گاه‌نویسه‌ها | جواد رسولی

🔅#فیلمفارسی

به‌دنبال بازنشر مطلبی با موضوع چرایی انتخاب واژۀ فیلمفارسی برای دسته‌ای از فیلمهای سینمایی، خوانندگانی نظرات خود را برایم ارسال کردند. (با تشکر از ایشان)

🔸خانم #سپیده_صالحی (مترجم و ویراستار)
این متن رو خوندم ولی چون به ابعاد مختلف فیلم اطلاعات کافی ندارم. می‌پرسم، درست متوجه شدم؟
نوشته farce رو معادل فارس گرفته و برای همین واژۀ فیلمفارسی رو انتخاب کرده؟ یا با بازی با کلمات این‌ واژۀ فیلمفارسی رو انتخاب کرده؟
اگر بازی با کلمات کرده و واژه ساخته که هیچی وگرنه farce ربطی به فارسی نداره. و فیلمفارسی به فیلم‌های فارسیِ هجو و طنز سطح پایین می‌گه؟ واقعاً چرا به چنین فیلم‌هایی از ترکیبی با "فارسی" استفاده کرده‌؟ شأنِ واژۀ فارسی رو نگه‌نداشته‌، حتی سخیفش کرده‌.
هیچ واژه‌سازیِ متفکرانه‌ای نبوده.
@Gahnevise

🔸آقای #محمد_ارژنگ (مترجم و نویسندۀ کتاب‌های سینمایی)
...مطلبی را همرسان کرده بودید از آقای بیاتی نامی که فرضیه‌ای مطرح کرده بود در ربط فیلمفارسی به کمدی فارس.
اول بار که اصطلاح فارس را در معنای کمدی‌های اغراق‌آمیز و سطح پایین دیدم، دبیرستان می‌رفتم و بسیار به من برخورد چرا که آن را به ادبیات نمایشی یا سینمایمان مرتبط دانستم. یک جور توهین تویش می‌دیدم غافل از این که از ابداع این واژه باید ششصد سالی می‌گذشت که اساساً سینما اختراع شود، فارسی‌اش پیشکش.
همان‌طور که خود این آقای بیاتی گفته است، فارس، «کمدی»‌ای است که ویژگی‌هایی چون پیرنگ اغراق‌آمیز و غیره را دارد. یعنی شرط اولیۀ فارس بودن، کمدی بودن است. اما کاوسی، این اصطلاح را برای کمدی‌ها به کار نمی‌بَرد، که برای «ژانر»ی به کار می‌بَرد که همه‌مان می‌شناسیم. فیلم‌های آن دوره بر پردۀ سینماهای ایران دو دسته بودند: یا خارجی بودند که از اروپا یا آمریکا می‌آمدند، یا محصول داخل بودند که عموم مردم آن‌ها را فیلم‌های فارسی می‌نامیدند. و این اسم، بی‌شک از زبان این فیلم‌ها می‌آمد که یأجوج و مأجوج (مثل برخی فیلم‌های خارجی دوبله نشده) نبود، فارسی بود. به زبانی که همان مردم کوچه و بازار می‌شناختند. کاوسی از همین عبارتِ مردم کوچه و بازار استفاده کرد و با چسباندن دو کلمۀ فیلم و فارسی به هم، اسمی برای این ژانر سینمایی ساخت که از کمدی تا ملودرام و اکشن را در بر می‌گرفت. او اسم ژانر محبوب مردم عامی را از خود آن‌ها گرفته بود نه از دانشگاه‌های پاریس. و از همین روست که تصور می‌کنم اصطلاح فیلمفارسی در کنار واژگانی چون هواپیما، بیمارستان، شهرداری و... یکی از آن نمونه‌های تحسین‌برانگیز واژه‌سازی است.
🔸آقای #محسن_مدیرشانه‌چی (مترجم، نویسنده، دکترای علوم سیاسی)
با سپاس و پوزش؛ به نظرم این بحث اساساً سرِ کاری است! معنی فیلم فارسی یا فیلمفارسی اظهر من الشمس است. از اول هم دکتر کاوسی و هم همۀ مخاطبان منظورشان فیلمی بوده که به زبان فارسی است یعنی فیلم سینمای ایران که می‌شد آن را فیلم فارسی یا فیلم ایرانی نام گذاشت، همچون موسیقی ایرانی که همان موسیقی ملی است. این که فلان کلمۀ خارجی شبیه فارسی را بیاوریم و بعد از مقداری بحث بگوییم این آن نیست، از آن حرف‌هاست! مگر کسی فکر کرده این آن است!؟ این کار مثل این است که فی‌المثل بگوییم ایهاالناس منظور از موسیقی ایرانی موسیقی ایرانی است، irony یا طنز نیست!

