مازندران‌گیلان آریایی

#موتا_دیلمی سردار دلیر #ایرانشهر

مونا یا مهتا دیلمی یکی از سرداران ایرانی در زمان حمله اعراب به ایران بود، موتا اصالتا اهل گیلان بود.
پس از جنگ #نهاوند که طی آن ارتش ساسانیان از هم فروپاشید، خبر شکست بزرگ ایرانیان در تمام کشور پیچید، موتا پس از آن تصمیم گرفت خود برای دفاع از ایران با تازیان بجنگد و آنان را از کشور بیرون کند.
نخستین جنگ موتا به همراه #اسپهبد_فرخان و #اسفندیار_فرخزاد با سپاهیان دیلم و تبرستان-ری و #آذرآبادگان با تازیان مسلمان در #واجرود بین همدان و قزوین درگرفت، به گفته #تبری، بزرگی و تلفات این جنگ کمتر از جنگ نهاوند نبود که در اوج نبرد موتا سردار ایرانی که خود شخصا در میدان نبرد شمشیر میزد، در راه میهن کشته شد‌.

پس از کشته شدن موتا، سپاهیان ایرانی پراکنده میشوند و فرخان با سپاهیانش به سوی ری و اسفندیار به سوی آذربایجان میروند.
سپاه دیلم نیز به سوی #ابرود عقب نشینی کردند و قصد داشتند تا به سوی گیلان بازگردند ولی طی تصمیمی که فرماندهان سپاه گرفتند تصمیم بر این شد که دوباره به جنگ اعراب بروند و به یاد موتا و به خاطر ایران از نو لشگر آراستند و به جنگ تازیان رفتند.

🗻 @TaporestanGilak_Ariyaea

#سال_تبری نو بر همه شما فرخنده‌باد‌
‌
دوم امرداد برابر با روز نخست فَردینِه ماه ۱۵۳۳ #تبری #ساسانی است و آغاز سال نو #مازندرانی .

گاهشمار تبری نوعی گاهشمار #ساسانی است که در آن سال برابر ۳۶۵ روز و دوازده ماه ۳۰ روزه است.
برپایه کاوش استاد #نصرالله_هومند آغاز آن برابر با دوم امرداد ۱۳۳سال پیش از هجرت مصادف با فرمانروایی فرزند قباد ،کیوس بر ساتراپ تبرستان می‌باشد.این گاهشمار با هجری خورشیدی ۱۳۳ سال ناهمگونی دارد.
و با فردینه‌ ما آغاز و با نوروز ما پایان می‌یابد.
ماه‌های سال مازندرانی به اینگونه هستند:‌
★۱- فردین ما(سیو ما)۲ امرداد - ۳۱ امرداد★۲ -کرچه ما۱ شهریور - ۳۰ شهریور★۳ - هره ما (غرب مازندران: خره ما)۳۱ شهریور- ۲۹ مهر★۴ - تیر ما۳۰ مهر - ۲۹ آبان★۵ - ملاره ما(مردال ما)۳۰ آبان - ۲۹ آذر★۶ - شروینه ما۳۰ آذر - ۲۹ دی★۷ - میر ما۳۰ دی - ۲۹ بهمن★۸ - اونه ما۳۰ بهمن - ۲۹ اسفند«شیشک»
«پیتک»۳۰ اسفند
۱–۵ فرودین★۹ - ارکه ما۶ فرودین - ۴ اردیبهشت★۱۰- دِ ماه۵ اردیبهشت - ۳ خرداد★۱۱- وهمنه ما۴ خرداد - ۲ تیر★۱۲- نوروز ما ۳ تیر - ۱ امرداد

امروز سوم امرداد نیز #جشن_امردادگان در سراسر #ایران ست.

@taporestangilak_ariyaea

پلاکارد یک راس خر پانتورک، از مدافعان جمهوری جعلی باکو در جنگ قره‌باغ:

❌ قره باغ، آذربایجان است
❌ آذربایجان جنوبی، ایران نیست

یک مشت بی‌وطن هم داخل ایران با چهره حق‌بجانب میگویند : چرا مردم ایران از « دولت شیعه (؟) الهام دفاع نمی‌کنند » ! یک نگاهی به رفتارهای ایران‌ستیزانه خودتان داشته باشید، بعد با پر رویی درخواست حمایت داشته باشید؟

دولت شیعه‌ای که تات‌ها و تالش "شمالی‌تبار ایران" را اذیت میکند!! و رژه همجنسبازی برقرار میکند در شهر مفسده‌ی یهودی-تورک‌تازی باکو؟!

بعد جالب این است این گرگ زاده‌ها تخم‌ حرامی ننه بوزقورد،تا گیلان و مازندران را جز خاک جعلی باکو آزری میداند😂😂، توهم و خوش اشتهایی تا کجا؟؟ مگر پهلوانان #گیله‌مرد و #تبری مرده باشند که به خاک ایران آن هم به خاک اَمِه شمال چشم داشته باشند!!

