ارزيابى علمى نظريه تكامل داروينى و منشاء حیات

طبق مقاله نسبتا متاخرى که در اوایل سال 2022 که در مجله Nature چاپ شده تصادفی بودن جهش ها به چالش اساسی کشیده شده است و نشان میدهد که این جهش ها بر خلاف تصور کلاسیک از تکامل به صورت بی جهت نیستند.
فايل بالا خلاصه كوتاهى از طراحى آزمايشها و نتايج مقاله است.


لينك مقاله:

www.nature.com/articles/s41586-021-04269-6

🔴 خداباوری و تبیین‌های تکاملی
ثبت‌نام چهارمین مدرسه بین‌المللی خداباوری شریف: شرق و غرب
دانشگاه‌صنعتی‌شریف

💢💢 همراه با ترجمه همزمان
با حضور ۱۶ استاد برجسته بین‌المللی و ایرانی (به مدت ۵ روز)
🔸🔸 ۲۴ تا ۲۸ مهرماه ۱۴۰۳ (روز اول حضوری/ سایر روزها مجازی)

🟠 لینک اطلاعات رویداد:
📌 برنامه رویداد
📌 معرفی موضوعات رویداد
📌 مانیفست رویداد

🟠 مزایای دوره:
ترجمه همزمان
صوت و پاورپوینت جلسات
گواهینامه دانشگاه صنعتی شریف
کتابچه منابع برتر برای مطالعه موضوعات خداباوری و تکامل داروین

🔺مهلت ثبت نام: ۲۰ مهرماه ۱۴۰۳
💢 لینک ثبت نام:
https://theismschool.com/ثبت-نام/

ارتباط با ما:
🆔 @Ahb_y
کانال رویداد:
🆔 https://t.center/theismschool

در اين سخنرانىِ دنیس نوبل كه هفته گذشته ايراد شده، با عنوان "ژن ها طرح اولیه حيات نیستند" او دیدگاه كنونى رايج را که تنها ژن ها صفات بیولوژیکی و فرآیندهای حيات را تعیین می کنند استادانه به چالش می کشد. نوبل استدلال می کند که ژن ها بخشی از یک سیستم پیچیده هستند که در آن فعل و انفعالات بین ژن ها، سلول ها، بافت ها و محیط نقش مهمی ایفا می کند. این دیدگاه کل‌نگر بر اهمیت درک ماهیت پویا و تعاملی سیستم‌های بیولوژیکی، به جای مشاهده ژن‌ها به‌عنوان طرح‌های مجزا و قطعی تأکید می‌کند.

سخنرانى دنيس نوبل را ميتوانيد اينجا ببينيد .

گفتگو با دنى نوبل، از بزرگترين دانشمندان جهان در زمينه بيوفيزيك و زيست شناسى سيستمى.
او در اين سخنرانى از لزوم بازبينى بنيادى نئوداروينيسم سخن ميگويد و نئوداروينيسم را نظريه اى تاريخ گذشته ميداند.

https://youtu.be/DT0TP_Ng4gA?si=ch8Na4PqvkUxSUL6

ریچارد داوکینز

ایده‌ی اصلاح نژادی برای انسان در دو قرن گذشته توسط بعضی ایدئولوژی‌ها (مثلاً توسط نازی‌ها در آلمان) مطرح شده است و حتی تلاش‌هایی برای این کار هم انجام گرفته است.

آقا و مقتدای آتئیست‌های تهاجمی عالم، جناب ریچارد داوکینز، در باره‌ی این ایده توئیتی زده، و نسیم طالب جوابش را داده. ریچارد داوکینز گفته: "این که یوجنیکس (اصلاح نژاد بشری=eugenics) را به دلایل ایدئولوژیک و سیاسی و اخلاقی محکوم کنیم یک چیز است، و اینکه بگوییم که چنین چیزی در عمل نمی‌تواند موفق شود، چیز دیگری است. مسلماً می‌تواند موفق شود! چنین کاری (اصلاح نژادی) برای سگ‌ها و گاوها و اسب‌ها و خوک‌ها و گل رُز جواب داده، پس چرا برای انسان‌ها جواب ندهد؟! واقعیات کاری به ایدئولوژی ندارد!"