#معرفی_کتاب
📚 خطۀ ویراستاران

✍️گلی امامی: «ویرایش حرفه‌ای است پرزحمت و کم‌اجر. تجربه و دود چراغ خوردن می‌خواهد. اصول آن را می‌توان و باید آموخت، ولی کیفیت بالای کار فقط با تجربه به دست می‌آید. بسیاری از نویسندگان مشهور دنیا شهرتشان را مدیون ویراستارانشان هستند، ازجمله همینگوی و فیتزجرالد.
خوشبختانه در سال‌های اخیر به‌تدریج تک‌وتوک ناشران فهیمی که ارزش کار ویراستار را دریافته‌اند با قرار دادن نام ویراستار زیر نام نویسنده یا مترجم از کار او بیشتر قدردانی می‌کنند.»

📖 کتاب خطۀ ویراستاران با دیباچۀ #گلی_امامی آغاز می‌شود و سپس با یادداشت‌ها و مصاحبه‌های متنوعی دربارۀ ویراستاری ادامه می‌یابد و با نمایۀ نام‌های کسان، اماکن، مطبوعات و مؤسسات پایان می‌یابد.
نویسندگان و گویندگانی که این اثر با سخنان ایشان شکل گرفته، بسیار متنوع‌اند، از فعالان در حوزۀ نشر خصوصی و دولتی و نشر کتاب‌های عمومی و دانشگاهی و مذهبی گرفته تا مطبوعات و صداوسیما و ویراستاران آزادکار.
🔸چنان‌که از نام کتاب برمی‌آید، این اثر به فعالیت‌ها و خاطرات شفاهی و حرفه‌ای ویراستاران یا کسانی که با ویراستاران همکار بوده‌اند وارد شده است و به موضوعاتی رنگارنگ پرداخته‌، از‌جمله: خاطرات و اطلاعاتی از ناشرکتاب‌فروشان دهۀ چهل و پنجاه در مشهد و شیوۀ غلط‌گیری و ویرایش کتاب‌ها در آن سال‌ها، توجه ناشران خصوصی و ناشران متعلق به مؤسسات و سازمان‌های مشهد به ویرایش، پیشگامان و آموزگاران درست‌نویسی خراسان در دورۀ معاصر، سیر تحول در آماده‌سازی و چاپ و نشر کتاب در شرق کشور، ویراستاری در مطبوعات قدیم و کشمکش‌های میان روزنامه‌نویسان و ویراستاران مطبوعات این منطقه، لذت‌ها و مصائب ویرایش، فعالیت ویراستاران همزبان افغانستانی در مشهد، تجارب شخصی و مسیرهای پرفرازونشیب آموزش و ترویج ویراستاری، موضوع به‌ظاهر پایان‌ناپذیر رسم‌الخط فارسی و شیوه‌نامۀ فرهنگستان و دیگر شیوه‌نامه‌ها، نگاهی به جایگاه ویراستاران خراسانی در مؤسسات سطح کشور (ازجمله #فرانکلین)، معرفی تشکل‌ صنفی ویراستاران، و آیندۀ ویراستاری.
🔹 خطۀ ویراستاران به کوشش #جواد_رسولی در سال ۱۴۰۳ در ۳۰۸ صفحه و به قیمت ۴۵۰هزار تومان به همت #نشر_کلهر، با کاغذی بالکی و جلد سخت و به ‌شکلی نفیس منتشر شده است.
تصاویری از کتاب
📚 راه‌ها تهیۀ این کتاب:
✅ سایت انتشارات کلهر:
Www.kalhorbook.com
✅اینستاگرام انتشارات کلهر:
www.instagram.com/kalhorbook2
✅ کتابفروشی کلهر در مشهد (چهارراه لشکر؛ به‌صورت حضوری و یا تلفنی ۳۸۵۹۴۳۴۴-۰۵۱)

