وبسایت فرهنگی صدانت

☺️ اندر حکایت کتاب علوم‌شناختی دین نوشتۀ نعیمه پورمحمدی

نویسندگان:

👤 محمد سوری (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و رئیس پژوهشکده فلسفه و کلام)

👤 میثم فصیحی رامندی (دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه تهران، دانشگاهان فارابی)

آینهٔ پژوهش، شمارهٔ ۲۰۷، سال ٣٥، شمارهٔ ٣، مرداد و شهریور ١٤٠٣، ص ٢٦١-٣٢٨.

پژوهش در هر موضوعی یعنی پژوهشگر حاصل تحقیقاتش را به مخاطبان عرضه کند و سهمش در نوشته کاملاً از سهم پژوهش‌های قبلی مشخص باشد، به گونه‌ای که خوانندگان به روشنی متوجه شوند چه بخش‌هایی از نوشته حاصل تحقیقات پژوهشگر است و کدام قسمت‌ها حاصل پژوهش‌های دیگران. نقد نوشته‌هایی که این شرط لازم را رعایت نکرده‌اند و نشان دادن رونوشته‌ها و اقتباس‌ها از دیگران بی‌تردید در ارتقای سطح کیفی نوشته‌های پژوهشی تأثیر دارد. در مقالهٔ حاضر کتاب علوم‌شناختی دین، تألیف نعیمه پورمحمدی از این منظر نقد شده است. نگارندگان مقاله پس از مقایسهٔ بخش‌هایی از منابع معروف و معتبر که در حوزهٔ علوم شناختی دین به زبان انگلیسی نوشته شده‌اند به این نتیجه رسیده‌اند که بخش معظم کتاب از آن منابع انگلیسی ترجمه یا برگرفته شده و حاصل تحقیقات «مؤلف» نیست. تا جایی که بهتر است به جای «تألیف» از عنوان «کتاب‌سازی» استفاده کنیم و به جای «مؤلف» از «مولف‌نما»...

📎 برای مطالعه متن کامل این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet

☺️ بر مدار مدارا
آیا می توان از "حق" عدم مدارا دفاع کرد؟

👤 #حسین_دباغ

مبانی فلسفی مدارا بر چه استوار است؟ چگونه می‌توان جامعه‌ای عادلانه و دموکراتیک بر مدارِ مدارا دایر کرد؟ چه باید کرد اگر مدارا بدل به ضد خود شود؟ آیا با دشمنانِ مدارا باید مدارا کرد؟ آیا خلاف مداراست که قانون‌گذاری یا سیاست‌گذاری بر اساس مدارا را بر همگان تحمیل کنیم؟ چه تعادل ظریفی میان مدارا، آزادی، عدالت و دموکراسی وجود دارد؟

در این مقاله تلاش می‌کنم به سوالات بالا در حد وسع پاسخ دهم و پیچیدگی‌های مدارا‌ورزی را نشان دهم.

استدلال اصلی من به نفع این ادعاست که می‌توان از حق عدم مدارا دست کم در برخی مواقع دفاع کرد. بدون این حق، مدارا محفوظ نخواهد ماند.

با این حال، معضل فلسفی پر‌مناقشه‌ای باقی می‌ماند که مربوط به توجیه حق دشمنان مدارا برای ابراز باورهایشان است. آیا می‌توان حق دشمنان مدارا را به رسمیت بشناسیم در‌حالی‌که به مبارزه با باورها و رفتار آنان می‌پردازیم؟ در پایان مقاله، به طرح این معضل فلسفی می‌پردازم.

📎 برای مطالعه متن کامل این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @hossein_dabbagh

☺️ آیا سکولاریزاسیون در اسلام ممکن است؟
👤 #زانیار_ابراهیمی

مقاله «آیا سکولاریزاسیون در اسلام ممکن است؟» شرح و نقدی بر کتاب پیدایش اسلام سیاسی در ایران معاصر (۱۳۲۰_۱۳۵۷) نوشته آرش صفری است که در مجله سیاست‌نامه، شماره ۲۹، سال هشتم، زمستان ۱۴۰۲، صص ۳۴۶_۳۶۸ منتشر شده است.

