وبسایت فرهنگی صدانت

🎙 نشست «آیا فلسفه می تواند رادیکال شود؟»

👤سخنرانان:
#محمدمهدی_اردبیلی
#حسام_سلامت
#فواد_حبیبی

تاریخ: ۳ اسفند ۱۳۹۸
مکان: آکادمی فلسفه و هنر مارزوک

🌐 دریافت صوت نشست همراه پرسش و پاسخ

🌾 @Sedanet
🌾 @prolegomena
🌾 @philovent_logos
🌾 @PhilosophicalHalt
🌾 @marzockacademy

🎙 آیا اقتصاد ایران نئولیبرال است؟
👥 #حسام_سلامت و #محمد_ماشین‌چیان

🔅در گفت‌وگویی که ۲۳ آبان ماه ۹۸ به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شریف میان حسام سلامت و محمد ماشین‌چیان برگزار شد؛ از یک سو حسام سلامت کوشش می‌کند به اتکای شواهد تجربی و مستندنگاری‌های میدانی، نشان داد که «نئولیبرالیسم ایرانی» چگونه کار می‌کند، با چه نیروهای دیگری ترکیب شده است، چه خطوطی را دنبال می‌کند، چه مناسبات قدرتی می‌سازد، با نیروهای کار چه می‌کند، منطق انباشت سرمایه را چگونه پیش می‌بَرَد، موازنه‌ی قوای سیاسی را چگونه تغییر می‌دهد یا بازتولید می‌کند، و سئوال‌های دیگری از این دست.

🔅همه‌ی اینها در حالی است که، از سوی دیگر محمد ماشین‌چیان، نماینده نظریه‌پردازان بازارگرا اساساً وجود سیاست‌های نئولیبرالیستی در اقتصاد سیاسی ایران را انکار می‌کند و بر این باور است که نظام اقتصادی حاکم را باید به اتکای مفاهیم دیگری توضیح داد که اصولاً ربطی به نئولیبرالیسم ندارند، اگر به تمامی با آن در تعارض نباشند.

دریافت صوت این نشست👇
✨ → 3danet.ir/kHGIU
🌾 @Sedanet
🌾 @AnjomanSUT
🌾 @prolegomena

☘️ درس‌گفتارهای خوانش کتاب‌های «اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری» و «فلسفه علوم اجتماعی» ماکس وبر
🗣 #حسام_سلامت | پاییز 96

🔅 «اخلاق پروتستان» معمولاً به مثابه‌ی یکی از جدی‌ترین تکاپوهای نظری برای توضیح غیرمارکسی سرمایه‌داری فهمیده می‌شود. اگر مارکس سعی داشت تبیینی ماتریالیستی از تاریخ به دست دهد و پیشروند آن را به اتکای پویایی درونی نیروهای مادی توضیح دهد و از این سخن بگوید که ایده‌ها تا چه پایه در بستر تاریخی ریشه دارند و در یک کلام، این هستی اجتماعی است که آگاهی را تعیین می‌کند، وبر در «اخلاق پروتستان» کوشید این روند را معکوس کند و از تعیین‌کنندگی ایده‌ها و نقش برسازنده‌ای که نوع خاصی از جهان‌بینی و کردارهای ملازمِ آن در برآمد یک فرماسیون اجتماعی – یا دست‌کم مهیاساختن شرایط امکان آن – ایفا می‌کنند، حرف بزند. چنانکه خودِ وبر نیز در «اخلاق پروتستان» گفته است کتاب در واقع «کمکی است به درک نحوه‌ی تبدیل ایده‌ها به نیروهای مؤثر در تاریخ».

🔅 با اینهمه به‌دست‌دادن چنین روایتی که وبر را از اساس در تقابل با مارکس می‌نشاند و کار این دو را به رودرروی تبیینی ایدئالیستی از سرمایه‌داری با ایستاری ماتریالیستی از آن تقلیل می‌دهد در نهایت به بیراهه می‌رود. خود وبر بارها به صراحت اعلام کرده است که قصد ندارد در تقابل با رویکرد ماتریالیستی به تاریخ که تأکیدش را صرفاً یا عمدتاً بر نقش زیربنای اقتصادی و نیروهای مادی می‌گذارد نگاه‌ را به جانب برسازندگی ایده‌ها برگرداند و روایتی به همان اندازه یک‌طرفه، تعین‌گرا و ایدئالیستی از تکوین سرمایه‌داری به دست دهد.