در جواب نسیم طالب گفته: "داوکینز نادان نمی‌فهمد که چنین اصلاح نژادی فقط و صرفاً برای یک عملکرد خاص جواب می‌دهد. مثلاً گاوهایی بسازیم که شیر زیادی می‌دهند یا اشخاصی که سریع ۱۰۰متر شنا کنند. انسان‌ها بسیاری ابعاد دارند، و محیط هم به گونه‌ای غیرقابل پیش‌بینی تغییر می‌کند...... این [سخن داوکینز] ورژن عمیق‌تر برنامه‌ریزی متمرکز است."

در حقیقت، داوکینز در اینجا بسیاری از دانسته‌های علم زیست‌شناسی (رشته‌ی خودش!) را نادیده می‌گیرد: سال‌هاست که زیست‌شناسان می‌دانند که اکثر قریب به اتفاق اصلاح نژادهای انجام شده روی حیوانات و گیاهان در سطح ژنتیک تغییراتی "مخرب" اند و موجب از دست رفتن غیرقابل برگشت بعضی عملکردهای ژن‌ها یا پروتئین‌های مربوطه می‌شوند. این حتی در مورد وقتی که جانور حاصل به نظر قوی‌تر بیاید (مثل نژاد سگ بولداگ) درست است. در نتیجه، اگر این حیوانات در طبیعت به حال خود رها شوند فوری نابود می‌شوند (شامل بولداگ!)، و یا ژن‌شان خیلی زود در دریای ژن حیوانات تغییرنیافته مضمحل می‌شود.

ولی مشکل حتی حادتر از این حرف‌هاست. پیشرفت‌های جدید در زمینه‌ی دی‌ان‌اِی و زیست شناسی رشدی کاملاً ایده‌های قدیمی که هنوز داوکینز به آنها پایبند است را زیر سؤال برده‌اند (مثل ایده‌ی "ژن خودخواه"). بیست سال پیش تصور می‌شد که با کاوش کامل ژن‌ها، می‌توان بسیاری از بیماری‌ها (به خصوص بیماری‌های ارثی) را درمان کرد یا از آنها پیشگیری کرد. اکنون دیگر چنین امیدی نمی‌رود. برای بحثی در این باره این مصاحبه با زیست‌شناس سرشناس پروفسور دنیس نوبل از دانشگاه آکسفورد را ببینید.

اما مشکل اصلی داوکینز عقب بودن از قافله‌ی علم‌ نیست. مشکل اصلی او علم (science) نیست، بلکه علم‌زدگی یا ساینتیسم (scientism) است: این باور که علوم تجربی تنها فراهم‌کننده‌ی حقیقت‌اند و اینکه انسان با علوم تجربی توانسته بر جهل نهادین خود غالب شود.

و معمولاً یکی از میوه‌های ساینتیسم ایمان به برنامه‌ریزی متمرکز، برای اصلاح امور، با قدرت علم و دانش است!

@jenabegav

سخنرانی فرشته میرزایی پور با عنوان تکامل تدریجی، نظریه ای در بحران، اثر مايكل دنتون

نيمه اول اين سخنرانى به مباحث مقدماتى و فلسفى كتاب دانتون و يك جمع بندى از مبحث عليّت و مكانيسم در دوره حيات، حس، آگاهى ميپردازد. در نيمه دوم سخنرانى شواهد علمى براى بررسى بعضى از پديده هاى زيست شناسى از ديد مايكل دنتون و ساير نظريه پردازان "طراحى هوشمند" ارائه ميشود و ضعف ديدگاه تكاملى داروينى در تبيين اين نمونه ها بررسى ميشود. مترجم كه خود تحصيلات زيست شناسى دارد و پژوهش كارشناسى ارشد خود را در اين زمينه انجام داده است همچنين به محدوديت هاى ديدگاه طراحى هوشمند نيز ميپردازد ولى انتقادات آنان را از تكامل كلان را بسيار با ارزش و و براى پژوهش هاى علمى آينده راهگشا ارزيابى ميكند. ما از اين مترجم و پژوهشگر خواهش خواهيم كرد كه پرسش هاى احتمالى درباره اين سخنرانى را در صورت امكان در همين كانال پاسخ دهند.

https://www.aparat.com/v/JlRqO

📚 معرفی کتاب: پیدایش جهان؛ تصادف یا طراحی هوشمندانه
نویسنده: ویلیام دمبسکی، استفان میر، مایکل بیهی
مترجم: سلاله امینیان

🔸 «پیدایش جهان؛ تصادف یا طراحی هوشمندانه»، شامل شش مقاله است. این تنها جلد در مجموعه ما و جهان است که عینا ترجمه‌ی نسخه‌ی اصلی است که خود به صورت مجموعه مقالات نوشته شده است.

