#حاج_امین_الضربپدرصنعت برق ایران
ورود کارخانه برق به ایران با کوشش یک بازرگان خوشنام اصفهانی ممکن شد. برگهای تاریخ ایران درباره این بازرگان کوشای دوره قاجار، نیک نوشتهاند. «حاج محمدحسن کمپانی که بعدها لقب
#امین_دارالضرب گرفت بازرگان خوشفکر و برجسته قرن نوزدهم» سرآمد سرمایهگذاران صنعتی در ایران به شمار میآید.
میرزا حسن هنگامی که در جوانی اصفهان را ترک گفت و به تهران آمد سرمایه چندانی نداشت. پسرش درباره او نوشت «وقتی امینالضرب در جوانی حدود ١٨٥٣ میلادی به تهران رسید دارایی او در دنیا شامل یک عبا، یک چرتکه و ١٠٠ ریال پول بود».
حاج حسن امینالضرب به پیروی از اندیشههای یاریگرانه و ترقیخواهانه به «ایجاد خط راهآهن بین محمودآباد و آمل، احداث کارخانه برق، احداث کارخانه بلورسازی، تاسیس کارخانه چینیسازی در تهران، ایجاد کارخانه ابریشمتابی و ابریشمبافی، بنای کاروانسرای حسنآباد میان راه تهران- قم، ساخت راه افجه به تهران» پرداخت و تاسیس بانک در ۱۲۹۶ قمری را پیشنهاد داد.
اقدام مهم دیگر او پیشنهاد ساخت نخستین کارخانه ذوبآهن ایران در ۱۳۰۴ قمری بود که امتیاز آن را از شاه گرفت، اما موفق به اجرایش نشد. خدمت دیگر او که نیکنامی برایش به ارمغان آورد، خرید مقادیر بسیار گندم در قحطی سال۱۲۸۸ قمری از مازندران و حمل آن به تهران بود که موجب نجات مردم از مرگ حتمی شد.
حاجحسن امینالضرب که با
#ناصرالدینشاه قاجار روابط نزدیکی داشت، در سفری به
#روسیه به همراه موکب شاهانه، در رخدادی که بیشتر به افسانه و داستان شبیه بود، کارخانه برق را با خود به کشور آورد؛ اقدامی که با شگفتی پایتختنشینان و واکنشهایی شگفت روبهرو شد.
جعفر شهری در کتاب «تهران قدیم» دراینباره چنین روایت کرده است "...کارخانه امینالضرب از عجایبی بود که تا سالها موجب حیرت و تماشای مردم شهر شده بود. هر غروب به تماشایش میرفتند و مدتها به شگفتیش لب به دندان میگزیدند و لاحول میگفتند."
تاریکی خیابانهای تهران، سالها پس از ورود صنعت برق به کشور، به اندازهای مشکلساز بود که روزنامه اطلاعات در مقالهای بهسال ١٣٠٧، تهران را
#شهر_خاموشان نامید به پایتخت ایران که نیمهشب خاموش میشود و از برق و روشنائی دیگر خبری نیست باید شهر خاموشان نام گذاشت، غروب برق داده می شود و نصف شب قطع می گردد یعنی تهران چهار پنج ساعت برق دارد و از ساعت ١٢ به بعد شهر در ظلمت میافتد و احتمال هرگونه سوانح رانندگی می رود. هنوز فوت مرحوم
#درویش_خان عالم شهیر موسیقی بواسطه ظلمت شب فراموش نشده که این مرد هنرمند قربانی تاریکی شب گردید.
t.center/tarikhdartarazoo