یادداشت‌های تیرداد بنکدار

نوزدهم آبان‌ماه امسال هفتادمین سالگرد اعدام ظالمانه زنده‌یاد دکتر حسین فاطمی، معاون نخست‌وزیر و سپس وزیر امور خارجه دولت ملی دکتر محمد مصدق است.
فاطمی مرتکب دو گناه بزرگ شد که برای استعمار و استبداد آنقدر نابخشودنی بود تا به کمتر از ریختن خون او راضی نشوند. نخست نقش‌آفرینی مجدانه او در ملی کردن صنعت نفت ایران و خلع ید استعمارگران از این سرمایه ملی ایرانیان و دیگری مقابله پایمردانه او با استبدادی که پاسداشت میراث استعمار رو به زوال را هم بر رذیلت‌های خود افزوده بود.
اما فاطمی را نمی‌توانستند به گناه اول بکشند و گناه دوم را با اتهام «اقدام علیه سلطنت مشروطه» پیش کشیدند. سلطنت مشروطه‌ای که شاهش پس از صدور فرمانی که مدعی قانونی بودنش بودند، به عادت مالوف خانوادگی از کشور گریخته و سپس با کودتای خارجی ساخته بازگشته بود، باید هم جان کسی را می‌ستاند که خشم استعمارگران را برانگیخته بود. باید هم سوقصد گروه ارتجاعی فدائیان اسلام را به سرانجام می‌رساند…
اکنون هفتاد سال است که جسم فاطمی در خاک وطن آرمیده ولی یاد و نام او برای آزادیخواهان و ملی‌گرایان راستین ایرانی، همواره گرامی است.
@Tirdadbonakdar

شکاف جنسی در جامعه ایران همانند اغلب جوامع در حال گذار یک شکاف اجتماعی فعال است و باز هم به سان دیگر جوامع از این دست، با شکاف‌های دیگر فرهنگی و منزلتی و طبقاتی هم‌پوشانی پیدا می‌کند. به این ترتیب که برای نمونه‌ موقعیت زن متجدد طبقه متوسطی از بسیاری جهات از الگوی پوشش و شیوه زیست و نقش تولیدی در تقابل و تعارض با گروه‌هایی از جامعه قرار می‌گیرد که چنین موقعیتی را برای او بنا به دلایل متعدد از جنبه روانشناختی فردی تا اعتقادات جمعی برنمی‌تابند. اما این تضاد و تعارض همیشه هم لزوماً به تقابل منتهی نمی‌شود، بلکه برعکس در اغلب همین جوامع در حال گذار هم طرفین در می‌یابند که ناگزیر از پذیرش و رواداری نسبت به یکدیگر هستند.
در ایران موقعیت زن متجدد پیش از استقرار حکومت جمهوری اسلامی موقعیتی به لحاظ کیفی بالا ولی به لحاظ کمی محدود بود. این کیفیت بالا در کنار کمیت محدود موجب می‌شد که این گروه مشخصاً نزد مخالفان سنت‌گرای حکومت پیشین که با استفاده از موقعیت فراهم آمده توسط مدرنیسم نیم‌بند حاکم مبدل به مفر اصلی مخالفت با وضع موجود شده بودند، منفور باشند. اما علاوه بر نفرت عقیدتی سنت‌گرایان که زنان متجدد در معرض آن بودند، این قشر به طور انضمامی هم به عنوان دنباله‌ای از فرهنگ ضدانقلابی قلمداد شده و مورد خشم و سپس حذف ظاهری سنت‌گرایان انقلابی قرار گرفتند. اما همین موقعیت متناقض سنت‌گرا و انقلابی (به مثابه عاملیتی در هرحال مدرن) بودن موجب می‌شد که طبقه حاکم جدید نتواند و حتی نخواهد که به راهکار سنتی پرده‌نشینی زنان تمسک جوید، بلکه برعکس کوشید تا الگویی متمایز از زن را برای طبقه متوسطی که مانند هر حکومت دیگری می‌بایست اساس اجرایی خود را بر جذب یا ایجاد و به‌کارگیری آن متکی کند، برسازد. مهم‌ترین جنبه این برسازی نیز برای حاکمان جدید، جنبه ظاهری آن یعنی ایجاد نوعی الگوی پوشش معیار بود که با رعایت آن دیگر مانع چندانی برای گسترش نقش‌آفرینی اجتماعی زنان نبود. اتخاذ این رویکرد البته در کوتاه مدت به سرکوب ظاهری الگوی زن متجدد منجر شد اما در عمل گستره اثربخشی آن را افزایشی چشم‌گیر داد. به این دلیل که نهایتا الگوی زیست اجتماعی مدرن را چه برای زنان و چه برای مردان، ارزش‌های مدرنیستی چون آزادی و برابری تعین می‌کنند نه دستورالعمل‌های حکومتی به ویژه اگر در مغایرت با این ارزش‌ها باشند.
به این ترتیب در ایران پساانقلابی هم الگوی زن متجدد نه تنها به محاق نرفت، بلکه هم به لحاظ کیفی با گسترش نقش‌آفرینی زنان تقویت شد و هم حتی گستره کمی به مراتب بیشتری را هم پیدا کرد. چون بسیاری از بخش‌های جامعه هم که پیشتر با حکومت انقلابی در ضرورت برساختن الگوی جدید هم‌داستان بودند، در گذر زمان و پس از نقش‌آفرینی مدرن، به الگوی اصلی تعلق خاطر پیدا کردند.
بنا به دلیل همین گستره تغییر، در سطح جامعه نه تنها هیچ تقابل قابل اعتنایی با زن متجدد صورت نمی‌گیرد، بلکه موقعیت آن کاملا هنجاری هم شده است. تقابل با زن متجدد یا توسط اوباش و اراذلی که به صورت فردی و مخفیانه و بیشتر بنا به دلایل روانشناختی مرتکب آزار جنسی می‌شوند صورت می‌گیرد، یا توسط ساختارهای اداری مامور به پاسداشت الگوی برساخته‌ای که دست‌کم جنبه تحمیلی آن کاملاً به لحاظ اجتماعی بی‌اعتبار شده است. در مقابل هر دو هم طبیعتاً گروهی که خود را به لحاظ موقعیت اجتماعی واجد حقانیت عینی می‌یابد، واکنش‌هایی نشان می‌دهد که شاید حتی در نزد بسیاری تند تلقی شود. اما بانی چنین واکنش‌های تندی هم آن‌هایی هستند که با نفی همه واقعیات تلاشی نافرجام، پرهزینه و بد‌تر از همه غیراخلاقی در نادیده‌انگاری یکی از بزر‌گ‌ترین اقشار جامعه امروز ایران، یعنی زنان متجدد دارند.
@Tirdadbonakdar