زانیار ابراهیمی (نویسنده): در این مقاله می‌کوشم نشان دهم که از شهریور ۱۳۲۰ به این سو، اسلام شیعی تحولاتی بی‌سابقه را از سر گذرانده که منجر به سکولار شدنِ آن شده است. این تحولات، که نه به‌نحوی درون‌ماندگار بلکه بر اثر فشارهای بیرونیِ عمدتاً چپ‌گرایان و جهان‌بینی ماتریالیستی رخ داده است، منطق صیانت از نفس را در اسلام شیعی بیدار کرده و اسلام‌گرایان را به راندن در دریاهای نرانده‌ای واداشته که به سکولار شدن دین و ورود آن به عرصه‌های بکرِ دنیوی منجر شده است، عرصه‌هایی که پس از غیبت کبری، به اهل دنیا واگذار شده بود. این برداشتِ آخرت‌شناسانه از سکولاریزاسیون را بر دیدگاه هانس بلومنبرگ (مشروعیت عصر مدرن، بخش اول، فصل چهارم) استوار کرده‌ام...

📎 برای مطالعه متن کامل این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @zaniarebrahimii

☺️ داستان ناترازی‌ها
👤 #مسعود_نیلی

مسائل مهم امروز ایران را می‌توان با استفاده از دو معیار مهم و سرنوشت‌ساز دسته‌بندی کرد؛ نخست مسائلی که موجودیت یا آیندۀ سرزمینی کشور را دچار چالش می‌کنند و دوم، مسائلی که پایداری جامعه را مورد تهدید قرار می‌دهند.

مسائلی که یک یا هر دو این معیارها را داشته باشند، خطیرترین مسائل کشورند و برای حل آن‌ها باید یک «اصلاح راهبردی» صورت بگیرد. اصلاح راهبردی به این معناست که باید تغییر مسیر حرکت انجام شود. اما در برخی موارد هم می‌توان از «اصلاح رویکرد» استفاده کرد که به معنای تغییر نگاه است.

به‌طور طبیعی اصلاح رویکرد مقدم بر اصلاح راهبردی است، چون در برخی مسائل می‌توان با همین تغییر نگاه به دستاوردهای قابل قبولی رسید. گام بعدی نیز «اصلاحات سیاستی» است، یعنی در همان مسیری که حرکت می‌کنیم، می‌توان بهبودهایی موضعی انجام داد و در نهایت در صورت نیاز به‌سمت اصلاح راهبردی رفت و اساساً مسیر حرکت را تغییر داد.

📎 برای مطالعه متن کامل و دریافت صوت این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @masoudnili
🔵 @ecoiran_webtv

☺️ ترجمه و گزارش کتابِ “تنوع تجربیات روحانی”

تلخیص و ترجمه‌ای از کتاب “تنوع تجربیات روحانی” به همت مدرسه رَوا در چهارده پادکست/نوشتار تقدیم شما می‌شود. این کتاب توسط دیوید یِیدن و اندرو نیوبرگ نوشته‌شده و انتشارات دانشگاه آکسفورد آن را منتشر کرده‌است.

کتاب تنوع تجربیات روحانی با رویکردی دقیق و آکادمیک، به مثابه یک دائرةالمعارف، خلاصه‌ای از نگاه علمی به تجارب روحانی را در خود جای داده‌است. کتاب گونه های مختلف تجارب روحانی، شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها را بررسی کرده و در نهایت به تحلیل فلسفی این تجارب می پردازد. می توان گفت بعد از گذشت بیش از صد و بیست سال از انتشار کتاب “تنوع تجارب دینی” توسط ویلیام جیمز، این کتاب توانسته است به شرح علمیِ روزآمدی از تجارب روحانی بپردازد.

در پروژه گزارش این کتاب خانم خدیجه صمدی نقش اصلی را ایفا کرده و دکتر سعید گرمارودی بر تمامی مراحل آن نظارت داشته‌اند.

📎 برای دریافت فایل‌های صوتی این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @Ravaschool

☺️ دشواری‌های تلفیق دموکراسی و شایسته‌سالاری
📝بد رأی ندادن وظیفه اخلاقی ماست
👤 کاوه بهبهانی، پژوهشگر فلسفه

