خدای مهرب️ان

غفلت کلی و جزئی در زندگی ما
تفسیر سوره مبارکه انبیاء،
دکتر محمدعلی انصاری
۵دقیقه و ۱۸ ثانیه به حجم ۱۴.۲ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

🌿🌾🌿



امام علی علیه‌السلام می‌فرماید:
«وَ اعْمَلُوا فِی غَیْرِ رِیَاءٍ وَ لَا سُمْعَۀٍ»

واژۀ «رِیَا» از «رُؤیَۀ» و واژۀ «سُمْعَۀ» از «سَمْع» می‌آید. بنابراین اولی به معنای نشان دادن و نمایاندن عمل به دیگران و دومی به معنای شنواندن کار است. فردی که به این دو آفت مبتلاست دوست می‌دارد کارش را دیگران
ببینند و سخنش را بشنوند و او را تأیید و تشویق کنند. این انسان عمل می‌کند و در پی عمل خود منتظر مواهب و مزایایی است که از قبول و تأیید دیگران حاصل می‌شود.
نتیجۀ طبیعی چنین نگرشی آن است که بگوییم دیگران در عمل فرد نقش دارند؛ به گونه‌ای که اگر نگاه دیگران نباشد، شاید اشتیاق اولیه برای عمل پیش نیاید و کیفیت لازم در کار او دیده نشود.

انسان موحد هر عمل خود را بر مبنای شناختی که از حضرت حق دارد و مهابت و خشیتی که از ذات ازلی در جانش موج می‌زند انجام می‌دهد و این عمل فقط برای خداست و بس. او هیچ تردیدی در این ندارد که اگر اجری برای این عمل او وجود دارد، فقط از ناحیۀ خداست. ناظر افعال را نیز خدا می‌بیند و تأییدکننده و تشویق‌کننده را هم حضرت او می‌داند.
به تعبیر دیگر، در عمل انسان موحد چهار خصیصۀ تأثیرگذار وجود دارد؛ اول آنکه انگیزۀ حرکت او رضایت حق و ادای فرمان اوست. دوم آنکه یقین دارد این عمل را در محضر خدا انجام می‌دهد و ناظر افعال، ذات مقدّس حق است. در مرتبۀ سوم رد و قبول عمل را نیز فقط به دست خدا می‌داند و در مرحلۀ چهارم پایان و نتیجۀ کار را نیز به خدا می‌سپارد. این چهار اصل، مؤلفه‌های عمل توحیدی است و چارچوب کار انسان موحد را مشخص می‌کند.

فردی که در حقیقت توحید غوطه‌ور است جز این نمی‌پندارد و جز در این چارچوب عمل نمی‌کند. او می‌داند که اگر غیر از این باشد، در باور توحیدی او خدشه وارد شده است و لذا هیچ انگیزه‌ای جز رضای حق در دل راه نمی‌دهد.
هر عمل، مادامی که رنگ غیر خدا بر خود دارد فانی است و زمانی به سلک ابدیت پای می‌گذارد که مهر خدا بر پیشانی داشته باشد. پس موحد بر اساس شناختی که از مراحل قبلی سلوک خود به دست آورده، به این باور می‌رسد که برای یکی عمل کند و برای یکی سختی‌های مسیر را تحمل کند. کار خود را نیز به همان یک واگذارد و مزد خود را نیز از هم‌او بطلبد.

▫️کتاب فروغ حکمت؛ شرح نهج‌البلاغه، جلد۲، صص ۴۷۸-۴۷۶.

#بوستان_معرفت
#متن_مکتوب
#کتاب_فروغ_حکمت_جلد2
#گزیده

@rahe_aseman
🌿🌾🌿

تاثیر دروغ بر خودِ دروغگو
تفسیر سوره مبارکه غافر،
دکتر محمدعلی انصاری
۲ دقیقه و ۰۳ ثانیه به حجم ۷.۹ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو
@rahe_aseman

🌿🌾🌿



امام علی علیه‌السلام می‌فرماید:
«وَ اعْمَلُوا فِی غَیْرِ رِیَاءٍ وَ لَا سُمْعَۀٍ»

واژۀ «رِیَا» از «رُؤیَۀ» و واژۀ «سُمْعَۀ» از «سَمْع» می‌آید. بنابراین اولی به معنای نشان دادن و نمایاندن عمل به دیگران و دومی به معنای شنواندن کار است. فردی که به این دو آفت مبتلاست دوست می‌دارد کارش را دیگران
ببینند و سخنش را بشنوند و او را تأیید و تشویق کنند. این انسان عمل می‌کند و در پی عمل خود منتظر مواهب و مزایایی است که از قبول و تأیید دیگران حاصل می‌شود.
نتیجۀ طبیعی چنین نگرشی آن است که بگوییم دیگران در عمل فرد نقش دارند؛ به گونه‌ای که اگر نگاه دیگران نباشد، شاید اشتیاق اولیه برای عمل پیش نیاید و کیفیت لازم در کار او دیده نشود.

