تاریخ و فرهنگ دره شهر

تالاب زیبای #ماهپاره🌛🌚
#دره_ شهر😍😍😍😍



فیلم🎥 یونس آبجامه
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

‍ #ماهپاره
امروزه ماهپاره را با زندان ومرکز خرید گندم ومرکز کپسول پرکنی میشناسند امادر زمانی نه چندان دور، زندگی در این روستا (که همچون نگینی بر سینه ی دشت سیمره میدرخشید)موج میزد
ماهپاره در امتداد شرقی وغربی بر روی تپه ای که اندک اختلافی با زمینهای اطراف داشت ،احداث وتوسط کوچه ای باریک به دوقسمت شمالی وجنوبی تقسیم شده بود
در قسمت جنوبی از غرب به شرق به ترتیب خانه ی قدرت وحجت میر، مرتضی زینیوند واخوان ، میر رضا بیرانوند واخوان، میرزاخان مقدم، رستم نوری ، مرحوم محمدخان نوری، مرادبیگ ومحمد نیازی ، صید علی زینیوند واخوان نجاتزاده(غلامشاه وعین شاه و جهاشاه(جوکه) ومحمدشاه وعلیشاه ودر قسمت شمالی از غرب به شرق منازل نصرت اله وعزت اله وعباد اله میر و برزو برخی و علیحسین زینیوند ومحمد ومحمدآقا وهادیخان ومرتضی زره الوار واخوان قانعی الوار(شیخ حسین وشیخ حسن وشیخ عباس) قرار داشت...

شغل بیشتر اهالی تواما کشاورزی ودامداری بود
دربخش کشاورزی درکشت صیفی جات مانند طالبی جز پیشتازان شهرستان به حساب می آمد از مشکلات زندگی در ماهپاره میتوان به نبود آب وبرق اشاره کرد که مخصوصا بعد از قرارگرفتن روستاهای همجوار آن مثل اسدآباد ونورالدین آباد در محدوده شهر وبرخورداری این دو ازاین نعمات ، نبود این امکانات بیشتر در روستای ما نمود پیداکرد علی الخصوص که زنان روستا مجبور بودند مشک بردوش مسافت ماهپاره راتا نورالدین آباد دست کم روزی یک بار طی کنند وشبها با حسرت به روشنایی این دو روستا مینگریستیم یکی دیگر از معضلات جنس رسی خاک بود که با اولین بارندگی به گلی چسبناک تبدیل میشد که باهزاران تکان پا هم حاضر به جداشدن از کفشها نمیشدآری با شهر شدن آسدآباد ونورالدین آباد اهالی ماهپاره هم چاره رادرترک روستا ومهاجرت دیدند وهرکدام برای خود قطعه زمینی را از حاج رستم ویا حاج روح اله خریده شروع به ساخت وترک آبادی نمودند که از اولین ها میتوان به قدرت اله وعباد اله وعزت اله اشاره نمود با وقوع انقلاب اسلامی وشور خدمت رسانی به ماهپاره هم برق وآب رسانده شد ودبستان وحسینیه ای احداث گردید ولی حیف که روستا نیمه متروکه شده و دبستان جز در مقطع کوتاهی رنگ دانش آموز به خود ندید ...
فرمانداری در اقدامی عجولانه دبستان را به سازمان زندان ها واگذار کرد وبرای گسترش زندان ، آن ها را به واگذاری جا مالگه ها در قبال زمینهایی در شهر تشویق نمود. زمین ها رابردند ولی به هیچ کس زمینی در شهر دا ده نشد با شروع به کار زندان خانواده های ما وسیروس پسر عمو هم روستا را ترک وآبادی تمام از جمعیت تهی گشت ...

همواره با خودم فکر میکنم اگر رژیم گذشته با کمتر از یک کیلو متر لوله گذاری وسیمکشی در آن مقطع روستای ما را از نعمت آب وبرق محروم نمیکرد الان ما روستایی آباد وشاداب در قلب سیمره داشتیم وشاید با گسترش شهر، خود شهر به سراغ ما می آمد ولی به قول شاعر در اگر وشاید نتوان نشست واقعیت را باید پذیرفت ودیگر در رویا ها باید به دنبال روستایی به نام ماهپاره گشت./ #سهیل_میر