🔅 او به حُکم میراث نوکانتی‌اش بر این باور بود که هر الگوی‌ نظری با رویکرد سوبژکتیو پژوهشگر و ارزش‌هایی که وی بدانها پایبند است نسبت دارد و به این اعتبار، هر پژوهشگر در تبیین موضوع مد نظرش برحسب این «تناسب ارزشی» عمل می‌کند. از این حیث الگوی ماتریالیستی مارکسی در تبیین سرمایه‌داری «از حیث علمی» به همان اندازه مشروع است که چارچوب نظری ایدئالیستی وبر. موضوع صرفاً بر سر تفاوت در برجسته‌سازی‌ها و تأکیدگذاری‌هاست. در توضیح تکوین سرمایه‌داری، سنت مارکسی بر نیروهای‌های مادی و زیربنای اقتصادی تأکید می‌گذارد و سنت وبری اهمیت جهان‌بینی و اخلاق را برجسته می‌کند. این دو رویکرد حین گفتگوی انتقادی پیوسته نارسایی‌ها و نابسندگی‌های یکدیگر را به رخ هم می‌کشند بی‌‌آنکه هیچیک بتواند دیگری را «از حیث علمی» برای همیشه «ابطال» کند.

صوت 4 جلسه «اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌داری» و 6 جلسه «فلسفه‌ی علوم اجتماعی»👇
✨ → 3danet.ir/JmnC1
🌾 @Sedanet | @prolegomena

☘️ سلطنت مطلقه‌ی زبان فارسی
(ملاحظاتی انتقادی درباره‌ی مواضع سید جواد طباطبایی در قبال سیاست زبانی)

✍️#مهسا_اسداله‌نژاد #حسام_سلامت


🔅اخیراً جناب #جواد_طباطبایی در یادداشتی تلگرامی بر #محمد_خاتمی ، رییس‌جمهور اسبق ایران، نهیب زده است که متوجه نیست زمانی که از شیوه‌ی حکومت فدرالی دفاع می‌کند چه حرف مخاطره‌آمیزی می‌زند و بذر چه «تالی‌های فاسدی» را می‌پراکَنَد. به زعمِ طباطبایی، خاتمی «مصالح عالی کشور» را تشخیص نمی‌دهد و در مقام یک شهروند عادی صلاحیت ندارد درباره‌ی موضوعی سخن بگوید که چیزی درباره‌ی آن نمی‌داند. طباطبایی در انتهای یادداشتش به سبک و سیاق اندرزنامه‌نویسان به خاتمی توصیه می‌کند سخنانِ نسنجیده‌ی خود را پس بگیرد و اطرفیانش را نیز از ورود به این دست مباحث منع کند.

🔅استاد به همین مناسبت به مقاله‌ای از خود ارجاع می‌دهد که مهر ماه 95 در نشریه‌ی «ایرانشهر امروز» نوشت و در آن نسبت به خطرات و تهدیدهایی هشدار داد که افتتاح رشته‌ی زبان و ادبیات ترکیِ آذری در دانشگاه تبریز برای «وحدت ملی» به دنبال دارد. به چشم استاد طرح شتابزده‌ی حکومت فدرالی در ایران و طرح تدریس‌ زبان‌های قومی در دانشگاه‌های کشور عملاً از یک‌ جنس‌اند: هر دو، بنیان‌های وحدت سرزمینی ایران را به خطر می‌اندازند.

🔅به باور طباطبایی، آموزش زبان‌ ترکی آذری در دانشگاه صرفاً تبلیغاتی سیاسی محض جلبِ نظرِ پان‌تُرک‌ها بوده ‌است، غافل از آنکه چنین طرح‌های عوام‌پسندی کمر به تهدید «مصالح عالی کشور» بسته‌اند. پیش‌کشیدن مُناسبتِ حکومت فدرالی در ایران نیز، به همین سیاق، طرح شتابزده‌ی نظریه‌ای است که اساساً در قبال ایران موضوعیتی ندارد و صرفاً ریشه‌های تاکنون تناورمانده‌ی درخت دولت-ملت یکپارچه‌ی ایران را سست می‌کند.