کَندِمور کِمبی پانتورک‌های خر کته رِه...
شِه اصالتِ از تورک‌ گرایان تخم مغول حفظ هاکِنیم...

تالش‌نشین‌های جمهوری جعلی باکو را به ایالات شمالی ایران پیوند خواهیم زد، و ایران شمالی و کلیت جمهوری جعلی باکو را پس خواهیم گرفت...

🗻 @TaporestanGilak_Ariyaea

چرا #تیرماه_سیزده_شو به جای #تیر_ماه_ خورشیدی در ماه #آبان_خورشیدی است ؟

#تیرماه_سیزده_شو یا #جشن_تیرگان یا #تیرما_سیززه_شو که در استان #مازندران همچنان پی از هزاران سال برجای مانده است در 13 تیرماه تبری برگزار می شود که برابر است با ۱۲۲امین روز از ماه #آبان خورشیدی است حال چگونه این جابجایی رخ داده است نخست باید بررسی نماییم که گاه شمار تبری و  خورشیدی به چه صورت بوده اند.

در تاریخ تبری شش ساعت بازمانده آخر سال به حساب نمی آمد لذا در هر چهار سال یک روز گاهشمارجابجا می شد .

در صورتی که در گاهشمار باستانی هر 120 سال این شش ساعت ها، تبدیل به یک ماه میشد و مردم این یک ماه را به جشن و پایکوبی مشغول بودند و گاهشمار را نیز تنظیم می کردند. در صورتی که درگاهشمار تبری این رخ نمیداد و باعث  جابجایی ماه می شد و ماه گردش پیدا می کرد. و این دگرگونی و گردش ماه باعث شد که همزمانی 13 تیرماه تبری و خورشیدی دیگر رخ ندهد و #جشن_تیرماه_سیزده_شو به #آبان ماه کشیده شود.

حال پرسش اینست که چرا اکنون ثابت است؟

چندین روایت از این ثابت ماندن گاهشمار تبری وجود دارد که به برخی از آن ها بستنده می کنیم :

نخست اینکه: در پی نابسامانی های کشور در زمان #خسروپرویز ، محاسبه کبیسه به فراموشی سپرده شد در نتیجه این اهمال ، با گذشت زمان آغاز سال در گاهشمار #تبری، از #نخستین_روزهای_بهار به #تابستان کشانده شد.

دوم اینکه: با روی کار آمدن صفویه و پایان یافتن فرمانروائی تبری ها اختربینی هم به فراموشی سپرده شد و #تیرگان و #نوروز برای همیشه در ماه #تیر و #آبان_خورشیدی ثابت نگه داشته شد.

با این دگرگونی ها در گاهشمار ماههای #تبری، آغاز ماه های سال #تبری از #دوم_مرداد_ماه_خورشیدی می باشد.




پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali
@taporestangilak_ariyaea

بردن پرچم جمهوری جعلی آذربایجان در مازندان. زدن مازندران تورکلری هم در تلگرام.
مازندرانی بیدار شو ببین چه خبر.

پیچ مازندران طبری با اسناد آذری های واقعی مثل شعرخاقاتی تبریزی و نظامی و بقیه مدارک گفته که ترک ها اصلیت آذری ندارند این آذری ها هستند که اصل هستند ولی جواب یک مشت پانترک خر فقط چرت و فحش بود و فقط گفت ما ترکیم و یه فحش بعد گفته کپی کن تا میتوانی😂😂 چون جوابی ندارند‌ واقعا😂.
یعنی لعنت بر منطق خری شماها..
فردا شما پان ها به خر بودن خودتون هم اعترافِ همراه با افتخار میکنین😂
بعد یه فیلمی زدن تو کانال خودش که به ضرر خودش حرف منطقی زد....

@taporestangilak_ariyaea

#آذری #گیلکی
#تبری #ایرانشهری

@taporestangilak_ariyaea

گاهشمار مردمان #شمال_ایران:
بخش نخست:

گاهشمار تبری:

امروز یکشنبه ۵ آبان ۱۳۹۸خورشیدی

۶ تیره ما ۱۵۳۱ طبری

۲۷ اکتبر۲۰۱۹ میلادی

۲۸صفر۱۴۴۱قمری

گاهشماری تبری (مازندرانی)، نوعی از گاهشمار #ساسانی است که در آن سال برابر ۳۶۵ روز و شامل دوازده ماه ۳۰ روزه بوده‌است.

تاریخچه و مشخصات ویرایش

مبداء سال طبری از دوم مرداد ۱۳۳ سال پیش از هجرت، مصادف با پادشاهی «قباد ساسانی» و حاکم شدن فرزندش «کیوس» بر تبرستان است.

از آنجا که دوازده ماه سی روزه برابر سیصد و شصت روز خواهد شد، پنج روز اضافه محاسبه نمی‌شود. پنج روز اضافه هر سال پیتِک نامیده شده و به آخر سال اضافه می‌شود. اهالی سعی می‌کنند که این پنج روز را در دامان طبیعت به استراحت بگذرانند. به شش روز اضافه سالهای کبیسه ششک گفته می‌شود.

