Volupté(جستارهایی درباره‌ی هنر و فرهنگ)

روش بحث مدرسی, هرچند خشک و فنی می‌نماید, کم‌وبیش همواره متین و مؤدبانه است. اما در آموزش اومانیستی جست‌وجوی فنون مؤثر بلاغی جای الگوهای صوری استدلال را گرفت. سرمشق سبک مباحثات لاتین سیسرون بود که آوازه‌اش در مقام وکیل بدان‌سبب بود که می‌کوشید دعوی موکل خود را به قانع‌کننده‌ترین صورت مطرح کند و بی‌امان‌ترین دادخواست را علیه حریف به کار گیرد. دانشوران اومانیست, همچون خود مور, توان سخن‌پردازی و بذله‌گویی خود را در تدوین انتقادات و هجویه‌های تلخ به کار می‌گرفتند. این شیوه بی‌گمان با رعایت انصاف و متانت در بحث سازگاری نداشت. مور در نوشته‌های ضد پروتستان خود همواره چون وکیلی است که شاهد مخالف خود را با رجزخوانی به هراس می‌افکند; او هیچ شباهتی به توماس آکویناس ندارد که همواره می‌کوشید موضع حریفان خود را به بهترین صورت تفسیر کند.

متن: تامس مور, آنتونی کنی

#آنتونی_کنی #تامس_مور #سیسرون #آکوئیناس

@volupte

آرمانشهر را حتی کسانی که چیزی از زندگی نویسنده‌اش نمی‌دانند می‌توانند بخوانند و خشنود گردند. این کتاب مایه‌ی لذت و سرگرمی نسل‌های بسیار بوده است, خواه آن‌گاه که همچون گزارشی درباره‌ی قاره‌ای نویافته خوانده شده (و این نگرش برخی از معاصران مور بود) یا همچون قلم‌اندازی سرخوشانه که هیچ مقصد جدی مگر هجو ندارد (برای برخی از همدینان کاتولیک مور هنوز هم چنین است) و خواه همچون برنامه‌ی جدی سیاسی و اقتصادی برای برپایی جامعه‌ای کمونیست به قلم مردی نابغه که《حتی زمانی که تنها بود, به حمایت از طبقه‌ی ستمدیده برخاست》(و این نگرش کارل کائوتسکی, سوسیالیست پیشرو, است). برای راه گشودن به مفهوم این کتاب _ که تااندازه‌ای آمیخته به طنز است _ همین بس که بدانیم حاصل تلاشی سختکوشانه برای اصلاحاتی است که خردمندترین عالمان مذهب کاتولیک خواستار آن بودند, از آن پیش‌تر که جنبش اصلاح‌طلبی پروتستان ایشان را وادارد که در هواداری از دگرگونی سنجیده‌تر و با احتیاط بیش‌تر رفتار کنند.

اما خواندن آرمانشهر از یک‌سو با نگرشی نو تسهیل و از سوی دیگر به سبب مشکلاتی تازه پیچیده می‌شود, آنگاه که خواننده دریابد که نویسنده‌ی این کتاب فعالانه در حیات سیاسی جامعه‌ی فاسدی که هجوش می‌کند شرکت داشته, تا پای جان از آموزه‌هایی دفاع می‌کرده که با آنچه در کتابش ستوده تناقض آشکار دارد و در کشتن مردمانی دست داشته که جرمشان انحراف از جزم‌اندیشی کاتولیکی بوده, انحرافی بس ناچیرتر از کژروی‌های اهل آرمانشهر.

متن: تامس مور, آنتونی کنی

#تامس_مور #آنتونی_کنی

@volupte