🔻 ترور با تیر توئیتر
نقد روش «گردآوری تورّقی و داوری توئیتی» آقای حساممظاهری دربارهی قیام گوهرشاد در ۲۱ تیر
آقای محسن حساممظاهری
سلام
در توئیتی نوشتهاید: «واقعه گوهرشاد (21 تیر 1314) در واکنش به قانون متحدالشکل کردن البسه مردان رخ داد و نه قانون کشف حجاب زنان که مربوط به چند ماه بعدتر است. با این حال چنین روزی در تقویم کشور "روز حجاب" نامگذاری شده است. یعنی تصویب کنندگان حتی زحمت تورق کتاب تاریخ معاصر را هم به خود ندادهاند»!
عجب! خوب است پس از آن که از مناسک فربهی روزانه در طعن «دین دولتی» و «دولت دینی» فراغت یافتید، دو کار بکنید:
اولاً تقویم را هم در حد تورق نگاهی دوباره بیندازید تا تعبیر «عفاف و حجاب» که خیلی فراتر از «حجاب» است را ببینید.
ثانیاً به «تورق»تان در کتابهای تاریخ، «تعمق» بیشتری بیفزایید.
▫️بله،
#قیام_گوهرشاد «در پی قانون» کشف حجاب رخ نداد؛ در مخالفت با خود مسألهی
#کشف_حجاب رخ داد! ایرانیان در آن دوران، زنجیره بههمپیوستهی اقدامات
#رضاخان را میدیدند، پروپاگاندای همهجانبهی مدعیان روشنفکری را دربارهی این روش مترقیانه میشنیدند و از همه مهمتر، کشف حجابهای موردی، اما مجلسی و بهفرمودهی حکومت را هم -که حتی از دورهی قاجار سوابقی داشت- رسماً از سر گذرانده بودند:
1308: اجرای قانون اتحاد لباس و ممنوعیت لباس روحانیت بدون مجوز، در شهرها
1309: اجرای قانون اتحاد لباس، در روستاها
1311: آغاز تدریجی ابلاغ محدودیتها در شکل و بازهی زمانی عزاداری برای امام حسین (ع)
1313: ممنوعیت حجاب در مدارس
فروردین 1314: تغییر اجباری کلاه پهلوی به شاپو
فروردین 1314: کشف حجاب و پایکوبی در مراسم مدرسه شاپور شیراز با حضور وزیر معارف!
خرداد 1314: کشف حجاب در مراسم میدان جلالیه تهران
توقع زیادی نیست اگر از یک پژوهشگر اجتماعی بخواهیم بهجای «گردآوری تورقی» و «داوری توئیتری»، به بازسازی و تحلیل درست ذهنیت عمومی مردم در آن سالهای ملتهب بپردازد و بعد بگوید که یک «واقعه»، چرا و «در واکنش به» چه رخ داده.
▫️گذشته از این قرائن، روایت شفاهی برخی از متحصنان گوهرشاد نیز که در کتبی همچون «قیام گوهرشاد» (تألیف سینا واحد) و خاطرات بهلول مضبوط است، گواه تفطن آنان به زمینهچینیهای حکومت برای شمشیر کشیدن بر روی حجاب است. البته گویا هم در اعتبار آنها خدشه دارید و هم معتقدید بالاخره حجاب را نباید جای هدف اصلی که لباس بوده بگذاریم!
هرچند آیتالله میرزا حسین سبزواری همان سالها در شرححال خود مینویسد ساعاتی قبل از حادثه به همراه شیخ مرتضی آشتیانی نزد پاکروان، استاندار وقت خراسان، رفته و گفته بودهاند که سه مطالبه دارند: «دستور بدهید دستهی سینهزن بیایند به بازار و صحن؛ دستور بدهید که مردم لباس فرنگی نپوشند؛ حجاب از سر زنها برداشته نشود».
جالب است که چقدر روی جابجا نشدن حجاب زنانه و لباس مردانه بهعنوان اصل و فرع آن لحظات حساسید. اما روشن نیست با کدام منطق احتمال این که حجاب حتی انگیزهای مهمتر بوده را نفی میکنید و بعد هم توقع دارید انتخاب یک روز نمادین، به گزارش صرف ماوقع روزهای قبل یک واقعه تقلیل پیدا کند!
تازه میخواهم در تاریخ جلوتر هم بروم. از کشتهشدگان مظلوم قیام گوهرشاد بگذریم؛ برای صدها شهید و جانباز شش سال ممنوعیت
#حجاب که اغلب نیز زنان بودهاند چه روز نمادینی پیشنهاد میکنید؟...
▫️القصه، اگر ماجرای کشف حجاب را این گونه از داستان اتحاد لباس تفکیک کنیم و دست آخر بگوییم شهدای گوهرشاد مثلاً در راه لباس بومیشان شهید شدند و نه برای حجاب یا آزادی عزاداری، بهجای نکتهبینی گرفتار نقطهبینی شدهایم.
چنین حرفی بیشباهت به این نیست که در پاسخ توئیت شما بگوییم اصلاً آنان در اعتراض به حصر آیتالله قمی در تهران شهید شدند، نه برای اعتراض به قانون اتحاد لباس! و امیدوارم باز کسی پیدا نشود که توئیت بزند: ۲۱ تیر باید روز ملی کشته شدن (نه اقدام دیگری) در مشهد (نه سایر نقاط) در راه آزادی آیتالله قمی (نه هدف دیگری) باشد!
آقای حساممظاهری!
اصرار شما بر این که نامگذاری نمادین ۲۱ تیر بازخوانی معکوس تاریخ است، تقریری اغراقشده و مصداق مغالطهی پهلوان پنبه است. طرز استدلال شما که این باشد، از متولیان اجرایی کشور که اصلاً نزد شما معلومالحالند، چه توقعی؟! گمانم تماشای پیشفرضزدهی دیگران از برج عاج و شلیک تیرهای طعنآلود توئیتری به وجه نمادین قیام ۲۱ تیر، روشی معقول برای دغدغهتان مبنی بر تحقیر گفتمان رسمی حجاب نیست!
▫️قیام گوهرشاد پس از سالها تحریم و سانسور به دست نسلی از منورالفکرها، تازه از زیر گورهای جمعی سر برآورده و قامت راست کرده؛ نفَسش را با تیرهای تحریف نبُریم. باشد که از هول حلیم خودزنی، در دیگ تحریف معنوی تاریخ ایران نیفتیم. انشاءالله.
محمدجواد میری
(متن کامل در کانال بله)
🆔 @smjmiry