بریده‌ها و براده‌ها

‍ ♦️سیل جمعیت و نطق‌های آتشین♦️
(چگونه خون "ما" در ریاض و تهران، گونه‌ی "آن‌ها" را سرخ می‌کند؟)

▪️مشغول خواندن کتاب «صلحی که همه صلح‌ها را بر باد داد» هستم. موضوع اصلی کتاب، زمینه‌ها و عواملی است که به فروپاشی امپراتوری عثمانی پس از جنگ - به اصطلاح - جهانی اول منجر می‌شود. کتاب، سرشار از ایده‌های درخشان و سرنخ‌های کم‌نظیر است. برخی از آن‌ها را احتمالاً در آینده با شما در میان می‌گذارم.

▪️اما یکی از این ایده‌های مهم، به بازی گرفتن مناسبات درونی جوامع مسلمان برای به حداکثر رساندن منافع دولت‌های استعماری است: به صورتی غریب، این دولت‌ها، از شکاف‌ها و تفاوت‌های میان جوامع اسلامی، به عنوان کارت‌های برای بردن بازی‌های میان خودشان استفاده می‌کرده‌اند. در این کتاب به وضوح می‌توان دید که چگونه آلمان، تلاش می‌کند از علاقمندی مسلمانان هند تحت استعمار انگلستان به خلیفه مسلمین در عثمانی برای ضربه زدن به انگلستان استفاده کند: آلمان تلاش می‌کند با تشویق خلیفه عثمانی به صدور "حکم جهاد" علیه متفقین، جبهه جنگ را به هندوستان و تمامی جوامع اسلامی بکشاند و از خون مسلمانان، سیلی بنیان‌کن بر علیه رقیبش بریتانیا به‌راه بیندازد.

▪️در همین کتاب است که می‌بینیم چگونه انگلستان - که خود البته در درونش بر خلاف کلیشه‌های رایج ِ "توطئه انگلیسی" و "کار، کار انگلیس‌هاست"، شکاف‌های فراوانی دارد و سیاستی واحد را دنبال نمی‌کند- با حمایت از آل سعود و گاه از حاکم مکه (شریف حسین)، علیه خلافت عثمانی به عنوان دشمنش در جنگ جهانی اول، تلاش می‌کند با زبانی دینی و اسلامی، قیامی راه بیندازد. مسلمانان علیه مسلمانان، برای برد انگلستان و آلمان.

▪️می‌خوانم که: "در نوامبر 1914 [1293 شمسی]، سلطان و خلیفه‌ عثمانی، در گرماگرم تظاهراتی منظم در قسطنطنیه، پس از ورود به جنگ جنگ جهانی اول، علیه بریتانیا حکم جهاد داد. سیل جمعیت بود و دسته‌های مطرب و نطق‌های آتشین. ویلهلم اشتراسه فرمان داد بی‌درنگ اعلامیه جهاد را به برلین بفرستند تا به دو زبان "عربی و هندی" ترجمه و در میان سربازان مسلمان ارتش‌های دشمن توزیع شود. کارمندان وزارت خارجه‌ آلمان پیشبینی می‌کردند این اقدام موجب "بیداری غیرت اسلامی" مسلمانان شود و آتش عظیمی در هندوستان [علیه انگلستان] برفرافروزد." [ص 102] با خودم فکر می‌کنم کدامیک از تظاهرکنندگان دیندار ِ حاضر در آن تظاهرات آتشین ِ اعلام جهاد در قسطنطنیه حدس می‌زدند که در نهایت، تمام اخلاص و غیرت دینی و شور الهی که احساس می‌کردند، عملاً به بهترین نحو در خدمت منافع دولت‌های استعماری است؟

▪️امروز چطور؟ با خودم فکر می‌کنم که امروز هم کسانی که در آتش تنش میان ایران و مصر و عربستان و شیعه و سنی می‌دمند می‌دانند که بازیچه‌ی منافع کلان کدام قدرت‌های استعماری هستند؟ چه کسانی زیر سایه‌ی یک عصر مفرح، در حال نوشیدن قهوه و بیسکوییت، اخبار خون و خشم و جنگ و ویرانی را در تهران و ریاض و مسقط و قاهره را می‌خوانند و به خودشان مرحبا می‌گویند؟ چه کسانی به عمد یا باز روی نادانی، میان ما و برادران و خواهران عرب و اهل سنت‌مان با هزار هزار مشابهت، در شیپور جنگ می‌دمند و نقشه آن دیگران در سایه نشسته را تأمین می‌کنند؟ آیا پنجاه سال بعد هم دوباره باید تاریخ ما را دیگرانی بخوانند و ببینند که چگونه جان و مال و رفاه این ملت‌ها، در سایه‌ی نادانی حاکمان سیاسی و رهبران دینی و روشنفکران و اعضای جامعه‌شان، سود سهام قدرت‌های بزرگ جهانی را بالا می‌برد؟

▪️از تاریخ عبرت نمی‌گیریم؟ ما اكثر العبر و اقلّ الاعتبار...