اساساً در سیاست دو مطلوب وجود دارد که ما خواهان هر دوی آنها هستیم: دموکراسی (مردم‌سالاری) و مریتوکراسی (شایسته‌سالاری). دموکراسی شکل مطلوب حکومت در مقایسه با سایر اشکال حکمرانی است. البته معایب خود را نیز دارد. به قول چرچیل «دموکراسی بدترین شکل حکمرانی است به شرط اینکه سایر شیوه‌های حکمرانی را بررسی نکرده باشیم» دموکراسی سلسله‌ای از رویه‌هاست که اگر آن رویه‌ها همه با هم و همزمان در حکمرانی کشوری محقق شوند آن کشور کشوری دموکراتیک است و اگر یکی از این رَویه‌ها نباشد با نظام سیاسی دموکراتیک مدرن طرف نیستیم. دموکراسی در سپهر سیاست مطلوب است؛ اما مطلوب دوم در سیاست، مریتوکراسی یا شایسته‌سالاری است. همه ما خواهان آن هستیم که حکمرانانی شایسته و فضیلتمند داشته باشیم؛ حکمرانانی که صرفاً در پی منافع خود و خویشاوندان و نزدیکانشان نباشند. حال بحثی که اینجا پیش می‌آید این است که هرچند این‌ها هر دو مطلوب هستند، اما دموکراسی لزوماً به مریتوکراسی منجر نمی‌شود. البته بحث من لزوماً راجع به موقعیت فعلی یعنی حکمرانی سیاسی در ایران نیست؛ نظام سیاسی ما هرچه هست دموکراتیک نیست. اما این بحث بی‌ارتباط به اوضاع ما هم نیست و می‌توانیم از آن بهره‌هایی ببریم.

برخی دچار مغلطه‌ای می‌شوند و گمان می‌کنند اگر جایی انتخابات برگزار می‌شود، آن کشور در وضعیتی دموکراتیک به‌سر می‌برد. دانشمندان علوم سیاسی برای این خطا اسم گذاشته‌اند و به آن می‌گویند «مغالطۀ انتخابات‌گرایی» (fallacy of electionism)؛ انتخابات (آن‌هم از نوع آزاد و منصفانه‌اش) صرفاً یکی از ارکان دموکراسی است و البته خود انتخابات هم شرایطی دارد که پیچیده‌تر از آن چیزی است که در میان ما رواج دارد.

به هر روی سخن اصلی اینجا این است که چطور می‌توان دموکراسی شایسته‌سالارانه یا شایسته‌سالاری دموکراتیک داشت؟ یا به تعبیر اقتصاددان‌ها چگونه می‌توان نقطه‌‌ای بهینه میان دموکراسی و شایسته‌سالاری یافت و به‌نحوی این دو را آشتی داد؟ یعنی عطف نظر به موانع موجود، چطور می‌توان در یک نظام حکمرانی، بیشترین مقدار از مردم‌سالاری را در کنار بیشترین مقدار از شایسته‌سالاری داشت؟ در این مورد دست‌کم سه مدل عمده وجود دارد که من از دو مدل به‌صورت گذرا بحث می‌کنم اما دربارۀ مدل سوم درنگ خواهم کرد و بیشتر سخن خواهم گرفت...

📎 برای مطالعه متن کامل این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @tardidschool
🔵 @Sophia_Kaveh

☺️ سکولاریزاسیون، روشنگری و دین مدرن
👤 خوزه کازانووا / ترجمه: یدالله موقن

یا هنوز هم کسی به اسطورۀ سکولاریزاسیون باور دارد؟ بحث‌های جدید درون جامعه‌شناسی دین نشان می‌دهند که این پرسش مناسبی است که هرگونه بحث دربارۀ نظریۀ سکولاریزاسیون باید با آن آغاز شود. گرچه هنوز هم چند «باورمند قدیمی» مانند برایان ویلسون (Bryan Wilson) و کارل دوبله آر (Karel Dobbelaere)، به درستی، اصرار می‌ورزند که نظریۀ سکولاریزاسیون هنوز هم ارزش تبیین‌کننده‌ای در تلاش برای فهم فرایندهای تاریخی دارد، اما اکثریت جامعه‌شناسان دین توجهی به این اظهارنظر نمی‌کنند. زیرا آنان اکنون با همان شتاب غیرانتقادی این پارادایم را رد می‌کنند که پیش‌تر آن را در آغوش گرفته بودند. برخی از آنان خردگرایان را به سُخریه می‌گیرند که پیشگویی‌های کاذبی دربارۀ آیندۀ دین کرده بودند. به همان شیوه‌ای که پیش از آنان، فیلسوفان فرانسویِ دورۀ روشنگری رویاپردازان دینی و کشیشان تاریک‌اندیش را مسخره می‌کردند. اما اکنون که جامعه‌شناسان دین به شواهد علمی مجهز شده‌اند، احساس اطمینان می‌کنند که می‌توانند آیندۀ درخشانی را برای دین پیش‌گویی کنند. این واژگون شدنِ داوری در مورد آیندۀ دین حیرت‌آور است؛ چون تقریباً بیست سال پیش، عملاً کسی آماده نبود که به نخستین بحث‌ها از نظریۀ سکولاریزاسیون و هم‌چنین اولین پرسش‌هایی که از سوی دیوید مارتین (David Martin) و آندرو گیریلی (Andrew Greeley) در مورد مفهوم سکولاریزاسیون و نیز وجود شواهد تجربی یا فقدان آن‌ها در مورد آن مطرح شدند، گوش دهد. چگونه می‌شد به این پرسش‌ها توجه کرد در حالی‌که حتی متکلمان مرگ خدا را اعلام می‌کردند و آمدن شهر سکولار [نه شهر خدای سنت آگوستین] را جشن می‌گرفتند؟...


