G'iyosiddin Yusuf | blog

Erkak kishi oilasi uchun mas’ul

Har bir erkak oilasi uchun mas’uldir. U oila a’zolarini yaxshilikka buyurib, yomonlikdan qaytarishi kerak. Har kun o‘tgan kun davomida nima ishlar qilgani: kitob o‘qigani, yaxshilik qilgani va shu kabilar haqida juftingiz va farzandlaringizdan so‘rang. Kamchiliklar bo‘lsa, hali to‘ldirishga vaqt bor. Shuningdek, kun davomida xatolarga yo‘l qo‘ygan bo‘lsalar, ulardan saboq olib, qayta takrorlamaslikni tushuntiring.

📚Gʻiyosiddin Yusufning «Tarbiya-chi?» kitobidan #iqtibos

Kitobni xarid qilish

Yanada ko'proq iqtiboslar

"Oyning orqasidagi sir — Ira tamadduni" nomli kitob haqida

Shu yil boshidan bir necha fantastik asarlarni o'qishni niyat qilgan edim. Shunday kitoblardan biri yakuniga yetdi, alhamdulillah.

Ushbu kitobda Ira sayyorasida yashaydigan odamlarning (!) koinotda minglab yillar davomida sargardon bo'lib, oxiri Yer sayyorasiga joylashish tarixi hikoya qilinadi.

Noshirlardan uzr so'ragan holda avval jichcha tanqid qilaman: kitobda badiiy jihatdan biroz kamchiliklar bor, voqealarni yasama ulash hollari kuzatilgan. Shuning uchun mutaxassis kishi (yozuvchi, muharrirlar) yoki ko'p kitob o'qigan kishilar biroz zerikib qolishi, g'ashi kelishi mumkin.

Ammo kitob bolalar uchun mo'ljallanganini hisobga olsak, bolalar bu kabi kamchiliklarni sezmaydi va maza qilib o'qiydi. Kitobdagi tasavvuriy voqealar bolalar dunyoqarashini kengayishiga, ilm-fanga bo'lgan qiziqishi ortishiga sabab bo'ladi deb o'ylayman.

Bolalar uchun kitoblar nashr qilishda g'ayrat qilayotgan @Pingvinbooks nashriyotiga va kitobni nashrga tayyorlagan @Misbahkitoblar jamoasiga uzr va rahmat aytaman. Alloh ishlaringizga rivoj bersin!

#Mutolaa2025

@GiyosiddinYusuf

"Hilol-Nashr"dan nega ketdim?

Kamina 2018-yilda Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rahimahulloh asos solgan "Hilol-Nashr" nashriyotida musahhih bo'lib ishga kirganman. Bu yerdagi 3 yillik faoliyatimda Shayx hazratlarining o'nlab kitoblarining imloviy xatolarini tuzatdim.

Biz — tahririyat bo'limi xodimlari juda izzat-ikromda edik. Ishimiz juda mas'uliyatli bo'lgani sababli bizdan faqat sifat talab qilinar, yaxshi sharoit hozirlangan edi. Hatto ish vaqtida dam olib ishlashga, dam olish kunlarida ham uyda ish qilmaslikka chaqirar edilar. Vaqti-vaqti bilan — qish va yozda dam olishga dala hovliga olib chiqar edilar.

Ish vaqtida ham xonada yengil tamaddi qilib olar, kofe ichar, namoz vaqtlari masjidga chiqar edik. Tushlik ishxonamizning oshxonasida bo'lar va biz "erkatoy" xodimlar ovqat tanlar edik. Hatto ovqatlari ma'qul bo'lmagan bir oshpazni bizning shikoyatimiz bilan ishdan bo'shatishgan.

Mus'haf, tafsir, "Oltin silsila" kabi zalvorli kitoblar nashr qilinganda alohida ziyofat va mukofot puli berilar edi.

Charchaganimizda ishxonada biroz uxlab olish imkonimiz ham bor edi. Rahbarimiz buni ko'rib, e'tiroz qilmas edilar. Hatto ishimiz bo'lmasa, o'z ishimizni qilishimiz mumkin edi. Shuncha imkoniyatlar bo'lishiga qaramay, men 2021-yilda ishdan bo'shadim. Sababi erkin ijodkor bo'lib, ilm o'rganib, kitoblar yozib xizmat qilishni niyat qilgan edim...

