توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 در عرصه اساطیر تمدن عظیم #مصر شاید ما همواره خدایانی را دیده و شناخته ایم که پس از اتحاد مصر علیا و سفلی در سلسله های متاخرتر فراعنه، به عنوان یک پانتئون رسمی و ملی-مذهبی پذیرفته شده اند.

برای همه ما اسامی همچون #رع، #اوسیریس و #تحوت کاملا آشنا هستند. اما شاید بسیاری از ما #خنوم را نشناسیم، غافل از اینکه قدمت پرستش چنین هیکلی به سه هزار سال پیش از میلاد میرسد و به رسمیت یکی از اولین آسترالهایی است که انسان متمدن پرستیده است!

#خنوم خدای "بز سر" مصر علیا و بخش سرچشمه نیل است. او پیش از اتحاد بزرگ و معرفی پانتئون نهایی به عنوان یک خدای "پره موردیال" و "خالق کل" پرستیده میشد و شاید برای مردم محلی خدای خدایان بوده است.

شخصیت خنوم خدایی مولتی پوتنت و موکل بر مفاهیم متعددی همچون "رود نیل"، "باروری" و "دانش" است. در قدیمترین افسانه های لوکال مصری آمده که او انسان را از "گل سیاه جلگه نیل" و با استفاده از یک چرخ کوزه گری آفرید! این اسطوره مذکور در قیاس با روایت آفرینش انسانها از اشکهای رع، شکلی متفاوت و منحصر بفرد دارد.

#خنوم همچنین "پدر رود #نیل" است. چرا که فرزند او همان #سوبک تمساح سر می باشد.

◽️ @Torecilik

👁‍🗨 برای #سوبک، خدای تمساح سر موکل بر "رود #نیل" در اساطیر #مصر باستان، اغلب در نگاره ها تاجی به شکل نخل یا گیاه "پاپیروس" نقش شده که از طرفی معنانگار نام خود او نیز هست.

تاج سوبک نمادی از زندگی و جان بخشی است. همانگونه که رود نیل از خاستگاه خود تا دلتا به تمام امپراتوری مصر زندگی میبخشید، سوبک پسر #خنوم خداوندگار خالق سرچشمه نیل نیز زندگی بخش و جان پرور پنداشته میشد.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 تا کنون در کنار هم روایات بسیاری از اساطیر تمدن فروزنده #مصر باستان را بررسی کرده ایم. میتوان گفت بهره بردن از شیوه روایی در معرفی اساطیر از ویژگی های دانش میتولوژی مصری است. یکی از جذابترین این روایات را باید داستان نبرد معروف #ست و #هوروس بر سر حق جانشینی تخت پادشاهی #اوسیریس دانست.

اصلیترین منبع مستند به جای مانده از دوران باستان که نقل کننده مستقیم این خط روایی است، پاپیروس #چستر_بیتی است. این پاپیروس به جای مانده از دوره پادشاهی فرعون #رامسس پنجم شرح جزئی نگر و دقیقی از پادشاهی های اساطیری و آسترال دوران ابتدایی خلقت در خود دارد.

داستان اصلی از مجلس خدایان آغاز می شود که برای تعیین جانشین اوسیریس به شور نشسته اند. گرچه نظر شخصی #رع مبنی بر محق بودن ست بر این منصب است. اما با نفوذ #تحوت و قدرت جادوی #ایسیس، مجلس در نظر نهایی خود رای به حق پادشاهی هوروس می دهد.

پس از اعلام رای شوری، ست خشمگین از این اتفاق سر به صحرای سوزان بیبلوس می گذارد و در معبد اعلای خود از نیروی اهریمنی #آپپ کمک می طلبد تا بتواند بر برادرزاده خود شوریده و تخت پادشاهی را تصرف کند.