📎 برای مطالعه متن کامل این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @motochaker

☺️ نگاهی به کتاب تاریخ فلسفه اخلاق، دستنامه آکسفورد
👤 الهام یوسفی

اخیراً انتشارات هرمس کتابی با عنوان تاریخ فلسفه اخلاق: دستنامه آکسفورد به چاپ رسانده است؛ کتاب را دانشگاه آکسفورد در سال 2013 منتشر کرده است و می‌توان آن را بسیار مهم و اولین اثر آکادمیک در تاریخ فلسفه اخلاق دانست؛ کتابی دقیق و جامع که در سه جلد، و سی و نُه فصل تنظیم شده و راجر کریسپ ویراستاری‌اش را به عهده داشته است. کریسپ متولد 1961م. در انگلیس مدرس فلسفه در مرکز اوئه‌هیرو و استاد فلسفه اخلاق در دانشگاه آکسفورد است. وی به نگارش و ویرایش در حوزه فلسفه اشتغال دارد.

ترجمه این کتاب، که از طرح ابتدایی تا انتشارش دو سال به طول انجامید، تاریخ اخلاق‌شناسی را از هومر تا فیلسوفان اخلاق امروزی بررسی می‌کند. کتاب هرچند نگاهی تاریخی دارد، اما کریسپ می‌گوید در این اثر از همه نویسندگان خواسته شده است که نحوه ارتباط سخنان و استدلال‌هایشان درباره هر فیلسوف را با اخلاق فلسفی معاصر بیان کنند. نویسندگان هر مقاله نیز غالباً برایمان نام‌آشنا و از بزرگ‌ترین صاحب‌نظران در آن موضوع هستند. کریسپ در پیش‌گفتار می‌گوید این کتاب تاریخ اندیشه‌های اخلاقی یا همان تلاش عقلانی عالمان برای یافتن پاسخ پرسش‌ اصلی اخلاق یعنی “چگونه باید زیست” است...

📎 برای مطالعه متن کامل این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet

☺️ درس‌گفتارهای کتاب «برابری و‌ جانبداری» اثر تامس نیگل
👤 با تدریس #جواد_حیدری

درس‌گفتارهای کتاب «برابری و‌ جانبداری» اثر تامس نیگل با تدریس جواد حیدری به همت حلقه دیدگاه نو (محیط کلاب هاوس) در ۹ جلسه برگزار شد.

تامس نیگل تقریر درخشانی از مسأله‌ی اصلی سیاست دارد: درحالی‌که منافع و ارزش‌ها ما را به‌تعارض با یکدیگر می‌کشانند، چگونه می‌توانیم در جهانی مشترک زندگی کنیم؟

او در این کتاب، دو نوع سیاست‌ورزی را مطرح می‌کند:

اولی، سیاست برابری‌طلبانه و دیگرگزینانه است که معطوف به کاهش درد و رنج انسان‌هاست. مدافعان چنین سیاستی میان ارزش‌های گوناگون (تصورات مختلف از زندگی خوب) بی‌طرف هستند.

دومی، سیاست جانبدارانه و خودخواهانه است که معطوف به افزایش قدرت برای تأمین منافع شخصی یا گروهی است. مدافعان چنین سیاستی از ارزش‌های شخصی و گروهی خود بدون ملاحظه‌ی دیگران دفاع می‌کنند.

نیگل می‌گوید راه‌حل اول ـــ یعنی برابری ـــ راه‌حلی آرمانی است که غالباً در عالم سیاست غایب اما همیشه اخلاقی بوده است. راه‌حل دوم ـــ یعنی جانبداری ـــ راه‌حلی واقع‌انگارانه است که همیشه در عالم سیاست حاکم است اما همیشه هم غیراخلاقی بوده است. با این وصف، دغدغه‌ی اصلی نیگل این است که آیا می‌توان جانبداری معقول را که غیراخلاقی نباشد با برابری‌طلبی معقول که ناکجاآبادگرایانه نباشد، جمع کرد؟

به باور منتقدان برابری و جانبداری یکی از عمیق‌ترین و مهم‌ترین کتاب‌هایی است که تا کنون در زمینه‌ی نظریه‌های سیاسی منتشر شده است.