#Ijod

@GiyosiddinYusuf

Farzandlarimizda yaxshi xulqlarni shakllantirish

Xulq – insonning ichki dunyosi, tarbiyasi va boshqalar bilan muloqotini ifodalovchi xatti-harakatlar majmuidir. Yaxshi xulq odob, muomala madaniyati, boshqalar bilan samimiy va hurmatga asoslangan munosabatda bo‘lishni o‘z ichiga oladi.

Farzandlarimizda rostgo'ylik, omonatdorlik, va'daga vafo, mehnatkashlik, halollik, sabr kabi go'zal xulqlarni shakllantirishimiz kerak.

Yaxshi xulqlarni shakllantirishning samarali usullari:

• Go'zal o‘rnak bo‘ling. Bolalar ko‘proq ko‘rganlarini o‘rganadi. O‘zingizda o‘sha fazilatlarni namoyon eting.

• Qoidalarga amal qilishni o‘rgating. Oilada aniq qoidalar belgilab, ularga rioya qilishni bolalarga tushuntiring.

• E’tirof va mukofotlash. Farzandingizning yaxshi xulqlarini ko'rib, ularni e’tirof eting va rag‘batlantiring.

• Odobdan saboq bering. Farzandlaringizga salomlashish, minnatdorchilik bildirish kabi oddiy odoblarni o‘rgating.

• Kitoblar o‘qib bering. Go'zal xulqlar haqidagi hikoyalar va ertaklar bolalarga ijobiy ta'sir qiladi.

Bolalarni go'zal xulqli qilsih vaqt va mehnat talab etadi. Ammo bu tarbiya farzandingizning kelajakda muvaffaqiyatli va hurmatli inson bo‘lishida muhim rol o‘ynaydi. Xulq-odob har bir ota-onaning bolasi uchun qoldiradigan eng qimmatli merosidir.

#tarbiya

@GiyosiddinYusuf

"Go'zal xulqlar" qanday kitob?

Javobi videoda! 👆

Muallif: G'iyosiddin Yusuf
Kitob hajmi: 192 bet

Tez kunda @Qamarbooks da sotuvga chiqariladi.

@GiyosiddinYusuf

МЕН ҲАҚИМДА КИТОБ ЁЗИШИБДИ!

Ассалому алайкум, аслзода ўқирманлар. Ўтган ҳафта бир ўқитувчим билан иккаламизга ҳам таниш бўлган бир йигитнинг муваффақиятлари ҳақида гаплашдик. Хуллас, у йигитнинг оиласи камбағалгина, отаси ўта бир бемаъсулият одам эди. Ичувчи эди. "Ахмоқдан чақмоқ тўрайди" деган шахсиятни ерга урувчи мақолларни ёқламайман. Аммо, шунақа инсоннинг фарзанди шундай натижаларга эришганидан жуда хурсанд бўлдим. Ўша боланинг онаси фаррошлик қилиб, боласини китобга меҳр қўйдирган эди. Бола ҳам "Бу жарликдан чиқишимиз керак" дегандир-да, роса ўқиди. Хуллас, ўша бола ўқишларга кириб, яхши ишларга кириб, оиласини камбағалликдан чиқариб, ҳаммасини одам қилибди. Хурсанд бўлдим.

Худди шуни аксини ҳам кўрганман. Эшитганман! Энг эсимда қолгани, бир яхши оиланинг фарзанди бўлар эди. Ичувчи, урушқоқ, жиноятчи бўлиб катта бўлди. 5 мартача қамалиб чиққан эди. На ота на онанинг гапига кирмас эди. Ўша болани онаси: "Сенга ҳозир кучимиз етмай қолди. Чақалоқ пайтингда кетимни тагига бир босиб ўлдириб қўйсам бўларкан" деганини ўз қулоғим билан эшитганман. Онанинг бу ноласи қалбимни ларзага солган эди. Момоқалдироқ чаққандек қулоғим остидан кетмайди. Илоҳим, ҳеч биримизнинг фарзандимиз унақа афсуслантирадиганлардан бўлмасин!