#محمود_ناظران‌پور، #خلیل_حسینی_عطار، #حسین_واحدی، #جعفر_جعفرزاده، #بیژن_باطنی، #محمدجعفر_یاحقی، #محمدعلی_غلامی‌نژاد، #محمدرضا_کربلایی_مقدم، #محمدجواد_شکوری، #جلیل_خشخاشی_مقدم، #عباس_فرزانه، #علیرضا_لعلی، #علیرضا_حیدری، #علی_خزاعی‌فر، #حسن_احمدی‌فرد، #محمد_تقی‌زاده، #جواد_کامیابی، #احمد_وضیعی، #قنبرعلی_فاکهی، #باقر_معین، #هاشم_جوادزاده، #محسن_مدیرشانه‌چی، #مهدی_جامی، #محمدکاظم_کاظمی، #سیدحمید_حیدری_ثانی، #محمدرضا_مروارید، #امیر_سلمانی_رحیمی، #اصغر_ارشاد_سرابی، #حمیدرضا_نویدی‌مهر، #حسن_عطائی‌راد، #شیرین_سیدی #عبدالله_کوثری
@Gahnevise
#مشهد #خراسان #ویرایش #ویراستار #زبان_فارسی #تاریخ_شفاهی #تاریخ_نشر_کتاب #تاریخ_ویرایش

📚خطۀ ویراستاران

🔹مقارن با یازدهم بهمن، روز ویراستار، کتاب خطۀ ویراستاران به کوشش #جواد_رسولی و با دیباچۀ بانو #گلی_امامی به همت #نشر_کلهر برای انتشار آماده شد.

🔸خطۀ ویراستاران در بر دارندۀ گفت‌وگوها و نوشته‌های چند تن از ویراستارانی است که در حوزه‌های کتاب، صداو سیما، و مطبوعات مشهد/خراسان فعال بوده‌اند یا فعالیت دارند؛ ازجمله: #محمود_ناظران‌پور، #خلیل_حسینی_عطار، #حسین_واحدی، #جعفر_جعفرزاده، #بیژن_باطنی، #محمدجعفر_یاحقی، #محمد_غلامی‌نژاد، #محمدرضا_کربلایی_مقدم، #محمدجواد_شکوری، #جلیل_خشخاشی_مقدم، #عباس_فرزانه، #علیرضا_لعلی، #علیرضا_حیدری، #حسن_احمدی‌فرد، #علی_خزاعی‌فر، #محمد_تقی‌زاده، #جواد_کامیابی، #احمد_وضیعی، #قنبرعلی_فاکهی، #باقر_معین، #هاشم_جوادزاده، #محسن_مدیرشانه‌چی، #مهدی_جامی، #محمدکاظم_کاظمی، #سیدحمید_حیدری_ثانی، #محمدرضا_مروارید، #امیر_سلمانی_رحیمی، #اصغر_ارشاد_سرابی، #حمیدرضا_نویدی‌مهر، #حسن_عطائی‌راد.
ویرایش این اثر را #صادق_یزدانی و صفحه‌آرایی آن را #سهیلا_یوسفی به عهده داشتند.
@Gahnevise
#مشهد #خراسان #ویرایش #ویراستار #روز_ویراستار #یازده_بهمن #زبان_فارسی
instagram.com/rasouli__javad