🌼 ویرایش شاهنامه بر بنیاد نگرش به زبانهای ایران باستان، بویژه زبان پهلوی چنان که پیش از این بارها گفته ایم، شاهنامه با زبان #پهلوی پیوند نزدیک دارد و بسا از واژه های آن را نمیتوان با فارسی امروز سنجید. برای نمونه، «سپَردَن» و «سپُردَن» را نباید بجای هم گرفت؛ راه را «سپَردَن» باید، و چیز را به کسی «سپُردَن» شاید. «اَپَسپارتَن» پهلوی به گونة «سپَردَن» در آمده است، برابر با طی کردن، راه پیمودن: کسی کو روانش ندارد خِرَد سزد گر درِ پادشا نسپَرَد به آواز گفتند: ”ما کِهتریم زمین جز به فرمان تو نَسپَریم“ و با افتادن اَ از «اَپَسپورتَن» پهلوی، «سپُردَن» برآمده است: به بازار شد، مشک و آلت ببُرد گروگان به پرمایه مردی سپُرد اینک نمونه ای از ویرایش با نگرش به جدایی میان این دو واژه: یلانْ سینه گفت: «اَی سپهدارِ گُرد هر آن کس که او، راه یزدان سپُرد چو پیروزی و فرّهی یابد اوی بسوی بدی هیچ نشتابد اوی (یلانْ سینه نام پهلوانی از بزرگان سپاه ایران است.) در مصرع دوم، ’سپُرد‘ درست نیست و باید ’سپَرد‘ باشد، و اگر سپَرد بنویسیم با گُرد پساوا (قافیه) ندارد. بی شک نسخه برداران سهل انگار سخن فردوسی را پریشان کرده اند، و شاید از واژه سپَردن ناآگاه بوده اند و به گمان خود یک نادرستی را اصلاح کرده اند. بنابراین، استاد بیت نخست را چنین پیشنهاد میکنند: یلان سینه گفت: «اَی سپهدارْ مَرد هر آن کس که او، راه یزدان سپَرد ... 👨‍🎓 نکته ای در حاشیه: منتقدان بر استاد خرده گرفته اند که سخن فردوسی را بنا بر ذوق و سلیقة خود دگرگون کرده است، و بداندیشان طعنه زده اند که ”فردوسی بایست شاهنامه را چنان می سرود که ما میخواهیم“. این گونه سخنان، جز از افراد کم مایه و بی دقت نمی شاید، و ما تا کنون مقالات فراوان از این در نوشته ایم. 🌼 🌼🌼