Шунақа ҳолатларни кузата туриб кўп ўйлайман. Одамзотдаги виждон деган тушунчани китоб шакллантирар экан. Китоб ўқимаган одам, маиший муаммоларда ҳам, оилавий муаммоларда ҳам жуда катта ташвиш бўлар экан. Тушунтиролмай эзилиб кетасиз. Аксинча, болалигидан китоб ўқиган одам, бойваччаю-амалдор бўлиб кетмаса ҳам, ҳаёти мазмунли бўлар экан. Китоб ўқиган ҳунарманд, спортчи, бизнесмен, қўйингки ҳар қандай касб-ҳунарда китоб ўқимаганидан баракали, омадли бўлади.

Шунинг учун болаларимизни китобга меҳрини уйғотайлик, азизлар. Мен кеча тундан-тонгача банан излаб чиқмасдан, G'iyosiddin Yusuf акамиз совға қилиб жўнатган "ГЎЗАЛ ХУЛҚЛАР" номли китобни ўқиб тугатдим. "Машетта, реклама кетди" демоқчи бўлган азиз кўмирқалблар, тўхтанг) Мени танимасангиз танишиб олайлик. Мен анча-бунча реклама берувчилардан бойроқ, омадлироқ ва "Череччур" келишганроқман. Қўрқмасдан Баҳодир Бойвачча деб чақиришингиз мумкин)

Ҳақиқатда китоб ажойиб ёзилибди. Болаларга болалар тилида ёзилган. Мактабда қандай қилиб яхши ўқувчи бўлишдан тортиб, ота-она, катталарга хурмат, вақтни қадрлаш, ИЛМГА ТАРҒИБ ва ТАРБИЯ асосий ғоя бўлибди.
Нафақат болалар катталар ҳам ўқиши керак бўлган ажойиб асар бўлибди. Мен бу китобни ўқиб, Япониянинг энг кучли болалар ёзувчиларидан бири бўлган-Мамору Сузукинининг асарларини эсладим. Ғиёсиддин Юсуф ака, Илоҳим, китобларингиз Япон адибиникидек 10 миллионлаб болажонларга етиб борсин! Ҳаммаларингизга тавсия этиёрум. Бояги наъмунали бола мисол қилиб кўрсатилган жойлари мен ҳақимда ёзилибди. Ўқиб кўринг-да, сиз ҳақингизда ҳам бўлиши мумкин)) Ҳа, "Ўқиб олим бўлармидинг?" деб 100 тадан битта чиқиб қолган, нариги маҳалладаги билимдон аммо, қўшнини кучугига ҳам нафи тегмаган, шўртумшуқ Мардонбойни мисол қилиб кўрсатмай, қолган 99 та натижага эришганларни кўрсатинг-да, онониб кетай сизлардан) Битта тушликни пулига китоб олиб беринг 10-15 йилда натижасини албатта кўрасиз.

Хурмат билан, Баҳодир ИСКАНДАРОВ.

Bir xillikdan qoching

Bolalaringizga tarbiya berishda turli vositalardan foydalaning: ba’zan kitob o‘qib bering, ba’zan tarbiyaviy multfilm qo‘yib bering, ba’zan o‘zingiz og‘zaki o‘rgating. Shuningdek, orada ular bilan o‘ynash, sayrga chiqishni ham tashkillashtirib turing. Bu bilan ularning dam olishiga imkon bergan, sizga bo‘lgan muhabbati va ixlosining ziyoda bo‘lishiga erishasiz. Eng asosiysi o‘rnak bo‘lish ekanini unutmang.

📚Gʻiyosiddin Yusufning «Tarbiya-chi?» kitobidan #iqtibos

Kitobni xarid qilish

Yanada ko'proq iqtiboslar

Bolaning rasmida oila tahlili

Farzandingizning ichki holati va oiladagi o‘rnini aniqlash uchun uning chizgan rasmlarini tahlil qilish foydali bo‘lishi mumkin. Biroq bu usulni bolangiz 4-5 yoshga yetgach qo‘llash tavsiya etiladi. Uni oilaviy surat chizishga undang, lekin kimni va qanday chizishi kerakligi haqida ko‘rsatma bermang. Rasm bolaning ichki dunyosini imkon qadar aniq aks ettirishi uchun bu jarayonga mustaqil yondashgan ma’qul.