انسان موحد هر عمل خود را بر مبنای شناختی که از حضرت حق دارد و مهابت و خشیتی که از ذات ازلی در جانش موج می‌زند انجام می‌دهد و این عمل فقط برای خداست و بس. او هیچ تردیدی در این ندارد که اگر اجری برای این عمل او وجود دارد، فقط از ناحیۀ خداست. ناظر افعال را نیز خدا می‌بیند و تأییدکننده و تشویق‌کننده را هم حضرت او می‌داند.
به تعبیر دیگر، در عمل انسان موحد چهار خصیصۀ تأثیرگذار وجود دارد؛ اول آنکه انگیزۀ حرکت او رضایت حق و ادای فرمان اوست. دوم آنکه یقین دارد این عمل را در محضر خدا انجام می‌دهد و ناظر افعال، ذات مقدّس حق است. در مرتبۀ سوم رد و قبول عمل را نیز فقط به دست خدا می‌داند و در مرحلۀ چهارم پایان و نتیجۀ کار را نیز به خدا می‌سپارد. این چهار اصل، مؤلفه‌های عمل توحیدی است و چارچوب کار انسان موحد را مشخص می‌کند.

فردی که در حقیقت توحید غوطه‌ور است جز این نمی‌پندارد و جز در این چارچوب عمل نمی‌کند. او می‌داند که اگر غیر از این باشد، در باور توحیدی او خدشه وارد شده است و لذا هیچ انگیزه‌ای جز رضای حق در دل راه نمی‌دهد.
هر عمل، مادامی که رنگ غیر خدا بر خود دارد فانی است و زمانی به سلک ابدیت پای می‌گذارد که مهر خدا بر پیشانی داشته باشد. پس موحد بر اساس شناختی که از مراحل قبلی سلوک خود به دست آورده، به این باور می‌رسد که برای یکی عمل کند و برای یکی سختی‌های مسیر را تحمل کند. کار خود را نیز به همان یک واگذارد و مزد خود را نیز از هم‌او بطلبد.

▫️کتاب فروغ حکمت؛ شرح نهج‌البلاغه، جلد۲، صص ۴۷۸-۴۷۶.

#بوستان_معرفت
#متن_مکتوب
#کتاب_فروغ_حکمت_جلد2
#گزیده

@rahe_aseman
🌿🌾🌿

🌿🌾🌿



پایبندی به دین و شریعت که نقشۀ راه برای رسیدن به قلۀ عبودیت است، باید خالصانه و به‌دور از هرگونه ریا باشد و این خلوص در تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان تبلور یابد. اگر دین‌داری نه برای خدا بلکه به انگیزه‌های
دیگر باشد، اثر مثبتی در زندگی معنوی و ایمانی دین‌دار نمی‌گذارد؛ زیرا بر اساس قاعدۀ منطقی
«المرکب من الداخل و الخارج خارجٌ» مرکبی که از عناصر داخلی و خارجی تشکیل شده، خارجی محسوب می‌شود.
دین‌داری اگر با انگیزه‌ای جز مقاصد توحیدی باشد، معنای خود را از دست می‌دهد و به چیزی دیگر تبدیل می‌شود.

ناروا و بی‌انصافی است كه معارف وحیانی با معارف بشری هم‌كاسه شود و نسبت تناقض و ناسازگاری به آن داده شود. در معارف بشری این یكدستی و خلوص دیده نمی‌شود. دانش بشر آغشته به انواع پیش‌فرض‌ها و پیش‌دانسته‌هایی است كه خلوص معرفت را از بین می‌برد و میان واقعیت و معرفت فاصله ایجاد می‌كند.