📎 برای دریافت صوت جلسات این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @Didgahenochannel

☺️ قضیه تبعیض مثبت
👤 کاتالاکسی

تبعیض مثبت یا Affirmative Action سیاستی است برای مقابله با تبعیض تاریخی و سیستماتیک با فراهم کردن فرصت برای گروه‌های تحت تبعیض، مانند اقلیت‌ها و زنان، در زمینه‌هایی مانند آموزش و اشتغال. پایه تاریخی این سیاست بر اساس فرمان اجرایی 8802 فرانکلین روزولت در سال 1941 مبنی بر ممنوعیت تبعیض در حوزه دفاعی شکل گرفت. در گام بعدی فرمان اجرایی 10925 جان اف کندی در سال 1961 در خصوص الزام پیمانکاران دولتی به پرهیز از تبعیض نژادی صادر شد و با تصویب قانون حقوق مدنی که به تبعیض براساس نژاد، رنگ، مذهب، پایان می‌داد زمینه اجرای سیاست تبعیض مثبت فراهم شد. در سال 1965 لیندون جانسون با دستور اجرایی 11264 اولین فرمان تبعیض مثبت به نفع آمریکایی‌های آفریقایی تبار را در شرکت‌های پیمانکاری دولتی را صادر کرد.

در دهه ۱۹۷۰سیاست‌های تبعیض مثبت برای زنان و سایر گروه‌های اقلیت گسترش یافت. با این حال، این سیاست‌ها با چالش‌های قانونی مواجه شدند، به ویژه پرونده هیئت رئیسه دانشگاه کالیفرنیا در برابر باک در سال ۱۹۷۸، که در آن دیوان عالی ایالات متحده حکم داد سهمیه‌های نژادی خلاف قانون اساسی هستند، اما اجازه داده شد که نژاد به عنوان یکی از عوامل پذیرش در نظر گرفته شود.
اما مبانی فلسفی و حقوقی تبعیض مثبت را باید در آراء و افکار رونالد دورکین (1931-2013) فیلسوف و حقوق‌دان آمریکایی جستجو کرد. توجیهات دورکین از تبعیض مثبت با مقاله « Why Bakke Has No Case» آغاز شد. در جریان پرونده دانشگاه کالیفرنیا-باک آلن باک، یک متقاضی سفیدپوست، از دانشگاه کالیفرنیا، دیویس شکایت کرد، با این استدلال که برنامه تبعیض مثبت این دانشگاه، که 16 کرسی از 100 کرسی را برای دانشجویان اقلیت اختصاص داده بود، حقوق قانونی او را نقض می کند...

📎 برای مطالعه متن کامل این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @Catalax

☺️ تفکر نقادانه در کسب‌وکار
👤 #حامد_صفایی‌پور

خلاصه بحث:
پنج کاربرد تفکر نقادانه در پیشگیری از پنج خطای رایج در کسب‌وکار

▫️ناتوانی در مواجهه با حقایق ناخوشایند!
▫️جست زدن از مسئله به راه حل!
▫️عبور شتاب‌زده از مرحلۀ شفاف‌سازی مسئله
▫️تصور اغراق‌آمیز از مفهوم ریسک‌پذیری
▫️یکی گرفتن خلاقیت با فراروی غیر منطقی از واقعیات

📎 برای دریافت فیلم، صوت و اسلایدها این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @TizFekri

☺️ درس‌گفتارهای «روشنگری چیست؟»
👤 #رضا_یعقوبی

در 1783 که همه جا نام روشنگری بر سر زبان‌ها بود، پیشنهادی مطرح شده بود در این باره که ازدواج مذهبی از میان برود. کشیشی به نام فردریش زولنر که از این پیشنهاد برآشفته بود مطلبی با این عنوان نگاشت که «روشنگری چیست؟» و از تندروی‌ها به نام روشنگری گلایه و خواستار آن شده بود که پاسخی برای این پرسش پیدا شود. فضای آن زمان را می‌توان با فضای جوامع سنتی مقایسه کرد در زمانی که نام آزادی بدون تعریف دقیق و مشخصی در آن‌ها رایج می‌شود و نگرانی قشرهای مذهبی و سنتی را برمی‌انگیزد. ایمانوئل کانت در مقاله‌ای کوتاه با عنوان «روشنگری چیست؟ پاسخ به یک پرسش» سعی کرد به این سوال پاسخ دهد و جملات معروفی را در آن بیان کرد که امروزه همه جا از او نقل می‌شود: «روشنگری یعنی خروج از طفولیت خودخواسته» و «شعار روشنگری این است: شهامت به کارگیری فهم خودت را داشته باش»!