1️⃣ طراحی هوشمندانه جریانی در فضای علمی ـ فلسفی است که می‌کوشد نشان دهد تبیین صرفا تصادفی از جهان و جانداران، نه از سوی عقل سلیم حمایت می‌شود و نه با شواهد زیست‌شناختی و کیهان‌شناختی سازگار است، بلکه شواهد به سود طرحمندی جهان است. تمرکز این دسته از دانشمندان بر طرحمندی در برابر توجیه تصادفی نظامات کارآمد قابل مشاهده در جهان است.

2️⃣ جریان عمده‌ی طبیعت‌گرا طرح چنین مطالبی را برنمی‌تابد و حتی برخی از علم‌گرایان افراطی حاضر به شنیدن ادبیات رقیب یا منتقد خود نیستند. با این حال تجربه‌ی تاریخ علم نشان داده است که تحول پارادایم علمی گاهی از جدی گرفتن همان نقاطی که جریان عمده‌ی علمی آن را نادیده گرفته است، می‌تواند آغاز شود. از این رو نشنیدن و طرد ایدئولوژیک ادبیات منتقد راه علمی نیست. به خصوص که این گونه پیشنهادهای رقیب دست کم به عمق مباحث کمک می‌کند.

3️⃣ امروزه جریان سومی هم ظهور کرده که به جای طرحمندی بر غایتمندی جهان تمرکز کرده و شواهد علمی آن را ارائه می‌کند. این دسته هیچ ادعای دینی ندارند و اتفاقا بر این تاکید دارند که روحیه‌ی غلط تقابل با دین باعث شده تا برخی دانشمندان زیر بار نتایج تحقیق علمی منصفانه نروند و غایت یا طرح را نپذیرند. دنیس نوبل و شاپیرو (که از قضا هیچ تعلق خاطر دینی ندارند) طلایه‌داران جریان سوم‌اند.

🌐 می‌توانید متن کامل این بررسی را در سایت موازی مطالعه کنید.

#علم_و_دین
#ما_و_جهان
#معرفی_کتاب
#مجله_موازی

@mowazi_mag
Mowazi.ir

ششمین نشست از سلسله نشستهای نسبت #معنویت با علم و #هنر_جدید

با موضوع: طرح و بررسی نظرگاه دنتون ؛ تکامل تدریجی نظریه ای در بحران

همراه با پرسش و پاسخ

با سخنرانی: خانم #فرشته_میرزایی_پور

📆شنبه مورخ ۲۱ مردادماه ⏰ ساعت ۱۷

شماره تماس جهت ثبت نام 09367942387


@khanehekmat

علوم جدید و شناخت واقعیت
دکتر علیرضا کریمی زیارانی

استاد سابق دانشگاه كلاركسون آمريكا
برنده جايزه اساتيد جوان بنياد علوم آمريكا

لينك سخنرانى در آپارات


هر گونه بحث و گفتگوى سازنده در هرموضوعى اعم از تكامل گرايى و يا نقد آن نيازمند يك چارچوب مشترك هستى شناسانه بين طرفين گفتگو است. معمولا ريشه همه سوء تفاهم ها از نبودن همين مبناى مشترك است.
اين سخنرانى اين مقدمه "هستى شناسانه" را در اختيار ميدهد. از اين سخنران قبلا يك مجموعه سخنرانى در زمينه فلسفه حيات و عليّت اينجا معرفى كرده بوديم كه مستقيما به مبحث تكامل مربوط بود.

https://www.aparat.com/v/qB405

باور هاى متداولِ متناقض در اذهان امروزى

در زیر ١٠ مورد از باورهاى متداول متناقص و پاسخ های ساده آنها آمده است.

