♥🌺🍁♥تاریخ و ادبیات تالش ♥♥

✅🔸#تیسفون ؛ پایتخت #ساسانیان و اشکانیان

تیسفون پس از سقوط اشکانیان و آغاز سلسله ساسانی تا زمان سقوط ساسانیان و حمله #اعراب به سال 637 میلادی همچنان به صورت پایتخت اداری سیاسی و محل تاجگذاری شاهان #ساسانی باقی ماند.

تیسفون #اشکانی در واقع به رشد و شکوفایی خود در دوران ساسانیان نیز ادامه داد. کاخی ساسانی به نام کاخ سفید به هنگام ورود تازیان هنوز پا بر جا بوده است. این در حالی است که تا کنون اثری از این کاخ به دست نیامده.
در سال 230 میلادی #اردشیر شهر جدیدی در نزدیکی تیسفون و #سلوکیه بنا کرد و آن را «وه اردشیر» نامید. این شهر همان شهری است که #یونانیان آن را سلوکیه‌ی جدید و سریانی‌ها آن را کوخه می‌خواندند.

گروه باستان‌شناسان ایتالیایی در حفاری‌هایی که از سال 1964 به بعد انجام دادند موفق به کشف دیواری دایره‌ای شکل در غرب طاق‌کسری شدند که گمان می‌رود حفاظ شهر وه اردشیر بوده باشد. با حفاری‌های این گروه بقایای مربوط به کلیسای جامع این شهر، محله‌های مسکونی و استحکامات اطراف شهر کشف شدند. بر خلاف سرنوشت تیسفون در دوران اشکانیان، در دوران ساسانیان و تا پیش از حمله #تازیان تنها یک بار این شهر در سال 283 میلادی توسط امپراتور مارکوس اورلیوس کاروس مورد تهاجم قرار گرفت.

در سال 363 میلادی نیز امپراتور ژولین پس از تلفات بسیار هنگام عقب نشینی از نزدیکی این شهر رد شد. هراکلیوس امپراتور #بیزانس نیز در سال ۹هجری وشمسی در تعقیب #خسرو دوم معروف به خسرو #پرویز پس از تخریب #شیز در #آذربایجان و دستگرد اقامتگاه تابستانی خسرو پرویز تا کرانه غربی رود دجله مقابل تیسفون پیش روی کرد اما خسرو پرویز توانست سپاهیان خود را مجدداً گرد کرده و #هراکلیوس را باز پس رانده و مجبور به عقب نشینی کند

در سال ۱۲هجری وشمسی اعراب به فرماندهی #سعد_ابی_وقاص به #مدائن حمله کردند و این ناحیه را به همراه گنجینه بزرگی از جمله فرش بهار خسرو فتح کردند و به چپاول پرداختند.
در سال 726 میلادی اعراب شهر جدید #بغداد را که بعدها تبدیل به مرکز اداری سیاسی خلافت #مسلمانان شد، در 35 کیلومتری شمال مدائن و در کنار رود #دجله بنا کرده و در ساخت آن از تیسفون به عنوان انبار مصالح ساختمانی استفاده کردند.

📚 https://t.center/Ahmadi111

✅🔸پایداری #گیلانیان در برابر تاخت و تاز #تازیان_اعراب



✍مقاومت گیلانیان در برابر اعراب و حملات مکرر ساکنان گیلان به قزوین برای دفع اعرابی که در آنجا بودند تا جایی ادامه یافت که قزوین در بین اعراب مسلمان به "باب الجّنه (درِبهشت)" معروف شد و خلیفه مأمون در هنگام سفر خود به خراسان، آنگاه که مردم قزوین جلویش را گرفتند و خواستند که به سبب مقاومت در برابر گیل‌ها و دیلمیان از آنان مالیات نگیرد، با این درخواست آنان موافقت کرد. همچنین خلیفه فتوا داد که "هر کس چهل روز در قزوین بماند به بهشت میرود" که ظاهرا این فتوا به این دلیل داده شده بود که سپاهیان عرب خلیفه از قزوین به سبب تازشهای پیاپی دیلمیان و تلفات بسیار سنگین اعراب می گریختند وعده زیادی از مردم قزوین نیز از ترس اینکه دیلمیان به سبب همکاری آنان با خلیفه مردم این شهر را قتل وعام کنند از این شهر گریختند.