Jarayonni kuzating

Rasm chizish jarayonida bolani qattiq nazorat qilish kerak emas. O‘zingizni band qilib ko‘rsating (masalan, kitob o‘qing) va faqat vaqt-vaqti bilan uning chizayotganiga qarab turing. Bu nafaqat chizilgan rasmni, balki bola chizayotgan paytdagi xatti-harakatlarini ham kuzatish imkonini beradi.
• Kim birinchi chiziladi? Bola odatda eng muhim deb hisoblagan odamni birinchi chizadi. Keyinroq kamroq ahamiyatli odamlarni chizib boradi.
• O‘z o‘rni qayerda? Bolaning o‘zi rasmdagi qayerga joylashganiga e’tibor bering. Unga yaqin bo‘lgan odamlarni aniqlang.
• Kim yo‘q? Ba’zida bola rasmdan biror kishini tushirib qoldiradi. Agar shunday bo‘lsa, sababini so‘rang – bu oiladagi muhim signallarni ochib berishi mumkin.

Oilaviy munosabatlarning ko‘rinishi
1. A’zolarni chizish uslubi: Agar chizilgan odamlarning burun, og‘iz yoki quloqlari yo‘q bo‘lsa, bu oiladagi begonalik va sovuq munosabatlarni bildiradi.
2. Rang va kattalik: Yengil chizilgan rasmlar oiladagi noaniqlikni, katta va qizil og‘izlar esa janjallarni ifodalaydi.
3. Qo‘llar va oyoqlar: Qisqa qo‘l-oyoqlar boladagi ijtimoiy muammolarni ko‘rsatadi. Qo‘llarning umuman chizilmasligi oiladagi biror a’zoning o‘zini ojiz his qilishidan darak beradi.

Munosabatlarning yaqinligi
• Qo‘llarning birlashishi: Agar oilaning barcha a’zolari qo‘llarini birlashtirgan bo‘lsa, bu oiladagi uyg‘unlik va do‘stona muhitni anglatadi.
• O‘rtada bola: Bola o‘zini oilaning markaziy qismida joylashtirsa, bu uning o‘zini sevimli va ahamiyatli his qilishini bildiradi.

Tashvishli belgilar
• Tashqi ko‘rinish: Agar bola biror odamni orqa tomoni bilan yoki yon profilida chizsa, bu odam unga xavotir yoki salbiy his-tuyg‘ular uyg‘otayotganini bildirishi mumkin.
• Kimdir yo‘q: Bola oiladan bir kishini rasmdan butunlay chiqarib tashlasa, bunga oiladagi e’tibor yoki munosabatlarning yetarli emasligi sabab bo‘lishi mumkin.

Orzular oilasi

Bolaga yana bir topshiriq bering: o‘zi orzu qilgan oilani chizsin. Bu ikki rasm o‘rtasidagi farqni ko‘rib, uning ichki istaklarini tushunishingiz mumkin.

Rasmlar orqali bolaning his-tuyg‘ularini anglash va oiladagi muammolarni payqab, munosabatlarni yaxshilashga intilish – bu ota-onalarning asosiy vazifasidir.

#tarjima #tarbiya

@GiyosiddinYusuf

Yoshlarga oliyjanob axloqlarni o'rgatuvchi kitob ekan. Umumiy ma'noda yaxshi, lekin mavzular yana biroz kengaytirilsa, yaxshi bo'lar edi deb o'ylayman. Turk tilidan tarjima qilingan kitob bo'lgani uchun uslubi bizdagi adabiyotlardan biroz farqli, albatta.

Kitobning hajmi kichkina bo'lgani uchun tezda o'qib qo'yish mumkin. Mavzular qisqaroq bo'lgani yoshlarni malollantirib qo'ymaydi.

#Mutolaa2025

@GiyosiddinYusuf

Go‘zal xulqli bola uyatga qolmaslik uchun amallarda quyidagilarga e’tiborli bo‘lishi lozim:
• hayosiz bolalar bilan do‘st bo‘lmaslik;
• biror ishni qilishdan oldin yaxshilab o‘ylab ko‘rish;
• jahl ustida harakat qilmaslik.