🔅مجال مغتنمی است که یادداشت اخیر طباطبایی را بهانه کنیم تا عیار نقادی‌های وی بر آموزش زبان‌های محلی را بسنجیم و بررسی کنیم که مخالف‌خوانی‌های وی که همواره با توسل به «مصالح کشور» و «منافع ملی» و «وحدت سرزمینی» پیش می‌رود تا چه پایه‌ از ایدئولوژی سیاسی‌ای پرده برمی‌دارد که ملت را نه همچون، اگر از زبان هگلی خودِ طباطبایی وام بگیریم، دیالکتیکِ «وحدت-در-کثرت» و «کثرت-در-وحدت» که به مثابه‌ی قسمی «وحدت تام» می‌فهمد که کثرت‌ها در آن پاک منحل شده‌اند.

🔅گفتن ندارد که این یادداشت نه از منظر دفاع از مواضع خاتمی که از چشم‌انداز نقد مواضع طباطبایی نوشته شده است. بنابراین در اینجا مسئله بر سر موضع مدافعانه یا نقادانه در قبال فدرالیسم نیست. ترجیح داده‌ایم، در عوض، بحث را در سطح آموزش‌ زبان‌های محلی نگه داریم تا از مجرای آن صورت‌بندی تک‌صدای طباطبایی از مفهوم ملت را نشان دهیم.

متن کامل نوشتار جواد طباطبایی👇
✨ → 3danet.ir/ZLcD8
متن کامل نقد نوشتار جواد طباطبایی👇
✨ → 3danet.ir/QrKtr

🌾 @Sedanet
🌾 @problematica

❄️ درس‌گفتار «عناصر فلسفه حق» از #حسام_سلامت
20 جلسه | صوتی

دریافت فایل ها👇
✨ → 3danet.ir/893s2
🌾 @Sedanet
🌾 @prolegomena

🎙 نقد و بررسی کتاب "سویه ها"، اثر تئودور آدورنو
👤 #مراد_فرهادپور
👤 #حسام_سلامت
👤 #آیدین_کیخایی
👤 #محمدمهدی_اردبیلی

🌾 @Sedanet
🌾 @sociologyatu95
🌾 @philosophicalhalt

🎙 ششمین نشست تخصصی
" حیوان ؛ ابژه یا دگرسوژه؟ "
به مناسبت روز ملی مبارزه با خشونت علیه حیوانات
20 شهریور ۹۷
👤 #حسام_سلامت و #محمدمهدی_اردبیلی

@Sedanet
@i_am_not_object
@PhilosophicalHalt

☘️ مارکسیسم، سیاست و فرهنگ
مقدمه‌ای بر خوانش آنتونیو گرامشی
👤 درس‌گفتاری از حسام سلامت

#حسام_سلامت : در میان متفکرانی که سنت مارکسیستی را از حیث نظری (و عملی) عمیقاً متحول ساختند، آنتونیو گرامشی بی‌شک جایگاه تعیین‌کننده‌ای دارد و سهم سرنوشت‌سازی ایفا کرده است. مداخلات گرامشی، به ویژه آنهایی که بعدها در قالب «دفترهای زندان» منتشر شد، مختصات تفکر مارکسیستی را عمیقاً دگرگون ساخت. این مداخلات را اما باید در متن گفتگوی صریح و ضمنی گرامشی با دیگر سنت‌های مارکسیستی فهمید. از این رو در سه جلسه‌ی نخست نشست‌های «مارکسیسم، سیاست و فرهنگ: مقدمه‌ای بر خوانش آنتونیو گرامشی»، کوشیده‌ام اهم پروبلماتیک‌های چهار سنت مارکسیسم روسی، سوسیال دموکراسی آلمانی، سوسیالیسم فرانسوی و کمونیسم ایتالیایی را به اختصار به بحث بگذارم. در سه جلسه‌ی باقیمانده، مداخلات خود گرامشی پیرامون این پروبلماتیک‌ها و بداعت‌های تحلیلی وی در به‌دست‌دادن صورت‌بندی خلاقانه‌ای از «استراتژی سوسیالیستی» مطرح شده است. این جلسات در بهار ۹۴ به همت انجمن علمی جامعه‌شناسی دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد. همینجا از دوستان انجمن بابت فرصتی که در اختیار من گذاشتند تا ایده‌هایم را به بحث بگذارم، تشکر می‌کنم.

