Menimcha bu insoniyat tarixidagi eng muhim fotosurat. Bu 1990 yilda Voyager 1 zondi tomonidan 6 milliard km masofadan olingan Yer sayyorasining surati. Keyinchalik, ushbu fotosuratdan ilhomlanib, fizik Karl Sagan shunday yozgan:
“Bu nuqtaga yana bir nazar tashlang. U o‘sha yerda. U bizning uyimiz. U bizmiz. Siz sevgan har bir inson, siz bilgan har bir kishi, siz eshitgan har bir kishi, mavjud bo'lgan har bir inson unda o'z hayotini o'tkazdi. Azob-uqubatlar, minglab dinlar, mafkuralar va iqtisodiy ta'limotlar, har bir ovchi va terimchi, har bir qahramon va qo'rqoq, har bir sivilizatsiya yaratuvchisi va vayron qiluvchisi, har bir shoh va dehqon, har bir kishi. Bu erda sevishgan juftliklar, har bir ona va ota, har bir yorqin bola, ixtirochi va sayohatchi, har bir axloq o'qituvchisi, har bir yolg'on siyosatchi, har bir "super yulduz", har bir "eng buyuk rahbar", bizning urug‘imiz, tarixidagi har bir avliyo va gunohkor yashagan. Mana shu quyosh nurida akslangan tashlandiq joyda...
Yer ulkan kosmik maydondagi juda kichik sahnadir. Unda sarkardalar va imperatorlar shon-shuhrat va zafar ilinjida qisqa muddat qum donasiga ega bo'lishlari uchun to'kilgan qon daryolari haqida o'ylab ko'ring. Bu nuqtaning bir burchagida yashovchilarning boshqa burchakning zo'rg'a kun ko‘rayotgan aholisiga qilgan cheksiz shafqatsizligi haqida o'ylab ko'ring. Ular o'rtasida qanchalik tez-tez kelishmovchiliklar paydo bo'lishi, ular bir-birlarini o'ldirishga intilishlari, nafratlari qanchalik issiq ekanligi haqida fikrlang.
Bizning turishimiz, tasavvurimizdagi ahamiyatimiz, koinotdagi imtiyozli maqomimiz haqidagi illyuziya - bularning barchasi mana shu rangpar yorug'lik nuqtasida ro‘y beradi. Bizning sayyoramiz - bu kosmik cheksizlikdagi yolg'iz chang zarrasi. Bu ulkan bo'shliqda bizni jaholatdan qutqarish uchun kimdir yordamga kelishiga ishora yo'q.
Yer hozirgacha hayotni qo'llab-quvvatlashga qodir bo'lgan yagona dunyodir. Boshqa boradigan joyimiz yo'q - hech bo'lmaganda yaqin kelajakda. Unda vaqtincha hozir bo‘la olamiz xolos. Mustamlaka qilishga qodir emasmiz. Xohlaysizmi yo'qmi, shu Yer endi bizning uyimiz.
Aytishlaricha, astronomiya kamtarlikni shakllantiradi va xarakterni mustahkamlaydi. Ahmoqona takabburligimizning shu mitti dunyomizning bu rasmidan ko'ra, ahmoqona yaxshiroq namoyishi bo'lmasa kerak. O‘ylaymanki, bu bizning mas’uliyatimizni oshiradi, bir-birimizga mehr-oqibatli bo‘lish, yagona uyimiz – rangpar ko‘k nuqtani asrab-avaylashdek burchimizni eslatib turadi”.
@hamzajumayev