به اين جملات فكر كنيد. آيا اين جملات را در گفتگوهايتان هرگاه صحبت از مسائل اساسى جدى فكرى و فلسفى ميشود نميشنويد؟

▪️"هیچ حقیقتی وجود ندارد"
▫️آیا این گزاره حقيقت دارد؟

▪️"شما نمی توانید حقیقت را بدانید"
▫️آیا می دانید این جمله اى كه گفتيد حقيقت دارد؟

▪️"حقيقت نسبی است"
▫️آیا خود این جمله هم یک حقیقت نسبی است؟

▪️"حقيقت فقط و فقط براى يك شخص صادق است، اما برای همه نه"
▫️آیا این پیشنهاد شما برای همه صادق است؟

▪️"حقيقت نزد هیچکس نيست"
▫️پس از كجا این حقیقتی را که در بالا به آن اشاره کردید آورديد؟

▪️"همه چیز بی معنی است"
▫️آيا همين جمله هم بى معنى است؟

▪️"شما باید به همه چیز شک کنید"
▫️آیا باید به جمله بالا هم شک کنم؟

▪️«در متافيزيك و فلسفه و اديان و اسطوره ها هيچ حقیقتى نیست، حقيقت فقط در علم تجربى است»
▫️آیا حقیقت بالا از طريق علمی تجربى كسب شده است؟ (خير، در آزمایشگاه نمی توان آن را مشاهده کرد. این یک فرض فلسفی و متافیزیکی است).

▪️"باید فقط به فکر خودتان باشید"
▫️پس من نباید به حرف شما گوش کنم، درست است؟

و ده ها جمله ديگر…

و اين ها چه ارتباطى به مبحث نئوداروينيسم دارد؟ آيا دعواى به ظاهر علمى بحث داروينيسم بى هدف عمدتا يك بحث فلسفى بين كسانى كه قادر به تعريف مبانى و پايه مشترك نيستند، نميباشد؟

پروفسور مایکل دنتون در سال شصت و نه میلادی مدرک پزشکی خود را از دانشگاه بریستول دریافت کرد، سال هفتاد چهار میلادی از کالج کینگ لندن دکترای بیوشیمی گرفت و وی به مدت پانزده سال عضو ارشد مرکز تحقیقاتی دانشگاه اوتاگو و محقق علمی در زمینه ی بیماریهای ژنتیکی چشم بود. او از لحاظ اعتقادی باورمند نیست. وى با نظریه پردازان طراحی هوشمند همکاری نزدیکی دارد و همواره از نظرات غیرتکاملی استقبال می کند.


مایکل دنتون در معرفی این کتاب مینویسد: این کتاب به ویژه بر تناسب طبیعت با سلولهایی که برای ما آشنا هستند و بر پایه ی کربن بنا شده اند متمرکز شده است. سلولهایی که واحدهای اساسی کل حیات روی زمین به شمار می آیند. من در این کتاب ویژگیهای بسیاری ازاتم های جدول تناوبی از جمله کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن و همچنین فسفرو چندین فلز را بررسی کرده ام تا تناسب بی نظیر آنها برای خدمت به هدفهای گوناگون بیوشیمیایی در سلول را به گونه برجسته ای نشان دهم. همانطور که در فصلهای بعد نشان داده شده، تناسب منحصربه فرد بسیاری از اتمهای جدول تناوبی در طراحی سلولها شگفت انگیز است. هر طور به آنها نگاه کنیم، شواهد موجود به طرز غیرقابل انکاری حاکی از آ ن هستند که خواص و ویژگیهای این اتمها با دقتی باورنکردنی برای انجام عملکردهای کاملا مشخصی که حیات سلول به آنها بستگی دارد، ماهرانه ساخته و پرداخته شده اند. در مجموع باید گفت تناسب کلی خواص این اتمها برای سلول، چیزی را شکل میدهد که من آن را طرح اصلی آغازین برای طراحی سلول مبتنی بر کربن می نامم.

معرفی کتاب معجزه سلول
مايكل دنتون ٢٠٢٠

ترجمه خانم اعظم خرام
انتشارات پارسیک

از این نویسنده قبلا ترجمه عالمانه کتاب تکامل نظریه ای در بحران از فرشته میرزایی پور را معرفی کرده بودیم.