https://t.center/tirdadbonakdar/997

شکاف جنسی در جامعه ایران همانند اغلب جوامع در حال گذار یک شکاف اجتماعی فعال است و باز هم به سان دیگر جوامع از این دست، با شکاف‌های دیگر فرهنگی و منزلتی و طبقاتی هم‌پوشانی پیدا می‌کند. به این ترتیب که برای نمونه‌ موقعیت زن متجدد طبقه متوسطی از بسیاری جهات از الگوی پوشش و شیوه زیست و نقش تولیدی در تقابل و تعارض با گروه‌هایی از جامعه قرار می‌گیرد که چنین موقعیتی را برای او بنا به دلایل متعدد از جنبه روانشناختی فردی تا اعتقادات جمعی برنمی‌تابند. اما این تضاد و تعارض همیشه هم لزوماً به تقابل منتهی نمی‌شود، بلکه برعکس در اغلب همین جوامع در حال گذار هم طرفین در می‌یابند که ناگزیر از پذیرش و رواداری نسبت به یکدیگر هستند.
متن کامل در فرسته پسین⬇️
@Tirdadbonakdar

آنچه کورش بزرگ را نه فقط در تاریخ ایران که در تاریخ جهان برجسته و بی‌همتا کرده است، عملکرد پیشروی او در روزگار خود بود. نوآوری او در عرصه حکمرانی دارای دو سویه مهم بود که نخست واجد حقوق دانستن همه مردمان اعم از غالب و مغلوب بود و دوم هم بر همین مبنا تبدیل نظام دولت‌شهری محلی‌گرا به نظام دولتی جهان‌شمول در جهان پیرامونی دوران خود. به این ترتیب کورش بزرگ بانی ارتباط دوسویه دولت و جامعه در تاریخ جهان گردید که گام نخست برای تکامل تاریخی و تدریجی این پیوستگی تا شکل پیشرفته آن در جهان امروز بود. بدیهی است که گرامیداشت کورش بزرگ هم بر همین مبنا می‌تواند واجد منطق تاریخی باشد و رویکردهای واپس‌گرا و شکلی و بی‌محتوا، حق مطلب را در بزرگداشت این شخصیت بزرگ و بی‌بدیل تاریخ ایران ادا نخواهد کرد.
۷ آبان روز بزرگداشت کورش بزرگ گرامی باد!
@Tirdadbonakdar