آری، مسیر حركت انسان باید خالصانه، به سوی خداوند باشد. اگر در مسیر دین‌ورزی چیزی اضافه یا كم شود، انسان به مقصدی كه بایسته و شایسته است نمی‌رسد. دغدغۀ دین‌داران واقعی چیزی جز خالصانه فهمیدن و حفظ خلوص دین نیست. موحدان راستین به دنبال دینی «مِنَ الله»، «اِلَی الله» و «لِله» هستند. از همین روست كه با هرگونه دین‌سازی یا تفسیر التقاطی از دین مقابله می‌كنند و از هر عملی كه در آن شائبۀ غیر خدا باشد می‌پرهیزند.

خداوند متعال از ما دین خالص می‌خواهد:
«أَلا لِلهِ الدِّینُ الْخالِصُ»
آگاه باشید، دین سِرِه از آنِ خداست.
خلوص در دین از طریق منابع خالص تأمین می‌شود. ناب‌ترین و خالص‌ترین منابع برای تضمین اعتقاد دینی كلام خدا، سنت پیامبر و عترت ایشان است و اگر عقیده، گمانه‌زنی، سلیقه و نظر دیگری به میان آمد، كاهندۀ خلوصی است كه حضرت حق بِدان فرمان داده است:
«وَ مَا أُمِرُوا إِلَّا لِیعْبُدُوا اللهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفَاءَ»
و فرمان نیافته بودند جز اینكه خدا را بپرستند و در حالی كه حق‌گرایانه دین خود را برای او پالوده می‌سازند.

▫️کتاب شکوه نیایش،ج۱،صص۵۳۱-۵۲۱؛ مشکاة، ج۱۱، ص۳۷۸؛ مشکاة، ج۱۳، ص۲۵۲؛ مشکاة، ج۱۴، ص۴۶۳.

#بوستان_معرفت
#متن_مکتوب
#شکوه_نیایش_جلد1
#مشکاة_جلد11
#مشکاة_جلد13
#مشکاة_جلد 14
#گزیده

@rahe_aseman
🌿🌾🌿

خلوص در دین و دینداری به چه معناست؟
تفسیر سوره مبارکۀ غافر،
محمدعلی انصاری
زمان: ۵:۰۸ حجم: ۱۳.۶ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

چه مقداری از «ریا» پذیرفته شده است؟!
شرح خطبه ۸۶ نهج‌البلاغه
محمدعلی انصاری
زمان: ۴:۵۵ حجم: ۱۲.۳ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

اخلاص؛ مهم‌ترین عامل شکوفایی در دین
تفسیر سوره مبارکۀ اعراف،
دکتر محمدعلی انصاری
زمان: ۵:۳۴ حجم: ۱۵.۲ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

سخافت ریا
شرح خطبه ۲۳ نهج‌البلاغه،
دکتر محمدعلی انصاری


#بوستان_معرفت
#ویدئو
@rahe_aseman

🌿🌾🌿



امام علی علیه‌السلام می‌فرماید:
«وَ اعْلَمُوا أَنَّ یسِیرَ الرِّیاءِ شِرْكٌ».
بدانید كه مقدار كمِ ریا هم شرك است.
بنا به فرمودۀ خداوند متعال، شرك نهایی‌ترین حدّ پلشتی وجود انسان است. این همان نكته‌ای است كه خداوند متعال در نهایت قوّت به پیامبر خود تذكر می‌دهد و اثر بسیار شوم شرك را یادآوری می‌كند:
«لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَیحْبَطَنَّ عَمَلُكَ‏»
اگر شرك ورزی قطعاً كردارت تباه می‌شود.
البته شرك بر دو گونۀ خفی و جلی است. شرك جلی دربارۀ ذات و صفات و افعال خدا ظهور می‌كند؛ اینكه انسان در پرستش ذات حق، دیگری را شریك كند و در قلمرو صفات و افعال الهی پای معبود دیگری را بگشاید. اما شرك خفی اَشكال متعددی دارد كه یكی از آن‌ها ریا است كه در آن آدمی چشم به دیگران می‌دوزد و پسند و ناپسند ایشان را معیار عمل خود قرار می‌دهد. اساساً واژۀ «رِیا» از ریشۀ «رُؤْیة» می‌آید؛ یعنی انسانِ ریاكار دوست دارد كه دیگران او را ببینند و كارهای نیك او را در دل یا به زبان بستایند.
اهل معرفت این رذیله را بسیار خطرناك می‌دانند و در پی آن هستند كه ریشه‌های این خطا را به شكل كامل در وجود خود بخشكانند. نزد این بزرگان، یكی از برترین توفیق‌ها در مسیر سلوك آن است كه ریا در وجود انسان از بین برود. در این هنگام نه تشویق و تأیید دیگران ایشان را به شوق می‌آورد و نه نكوهش و مذمت آن‌ها مانع حركتشان می‌شود. تحقق این مقام، شرط رسیدن به جایگاه بندگی مطلق است:
«لَا یصِیرُ الْعَبْدُ عَبْداً خَالِصاً لِلهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّی یصِیرَ الْمَدْحُ وَ الذَّمُ‏ عِنْدَهُ‏ سَوَاءً»
برای خداوند عزوجل بنده‌ای خالص نمی‌گردد تا اینكه مدح و نكوهش در نزدش یكسان باشد.
با رسیدن به این مرتبه از خلوص در بندگی است كه آدمی خطاب آیۀ شریفۀ سورۀ علق را به واقع درك می‌كند:
« أَ لَمْ یعْلَمْ بِأَنَّ اللهَ یرَی»
مگر ندانسته كه به حقیقت، خداوند می‏بیند؟
و با توسل به این معرفت، فقط خداوند را ناظر می‌بیند و حكم او را جاری می‌داند و دادن و ستاندن را فقط از سوی او ممكن می‌شمارد.