در بخشی از کتاب آمده است:
" اگر نتیجه بگیریم این توانایی باید به نوعی ناشی از پیچیدگی اتمی نهفته در این ذره ی شگفت انگیز مادی (کربن) باشد، باز هم چیزی از شگفت انگیز بودن آن کم نمی شود؛ چون پیچیدگی شرایطی که این رفتار در آن ارایه میشود نیز فراتر از تجربه ی عادی است. یک سلول از تریلیون اتم تشکیل شده است و این نمایشی از پیچیدگی چیزی شبیه یک هواپیما یا چیزی پیچیده تر از آن است که در فضایی کمتر از یک میلیونم حجم یک دانه ی شن معمولی بسته بندی شده است. اما برخلاف هر نوع هواپیما یا هر فناوری نانو یا پیشرفته ترین فناوریهای بشری، این ذره ی شگفت انگیز می تواند خود را همانندسازی کند. در اینجا ما با یک ساختار که قدرتی معجزه آسا دارد رو به رو هستیم."

https://t.center/Origin_of_Life_Lectures

کتاب «تکامل: نظریه‌ای در بحران»
نویسنده: مایکل دنتون
مترجم: فرشته میرزایی‌پور
انتشارات هرمس، چاپ اول 1401  

خرید کتاب: اینجا!

خوشحالیم که نشرِ ترجمه‌ی کتاب مهم مایکل دنتون توسطِ انتشارات هرمس را اعلام کنیم‌. این کتاب بیش از سه دهه پیش به انگلیسی انتشار یافت؛ با این حال، کشفیات علمی سه دهه‌ی اخیر در زمینه‌های زیست‌شناسی و بیوشیمی، نه تنها به مشکلات بزرگی که نئوداروینیسم با آن روبروست پاسخی نداده است، بلکه در حقیقت چالش‌های مطرح شده در این کتاب را هرچه بیشتر و عمیق‌تر کرده است. دنتون، نویسنده کتاب، دانشمندی در عرصه‌ی زیست‌شناسی مولکولی است که خود شخصا خداباور نیست!

ترجمه فارسی کتاب بسیار خوب و روان و قابل فهم، حتی برای کسانی است که آشنایی کمی با مباحث زیست‌شناسی دارند.

دنتون چند سال قبل، در کتاب دومی با عنوان "داروینیسم، نظریه‌ای هنوز در بحران،" نشان داد که کشفیات علمی جدید بحران علمی مطرح شده در کتاب اولش را حتی بیش از پیش تایید می‌کنند. این کتابِ دوم نیز قبلاً (قبل از کتاب اول!) ترجمه و چاپ شده، ولی متاسفانه آن ترجمه اشکالات فراوان دارد! امیدواریم ترجمه بهتری از آن کتاب نیز ارائه شود.
@evolutionfarsi

همه‌ی فسیل‌های داروین

عموماً تصور می‌شود که فسیل‌ها شواهد تاییدکننده‌ی خوبی برای نظریه‌ی داروین‌اند، تصوری که همواره در مستندهای عامه‌پسند علمی با تصاویر جذاب تقویت می‌شود (غالباً با نمایش فسیل‌های جالب و همراه کردن تصاویر آنها با تصاویر گرافیکی و توضیحات "علمی").

دکتر بشلی، دیرینه‌شناس آلمانی، در این مصاحبه در این باره سخن می‌گوید. در مورد پیشینه‌ی دکتر بشلی و تجربه‌ی او به عنوان موزه‌دار موزه‌ی تاریخ طبیعی اشتوتگارت قبلاً مطلبی گذاشتیم که می‌توانید در اینجا ببینید.

دکتر بشلی با جزییات توضیح می‌دهد که حقیقت کاملاً برخلاف تصور عمومی است! در واقع داروین به خوبی می‌دانست که فسیل‌ها چالشی بزرگ برای نظریه‌اش هستند. ولی بدتر آنکه، از زمان داروین به این طرف، تقریباً هر روزه با یافتن فسیل‌های جدید (و نیافتن چیزهایی که در صورت درست بودن نظریه قاعدتاً باید یافت می‌شد) این چالش شدیدتر و بدتر شده، و در چارچوب نظریات نئوداروینی هیچ منظری برای حل و فصل آن وجود ندارد.