Ko‘pincha asabiylashganda turli yomon xatti-harakatlarni qilib, keyin o‘zimiz uyalib qolamiz. Shuning uchun jahl chiqqanda to xotirjam bo‘lguncha biror narsa qilishga oshiqmaslik lozim. Axir «Jahl kelganda aql ketadi» deydilar.

G'iyosiddin Yusufning "Go'zal xulqlar" kitobidan #iqtibos

@GiyosiddinYusuf

#Yangilik!

Bolalar uchun uzoq kutilgan yangi kitob!

@GiyosiddinYusuf

Ushbu kitob nomidan ko'rinib turganidek, ota-ona bolalari va telefon, internet orasida qanday yo'l tutishini o'rgatar ekan. Mavzuga doir o'zbek tilidagi boshqa manbalarni bilmaganim sababli bu kitobni har bir ota-ona o'qishini tavsiya qilaman.

Kitobda bolalar o'ynaydigan o'yinlargacha alohida to'xtanilgan. Ko'p foydali ma'lumotlar oldim. Kitobning bizgacha yetib kelishida xizmat qilgan barchadan Alloh rozi bo'lsin!

#Mutolaa2025

@GiyosiddinYusuf

Bolalar kattalarni manipulyatsiya qiladimi?

Ko‘pincha farzandingiz siz xohlamagan biror ishni qilsa, bu xatti-harakatni manipulyatsiya deb baholaysiz. Biroq tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, bolalar kattalarni boshqarishda boshqa insonlardan ko‘proq muvaffaqiyatga erishmaydi, hatto, ehtimol, kamroq muvaffaqiyatga erishadi. Chunki boshqa odamlarning xatti-harakatini oldindan bilish va boshqarish bolalar uchun o‘ta murakkab vazifa. Kattalar tomonidan “manipulyatsiya” deb atalgan xatti-harakatlar aksar hollarda ota-onani g‘azablantiradigan oddiy odatlar, xolos.

Qolaversa, ota-onalar o‘zlari bilmagan holda bunday xatti-harakatlarni rag‘batlantiradi. Masalan, bola qichqiradi, ota-ona esa uning e’tiborini chalg‘itish yoki uni tinchlantirish uchun talabini bajaradi. Shu tariqa bola e’tiborni qichqirish orqali jalb qilishni o‘rganadi. Ko‘p hollarda ota-onalar buni “manipulyatsiya” deb talqin qiladi, aslida esa ular o‘zlari bolada bu kabi noxush odatni mustahkamlagan bo‘ladi.

Shu bilan birga, ota-onalar bolalarning e’tiborni o‘ziga qaratishga urinishlarini to‘g‘ri sezadilar. Biroq bolalar buni ongli ravishda amalga oshirmaydi. Masalan, ular: “Onamning jahli chiqsa, menga ko‘proq e'tibor beradi”, deb emas, balki: “Agar shunday qilsam, menga e’tibor berishadi. Bu menga yoqadi”, deb o‘ylashi mumkin.

Agar besh yoshli tarbiyasi og'ir bola onasining e’tiborini qanday jalb qilishi haqida so‘ralsa, u: “Men yomon xulq-atvor ko'rsataman”, — deb javob bermaydi. Uning harakatlari ko‘proq oldingi tajribalar asosida amalga oshadi. Masalan, bola qichqirganida e’tibor tortganini bilgan bo‘lsa, yana qichqirishda davom etadi.

Tadqiqotlarda ota-onalardan bolalarining ba’zi xatti-harakatlariga boshqacha munosabat bildirish so‘ralgan. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, bola o‘zgarishga juda tez moslashadi. Ota-onalar qichqiriqqa e’tibor bermay, normal muloqotni rag‘batlantirishni boshlaganlarida bola e’tibor talab qilishning “normal” usullarini tez o‘zlashtiradi. Shunday qilib, aslida kim kimni “manipulyatsiya qilayotgani” savol ostida qoladi.