یاد و نام سربازان جان‌باخته ارتش ایران گرامی باد. دریغ از جان شیرین آن‌ها که فدا شد تا ننگ و نفرینی ابدی باشد بر همه جریان‌های در نظر و عمل ضد ملی و پادمیهنی که آشکار و نهان، پیشبرد اوهام سیاسی‌شان‌ را بر مبنای مباح و بی‌ارزش نمایاندن جان سرباز وطن قرار داده‌اند.
@Tirdadbonakdar

در حالی که ایران سال‌هاست برای مساله عربی فلسطین هزینه می‌دهد و درست در زمانی هم که اعراب فلسطینی زیر شدیدترین حملات اسرائیل هستند، یکی از ثروتمندترین (شبه)کشورهای عربی تمام تلاش خود را برای پنجه بر چهره ایران کشیدن می‌کند تا حمایت جهانی از ادعای واهی ارضی خود بر جزایر همیشه ایرانی خلیج فارس را به دست آورد. البته که این نامردمی حکام عرب نه اتفاق تازه‌ای است، نه منحصر به یک گروه از آن‌ها که مثلا همین شیوخ محافظه‌کار سواحل جنوبی خلیج فارس باشد، بلکه در ایران‌ستیزی همواره چپ و راست اعراب به هم رسیده‌اند. آنچه در این میان بی‌سابقه است کسب حمایت گسترده بین‌المللی امارات برای ادعاهایش خصوصا از جانب کشورهایی است که متولیان سیاست خارجی جمهوری اسلامی بنا بر تصورات موهوم رواج چندجانبه‌گرایی در نظام بین‌الملل روی آن‌ها حساب کرده بودند، یعنی از چین و روسیه گرفته تا اتحادیه اروپا که فکر می‌کردند با تکیه بر این‌ها می‌توانند عمق راهبردی ایدئولوژیک خودشان را که بنا بر تعلقات امت‌گرایانه‌شان همواره حول همان قضایای امتی و لاجرم عربی بوده است، پیش ببرند.
قطعا و بنابر تجربه زیسته، حاکمان کنونی ایران در هیچ زمینه‌ای از اشتباهات‌شان پند نمی‌گیرند و تجدید نظری نمی‌کنند، اما دیگرانی هم متوجه اشتباه‌شان نمی‌شوند که ایران محدود به هیچ یک از حاکمانش نیست و ملت تاریخی آن هم تا پای جان برای تداوم بقای هزاران ساله خود ایستاده است و در این راستا به ویژه جزایر همیشه ایرانی خلیج فارس برایش ارزش و اهمیتی نمادین یافته است. چنین است که ایرانیان در این بدترین شرایط هم برای پاسداشت کیان ملی خود یکسره جوش و خروش می‌شوند و البته آن‌ها در بهترین شرایط‌شان می‌توانند دوستان حاکمان این ملت را به اصطلاح تور کنند. اما در عمل هرگز هیچ‌یک از این‌هایی که این ملت تاریخی را احاطه کرده‌اند نخواهند توانست که به گوشه‌ای از خاک پاک این سرزمین تاریخی دست‌درازی کنند. ایران در شکل کنونی بسیار پیش از آن‌ها بوده و پس از آن نیز پاینده و جاوید خواهد بود.
@Tirdadbonakdar

https://t.center/tirdadbonakdar/990

در حالی که ایران سال‌هاست برای مساله عربی فلسطین هزینه می‌دهد و درست در زمانی هم که اعراب فلسطینی زیر شدیدترین حملات اسرائیل هستند، یکی از ثروتمندترین (شبه)کشورهای عربی تمام تلاش خود را برای پنجه بر چهره ایران کشیدن می‌کند تا حمایت جهانی از ادعای واهی ارضی خود بر جزایر همیشه ایرانی خلیج فارس را به دست آورد.
متن کامل در فرسته پسین⬇️
@Tirdadbonakdar

