انجمن آنتی‌تئیست‌های‌ ایران

​​انجمن آنتے‌تئیست‌های ایران


تراژدی یا طعن‌ورزی؟ کوزه‌گر در رباعیات #خیام

اگر شما خدا بودید، دنیا را چگونه می‌آفریدید؟
با طرح این پرسش، پیش‌فرض گرفته‌ایم که #خدا آفریننده‌ دنیاست

برای اینکه بفهمیم آفریننده‌ دنیا بودن یعنی چه، باید به واژه‌ #آفریننده توجه کنیم. فهم ما از واژه #آفرینش و #آفریننده برگرفته از تجارب و اعمال انسانی ماست. در نتیجه وقتی می‌گوییم خداوند جهان را آفریده است، عملی شبیه به آنچه که یک معمار، بنا، نقاش، نجار یا آهنگر انجام می‌دهد به ذهن متبادر می‌شود. تصویری که از یک معمار، بنا، نقاش، نجار یا آهنگر در ذهن داریم، تصویر انسانی است که در حال آفریدن چیزی است.

وقتی از عبارت #آفرینش برای خدا بهره می‌بریم، تصویری مشابه در ذهن ما نقش می‌بندد. انگار خدا انسانی است که چیزی را می‌آفریند. اگر کسی از ما درباره‌ی جزییات این تصویر بپرسد، احتمالا خواهیم گفت خدا خیلی قدرتمندتر و داناتر از انسان است. ولی هیچ میزانی از قدرت و دانش نمی‌تواند چنین تصویری را معنادار سازد. چراکه این تصویر، نه تصویر خدا، که تصویر یک انسان است
در این تصویر، با تخیل خود، خدا را به ابرانسانی در آسمان‌ها تبدیل کرده‌ایم. مادامی که ما از واژه‌ #آفرینش بهره ببریم، چاره‌ای نیست مگر اینکه خداوند همچون یکی از آفرینندگانی که در دنیای خود می‌شناسیم در نظر بگیریم، مثلا شبیه به یک نجار یا نقاش. در آنچه که ما معمولا آفرینش می‌نامیم، شخصی در دنیا وجود دارد که از آنچه در دنیا هست چیز دیگری می‌سازد. ولی وقتی می‌گوییم خدا آفریننده‌ دنیاست و در عین‌حال از تصویر معمار یا نجار بهره می‌بریم، گویی کل جهان را میز یا ساختمانی در نظر گرفته‌ایم که کسی آن را ساخته است.

مشکل دیگر این تصویر این است که جهان را همچون یک #ابژه در نظر می‌گیرد. سخن گفتن از #ابژه در برابر #سوژه معنادار است

ما انسان‌ها که سوژه‌ایم و به همراه هر ابژه‌ای که با آن مواجهیم در جهان واقع شده‌ایم. برای اینکه بتوان از سوژه و ابژه سخن گفت، باید جهانی وجود داشته باشد، در عدم چیزی به اسم ابژه و سوژه وجود ندارد

در این تصویری که خدا همچون یک معمار، هستی را آفریده، خدا را همچون انسانی در نظر گرفته‌ایم که در جهان زندگی می‌کند و سپس ساختمانی را می‌آفریند. نتیجه‌ این تصویر این خواهد بود که جهانی وجود دارد و خداوند از آنچه که وجود داشته جهان فعلی را آفریده است. مادامی که بخواهیم خداوند را سوژه و هستی را ابژه‌ای در نظر بگیریم که آفریده شده، چاره‌ای نیست مگر اینکه بپذیریم جهان مادی وجود داشته ولی به شکل دیگری بوده و خداوند آن (یا بخشی از آن) را به شکل دیگری درآورده است

واژه‌ #آفرینش همچون دیگر واژگان زبان ما برگرفته از اعمال و تجارب انسانی ماست. از این رو وقتی از خود بپرسیم، اگر من جای خدا بودم، دنیا را چگونه می‌آفریدم، تصویری که از خدا داریم، تصویری انسانی‌ست

خیام در این رباعی دقیقا همین پرسش را می‌پرسد
گر بر فلکم دست بدی چون یزدان
برداشتمی من این فلک را ز میان

از نو فلکی دگر چنان ساختمی
کازاده بکام دل رسیدی آسان

می‌توان این رباعی را به عنوان یک #تراژدی خواند. در این شکل بدون بررسی چند و چون این تصویر، خدایی انسان‌وار در آسمان در نظر می‌گیریم که جهان را آفریده، همچون #کوزه‌گری که کوزه را آفریده است.
جهانی که این کوزه‌گر آفریده، جهانی پر از درد و رنج برای ما جانداران است. از آنجا که #کوزه‌گر، انسان‌وار است، در اخلاقیات هم با ما اشتراک دارد ولی همچون دانش و قدرتش، بهره‌ بسیار زیادی از آن برده است. در نتیجه، همانطور که کوزه‌گر خیلی داناتر و تواناتر از ماست، باید خیلی اخلاقی‌تر هم باشد. حساسیت اخلاقی بسیار زیاد او باید مانع از آفرینش جهانی شود که در آن ما انسان‌ها و دیگر حیوانات متحمل درد و رنج شویم

