تاریخ و فرهنگ دره شهر

زیباترین صبح دنیا در چشمِ آدم هایی طلوع می کند که دست امید را می گيرند و پا به پای تلاش و مهربانی، هدف هايشان را دنبال می‌كنند.
#بروجرد_سراب_کرتول

حمید آرمین

✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

"دایه دایه" یکی از مشهور ترین ترانه های لری است که تاکنون توسط چندین نفر خوانده شده است.
کلمه "دایه" در لری به معنی "مادر" می‌باشد و چون سر بیت و برگشت و ترجیع این ترانه حماسی با این نام است لذا در لرستان این مقام موسیقی نیز به نام "مقام حماسی "دایه دایه" مشهور شده است .

در جنگ اول جهانی (سال های ۱۹۱۶ تا ۱۹۱۸ میلادی یا ۱۲۹۵ تا ۱۲۹۷ خورشیدی) که روس‌ها بعنوان متحد انگلیس وارد ایران شده بودند ، در منطقه لرستان تا بروجرد و بخش هایی از غرب کشورمان پیش آمدند .
گفته می شود روزی یکی از افسران روسی در #بروجرد به یکی از زنان رهگذر که از کوچه ای گذر می کرده ، قصد بی‌حرمتی داشته است که اهالی لر شهر به دفاع از زن همشهری خود برخاسته و مانع از اجرای این عمل شنیع می‌شوند . پخش این خبر در لرستان در بین سران ایل‌ها و طوایف پیش کوه و پشت کوه سبب تحریک افکار عمومی جهت هم پیمانی با یکدیگر با هدف بیرون راندن روسها از منطقه لرستان می‌شود و لرها موفق می شوند در نبرد و درگیری های مختلف قوای روسیه را تا قزوین مجبور به عقب نشینی نمایند.

در بخشی از ترانه دایه دایه ، آنجا که می‌گوید"نازی تو سی بکو جومه ورته " منظور از "نازی" ، خانم "نازی بیرانوند" (مادر فاضل اسدخان) از زنان شجاع لرستان است که هر دو فرزندش از مردان شجاع منطقه بوده اند.
در هر صورت تصنیف "دایه دایه" از زبان پسر نازی خانم برای مادرش خوانده می شود . سر بیت یا ترجیع بند ترانه تکراری است و اشاره به دو نفر از رزم آوران لر است .
طی سالیان گذشته علاوه بر تغییر سربیت این تصنیف ، پیش از اجرای مقام ضربی "دایه دایه" و یا در فاصله هر دو بیت در وصف جنگ ، یک یا دو بیت از منظومه "خسرو شیرین نظامی" را نیز در مقامی به همین نام می خوانند و سپس آهنگ ضربی ادامه می یابد . لذا تصنیف "دایه دایه" امروزی از تلفیق زیبای دو مضمون عاشقانه های نظامی و ترانه ضربی حماسی شکل گرفته است.
از مشهورترین اجراهای این تصنیف حماسی یکی با صدای زنده ياد #رضا_سقايي و دیگری با صدای #محمد_ميرزاوندی است که این دومی در طول جنگ ۸ ساله به کرات پخش و به گوش مردم مي رسيد.

این تصنیف با صدای زنده یاد #رضا_سقایی و تنظیم زنده یاد #مجتبی_میرزاده در سال ۱۳۸۶ جزء آثار فاخر و ماندگار ۱۰۰ سال اخیر موسیقی ایران به ثبت رسید./ موسیقی لرستان
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

