خرما، شیر، شربت، آش و شکلات و ... ارادت خود را به امامزاده و گرامیداشت شعائر الله به منصه ی ظهور می رسانند و این اتحاد و همبستگی و شنیدن وعظ واعظان در چنین مراسمی افراد را به کسب دانائی و آرامش و همدلی و احساس مفیدیت نزدیک می نماید. در هر صورت #وجود_این_امامزاده_ی_شجره_دار، #منشاء_خیر_و_برکت و کسب فیض، معرفت، مهر ورزی و همزیستی و ... را برای دره شهری ها و زوار محترم، به ارمغان می آورد.
@CEYMARIAN
#شوق_دیدار
نگارنده بارها به چشم خود دیده و به گوش خویش شنیده است، برخی از زوار در فاصله چند متری درب بارگاه و مرقد منور بابا سیف الدین (ع) عرض سلام و ادب و درد دل و ابراز احساسات اعم از گفتن نیازهای خویش و یا مدح و ثنای امامزاده کرده اند، و این علاقه و شوق دیدار، به نوعی دلدادگی واعتماد به امامزاده خویش دارند که صدای آنها را می شنود و آن ها را شفاعت می کند و اگر به مصلحت باشد آنها را از بیماری شفا و یا از مشکلات رها می نماید. هرگاه ایلات از ییلاق برمی گشتند، زیارت امامزاده، تماشایی بوده است به طوری که بر آستانش بوسه ها می زدند، و گویی با ترنم عشق و اشک، حوادث تلخ و شیرینی که در مسیر راه سخت و صعب العبور کوهستان، و گله و رمه گردانی شغل دشوار دامداری، برایشان اتفاق افتاده بود به حضرت بابا سیف الدین (ع) گزارش می دادند. گاهی هم برای نامزدی و ازدواج فرزندانشان، امامزاده را شفیع قرار می دادند، چون نازش پیش خدا رواست، لذا برای برآورده شدن حاجات و برای موفقیت در امور، پیش خدا ریش گرو بگذارد و شفاعت نماید. آن ها واقعا" به امامزاده باور و اعتماد داشتند و با بار گران مشکلات روحی اگر می آمدند، سبک بال و پر امید به منازل و دیار خویش باز می گشتند. مرحوم #عجم_میر زمانی که از تبعید رضاخانی بر می گردند تیره ی میرهای تبعیدی زن و مرد و بچه هایشان بعد از دوازده سال موفق به زیارت می شوند. ایشان #قطعه_شعری در دیوان شعرش دارد که شرح حال فراق و دلدادگی نسبت به امامزاده #باباسیف الدین را به تصویر کشیده است. این دیوان به همت استاد احمد زینی وند ارمویی به چاپ رسیده است.
@CEYMARIAN
#خادمان_امامزاده_باباسیف_الدین (ع)

همانطور که نگارنده در ابتدا نوشته است امامزاده سید سیف الدین محمد (ع) از بین ۴۲۵ امامزاده مدفون در ایران از برجسته ترین آن ها بوده و با شمشیرزنی کم نظیرش یاد خود را تا قیام قیامت در دلها ثبت کرده است.
ادامه در پست های بعد ...
تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://telegram.me/ceymarian

بقعه #باباسیف_الدین(ع)
قبل از تعمیر و بازسازی
برگرفته از اینستا دره شهر نوستالوژی
تاریخ و فرهنگ دره شهر 👇👇
@ceymarian