سال طبری با فردینه ما (مرداد ماه) آغاز و با نوروز ما (تیر ماه) پایان می‌پذیرد.

امیر تیمور قاجار (همدوره محمدشاه قاجار) ماه‌های طبری را چنین می‌شمارد.

سیوماه و کرچ و هره ماه و تیر دگرهست مردال و شروین و میر
چو اونه مه و ارکه ماه است و ده زپی وهمن و هست نوروز اخیر
پتک را بدان خمسه زائده به آئین هر کس صغیر و کبیر
.

آغاز(مبدأ):

دربارهٔ آغاز(مبدأ)گاهشماری تبری دیدگاههای متفاوتی ارائه شده‌است و آغاز آن را #اسپهبدی (۲۴شمسی)، #یزدگردی، #خراجی (۱۱ق. ه) یا #باستانی می‌نامند. اما آنچه امروزه مشهور است بر اساس محاسبات #نصرالله_هومند آغاز آن #باستانی و برابر با دوم مرداد ۱۳۳۳سال پیش از هجرت مصادف با پادشاهی #قباد_ساسانی و حاکمیت فرزندش #کیوس بر #ساتراپ_تبرستان می‌باشد. وی بر این باور است که در این سال مردمان #تبرستان با برقراری یک روز #کبیسه به نام #ششک سال را از گردش بازداشتند و از این رو آن را آغاز(مبدأ) در نظر گرفت. از اینرو این گاهشمار با گاهشمار هجری خورشیدی ۱۳۳ سال تفاضل دارد که بعلت تفاوتشان در سر سال از اول فروردین تا اول مرداد این تفاضل ۱۳۲ سال می‌باشد.

اکنون ۵ تیره ما ۱۵۳۱ طبری است.

ماه‌ها و سال تبری :

ماه‌های #تبری برابر با شمسی
۱ - فردینه ما(سیو ما) ۲ مرداد - ۳۱ مرداد
۲ - کرچه ما ۱ شهریور - ۳۰ شهریور
۳ - هره ما (غرب مازندران: خره ما) ۳۱ شهریور - ۲۹ مهر
۴ - تیر ما ۳۰ مهر - ۲۹ آبان
۵ - ملاره ما(مردال ما) ۳۰ آبان - ۲۹ آذر
۶ - شروینه ما ۳۰ آذر - ۲۹ دی
۷ - میر ما ۳۰ دی - ۲۹ بهمن
۸ - اونه ما ۳۰ بهمن - ۲۹ اسفند
«شیشک»
«پیتک» ۳۰ اسفند
۱–۵ فرودین
۹ - ارکه ما ۶ فرودین - ۴ اردیبهشت
۱۰- دِ ماه ۵ اردیبهشت - ۳ خرداد
۱۱- وهمنه ما ۴ خرداد - ۲ تیر
۱۲- نوروز ما(عید ما) ۳ تیر - ۱ مرداد
سال تبری دوازده ماه‌است با فردینه ما از ۲ مردادماه هجری خورشیدی آغاز می‌شود و هر ماه ۳۰ روزه دارد. مانند گاهشمار باستانی دارای پنجه می‌باشد که «پیتک» نام دارد و با پنج روز اول فروردین هجری خورشیدی برابر است و در سالهای کبیسه ۳۰ اسفند با روز کبیسه «شیشک» برابر است. سرسال تقویم تبری با داشتن کبیسه‌گیری یکنواخت چهارساله نسبت به گاهشمار رسمی گردان بوده‌است و زمانی که به ۲ مردادماه خورشیدی رسیده‌است از نظر کبیسه‌گیری با تقویم رسمی هماهنگ شده‌است و سرسال آن تثبیت شده‌است. این روز بعلت تناسب فصلی سرسال گرفته شده و تثبیت گردیده‌است؛ و از سویی روز کبیسه «شیشک» با این محاسبه با ۳۰ اسفند مطابقت دارد.

این گاهشماری با قرائتی دیگر (غیررسمی و قدیمی‌تر) در تطبیق با تقویم هجری خورشیدی سال آن از ۳ مردادماه تثبیت شده و آغاز می‌شود و در ماه‌های پاییز و زمستان با گاهشمارهجری شمسی مطابق است. در سالهای عادی روز اول فروردین با ۳۰ اونه ما تبری و پنج روز بعد با پیتک (۵ روزه) و در سالهای کبیسه شش روز اول فروردین برابر با شیشک (۶ روزه) برابر است.

منابع ویرایش

۱٫۰ ۱٫۱ سالنامه کشور ایران. محمدرضا میرزا زمانی. ۱۳۲۹ خورشیدی
سیمای میراث فرهنگی مازندران. شهربانو وفایی. سازمان میراث فرهنگی کشور. ۱۳۸۱ تهران(ISBN 964-7483-19-8)
رویدادهای مهم مازندران وبگاه شخصی نصرالله هومند
نصرالله هومند، کتاب «گفتاری درباره تقویم مردمان مازندران».

@taporestangilak_ariyaea