درس‌گفتارهای «روشنگری چیست؟» که در انجمن فلسفه‌ی دانشگاه اصفهان برگزار شده است حاوی شرح و «بسط» سخنان کانت در این مقاله است به همراه پرسش‌های خارج از بحث درباره‌ی دموکراسی، آزادی و حقوق شهروندی و جامعه‌ی دموکراتیک. این شش جلسه که در بهمن و اسفند 1402 برگزار شده‌اند حاوی نکاتی درباره‌ی زندگی و زمانه‌ی کانت، فضای روشنگری، ساختار جوامع اروپای آن زمان، رشد دموکراسی، مسائل و معضلات سیاسی و فکری ایرانیان در حال حاضر، ملزومات آزادی سیاسی و مدنی و اندیشه و بیان و شرح متن مقاله است. جنبش روشنگری نمونه و الگوی روشنی از گذار جوامع سنتی به جوامع آزاد دموکراتیک است که می‌تواند همیشه برای جوامع در حال گذار مفید و درس‌آموز باشد.

📎 برای دریافت صوت جلسات اینجا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @rezayaghoubipublic
🔵 @Philosophy_Society_98

☺️ درس‌گفتارهای گزینش و شرح کیمیای سعادت محمد غزالی
👤 #عبدالکریم_سروش

به گفته‌ عبدالکریم سروش، غزالی نخستین کسی بود که به نقد فقه پرداخت و آن را علمی دنیوی خواند که به کار دنیا می آید و برای آنکه مسلمانان بخواهند آخرت خود را آباد کنند باید به اخلاق روی بیاورند و به حداقلی از فقه قانع باشند. کتاب احیاء العلوم او که گزیده‌ای از آن در قالب کیمیای سعادت از سوی خود غزالی بازتحریر شده است،‌ به واقع احکام و دستورات عمدتا اخلاقی و کمتر فقهی غزالی در توصیه به مسلمانان است...

📎 برای دریافت صوت جلسات اینجا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @DrSoroush

☺️ درس‌گفتارهای کتاب «رویا، استعاره و زبان دین»
👤 #امیر_مازیار
در هشت جلسه

کتاب مورد تدریس در درس‌گفتارهای «رویا، استعاره و زبان دین» به توصیف، شرح و ارزیابی نظریه رویایی بودن تجربه‌هاى دينى و وحيانى اختصاص دارد؛ نظریه‌اى كه مى توانيم آن را نظریه وحى در فلسفه اسلامى بدانیم، اين نظريه سه مدعا يا ضلع اصلى دارد:
۱- تجربه‌هاى دينى و وحیانی از سنخ رؤيابينی‌اند و با همان سازوكار وقوع رؤياها اتفاق می‌افتند؛
۲- آنچه در اين تجربه‌ها به ادراک درمی‌آيد به زبان خاص رؤيا است و ماهيتى ويژه و متفاوت با تجربه‌هاى ادراكى معمول ما دارد و اگر این تجربه به زبان درآيد و به متن تبديل شود زبانى ويژه خواهد داشت؛
۳- براى فهم و تفسير صحيح ادراكات رؤيايى و متون حاصل از آن‌ها بايد به تعبير و تأويل اين رؤياها و متون حاصل از آن‌ها پرداخت.
فيلسوفان مسلمان قائل بوداند كه سرشت رؤيايى تجربه‌هاى وحيانى هيج منافاتى با شأن كاشفيت، هدايت‌گرى و قدسى بودن آن‌ها ندارد و بهترين راه را براى حل مشكلاتى ماند فهم چگونگى تكلم خداوند و تعارضات دانسته‌هاى عقلانى با متون وحيانى به دست می‌دهد، نظريه وحى فيلسوفان مسلمان در سال‌های اخیر مجددا طرح شده و محل بحث و گفت‌و‌گو بوده است.