@CEYMARIAN

ادامه مطلب...
@ceymarian
معروفترین وقدیمی ترین روستای خشتی ساخته شده در سالهای 1306ه ق( #هوره_کول) بوده که بنده فقط اثار انرا دیده ام و وصف کلی انرا از زبان معمرین و اقوام شنیده ام این روستا که بشکل زیبایی در شمال روستای #وزیرآباد ودر منطقه #شوهان
بنا بوده .توسط بزرگانی :چون کدخدا #سالار _کرمشه (پدربرادران یوسفی..) و کدخدا #شیره (شیر محمد)
#کلی_حیدر_کولیوند (پدر بزرگ مادری حقیر) #صیدعزیز کرمشه /مرحوم حسین .و صفر و (ازطایفه جافرکولیوند) پدر برادران بازوند و کد خدا #موسی_ پورمند و فتح اله فرجی(
داییهای بنده) مرحوم قاسم گیاه چرچی وبرادرانش ..عباس و محمد..گیاچرچی (حسنوند)نیاکان سلیمانی های دره شهر //مرحوم محمد اسمعیلی وبرادرانش//بهرام و صید احمد ..و مرحوم صید عریز کرمشه وتعداد زباد دیگری از اقوام سلسله در ان روستااقدام به ایجاد ابادانی میکنندکه متاسفانه در سال 1314ه ق خالی از سکنه می شود ودر نقاط دیگر پراکنده میشوند چون مادرم که اکنون در قید حیات هستند
وخاطرات انروزگار را بخوبی بیاد دارند
کاملا مطالب مستند است .و همه اهالی بطور منظم ساختمانهای خشتی محکم درست می کنند وحتی باغ وباغات (انار)زیادی می کارند وانجا رونق می گیرد هر چند طرح اسکان عشایر رضا خانی در همان اثنا ظهور می کند اما بلای جان خسته انها میشود والغرض در سال 1314 انجا خالی از سکنه میشود که نیاز توضیح بیشتری دارد.... ان منطقه اکنون هنوز بنام برخی از ان اهالی شهرت دارد..
6-روستای بعدی در 15کیلومتری غرب دره شهر جاده ایلام قبل از روستای قلعه تسمه در کیلومتر ده جاده دره شهر به بدره بنام #کن_کلشیره قرار داشت که در سال ۱۳۵۷به لحاظ کمبود امکانات ان مکان طبیعی را ترک کردند وبه پل سیکان که مابقی طایفه از قبل انجا بودند پیوستند که معروف به روستای
کرمشه میباشد اغلب مردان بزرگ
ان دیار را بنده عینا دیده ام و اغلب انها به رحمت الهی رفته اند.. دراینجا از ذکر نام بزرگان خوداری می کنم چون هدف من تنها معرفی روستا های متروکه است وگرنه در همه این روستاها ی مذکور بز رگان دیگری بوده وهست . .
7-روستای دیگر روستای #چم_سبزعلی
معروف به( چم #شیخ_حسن) کولیوند
است که ایشان از مردان بزرگ وتوانا ودانا بوده که انها هم به شهر پلدختر مهاجرت
نموده و خالی از سکنه میشود
که (وصف بیشتر نیاز به فرصت دیگری است).
8-روستای دیگر که مرکب از چندخانوار بوده وبنده سکونت در ان را بیاد ندارم اما بنای ان کاملا موجود بود. در 5کیلومتری غرب دره شهر در حاشیه رودخانه سیکان در جنوب روستای مغزماری بود .معروف به ( #چم_شاپری) که مرحوم عمویم (مشهدی یحیی سلیمانی ..) ودو خانه دیگر در انجا ساکن بودند و بعد او در سال حدود 46ه ق متروکه شد ودر روستای گل زرد
که فاصله کمی داشتند ادغام گردید
8-روستای بعدی روستای کوچک در ضلع شرقی روستای چم نمشت بود
معروف به روستای مرحوم #یارولی_سیاه_سیاه که تاریخ مهاجرت وسایر سکنه ان را بیاد ندارم وبه هرحال دارای بنا بوده واهالی محترم انجا نیز در شهر اسکان یافته اند ..
9-مورد بعدی دوروستای #چم_تویی و #سرگچله بوده اند که دو طایفه بزرگ پادروند وسی سی در انجا با سایرین نیز زندگی میکردند ودر سالهای اولیه انقلاب به شهر مهاجرت نمودند. این دوروستا در شمال شرقی دره شهر جاده روستای چم ژاب به فاصله نزدیک از هم قرار داشتند ودارای اب چشمه طبیعی و مناظر زیبای دیگری
بودند که مردان بزرگ ان دیار امروز درقید حیات نیستند وخداوند روح همه انها را شادکند .
ابادی ( #ماهپاره) که در ضلع شرقی دره شهر کنونی بوده و به شهر ویا مسیر جاده اصلی مهاجرت نموده اند . و ابادی #قلعه_گل که در شهر ادغام شد وبرخی
از ساکنان ان به مرکز شهر .ونقاط دیگر
مهاجرت کردند بنده بافت قدیم این روستا را بعلت در بین راه قرار داشتن مدرسه به روستا وپیاده روی مستمر کاملا بیاد دارم واغلب ساکنان در همانجا اقدام به ساخت وساز بافت شهری نمودند .روستای دیگری که در شهر ادغام شد ابادی مرحوم #ابراهیم _منتی بود که چندین خانه در حاشیه( کوه کچ) در کنار زمین زراعی بودند که هم اکنون نیز اثار انها باقی مانده در پایان اهداف خودرا اینچنین بیان می کنم :
نیاز است که قشر جوان متوجه این مهاجرتها وتغیر مکانها وفرهنگها بصورت جزئی بشوند // ...ذکر خاطراتی برای
اهالی و میانسالها که بخشی از روزگار خودرا در انجا گذرانده اند //.
ادامه در پست بعدی ...
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

کشاورزی در دره شهر، این روزها
#تویلکی
#ماهپاره
@CEYMARIAN

شعر "چار د صالحون"
شعری موجز ، زیبا و سراپا تخیل و تصویر ...
@ceymarian
داستان سرایش شعر چنین است که یک روز چند نفر از تیره ی #صالحوند یعنی پسر پسر عمو های شاعر و چند نفر از طایفه #رشنو همراه با مخو(شاعر) مشغول آرد کردن گندم در آسیابی بوده اند سر ظهر که غذا می اورند، همه دست از کار می کشند وبرای خوردن غذا می روند #مخو کمی دیرتر از بقیه سر سفره می رود، می بیند که رفقا غذای او را هم خورده اند.او همانجا فی البداهه شعر #صالحوند را می سراید .
@ceymarian
گر #وره_زرد گرد بووه و آش
گُری #ماهپاره خورش با ولاش

چار د #صالحون بشینه و پاش
تا بویی من وتو آو نین و جاش

عده تر دارن هونو #رشنون
هرچی که بورن گرگ لم نون

گرگ لم: سیری ناپذیر
@ceymarian
ارسالی از دکتر احمد زینی وند
تاریخ و فرهنگ دره شهر
telegram.me/ceymarian