Volupté(جستارهایی درباره‌ی هنر و فرهنگ)

برای کسانی که در این احساس نیچه شریک‌اند که《واپسین انسان‌ها》بوی گند می‌دهند، مضحک خواهد بود که بگوییم آسایش هدف سازماندهی اجتماعی انسانی و تأمل اخلاقی‌ست. اما این گفته از نظر دیکنز مضحک نبود. از این روست که مارکسیست‌ها و دیگر کشیشان زهدپرور دیکنز را《مصلح بورژوا》می‌نامند و تکفیر می‌کنند. اصطلاح《بورژوا》معادل مارکسیستی اصطلاح《واپسین انسان》نیچه است _ نمادی است برای هر آن چیزی که کشیش زهدپرور می‌خواهد پاک بروبدش. زیرا مارکسیسم، هم‌چون افلاطونیسم و هایدگریسم، برای انسان‌ها چیزی بیش از آسایش می‌خواهد. خواهان دگرگونی‌ست، دگرگونی‌ای مطابق با یک برنامه‌ی جهانی واحد؛ مارکسیست‌ها پیوسته سودای چیزی را در سر دارند که《انسان سوسیالیست نوین》می‌نامندش. دیکنز نمی‌خواهد کسی را دگرگون کند، مگر از یک حیث: او از انسان‌ها می‌خواهد مردمی را که در خیابان از کنارشان می‌گذرند ببینند و بفهمند. او از آن‌ها نمی‌خواهد که با برچسب‌زدن‌های اخلاقی یک‌دیگر را مکدر کنند، بلکه می‌خواهد دریابند که همه‌ی هم‌نوعان‌شان _ دامبی و خانم دامبی، آنا و کارنین، آقای ک. و لورد چنسلر _ حق فهمیده‌شدن دارند.

متن: جستارهایی درباره‌ی هایدگر، دریدا و دیگران، ریچارد رورتی، ترجمه‌ی مرتضی نوری، نشر شب‌خیز

#دیکنز #ریچارد_رورتی

@volupte

امروزه رمان دوریت کوچک نمایانگر تصویر جامعه از نگاه دیکنز به‌شمار می‌رود و به همین دلیل مورد تحسین قرار می‌گیرد. هر فردی با نگاه خاص خودش جامعه را داوری می‌کند. دیکنز انگلستانِ آن دوره را زندانی بزرگ می‌دید. البته او با نگاه نمادینش, هر جامعه‌ای, در هر کجا و در هر قالب سیاسی و در هر دوره‌ای, را یک زندان می‌دید. حتی اگر ادارات دولتی, که با کاغذبازی‌های بیش از حد مردم را سردرگم می‌کردند, سازماندهی‌شده‌تر و کارآمدتر عمل می‌کردند _ در حقیقت در زمان خود او این اتفاق در حال وقوع بود _ باز هم تصورات او تصورات کلیشه‌ای یک خبرنگار باهوش بود. وجود دستگاهی اجرایی در هر جامعه‌ای حتی در آینده اجتناب‌ناپذیر است و این واقعیتی است که هر انسانی باید بپذیرد, اما به اعتقاد افرادی نظیر دیکنز, مخصوصاً مواقعی که دل‌شان از شرایط موجود به درد آمده, چنین دستگاهی حتی اگر نهایت کارآمدی را داشته باشند, فقط بر قید و بندهای جامعه می‌افزاید و همچون یک زندان مردم را در بند می‌کشد. دیکنز گرچه جامعه‌ای آرمانی را تصور می‌کرد, اما هیچ راه‌حلی برای واقعیت بخشیدن به آن در اختیار نداشت.

متن: رئالیست‌ها, سی. پی. اسنو

#دیکنز #سی_پی_اسنو

@volupte