پس از این نیایش قدرت تغییر شکل به حیوانات به وی اهدا میشود و او به شکل گرازی سهمگین حمله را آغاز می نماید. #ایسیس که از دسیسه برادر خود آگاه است هوروس را به شکل شاهینی در می آورد تا پرواز کند و از این حمله بگریزد. سپس ست نیز همچون کرکسی بسیار بزرگ پرواز میکند و با بالهای خود تند بادی تولید میکند تا هوروس را بر زمین بزند. هوروس که از این حمله آسیب دیده دوباره از مادر خود کمک می طلبد و ایسیس او را به شکل اسب آبی در می آورد و هوروس به #نیل پناه برده و کمین میکند تا بتواند بر ست راه ببندد. نتیجتا ست هنگام گذار از روی نیل توسط تله هوروس به دام می افتد و چون هوروس دهانش را باز می کند بر بال ست زخم می زند.

نبرد از این پس در حالی ادامه می یابد که هر دو خدا به شکل اسب آبی در آب غوطه ور هستند. در این مجال ست رو به خواهر خود ایسیس می آورد و از او طلب کمک می کند. ایسیس نیز در مقام خواهری دلرحم درخواست برادر را پاسخ گفته و نیزه ای از خیزران به آب می اندازد که بر پشت هوروس اسب آبی فرود می آید. هوروس که زخمی شده نعره ای بر می آورد و به مادر خود اعتراض می کند و این بار ایسیس دیگر بار نیزه ای به همان شکل پرتاب می کند که زخمی کاری بر ست می زند.

در ادامه این روایت دو خدا از آب بیرون آمده و در هیبت خدایی به نبرد ادامه می دهند. نبرد تا جایی پیش می رود که هوروس ست را اخته کرده و ست نیز چشم چپ هوروس را از جای در می آورد. ایسیس که ادامه این نبرد را باعث نابودی پسر و برادر خود می بیند به مجلس خدایان شکایت می برد و خدایان با دستور آتش بس دوباره به شور می نشینند. اما رع حضور ایسیس را در مجلس ممنوع میکند و شوری در جزیره ای در میان آبهای #نون برگزار می شود که رع به تمام قایقرانان آن دستور می دهد از آوردن هر موجود زنده ای به آن جزیره خودداری کنند.

ایسیس که از تمایل رع مبنی بر رای به نفع ست آگاه است خود را به شمایل پیرزنی فرتوت در می آورد و به نزد یکی از قایقرانان #سوبک می رود و اینگونه بیان می کند که پسری چوپان دارد که در آن جزیره در حال رمه داری است و چند روز است چیزی نخورده و گرسنه است و او میخواهد چند قرص نان برای پسر گرسنه اش ببرد. قایقران که دلش برای پیرزن سوخته است علیرغم دستور صریح رع او را سوار کرده و به سمت جزیره می برد.

از طرفی خدایان که نتوانسته اند به نتیجه ای برسند نظر نهایی را به خود رع واگذار می کنند و رع نیز که می دانست با گرفتن جانب هر طرف باید جوابگوی طرف دیگر باشد اینگونه حکم میدهد که حق را از اولین بی طرفی طلب می کنیم که ازینجا رد شود. ایسیس که این را شنیده بود در هیبت همان پیرزن مزبور به محلس در می آید و چون از او خواسته می شود که حکم کند اینگونه فریاد می کند که: "قسم به قایق نورانی رع حکومت زمین و آسمان حق هوروس فرزند خلف #اوسیریس است"

بدین ترتیب رای دادگاه مبنی بر حاکمیت هوروس صادر می شود و رع نیز برای دلجویی از ست او را به مقام صدارت آسمانی خود بر می گزیند و اینگونه بیان می کند که: "حکومت جهان مردگان حق اوسیریس و پادشاهی جهان زندگان حق پسرش هوروس است. اما ست سهمگین ازین پس وزیر من است. او نابودگر دشمنان من است و طوفان های سرخ فام او هراس در دل دشمنان #مصر خواهد انداخت!"

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 او در #مصر باستان ذات وجود رود آفریننده است.

#سوبک خدای تمساح سر و فرزند #خنوم صاحب رود عظیم نیل بوده و طغیانهای پر برکت آن را حاصل میشود. وی نزد مصریان خدایی بس محبوب است .

▫️ @Torecilik