ابن فقیه همدانی می نویسد: در زمان حجاج بن یوسف ثقفی که دشمن خونخوار ایرانیان بود، نبردهای سخت و خونینی بین مردم گیلان و سپاهیان خلیفه روی داد که تعداد بسیاری از دو طرف کشته شدند و شکست‌های سختی بر سپاه خلیفه عرب افتاد. دو طرف که از ادامه این نبردهای خونین به ستوه آمده بودند تصمیم به مذاکره گرفتند و دیلمیان سفیران خود را برای گفتگو به بغداد فرستادند. در این هنگام حجاج برای ترساندن (دیلمیان) نقشه‌ای را که با کمک آگاهان به سرزمین دیلمان و گیلان کشیده بود را پیش آورد و گفت "یا تسلیم شوید و مالیات بپردازید، یا به کمک این نقشه بر سرزمینتان چیره خواهم شد و آن را تصرف خواهم کرد".

فرستادگان دیلمیان گفتند "ای حجاج! در این نقشه نشانی از سواران ما نیست؛ و چون بدانجا درآیی آنان را نیز خواهی دید!".

به دنبال این موضوع نبرد دوباره شروع شد و حجاج این بار پسرش را به جنگ دیلمیان فرستاد که سپاه بزرگ او نیز به سرنوشت سپاهیان پیشین دچار شدند و پس از چند ماه نبرد با دادن تلفات سنگین ناچار به عقب نشینی شدند.

همچنین حجاج دستور داد تا بین کوفه و قزوین برجهای بسیار بلند ساختند و هرگاه که قزوین مورد تازش واقع شد، روزها با فرستادن دود به آسمان و شب‌ها با روشن کردن آتش به کوفه خبر داده شود تا سپاه برای دفع حمله دیلمیان ارسال گردد. هر چند که این تدبیر نیز چاره گشا نبود و دیلمیان همواره به پادگانهای اعراب در قزوین یورش میبردند.

در حمله ی اعراب به گرگان؛ مردم با سپاهیان اسلام به سختی جنگیدند؛ بطوریکه سردار عرب ( سعید بن عاص ) از وحشت؛ نماز خوف خواند . پس از مدتها پایداری و مقاومت؛ سرانجام مردم گرگان امان خواستند و سعید ابن عاص به آنان « امان » داد و سوگند خورد « یک تن از مردم شهر را نخواهد کشت » مردم گرگان تسلیم شدند؛ اما سعید ابن عاص همه ی مردم را بقتل رسانید؛ بجز یک تن؛ و در توجیه پیمان شکنی خود گفت: « من قسم خورده بودم که یک تن از مردم شهر را نکشم! .. تعداد سپاهیان عرب در حمله به گرگان هشتاد هزار تن بود.
🔴سرچشمه:
(کتاب تاریخ طبری جلد پنجم صفحه ۲۱۱۶
کتاب تاریخ کامل؛ جلد سوم ؛ صفحه ۱۷۸
📚 https://t.center/Ahmadi111

.

✅🔶 مهتا (موتا) سردار دیلمیان و مبارزه با اعراب - شاهنشاهی ساسانی
🔶صفحه (1)

🔵🔸پس از ظهور #اسلام که #اعراب به #ایران حمله کردند، با شکست سنگین #یزدگرد سلسله ی #ساسانیان سقوط کرد و با گسترش روز افزون دین اسلام در خاک ایران، اعراب نفوذی صد چندان به ایران پیدا کردند و سرتاسر سرزمین ایران به دست اعراب افتاد.

🔴🔸اما یکی از مناطقی که سرسختانه در مقابل هجوم اعراب ایستادگی نمود، #شمال_ایران و به ویژه سرزمین #گیلان بود. . در رشته کوه های جنوبی دریای کاسپی مردمانی که آنها را کاسها ، کادوس ها و آمارد ها (ساکنان گیلان و غرب #مازندران امروزی) و تپوریان( ساکنین مازندران شرقی و مرکزی امروزی) تشکیل می دادند برای دفاع از وطن و #استقلال خود اعراب (نه تنها اعراب بلکه تمام مهاجمان تاریخ این سرزمین) را به سرزمین خود راه ندادند و با تمام وجود و بمانند همه ی تاریخ گذشته خود استقلالشان را حفظ کردند.