نشست اول: درآمدی بر مختصات و پروبلماتیک‌های مارکسیسم روسی
نشست دوم: درآمدی بر مختصات و پروبلماتیک‌های سوسیال دموکراسی آلمانی
نشست سوم: درآمدی بر مختصات و پروبلماتیک های الف) سوسیالیسم فرانسوی؛ ب) کمونیسم ایتالیایی
نشست چهارم: گرامشی، دولت و جامعۀ مدنی: مسئلۀ تفاوت استراتژی سوسیالیستی در شرق و غرب
نشست پنجم: گرامشی، دولت و جامعه مدنی: مقدمه‌ای درباب دولت اخلاقی
نشست ششم: دولت، جامعۀ مدنی و نبردهای هژمونیک

دانلود صوت تمام جلسات👇
✨ → 3danet.ir/XCmFi
🌾 @Sedanet | @prolegomena

🎙 نشست مقدمه‌ای عمومی بر نولیبرالیسم
👤 #حسام_سلامت
23 خرداد 97 | کانون فکری آرکه، شیراز

🌾 @Sedanet | @Sophia_Kaveh | @prolegomena

🎙 هراس‌های مواجهه با متون اصلی در جامعه شناسی و فلسفه
♦️درنگ‌هایی در خوانش آثارِ مارکس و هگل
👥 #محمدمهدی_اردبیلی و #حسام_سلامت
🌾 @PhilosophicalHalt
🌾 @Sociologyatu95
🌾 @Sedanet

🎙 درس‌گفتار های « نئولیبرالیسم: دولت، جامعه، بازار »
👤 #حسام_سلامت

صوت، 12 جلسه👇
✨ → 3danet.ir/WpFkI
🌾 @Sedanet | @prolegomena

🍂 نشست دیالکتیک و هنر

👤 باحضورِ:
#خشایار_حضرتی_وند
#محمدمهدی_اردبیلی
#حسام_سلامت

📍۱۳ آذرماه ۱۳۹۶ | عمارت روبرو
🌾 @sedanet
🌾 @sociologyatu95
🌾 @PhilosophicalHalt

☘️ نسل‌کشی در میانمار و پارادوکس «حقوق بشر»
✍️ #حسام_سلامت

🔅کشتار اقلیت مسلمان روهینگا و محروم‌سازی سیستماتیک و تاریخی آنان از پایه‌ای‌ترین حقوق انسانی‌شان به دست دولت قانونی و «مشروع» میانمار با تأخیری فاجعه‌بار بازتاب جهانی نسبتاً چشمگیری یافته و توجه افکار عمومی و برخی نهادهای بین‌المللی را کم و بیش به ابعاد گسترده‌ی این نسل‌کشی جلب کرده است.

🔅فارغ از سویه‌‌های انسانی فاجعه که در نهایت تنها موضوعی است که اهمیت دارد آنچه در این واقعه عمیقاً مسئله‌دار شده گفتار جهانی «حقوق بشر» است. اینکه این نسل‌کشی به دست دولتی انجام می‌گیرد که بر رأس‌ ارکان اجرایی‌اش چهره‌ای تا پیش از این محبوب تکیه زده که جایزه‌ی صلح نوبل را در کارنامه دارد و تا چندی پیش به مثابه‌ی تمثال نمادین «حقوق بشر» و مبارزه‌ی گاندی‌وار غیرخشونت‌آمیز تکریم می‌شده است خودِ «حقوق بشر» و تمامیت گفتارِ حقوق بشری و نهادها و سازمان‌های مربوط به آن را زیر سئوال برده است. با این اوصاف بحران اخیر میانمار در عین حال بحران گفتار «حقوق بشر» هم هست. بیخود نیست که کمیته‌ی جایزه‌ی صلح نوبل و بسیاری از فعالان حقوق بشر در روزهای اخیر به این صرافت افتاده‌اند که جایزه‌ی آنگ سان سوچی را از او پس بگیرند و از این راه اعتبار از دست رفته‌ی «حقوق بشر» و «صلح جهانی» را بدان بازگردانند. اینکه در همه‌ی این سالها کسی به این فکر نیافتاد که جایزه‌ی صلح نوبل را از هنری کسینجر یا مناخیم بگین یا باراک اوباما پس بگیرد خودش موضوع جالبی است!

