#استاد_مرتضی_نی_داووداغلبِ موسيقي دانانِ سنتیِ ايران که در فاصله جنبشِ مشروطيت و نخستين دهه، از قرنِ جاری خورشيدی سر برآورده اند، پيش از هر چيز نوازنده بوده اند، هر چند که گه گاه به سراغِ آهنگسازی نيز رفته اند. مهارت های فنی و گاه شگفتی آورِ اين نوازندگان، آن چنان جمعِ شنوندگان را مجذوب خود می ساخته، که آهنگسازیِ آنها را غالباً از ياد می برده اند. "درويش
خان"، "ارسلان
خانِ درگاهی"، "موسی
خانِ معروفی" و زنده یاد "حبيب سماعی" از اين گونه موسيقي دانان به شمار می روند.
در کنار اين اساتیدِ گرانسنگ، به چهره ی برجسته و استثنايی برمی خوریم، به نامِ استاد
#مرتضی_خان_نی_داوود.
از يک سو تمایل به آهنگسازی در او، همپایِ شوقِ نواختن، در جوش و خروش بوده و از سوی ديگر در ميان پيش درآمدها، چهار مضراب ها، رِنگ ها و تصنيف های او، که به گفته ی خودش به دويست فقره بالغ می شود. يکی از پر آوازه ترين تصنيف های قرن، که بر تارکِ موسیقی اصیل ایران می درخشد، تصنيف مشهور و خاطره سازِ
#مرغ_سحر بوده، که نام او را برای هميشه در تاريخِ موسيقیِ ايران نگاه خواهد داشت.
اگر چه می توان شعرِ پرخون، «مرغ سحر»، سروده
#محمدتقی_بهار (ملک الشعرا) و سازگاری آن را با آرمان ملی و آزادی جويی مردم، پشتوانه شهرت و ماندگاری آن به شمار آورد، ولی از کارکرد زيبايی آهنگ
#نی_داوود نيز نمی توان غافل ماند. کما اينکه
#بهار متن های زيبای ديگری نيز برای پيوند با موسيقی سروده، اما هيچکدام شهرت و تاثير
#مرغ_سحر را پيدا نکرده است.
شعر و آهنگ، در «مرغ سحر» توانايی بيانی همانندی دارند و با دقتی هنرمندانه به هم پيوند خورده اند.
ملودیِ روانِ "
نی داوود"، زبان کمابيش روشنفکرانه ی "بهار" را حتی برای مردم عادی دلپذير و دريافتنی ساخته است. جاذبه ماندگار «مرغ سحر» سبب شده که پس از نخستين اجرا با صدای "ملوک ضرابی" (و نه آنگونه که می گويند، "قمرالملوک وزيری") خوانندگان زن و مردِ ديگری نيز آن را در بازساری های تازه بخوانند.
"
مرتضی نی داود" در تاریخ معاصر موسیقی ایران نامی ماندگار است. او به مبانی موسیقی سنتی ایرانی و اجرای اصیل و درست آن ایمان داشت. از اختلاط کورکورانه ی موسیقی غربی با موسیقی و ردیف های ایرانی و همچنین از بدعت گذاری های نابخردانه در نوازندگی پرهیز می کرد و دیگران را نیز برحذر می داشت. او از لحاظ موسیقایی، در نوازندگی تار، تصنیف سازی و ساختن پیش درآمد، چهار مضراب و رِنگ، تابع قُدما بود و ساخته هایش در سبکِ "درویش
خان" و "رکن الدین مختاری" است، با همان استحکام، قدرت، صلابت، شفافیت ملودی ها، ضربت شناسی دقیق، خلاقیت در بدیهه نوازی و احساس گرم و دلنشین. هنوز اندک اند کسانی که قادر باشند همپای صفحه ی ماهور او که حدود ۲۶ سالگی نواخته، نوازندگی کنند. از امتیازات خاصِ "
نی داوود" در نوازندگی، پنجه و مضرابِ بسیار پر قدرت اوست که در بین نوازندگان هم عصرش به ندرت نظیر او یافت می شود. به خصوص در نواختن ضربی ها که "
نی داوود" در آن مهارت کاملی را داراست. (به خاطر فراگیری تنبک در حین آموزش که از ارکان آموزش موسیقی سنتی ایران در قدیم بوده است.) صدادهی درخشان تار از ویژگی های نوازندگی اوست.
شادروان
#علی_تجویدی نوازنده ی ویولن و آهنگ سازِ برجسته ی گلها، درباره او می گوید:
#نی_داود سبکِ جدیدی در تارنوازی، پیش درآمد سازی و ترانه سازی، باب کرد...
@Sazochakameoketab 🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