▫️کتاب فروغ حکمت؛ شرح نهج‌البلاغه، جلد۵، صص ۵۹۸-۵۹۵.

#بوستان_معرفت
#متن_مکتوب
#کتاب_فروغ_حکمت_جلد5
#گزیده

@rahe_aseman
🌿🌾🌿

نتیجه گمان نیک به پروردگار در قیامت
تفسیر سوره مبارکهٔ فصلت،
محمدعلی انصاری
زمان: ۴.۱۱ حجم: ۱۲.۵ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

🌾🌿🌾



لازمۀ متقی‌بودن، ملتزم‌بودن به صدق و صداقت است. اگر انسان می‌خواهد به کوی تقوا پا گذارد، باید همراه صادقان باشد و از رفتار و گفتار ایشان تبعیت کند: «کُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ».

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و حضرات معصومین علیهم‌السلام مصداق بارز کسانی هستند که به مقام صدق رسیده‌اند و گفتار و رفتار و افکارشان عین صدق و راستی است:

از برید بن معاویۀ عجلی نقل است که گفت: از امام‌باقر دربارۀ گفتۀ خداوند عزوجل که فرمود: «اتَّقُوا اللهَ وَ کُونُوا مَعَ‏ الصَّادِقِینَ» پرسیدم، حضرت فرمود: [خداوند] فقط ما را قصد کرد.‏

ایشان حقایق را به‌راستی و درستی دریافته‌اند و عنصر تقوا در وجودشان حلول کرده و در رفتارشان متبلور شده است. لذا صادقانه می‌اندیشند، صادقانه سخن می‌گویند و از سر صدق عمل می‌کنند.

▫️کتاب مشکاة، جلد۵ ص۸۲.

#بوستان_معرفت
#متن_مکتوب
#کتاب_مشکاة_جلد5
#گزیده

@rahe_aseman
🌾🌿🌾

چرا در دام ریا می‌افتیم؟
شرح دعای ۲۷ صحیفه سجادیه،
دکتر محمدعلی انصاری
زمان: ۴:۲۲ حجم: ۱۲.۱ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

بی‌توجهی بندگان خدا به مدح و ذمّ مردم
تفسیر سورهٔ مبارکهٔ ملک،
دکترمحمدعلی انصاری
زمان: ۵:۳۲ حجم: ۱۷.۸ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

روایاتی در مذمت ریاکاری
تفسیر سورهٔ مبارکهٔ ماعون،
دکتر محمدعلی انصاری
زمان: ۶:۵۱ حجم: ۱۴.۴ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

🌾🌿🌾



ريا چنان پرتگاه هولناكی است كه در سخنان ذوات مقدسۀ محمد و آل محمد هم‌پايۀ شرک خفی و اصغر مطرح شده است و ايشان به‌شدت از آن پرهيز داده‌اند.
برای نمونه از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله چنين نقل شده است:

«به‌راستی ترسناك‌ترين چیزی كه از آن بر شما می‌ترسم شرک اصغر است. گفتند: شرک اصغر چيست ای رسول خدا؟ فرمود: ريا. خدای عزوجل روز قيامت آن هنگام كه بندگان را به سبب اعمالشان جزا می‌دهد می‌فرمايد نزد كسانی برويد كه در دنيا اعمالتان را به رخ آن‌ها می‌كشيديد و ببينيد آيا نزد آنان پاداشی می‌یابید»