▫️قبلا هم در این باره نوشته‌ام:
حفره اجتماعی تقریب
چقدر شبیهیم
لذت تماشای دشداشه‌ی خونین
عرب قهرمان (کارکرد تقریبی ورزش)
آتش در خانه
دورهای عزیز، نزدیکان دشمن
سفر سامرایی ِ قم
عربی؟!
مراجع و پرسش دیگرستیز "عمرکشان"
چه کسی برد؟ چه کسی باخت؟
99/8/29
#تقریب|#حافظه|#پاره_ی_تن|#نقد_سیاستگذاری_فرهنگی_رسمی|#خواندن
اینکجا|ایده‌نوشت‌های مهدی سلیمانیه|@inkojaa

Telegram
attach 📎

♦️چقدر شبیهیم!♦️
(توصیه به دیدن فیلم سینمایی "وجده")

▪️به صورت اتفاقی، فیلم سینمایی "وجده" را تماشا کردم. فیلم درباره‌ی ماجرای دختری دبستانی و آرزوها و ماجراهایش در شهری کوچک در عربستان سعودی است. روایت، جذاب و در عین حال برای مای ایرانی دهه‌های اخیر، بسیار آشناست. در پس ِ تضادهای کلان سیاسی، آن طرف ِ کلیشه‌های فرهنگی و شکاف‌های اجتماعی غالباً نادرست و مضر "فارس - عرب"، شباهت‌های فوق‌العاده‌ی فرهنگی و اجتماعی و زندگی روزمره ما به یکدیگر است: من ِ ایرانی ِ شیعه‌ی فارس با برادر یا خواهر عرب ِ عربستانی هم سن و سال‌ام. دردهای مشترک، دغدغه‌های مشابه و آرزوهای مشابه، در عین برخی تفاوت‌های طبیعی فرهنگی، ما را به یکدیگر پیوند می‌دهد.

▪️این فیلم جذاب، کمک می‌کند تا تصویری محسوس و ملموس از زندگی روزمره‌ی همسایگان عرب‌مان در عربستان سعودی به دست بیاوریم. تصویری که به دلایل مختلف، نه صدا و سیمای رسمی، نه رسانه‌های مجازی، نه کانال‌های تصویری دینی و مذهبی هویت‌گرای شیعی و نه غالب شبکه‌های تصویری خارج از کشور نخواسته‌اند و نگذاشته‌اند که از یکدیگر داشته‌باشیم.

▪️ما، در این نقطه از جهان، جایی که گسل‌های تاریخی و کلیشه‌های فرهنگی و ناشناختگی‌های عمیق و بی‌اعتمادی به فرهنگ خویشتن ما را از یکدیگر دور کرده‌است، جایی که من و برادر افغانستانی و خواهر تاجیک و رفیق ازبک و پدر عراقی و برادر عرب‌م، با نشناختن یکدیگر، به دست قدرت‌های سیاسی منطقه‌ای و جهانی، هیزم ِ آتش همیشه شعله‌ور جنگ‌های تا همیشه ناتمام هستیم، به این پنجره‌های فرهنگی و هنری نیازمندیم: پنجره‌هایی که ما را به یکدیگر بازگردانند.

▪️این روزها که بحث مبارزه با نژاد پرستی در امریکا داغ است، این روزها که نتایج پژوهش‌ها مجدد نشان داده میزان تمایلات نژادپرستانه‌ی ما در ایران نسبت به برادران و خواهران افغانستانی‌مان - آن هم در پایتخت کشور- چقدر شدید است، این روزها که خبرهای تلخ غرق کردن و سوختن و کشته‌شدن برادران و خواهران مهاجر افغانستانی‌مان جابجا به گوش می‌رسد، زنگ‌های هشدار برای جامعه‌ی ما به صدا درآمده است: برای جامعه‌ای که بخش قابل توجهی از آن به روی #پاره‌ی_تن فرهنگی خویش، شمشیر می‌کشد. پاره‌ی تن‌ی که نمی‌شناسدش و بی‌رحمانه طردش می‌کند. در چنین شرایطی است که به تولیدات فرهنگی و هنری و ادبی و ارتباطات اجتماعی دانشگاهی که ما را به یکدیگر نزدیک کنند، نیاز داریم. تلاشی حیاتی برای پر کردن خلائی که آن را پیشتر "حفره اجتماعی تقریب" نامیده بودم.

▪️دیدن این فیلم را به شدت به تمام عزیزان توصیه می‌کنم و لینک ِ مشاهده‌ی نسخه‌ی کاملش را هم همین‌جا به اشتراک می‌گذارم:

لینک مشاهده فیلم "وجده":
https://www.aparat.com/v/dZ0LS/%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%88%D8%AC%D8%AF%D9%87_wadjda_2012

▫️پیشتر در این باره نوشته‌بودم:
لذت تماشای دشداشه‌ی خونین
عرب قهرمان (کارکرد تقریبی ورزش)
آتش در خانه
دورهای عزیز، نزدیکان دشمن
سفر سامرایی ِ قم
@inkojaa
اینکجا
ایده‌نوشت‌های مهدی سلیمانیه

#دیدن
#پاره_ی_تن
#جامعه
#تقریب