اساس انتقاد اپوزیسیون ملی و مستقل و آزادی‌خواه جمهوری اسلامی در مواجهه با سیاست این حکومت در قبال اسرائیل، درگیر کردن کشور ایران در خصومت ایدئولوژیک این حکومت با اسرائیل است و این نیرو اگرچه هیچ توانی برای تاثیرگذاری بر هیچ یک از طرفین منازعه ندارد، اما همواره در مواجهه با هریک از آن‌ها می‌کوشد حساب کشور ایران را از خصومت دو ایدئولوژی مذهبی این دو، در همان حد اعلانی که می‌تواند جدا کند.
اما این قاعده مسلماً در مورد اپوزیسیون ضدملی و وابسته و شبه فاشیستی که امروز طالبانِ سلطنت و تجزیه واجد همه این ویژگی‌ها هستند، مصداق ندارد. اگر از این بابت تکلیف تجزیه‌طلبانی که سال‌هاست پشتگرم به اسرائیل بوده‌اند روشن باشد، موقعیت سلطنت‌طلبان یا به طور دقیق‌تر و به تعبیر همین شخص سعید قاسمی‌نژاد «نوپهلوی‌گرایان» جای درنگ بیشتری دارد.
زمانی در اردوگاه پادشاهی‌خواهان اگرچه به ندرت ولی به طور موثر اندیشمندانی هم بودند که به جز پادشاهی‌خواهی، آورده‌های دیگری هم برای جریان خود داشتند که ملی‌گرایی مهم‌ترین آن‌ها بود. اندیشمندانی چون داریوش همایون که بنا بر اصول ملی‌گرایانه خود تجزیه یا حمله نظامی به ایران را چنان خط قرمز خود عنوان کرده بود که در صورت وقوعشان حاضر بود حتی در کنار جمهوری اسلامی که عمری در مقابل آن بود قرار بگیرد. اما نهایتاً همنشینی‌های آخرین مدعی سلطنت ایران با تجزیه‌طلبان به اشاره نئوکان‌های آمریکایی، منجر به کناره‌گیری شخصی (و نه جریان میراث‌دار بی‌کفایت) نامبرده در پایان عمر از منشور طالبان سلطنت شد.
مطلوب آخرین مدعی سلطنت ایران هم البته هرگز ملی‌گرایان استخوانداری چون داریوش همایون نبودند. مطلوب او دقیقاً همین لمپن‌های سیاسی از جنس سعید قاسمی‌نژاد بوده و هستند.
سعید قاسمی‌نژاد در ایران یک فعال دانشجویی درجه سه بود که بنا بر موقعیت خانوادگی روابطی هم با بورژوازی خصولتی جمهوری اسلامی به دست آورده بود. بر همین مبنا وی که البته قابلیت سازماندهی نسبتاً خوبی هم داشت و گروهی با نام لیبرال را در میان دانشجویان دانشگاه تهران و برخی دانشگاه‌های دیگر همین شهر راه‌اندازی کرده بود، به دنباله دانشگاهی طیف راست شبه‌توسعه‌گرای حکومتی بدل شد که البته هم‌زمان سمپاتی آشکاری هم به نئوکان‌هایی که آن زمان در آمریکا در مسند قدرت بودند داشت، اما این مانع از کیف‌کشی جریان نامبرده برای طیف کارگزاران و سپس از آنجا برای ستاد شیخ مهدی کروبی نمی‌شد.
پس از چندی قاسمی‌نژاد برای ادامه تحصیل از ایران خارج شد و در آن‌جا مستقیماً در ارتباط با محافل تندروی نئوکان و صهیونیست در آمریکا قرار گرفت و همان‌ها هم او را که پیش از آن دارای مواضع تند ضد پهلوی بود، در کنار آخرین مدعی خانواده پهلوی نشاندند و او به سرعت مبدل به مشاور ارشد و کارچرخان پهلوی شد و هم‌زمان برای پیشبرد اهداف جریان به قول خودشان نوپهلوی‌گرایی، اقدام به راه‌اندازی تشکیلات‌هایی چون شبکه فرشگرد و حزب ایران‌نوین و فصلنامه فریدون کرد. اما مهم‌تر از اینها همان نقشی است که قاسمی‌نژاد به عنوان جانشین برحق شهریار آهی به عنوان گماشته دولت‌های غربی، نه فقط در همراهی که در واقع در مدیریت رضا پهلوی ایفا می‌کند.
دقیقاً به همین دلیل است که قاسمی‌نژاد همراه و برنامه‌ریز سفر اخیر شازده پهلوی به اسرائیل می‌شود و آن‌جایی که پهلوی ناگزیر از احتیاط و تقیه در نمایش وابستگی به خارجی و خصوصاً اسرائیل می‌شود، قاسمی‌نژاد صراحتاً موضع می‌گیرد. مواضعی که در چارچوب اصول اپوزیسیون ملی و مستقل هم نیست که خواهان کنار کشیدن کشور از منازعه ایدئولوژیک جمهوری اسلامی با اسرائیل است، بلکه به عنوان نه شخصی عادی، بلکه شخصی طرف مشورت با مراکز نظامی و امنیتی خارجی (که در برنامه دیروز سی‌ان‌ان هم از او نام برده شده) صراحتاً کشور و زیرساخت‌های آن را به عنوان هدف جنگی به اسرائیل پیشنهاد می‌دهد.
به این ترتیب است که با هدایت سرکرده فرقه «نوپهلوی‌گرایی» عملاً و به وضوح این جریان بیش از پیش در مسیر خیانت نظامی به میهن پیش می‌رود، مسیری که پیشتر فرقه مجاهدین خلق هم با پشتوانه قابل اعتنا در فضای واقعی (و نه مجازی!) رفتند و جز فضاحت و بدنامی نصیبی نبردند. چنین فرجامی البته از هر جهت هم برازنده همه این‌هاست!
@Tirdadbonakdar