همچنين وجود مبارک ايشان در سخنی ديگر دربارۀ ريا و ناملموس بودن گرفتاری در آن هشدار داده است:

«اَلرِّيَاءُ أَخْفَي مِنْ دَبِيبِ النَّمْلَةِ السَّوْدَاءِ فِي اللَّيْلَةِ الظَّلْمَاءِ عَلَي الْمَسْحِ الأَسْوَدِ».
ريا از جنبيدن مورچه‌ای سياه در دل شبب ظلمانی بر روی سنگی سياه مخفی و پنهان‌تر است.

از حضرت اميرالمؤمنين علی علیه‌السلام نيز چنين نقل شده است:

«اعْمَلُوا فِي غَيْرِ رِيَاءٍ وَ لَا سُمْعَةٍ فَإِنَّهُ مَنْ يَعْمَلْ لِغَيْرِ اللهِ يَكِلْهُ اللهُ لِمَنْ عَمِلَ لَه» .
برای خدا كار كنيد، نه برای نشان دادن به ديگران يا شنودن اين و آن؛ هركس برای جز خدا كاری كند، خدا او را به وی وامی‌گذارد.

بنابراين انسان بايد به‌جِد مراقب رفتار خود باشد كه ذره‌ای آميخته با ريا و سمعه نشود و چنان نباشد كه رنج عمل را بر خود هموار كند.

▫️کتاب بامرزبانان، شرح دعای ۲۷ صحیفه سجادیه، صص۱۷۰-۱۶۹.

#بوستان_معرفت
#متن_مکتوب
#کتاب_بامرزبانان
#گزیده

@rahe_aseman
🌾🌿🌾

مبنای ما در رفتار با دیگران چگونه باشد؟
شرح دعای ۲۶ صحیفه سجادیه،
دکتر محمدعلی انصاری


#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman

🌾🌿🌾



کذب نقطۀ مقابل صدق است. به سخن مطابق با واقع سخن صادقانه و به سخن مخالف با واقع سخن کاذبانه گفته می‌شود که افترا یکی از شاخه‌های آن است.

این واژه از مادۀ «فَرْی» به معنای بریدن و قطع‌کردن برگرفته شده است. اصطلاح فقهی «فَرْیُ الأَوْدَاجِ الأَرْبَعَۀِ» به معنای بریدن چهار رگ اصلی گردن گوسفند جهت ذبح حلال این حیوان است. از این رو به دروغ «فِریَه» گفته می‌شود؛ زیرا سخن و رفتاری است که از حقیقت منقطع و بریده شده و هیچ تناسبی با راستی و درستی ندارد.
«إِفْتِراء» نیز دروغی است که آدمی دربارۀ دیگران می‌گوید.

شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین انحرافِ در کلام، سخن کاذبانه است؛ اینکه انسان سخنی بگوید که متصف به دروغ باشد. به همین سبب است که در کلمات معصومین علیهم‌السلام به شدت از دروغ منع شده است:

«اتَّقُوا الْکَذِبَ الصَّغِیرَ مِنْهُ وَ الْکَبِیرَ فِی کُلِّ جِدٍّ وَ هَزْلٍ فَإِنَّ الرَّجُلَ إِذَا کَذَبَ فِی الصَّغِیرِ اجْتَرَی عَلَی الْکَبِیرِ».
از دروغ، کوچک و بزرگش و جدّی و شوخی‌اش بپرهیزید؛ زیرا کسی که در امر کوچکی دروغ گفت بر دروغ بزرگ نیز جرأت می‌یابد.

▫کتاب مشکاة، ج۸، ص۱۶۹؛ منشور تربیت، ص۱۹۷.

#بوستان_معرفت

@rahe_aseman
🌾🌿🌾

دیدگاه‌ ما به رفتارهای دیگران و خودمان چگونه است؟
تفسیر سوره مبارکهٔ توبه،
دکتر محمدعلی انصاری
زمان: ۳:۵۱ حجم: ۹.۷ MB

#بوستان_معرفت
#ویدئو
@rahe_aseman

تاثیر دروغ بر خودِ دروغگو
تفسیر سوره مبارکه غافر،
دکتر محمدعلی انصاری

#بوستان_معرفت
#ویدئو

@rahe_aseman