🔅از این که بگذریم، از با-دُم-گردو-شکستن دولت‌ها و گروه‌های ارتجاعی از رسوایی گفتار جهانی «حقوق بشر» نمی‌شود به سهولت گذشت. گویی شاهد از غیب رسید و یکبار برای همیشه حقانیت دعاوی آنان به نمایشی‌بودن «حقوق بشر» را اثبات کرد و نشان داد که اساساً به این گفتار می‌بایست از بیخ و بُن شک کرد و آن را به مثابه‌ی ابزاری برای پیشبرد مطامع و منافع دولت‌‌های «غربی» از ریشه زد. دولت‌ها و گروه‌های ضدمدرنِ آنتی‌دموکراتیک به برکت این رسوایی سر را بالا می‌گیرند و برای ما از اینکه همه‌ی گزارش‌های مجامع بین‌المللی از موارد عدیده‌ی نقض آشکار «حقوق بشر» به دست آنها صرفاً تبلیغات دشمنان سیاسی آنان برای سیاه‌نمایی بوده است و ماتحت خودِ «غرب» از حقوق بشرستیزی قهوه‌ای است وراجی می‌کنند. دقیقاً در متن چنین مناقشه‌ای است که می‌بایست تمام‌قد از «ایده»ی «حقوق بشر» دفاع کرد و آن را از شر دوستان ظاهری و از دست دشمنان قسم‌خورده‌اش، هر دو، نجات داد.

🔅هر چه باشد «حقوق بشر» حقوقِ همان بشری است که اساساً حقی ندارد و همه‌ی حقوق‌اش از وی سلب شده است. برای افرادی که پیشاپیش به مثابه‌ی شهروند به رسمیت شناخته شده‌اند و به این اعتبار از حقوقی مصرح و مشخص برخوردارند «حقوق بشر» اساساً موضوعیتی ندارد. «حقوق بشر» بیش از هر چیز در حق محروم‌ترین‌، فرودست‌ترین و طردشده‌ترین مردمان است که براستی معنا پیدا می‌کند. از این حیث، همان کسی به «حقوق بشر» متوسل می‌شود – یک فرد، یک گروه، یک اقلیت – که به دست دولت یا هر گروه فرادستی پاک بی‌حق‌وحقوق شده باشد. «حقوق بشر» حقوق بی‌چیزهاست، حقوق فقرا، حقوق آوارگان، حقوق مردمان بی‌دولت. با این وصف تا جایی که به مورد اخیر میانمار – و دیگر موارد مشابه – مربوط می‌شود دقیقاً به اتکای گفتار «حقوق بشر» و خوانش رادیکال آن به مثابه‌ی حقوق نا-شهروندان است که می‌توان نسل‌کشی سیستماتیک دولت را محکوم کرد.

🔅«ایده»ی «حقوق بشر» ارزش‌اش را دارد که، به رغم رنگ‌ورورفتگی‌ تاریخی‌اش، به اتکای قسمی بازفعال‌سازی سیاسی بازیابی شود. پاپس‌کشیدن از آن به واسطه‌ی نقدهای مارکسیستی یا پسااستعماری نه فقط جاده را برای ارتجاع همواره می‌کند که دستان مردمِ‌ بی‌چیز را در دادخواهی علیه سازوکارهای طردکننده‌ی دولت‌‌ها و گروه‌های دموکراسی‌ستیز خالی می‌گذارد.

🌾 @sedanet | @prolegomena