گذری بر تاریخ دره شهر
قسمت چهارم
#علی_اکبرهاشمی
@CEYMARIAN
عده ای از دوستان، بخصوص ادمین کانال تاریخ و فرهنگ دره شهر، مطالبی در موردثبت املاک، سیمره و پشتکوه و تاریخ آن مطرح کردند، لازم است توضیحاتی خدمتتان عرض کنم:
تا زمان شاهوردیخان آخرین اتابک لرستان، به علت گستردگی مناطق تحت حکومت و هرج و مرج حاکم بر مملکت، مردم به ندرت مالیاتی به حکام اتابک، پرداخت میکردند.
در زمان شاه عباس، بعد از کشمکش زیاد با #شاهوردیخان حکم والیگری به حسن خان فیلی داده شد.
یداله خان ابو قداره، فرزند #غلامرضا_ خان نقل میکرد که: #شاه_عباس پشتکوه را به عنوان(تیول) به والی داد. تیول به مفهوم اینست که ایشان حق حکومت سیاسی و اقتصادی وبهره برداری از زمین را داراست ولی حق مالکیت موروثی را ندارد. این شیوه زمینداری ابتدا در دوره ساسانیان در ایران رواج یافت (کتاب مالک و زارع در ایران خانم
لمپتون) حاج سیاح محلاتی در خاطراتش مینویسد: والی خود را مالک الرقاب میدانست و حقی برای رعایا و سکنه قائل نبود و منطقه را مال خود میدانست و بر جان و مال مردم حاکم بود. (خاطرات حاج سیاح)
والی یعنی شیخ حسن، ابتدا مبادرت به گرفتن مالیاتی بنام حق تیولی ،از روسای ایلات وطوایف نمود، ولی بعد بعلت نبودن قانون و عدم کنترل و نظارت حکومت مرکزی مبادرت به ثبت املاک بنام خود و فرزندانش می نماید.
مطابق سندی که وجود دارد والی از همان
ابتدا، #قصبه_آبدانان را از افرادی بنام
جهانگیر خان فرزند مرادعلی خان و خواهرش، #عفت_خانم خریداری مینماید و در #بروجرد ثبت میکند. ایشان در اسنادی دیگر املاک شا نشین (احتمالا در بخش خالصه سیمره) و ملاک کوبان (املاک کی بون در سیمره) را خریداری نمود. ..
والی در زمان حیات خود املاک را به نام فرزندانشان منتقل میکردند، اخرین والی بنام #غلام_رضاخان تمام املاک را بنام فرزندانش یداله خان ، #غلامشاه_خان و منصورخان تقسیم و ثبت نمود. او ملک پتک و موسیان و بیات را به یداله خان منتقل نمود.
حسن خان والی مردی قدرتمند بود و با
شاه عباس رابطه نزدیکی داشت و برای
شاهان صفوی #اسب_ماده می فرستاد.
ایشان حتی بیگلر بیگی کرمانشاه بنام فتحعلی خان را وادار کرد که طوایف زنگنه ساکن چرداول را به او ( بهره چه ) یا همان بهره مالکانه بدهند و املاکی را در کرمانشاه تصرف نمود. سندی موجود هست و موضوع ان در کتاب روابط سیاسی ایران و انگلیس
ذکر گردیده که والی قسمتهایی از خاک عراق را تصرف میکند و برای طوایف ساکن در ان مناطق ،مانند چنانه، شیخ یعقوب، شیخ الوان مالیاتی بنام ( شاخ شمار ) تعیین میکند
بهر رو والیان نمونه یک فئودالیسم کوچ
نشین در غرب ایران بودند. امیرانی بسیار با هوش که توانستند از حدود ۱۲ پادشاه و ۴ سلسله پادشاهی، حکم حکومتی بگیرند. مشخصات یک زمیندار بزرک را داشتند...
بدین تر تیب که اولا دوام حکومتشان
زیاد بود، موردی که در تعریف #فئودالیزم شرق کمتر دیده می شود، ثانیا دارای نظام مالیاتی وامور مالیاتی مشخص بودند رابعا دارای نیروی نظامی سازماندهی شده بودند .
مواردی که هیچکدام از پادشاهان قاجار بجز #اقا_محمدخان نداشتند. البته حکومت انها از زمان ناصر الدین شاه رو به ضعف گذاشت چون شاهان قاجار دیگر تحویلشان نمی گرفتند وقدرت در غرب کشور ودر #لرستان و #کرمانشاه بدست شاهزاده های قجری مثل سالار الدوله، ظل السلطان و محمود میرزا و
صارم الدوله افتاد و آنها این اواخر حالت
نمادین داشتند و بهمین جهت املاک را بخصوص در #سیمره از دست دادند که شرح آن را بعد از اتمام تاریخ درهشهر خواهم نوشت...
ادامه دارد
با احترام، علی اکبر هاشمی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

شهر دره شهر در قسمت جنوب غرب ایران در جنوب شرق استان ایلام قرار گرفته است ...
ارتفاع دره شهر از سطح دریا ۶۵۰ متر می باشد
از لحاظ جغرافیایی دشتی وسیع محصور شده در کوههای زاگرس و کوهپایه رشته جبال کبیرکوست...
رودخانه بزرگ سیمره که بزرگترین رودخانه غرب کشور است از کنار این دشت عبور می کند #وضعیت_اقلیمی، #ارتفاع_مناسب، وجود #کوهستان_نیمه_جنگلی #منابع_آبی سرشار باعث ایجاد آب و هوای معتدل کوهستانی گردیده است.
کشاورزی و دامپروری شغل عمده ساکنین این دیار است..
@CEYMARIAN
از لحاظ قومیتی شامل مردمان لر و لک هست عناصر فرهنگی متشکله ساکنین مرجع لرستان دارد که اکنون با توجه به پیشینه های فرهنگی، تاریخی منطقه و آب وهوایی خاص این دیار، تغییر و به شکل فرهنگی خاص نمود دارد ... آیین و مراسمات باورها و رسوم موسیقی و اغلب خرده فرهنگها منشأ سرزمین و فرهنگ لرستان دارد هر چند هم اکنون تغییر یافته اند...
آب و هوا در تابستان گرم و در زمستان معتدل است..
@ceymarian
به خاطر تعدل هوا بجز تابستان #سایر_فصول_برای_سفر_مناسب_است بخصوص از #اوایل_اسفند_تا_نیمه_اردیبهشت.
خلق و خوی مردم اصیل و عشایری همراه با سطح بالای تحصیلات و سبک زندگی نسبتا مرفه به طوری است که علائم حاشیه نشینی و فقر به ندرت در خود شهر مشهود است ...
دره شهر به سبب وجود آثار باستانی مربوط به دوره های مختلف تاریخی منحصر به فرد است به همین خاطر به #شهر_قلعه_های_تاریخی شهرت دارد.. علاوه بر این وجود بزرگترین ژئوپارک دنیا در کوهپایه کبیرکوه و جابجایی حجم زیادی از دیواره آن دیدنیست..
در سالهای اخیر تعداد زیادی از گردشگران طبیعی و تاریخی دره شهر را بعنوان مقصد گردشگری انتخاب نموده اند..
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@ceymarian
برای سفر به دره شهر مستلزم پیمودن ۶۵۰ کیلومتر راه از #تهران به سمت غرب از مسیر #قم #اراک #بروجرد #خرم_آباد_ #پلدختر می باشید، ۷ کیلومتر بعد از پلدختر با انحراف به راست ۴۵ کیلومتر مسیر طی کرده به دره شهر می رسید.

ارسالی از: #روزبه_میر
تاریخ و فرهنگ دره شهر👇👇
https://telegram.me/joinchat/B0nZgT4zXAV1FXbI03MGog