آدرس ویدیوی فوق در آپارات:
https://aparat.com/v/xkgiW


@EvolutionFarsi

بحث ميان رشته اى بين زيست شناسى، رياضيات و ديناميك سيستمها و فلسفه علم و علاقمندان به مبحث هوش مصنوعى و ALife

فصل اول: حیات چیست؟
دکتر علیرضا کریمی زیارانی
استاد دانشگاه کلارکسون آمریکا
مجرى طرح: خانه حكمت

در این جلسات پس از یک دوره مقدمات لازم، به تبیین حیات از طریق دیدگاه نوافلاطونى و زیست شناسی ربطی (Relational Biology) پرداخته میشود. این دیدگاه توسط دانشمندانی همچون نیکلاس راشفسکی, رابرت روزن و آلوسیوس لویی تبیین شده است. در پایان این جلسات با دقت استدلال میشود چرا علت غایی برای تبیین حیات به عنوان اصل موضوعه لزوم دارد و چرا ایجاد حیات از ماده بیجان محال منطقی است.

جلسه اول : مقدمات تعریف حیات و علت غایی
اسلایدها
فایل صوتی

جلسه دوم : مکانیسم و دیدگاه مکانیستی چیست؟چرا مكانيسم در تبيين حيات كافى نيست.
لینک فایل تصویری

جلسه سوم : مکانیسم در ریاضیات و کامپیوتر
لینک فایل تصویری

جلسه چهارم : علیت و آموزه علل ششگانه افلاطونی در تبیین حیات
لینک فایل تصویری

جلسه پنجم : فلسفه و تعریف حیات نزد افلاطون و نو افلاطونیان
لینک فایل تصویری

جلسه ششم : یک فضای مدلسازی مناسب برای حیات
لینک فایل تصویری

جلسه هفتم : مدلسازی موجودات زنده بر اساس زیست شناسی ربطی
لینک فایل تصویری

.https://t.center/Origin_of_Life_Lectures

فایل PDFکتاب
افسانه هوش مصنوعی:
چرا کامپیوتر ها نمیتوانند آنگونه که ما فکر میکنیم بیاندیشند.
.https://t.center/Origin_of_Life_Lectures

برخى پژوهشگران فوتوريست امروز اصرار دارند که هوش مصنوعی به زودی از ظرفیت های با استعدادترین ذهن انسان پیشی خواهد گرفت. اما واقعیت این است که ما اصلا در مسیر طراحی ماشین‌های هوشمند به معنای واقع کلمه هم نیستیم.

اریک لارسون، کارآفرین فناوری و پژوهشگر یادگیری ماشینی که در پیشرفته ترین شرکتهای تکنولوژی پردازش زبان طبیعی کار پژوهشی می‌کند، ما را به گشت و گذار در فلسفه هوش مصنوعی می‌برد تا نشان دهد چقدر از هوش به معنای انسانی آن فاصله داریم. از زمان آلن تورینگ، گروهى از افراد هوش مصنوعی را با هوش انسانی یکی دانسته اند و این یک اشتباه بسیار گمراه کننده است.
هوش مصنوعی از استقراء،(induction) استفاده ميكند و مجموعه داده ها را برای پیش بینی نتایج از محتوا تهی میکند. اما ما انسان ها بر اساس همبستگی ظاهری (correlation) مجموعه داده ها پیشبینی نمیکنیم بلکه ما با شهودی از علیت بر اساس زمینه و تجربه استدلال (deduction)میکنیم و حدس می زنیم. با توجه به آنچه در مورد جهان می دانیم، هوش انسانی شبکه ای از بهترین درک ها را از طبیعت فراهم کرده است. ما سرنخی نداریم که چگونه این نوع استدلال شهودی را که به عنوان استنتاجِ بهترینِ تببین (abduction) شناخته می شود، برنامه نویسی کامپیوتری کنیم. استنتاجِ بهترینِ تببین به نحوى ملموس تر بيشتر شبيه يادآورى افلاطونى يا Anamnesis است. به همین دلیل است که این محال منطقی است که زمانی الکسا بفهمد که چه می‌پرسید، و ناگزیر هوش مصنوعی تنها می‌تواند ما را تا این حد پیش ببرد.

نویسنده استدلال می کند که تبلیغات شدید امروزی برای هوش مصنوعی هم „علمِ بد” و هم “برای علم بد” است. هوش مصنوعی استقرایی در کارهای محدود به پیشرفت خود ادامه خواهد داد، اما اگر می‌خواهیم پیشرفت واقعی داشته باشیم، باید با قدردانی درخور از تنها هوش واقعی یعنی عقل انسانی, به هوش نگاهی ژرفتر داشته باشیم.

.