انجمن آنتیتئیستهای ایران
نقایصی در برهان علامهطباطبایی در اثبات
#علیت (۳)
× اثبات
#علیت و
#معلولیت:
تعبیرهای فلاسفه از قانون علیت، مختلف و در بسیاری موارد مسامحهآمیز است.
در ذیل به پارهای از قضایایی که به عنوان
#قانونعلیت ارائه شده اشاره میشود
۱. هر حادثهای دارای
#علت است
۲. هر موجودی،
#علتی دارد
۳. هر معلولی نیازمند
#علت است
۴. هر موجود وابستهای دارای
#علت است
۵. هر موجود ضعیفی دارای
#علت است
اما آنچه در اینجا مورد نظر حضرت ملا طباطبایی است و بر مبنای آن سخن میگوید، آن است که
#قانونعلیت عبارت است از اینکه:
× ماهیت در وجود و عدم خود نیازمند غیر میباشد
•استدلال ایشان برای اثبات این قانون کلی بدین شرح است:
همان طور که در گذشته بیان شد
#ماهیت در مرتبهی
#ذات خود (یعنی آنگاه که آنرا به تنهایی و بدون هیچ ضمیمهای در نظر میگیریم. و به عبارتی، آنگاه که آنرا
#منحیثهیهی لحاظ میکنیم، نه موجود است و نه معدوم.
(زیرا وجود و عدم عین یا جزء ذات هیچ ماهیتی نیست)
پس ماهیت در مرتبه ذات خود نسبتش با وجود و عدم یکسان است.
(نه اقتضای هستی دارد و نه اقتضای نیستی، بلکه میتواند موجود باشد و میتواند موجود نباشد)
بنابراین ماهیت برای آنکه یکی از دو طرف
#وجود و
#عدم برایش رجحان یابد نیازمند امری بیرون از ذات خود می باشد
اگر گفته شود، ما میپذیریم که ماهیت نسبت به وجود و عدم،
#لااقتضا میباشد و لذا ماهیت، نیتواند مرجح
#وجود و یا
#عدم خودش باشد
اما نیاز ماهیت به غیر خودش را ضروری نمیدانیم و میگوییم، شاید
#وجود و یا
#عدم، خود به خود برای ماهیت رجحان و تعین یابد و ماهیت بدان متصف گردد.
جناب علامه (!) در پاسخ به این
#توهم و برای تکمیل استدلال خویش میفرماید:
• رجحان یافتن یکی از دو طرف وجود و عدم، بدون مرجحی از ذاتماهیت و یا از بیرون ذات، به حکم صریح عقل محال و ممتنع می باشد.
× استدلال ملایعلامه (!) برای اثبات قانون علیت و اینکه ماهیت در هستی و نیستی خویش نیازمند غیر میباشد، مبتنی بر دو مقدمه بدین شرح است:
۱. ماهیت نمیتواند وجود و یا عدم را برای خود رجحان دهد و یکی از آنها را برای خود متعین سازد، زیرا نسبتش به وجود و عدم یکسان است و نسبت به هیچکدام اقتضایی ندارد
۲. ترجح بدون مرجح محال است، زیرا عقل به طور صریح و روشن اذعان دارد که، اگر نسبت یک شئ به دو چیز یکسان باشد محال است که یکی از آن دو چیز، خود به خود و بدون دخالت هیچ عاملی برای آن شئ رجحان یابد و متعین شود.
اصل محال بودن ترجح بدون مرجح از بدیهی ترین احکام عقل نظری است.
• نتیجه ی این دو مقدمه آن است که:
× ماهیت در وجود و عدم نیازمند عاملی بیرون از ذات خویش است.، تا وجود و یا عدم را برای آن رجحان دهد.
• و این همان قانون علیت است.
#ادامهداردJoin Us ☞
@iranian_antitheists