📎 برای دریافت درس‌گفتارها این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @amirmaziar1
🔵 @Didgahenochannel

☺️ از تفکر تأییدی تا تفکر اکتشافی؛ نگاهی به سوگیری‌های انتخاباتی
👤 امید قائم پناه

ما شواهد گوناگونی داریم که نشان می‌دهند آن‌قدر که تصور می‌کنیم بر اساس استدلال تصمیم‌گیری نمی‌کنیم. شاید مهم‌ترین موید ما در این زمینه، سوگیری تأیید باشد. همه ما وقتی پاسخ درستی بدهیم به خودمان پاداش می‌دهیم و خودمان را تحسین می‌کنیم، ما دوست داریم که بر حق باشیم و اشتباه نکنیم. به همین جهت نیز تمایل داریم به شواهدی توجه کنیم که موید باورها و نظراتمان باشد. چنین سوگیری‌ای را سوگیری تأیید می‌نامند. در این سوگیری، این تمایل ما است که اثرگذاری بیشتری بر توانایی تفکر دارد. در سیاست نیز افراد سعی می‌کنند صرفاً شواهد و اطلاعات و اتفاقات مورد تأیید خود را کانون توجه خود قرار دهند و به عنوان موید دیدگاه خود ابراز کنند. بالعکس اما نسبت به شواهد مخالف، یا دقت و وسواس لازم را ندارد و بیشتر در پی نشان دادن بی‌اعتباری آنان است یا آنان را به شکل ضعیفی طرح و نقد می‌کند (مغالطه پهلوان پنبه) و یا چنان تفسیر متفاوتی ارائه می‌کند که تعارضی به وجود نیاید.
همچنین مغز ما سوگیری دسترسی دارد، یعنی اگر قرار باشد پردازش و بررسی‌ای صورت گیرد از همان اطلاعات در دسترس استفاده می‌کند، یعنی برای مثال همان رسانه‌ها و شبکه‌هایی که خودمان را در معرض آن قرار دادیم اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری را فراهم می‌نمایند، اطلاعاتی که البته کافی و کامل نیست و به خاطر آوردن همین اطلاعات نیز سهل‌تر از اطلاعاتی است که همواره در دسترس ما نیستند. برای مثال در آزمایش دنیل کانمن و توارسکی وقتی از افراد می‌پرسیدند که آیا لغاتی که حرف اولشان k است بیشتر است یا آن‌هایی که سومین حرفشان k است؟ اکثراً به غلط گفتند کلماتی که حرف ابتدایی‌شان k است، دلیلش این است که به خاطر آوردن این کلمات آسان‌تر از کلماتی است که حرف سومشان k است.
و یا مثلاً تأثیر پیش‌فرض‌های شما نیز بر برداشت اطلاعات موثر است. نیزبت نشان می‌دهد که انتظارات و پیش‌فرض‌ها موجب می‌شوند که دنیا (و اطلاعات) را نه آنگونه که هست بلکه آنگونه که می‌خواهید ببینید و برای همین اگر پیش‌فرض منفی در مورد موضوعی داشته باشید موجب انحراف فکری شما می‌شود. همچنین نیزبت به برجستگی اطلاعات هم اشاره می‌کند، او می‌گوید معمولاً افراد به اطلاعات برجسته، روشن و واضح و جمع و جور بیشتر توجه می‌کنند، عوامل متعددی در برجستگی اطلاعات نقش دارند نظیر جاذبه عاطفی، جمع و جور و قابل تصور بودن، و نزدیکی فضایی و زمانی. جالب این که این عوامل در به خاطر سپاری و دسترسی به حافظه هم نقش موثری دارند.
علاوه بر اطلاعات، منافع نیز در تصمیم‌گیری موثرند. البته این جمله‌ای مرسوم است که گفته می‌شود مردم بر اساس نفع شخصی کاندیدای خود را انتخاب می‌کنند، اما درو وستن با آزمایش‌های خود نشان داده که مردم بیش از آن که بر اساس منافع خود رأی دهند، بر اساس منافع گروهی که در آن هستند (نژادی، منطقه‌ای، مذهبی و…) تصمیم‌گیری می‌کنند. او در آزمایش خود نشان داده است که مردم زمانی استدلال را به کار می‌گیرند که به آن نیاز دارند تا نتیجه مدنظر خود را توجیه کنند وگرنه در باقی موارد به همان فرآیندهای احساسی و شهودی خود اکتفا می‌کنند. عوامل اجتماعی البته به شکل‌های گوناگونی بر تفکر و تصمیم ما اثر می‌گذارند از فشار جامعه و همرنگی با جماعت بگیرید تا سوگیری‌هایی که نسبت به گروه‌های خودی و غیرخودی داریم و مثلا تمایل داریم هویت گروه خود را مثبت ارزیابی کنیم و حتی در این باره غلو کنیم و رفتارهای نادرست را اتفاقی بدانیم و یا به دلایل زمینه‌ای نسبت دهیم.
از این قبیل موارد که بر اطلاعات و تصمیم‌گیری ما موثرند و به عبارتی در آن نویز می‌اندازند بسیار است و بنابراین آنطور که تصور می‌کنیم، بنده استدلال نیستیم و بلکه بنده شهودهای خودمان هستیم. اما آیا این بدان معناست که هیچ امیدی وجود ندارد؟