https://t.center/tirdadbonakdar/985

در یک روز از یک سو رئیس‌جمهور منتخب نظارت استصوابی جمهوری اسلامی می‌گوید اگر ما نباشیم ایران تجزیه می‌شود و از سوی دیگر رئیس‌جمهور سابق و در حال رقابت ایالات متحده می‌گوید که اگر من بودم ایران را با خاک یکسان می‌کردم! این دو و البته جریان‌های پشتوانه و دنباله‌شان در این روز با همه تمایزاتی هم که داشتند در یکجا به هم رسیدند و آن جا هم توهم درباره تاثیر بود و نبودشان بر موجودیت ایران بوده است. توهمی که منجر به نادیده‌انگاری موجودیت ملت تاریخی و بزرگ ایران شده است که عملا بود و نبود این‌ها را برای موجودیت ایران (نه قطعا همه مسائل دیگر) بلااثر می‌کند.
بر همین مبنا است که در پاسخ به مسعود پزشکیان باید گفت که بله! اگرچه در این سال‌ها کوشش‌های فراوانی شده تا موجودیت شما به موجودیت ایران گره بخورد و برای همین منظور خود جنابعالی هم سال‌ها نقش لژیونر قوم‌گرا را در مجلس شورای اسلامی بازی کردی، اما ایران بزرگ‌تر و مانا‌تر از آن است که سرنوشتش به شما بازیگران کوچک و فانی تاریخش گره بخورد. سرنوشت این کشور را ملتی رقم می‌زند که فریاد جانم فدای ایرانش همین اواخر در چهارگوشه آن طنین‌انداز بوده است.
و در پاسخ به دونالد ترامپ هم باید گفت که درست است که ممکن است بار دیگر شخص سخیفی چون تو مبدل به رئیس‌ نیرومندترین و معتبرترین کشور جهان بشود که دست‌کم در تئوری قدرت انجام هر عملی را دارد، اما ایران هم کشوری دیرپاست و ملت بزرگی هم دارد که در گذر هزاره‌ها همواره موجودیت خود را در هرحال در مقابل هر قدرت متخاصمی، هرچقدر هم که بزرگ و نیرومند بوده باشد حفظ کرده است. اکنون نیز این ملت در جهانی که یکی از سویه‌های واپس‌گرایی در آن را جریان ترامپ و ترامپیسم نمایندگی می‌کند، در همین دوسال گذشته یکی از پیشروترین جنبش‌های مدنی جهان امروز را پدید آورده که قطعا یکی از دستاوردهایش در عرصه جهانی این بوده است که هیچ ملیتاریست‌ خشک مغزی هرگز نمی‌تواند سرزمین چنین ملتی را نابود کند!
نهایتاً این وسط تنها کار برای کسانی دشوار شده است که شیادانه می‌کوشند پروژه پزشکیان یا فضاحت ترامپ را به ایران‌دوستی تفسیر کنند، یعنی مشخصا بیش از همه از یکسو اصلاح‌طلبان استمرارطلب صندوقی که اکنون قهرمان‌ اجرایی‌شان پزشکیان است و از سوی دیگر سلطنت‌طلبان پهلویست نوکر خارجی که اکنون قهرمان‌ اجرایی‌شان ترامپ است!
@Tirdadbonakdar

https://t.center/tirdadbonakdar/982