Yana bir qiziqarli tajriba o‘tkazilgan. Bola bir xonada o‘ynar, o‘qituvchilar esa birma-bir xonaga kirib, unga qo‘shilar edi. Birinchi guruhdagi o‘qituvchilardan bolalarning yaxshi xulq-atvorini doim (100%) maqtash so‘ralgan, ikkinchi guruhdan faqat vaqti-vaqti bilan (50%) maqtash talab qilingan, uchinchi guruhga esa bolani umuman maqtamaslik (0%) topshirilgan.

O‘yin tugagach, bola sinfga qaytarilgan. Keyinchalik tajriba o‘tkazgan o‘qituvchilar yana sinfga kirganida qiziqarli natijalar kuzatilgan:
1. Bolalar doim maqtov olgan o‘qituvchi bilan yaxshi xulq-atvor ko‘rsatgan.
2. Faqat ba’zan maqtov olgan o‘qituvchi bilan yaxshi xulq-atvordan biroz og‘ish kuzatilgan, ammo baribir maqbul darajada bo‘lgan.
3. Umuman maqtov olmagan o‘qituvchi bilan esa bolalar xonadan chiqib ketishga uringan.

Bu nimani anglatadi? Kattalarning munosabati bolalarning xulq-atvorini shakllantiradi. Bolalar bizni manipulyatsiya qilmaydi: ular biz o‘zimiz ularni o‘rgatgan xulq-atvorni namoyish etadi.

Alan Kazdinning “Tarbiyasi og‘ir bola. U va o‘zingiz bilan qanday kurashish kerak?” kitobidan #iqtibos

#Tarbiya #tarjima

@GiyosiddinYusuf

Kasbim kitob o'qish bilan bog'liq bo'lgani uchun juda ko'p kitoblarni o'qiganman. Lekin bu kitob ixlos bilan yozilgani sababli amal qilishim oson bo'lgan kitoblardan biri bo'ldi.

Kitobni xarid qilish

#Kitob

@GiyosiddinYusuf

Baxt

Uning barmoqlaridan konfetlarning hidi ufurib turadi,
Sochlari esa yoz yomg‘irining iforini olib keladi.
U mening oldimga savollar bilan keladi:
«Qachon? Nima uchun? Nima haqida?»

Qop-qora kipriklari havoda uchib,
Hayratdan ko‘zlari kattalashadi.
Quyoshning porloq nurlari dunyoni yoritib,
tabassum qiladi.

Qachonki qo‘ng‘iroqdek ovozi bilan
«Ada, adajon!» deb chaqirsa,
Ko'ksimga o'tkir tig‘ bilan chertgandek,
Baxt “tuk-tuk” etib urar.

#tarjima

@GiyosiddinYusuf

Эй ўғил!

Отанг ҳар доим ҳам ҳақ бўлмаслиги мумкин, лекин у доим отанглигича қолади.

@jamoliddin_blog

Mustafo O‘zbalakning "Insoniyatning so‘nggi kuni" asari nafaqat fantastik janrdagi kitob ixlosmandlari uchun, balki texnologiya, insoniyat taqdiriga befarq bo‘lmagan kishilar uchun ham qiziqarli kitob ekan.

Ya’ni asarda texnologiya taraqqiy etib, inson quyosh sistemasidan tashqariga chiqa olsa, yorug‘lik tezligidan ham kuchli bo‘lgan tezlikka erishsa, boshqa sayyoralarga ko‘chib o‘tish haqida so‘z boradi. Shu bilan birga, ekologiya kundan kunga yomonlashuvi natijasida odamlar bunga majbur bo‘lishi ham ko‘rsatiladi.

Ammo boshqa ba’zi muammolar bor: 10 milliardga yetgan Yer shari aholisini qanday ko‘chirib o‘tish mumkin?

Dunyo katta hokimiyatlar, shaxslar qo‘lida qolib ketdi deya tasvirlanadi: JFT, Katta Miya, Keksa bo‘ri, Isyonkorlar. Ular orasida quyoshni portlatmoqchi bo‘lganlar ham bor! Ular maqsadiga yetadimi? Bu kabi savollarga kitobni o‘qib javob olishingiz mumkin.

Tanbeh: bu fantastik asar, muallif imkon qadar hayotga yaqinlashtirib yozgan. Albatta, hech kim kelajakni bashorat qila olmaydi. Yurakka yaqin olmang!

#Mutolaa2025

@GiyosiddinYusuf