🔵🔸پس از چندی #تپوریان با اعراب صلح نمودند ولی دیلمیان برخلاف تپوریان در دفاع از وطن و مقابله با اعراب بسختی ایستادگی نمودند و به دلیل پیش بینی برنامه های یورشی اعراب، به زندگی آزاد در کوهستان خود اکتفا نکردند و در فرصتهای مناسب بر اعراب تاخته و تا پای جان سعی نمودند که آنها را از خاک ایران بیرون برانند.

✅🔸نخستین جنگ #دیلمیان با #تازیان بنا به روایتی معروف در سال ۲۲ هجری توسط #موتا سردار یا پادشاه #دیلمی بود.

🔵🔸#مهتا یا #موتا سردار بزرگ دیلم که از جانب گیل گیلانشاه (معروف به گاوباره که فرزند گیلانشاه بن فیروز از سلسله گاوبارگان یا گابرگان که تختگاهش فومن بود) به مقام مرزبان پتشخوارگر منصوب شد که این در زمان پادشاهی یزدگرد سوم بود.

🔵🔸مهتا پس از جنگ نهاوند که تازیان آنرا “فتح الفتوحش” خوانده اند، سخت متأثر شد و تصمیم گرفت تازیان را از کشور ایران براند. نیت خود را با فرماندهان کل سپاه ایران که فرخان زیبندی ، سردار سپاه ری و اسفندیار فرخزاد (برادر #رستم، سپهسالار معروف ایران بودکه چندی پیش در جنگ قادسیه به دست تازیان کشته شده بود) سردار سپاه آذربایگان در میان گذاشت و آنان را به همکاری دعوت کرد.

🔴🔸آنان نیز این دعوت را پذیرفتند. اما سپهسالاری همه این لشکر و فرماندهی جنگ به عهده موتا پیشوای دیلمیان بود. آنان با هم متحد شدند و فرماندهی مهتا -که مقام مرزبانی پتشخوارگر بود- را پذیرفتند و به تمرکز نیروها در حوالی دشتبی(دستبی یا دشتپی) و تقسیم وظایف پرداختند و همگی آماده یورش به تازیان شدند.

🔵🔸در این هنگام حکمرانی همدان بر عهده نعیم بن مقرن بود و بنا داشت پس از تحکیم موقع خود به سوی ری بتازد و آنجا را تصرف کند. در این هنگام #یزدگرد غرب #ایران را رها کرده و واگذار کرده بود.

✅🔸نعیم بن مقرن که آمادگی و گرد آمدن این لشکرها را شنید ، به سختی هراسناک شد و نامه ای به خلیفه دومشان نوشت. وی با تمام قوایش از همدان گریخت و مهتا نخستین حمله را به قوای تازیان در دشت «دستبی(دشتبی)» انجام داد.

✅🔸در ناحیه «واجرود» و به روایتی در منطقه «داکان و جرندف» که بین #قزوین و #همدان واقع است جنگیسخت در گرفت که طبری در توصیف این جنگ در کتابش می گوید در سختی بزرگی، تلفات و جانکاهی کمتر از جنگ نهاوند نبود. افراد زیادی از دو قوا از دست رفتند که از جمله آنها مهتا فرمانده کل قوای سه گانه ایرانیان و امیر دیلمیان بود که بر سر ایمان خود و #میهن_پرستی به خاک افتاد تا خاک میهن را به مهاجمان ندهد.

✅🔸( البته به روایتی دیگر در ابتدا این جنگ را #مهتا و یارانش به سود خویش به پایان بردند و تازیان را در محاصره قرار دادند. ولی نعیم بن مقرن با رشوه دادن و خریدن یک قوم کوچک نیروهای خود را در یکی از شبها به پشت نیروهای ایرانی رساند و با باز کردن آب سد در سرمای اوایل زمستان موجب کشته شدن مهتا شد).
.
📚 https://t.center/Ahmadi111