#ادامه‌دارد

ᴊσɪη υѕ ☞ @iranian_antitheists

انجمن آنتی‌تئیست‌های‌ایران


★ مردم هر کشوری، لایق همان نظامی هستند که بر آنها حکومت می‌کند (۱)

وجود قوانین کارآمد، موجب امنیت اجتماعی می‌شود. مردم و حکومت امنیت‌اجتماعی را با دولت، حکومت، زندان، شکنجه و کشتار اشتباه گرفته‌اند. بدین صورت که هرگاه می‌خواهند از ناامنی اجتماعی خلاص شوند ابتدا به این نهادها حمله‌ور می‌شوند درحالیکه این‌ها خود معلول عوامل اجتماعی‌اند و از دل فرهنگ جامعه برون آمده‌اند و حکومت نیز همین اشتباه را می‌کند، چرا که هرگاه می‌خواهند اجرای قانونی را تضمین کند بر تعداد نهادهای حکومتی می‌افزاید.

همانطور که قوانین‌پایدار از دل جامعه می‌جوشند، حکومت‌های پایداری که بر مردم حکومت می‌کنند از دل فرهنگ همان مردم خارج می‌شوند. چرا که حکومت دست‌نشانده، مانند قوانین وارداتی خریدار ندارد و توفیقی نمی‌یابد.
به بیان دیگر اگر بتوانیم یک شبه، سیستمی‌حکومتی مانند سیستم کشور‌هایی همچون #سوئد و #نروژ را در ایران با فرهنگ موجود پیاده کنیم، باز هم اتفاق درخور توجهی نمی‌افتد، چرا که مردم آن سیستم را به شکلی قابل انطباق با فرهنگ خود در می‌آورند.
چنانچه شاهد بودیم، هرگاه که در دل تاریخ سیاه‌مان نقطه عطفی درحال شکل‌گیری بود، خود مردم آن را به شیوه‌های گوناگون در نطفه خفه کردند. همانگونه که #امیرکبیر را کشتند و #مصدق را خانه‌نشین کردند

از همین روست که گفته می‌شود مردم هر کشوری، لایق همان نظامی هستند که بر آنها حکومت می‌کند و زمانی می‌توانند تغییری ایجاد کنند که در درجه لیاقت خود را بالا برده و در فرهنگ‌شان تغییری به وجود آورند

البته تغییرات‌فرهنگی در جامعه ایران بارها رخ داده، بدین شکل که ما همواره شاهد تنزل آن بوده‌ایم! مصداق با ارزش اینکه وقتی می‌خواهیم از شکوه و شوکت این مملکت سخن بگوییم، به دو هزار و پانصد سال پیش رجوع کرده‌ایم و دست به دامان #کوروش و #داریوش شده‌ایم


#کوپرنیک با برداشتن زمین از مرکز جهان‌هستی، انقلابی در غرب به وجود آورد و #امانوئل‌کانت با ملاک و معیار قرار دادن #سوژه (انسان) به جای #ابژه انقلاب‌کوپرنیکی دیگری رقم زد. انقلاب‌ کوپرنیکی ملت ایران (البته اگر از شر مفهوم امت خلاص شوند) این‌ست که استبداد و استعمار خارجی و خیانت و بی لیاقتی افراد را کنار بگذارد و خود و فرهنگ جوشیده از درونش را در مرکز قرار دهد و نقد کند. علت ناکامی‌هایش را باید از درون جستجو کند و هرچه زودتر با این واقعیت‌تلخ روبرو شود که فرهنگ‌ایرانی ،به جز مواردی کم‌شمار، هنوز تحت‌سلطه نگاه‌های زشت و قبیح‌محور است و همین دست نگاه‌ها بوده که مانع پیشرفت ما شده‌است و آن اندک پیشرفت‌هایی هم، اگر رخ داده، از تأثیر اجتناب‌ناپذیر فرهنگ‌ #صعنتی‌غرب در طی پانصد سال اخیر بوده است، وگرنه همچنان مردم در گرسنگی و فقر و بیماری و مرگ همچون گذشته روزگار می‌گذراندند

این جماعت بدون آنکه به دنبال بُزِ بلا‌ گردان برای کوتاهی‌های خود باشد باید اعتراف کنند که انگ بی‌لیاقتی بر چهره آنها دور از واقعیت نیست

#ادامه‌دارد


Join Us ☞ @iranian_antitheists