📎 برای مطالعه متن کامل این‌جا کلیک کنید

@paresia
🙂 @sedanet

☺️ روان‌شناسی انتخابات: نگاهی به چند پژوهش جدید
👤 هادی صمدی

انتخابات اخیر اتحادیه‌ی اروپا به زلزله‌ای سیاسی در اروپا انجامیده و این پرسش را مطرح کرده که چرا احزاب راست افراطی، در قلب اروپایی که دو جنگ جهانی را در نتیجه‌ی غلبه یافتن اندیشه‌های افراطی تجربه کرده، مجدد با اقبال عمومی مواجه شده‌اند.

در آمریکا این سخن مطرح است که چرا طرفداران ترامپ، که عموماً، و البته نه تماماً، از بخش محافظه‌کار جامعه هستند با شنیدن خبر محکومیت او در یک پرونده مرتبط با جرایم جنسی، که قاعدتاً باید برای محافظه‌کاران بسیار مهم باشد، تغییری در نظر خود نداده‌اند؟

در ایران نیز بحث داغی در شبکه‌های اجتماعی بر سر شرکت یا عدم شرکت در انتخابات مطرح است.

در این میان سیل استدلال‌هایی‌ست که طرفین مجادلات عرضه می‌کنند. عموم افراد گمان دارند که استدلال، راهنمای ایشان است و با آن استدلال‌ها می‌توانند بر رأی افراد مردد نیز اثر گذارند. اما یافته‌های روان‌شناسی چیز دیگری می‌گویند: پیش‌زمینه‌هایی زیستی و روان‌شناختی از یکسو، و وضعیت اقتصادی و سیاسی جامعه از سوی دیگر رفتارهای سیاسی ما را جهت می‌دهند و استدلال‌ها عموماً درخدمت تصمیمی از پیش‌گرفته‌شده‌اند، و نه هدایتگر باورها و رفتارها سیاسی.


📎 برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید

🙂 @Sedanet
🔵 @evophilosophy

☺️ سهم شیعیان اسماعیلی از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
👤 #محمدامیر_قدوسی

“سهم شیعیان اسماعیلی از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران” نخستین جلسه از سلسله برنامه‌های کارگروه “حقوق اساسی، اخلاق، دین و مذهب” است.
این کارگروه، زیرمجموعه انجمن علمی ایرانی حقوق اساسی است که مدیریت آن از سوی هئیت مدیره انجمن و طی حکم رئیس آن، دکتر علی اکبرگرجی ازندریانی به محمدامیر قدوسی واگذار شده‌است.

محمدامیر قدوسی در این جلسه، ضمن مروری اجمالی بر شیوه تشکیل مجلس بررسی نهائی قانون اساسی در سال ۱۳۵۸، از نبود نماینده ای از میان شیعیان اسماعیلی در این مجلس انتقاد می‌کند و در ادامه سخن خود، به تحلیل انتقادی اصل دوازدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی می‌پردازد. اصلی که در آن نام برخی مذاهب اسلامی سنی، یعنی حنفی، مالکی، شافعی، حنبلی و نیز نام مذهب شیعه زیدی قید شده‌است، اما جای مذهب شیعه اسماعیلی در آن خالی است.

مطابق آنچه کارگروه تخصصی حقوق اساسی، اخلاق، دین و مذهب اعلام کرده‌است، این کارگروه قصد دارد در ادامه فعالیتهای خود به بررسی وضعیت حقوقی پیروان دیگر ادیان و مذاهب ایران نیز بپردازد و از این روی، این جلسه را می‌بایست صرفا بمثابه مدخلی برای دیگر فعالیتهای این کارگروه در نظر گرفت.

📎 برای شنیدن این سخنرانی اینجا کلیک کنید

🙂 @Sedanet
@public_law_school