Talaba do'stimga | Dr. Alisher Umirdinov

Yapon talabalar ham ko'chiradi!

Yaponlar ham odam, talaba xalqi esa qayerda bo'lsa ham talaba. Shunday ekan, yaponlar orasida ham, garchi nodir bo'lsada, ko'chirmoqchi bo'lganlari uchrab turadi. Buni yapon tilida 不正行為- fusei koui - nomaqbul hatti-harakat deb atashib, talabaga ma'lum jazolar beriladi.

Bizning universitetda bir fan imtihonida ko'chirmachilik qilish yoki darsda taqiqlangan material (kitob, dars tarqatma materiali kabi)larni olib kirganlik va uni ishlatganlik aniqlansa, talabaning butun semesterda olgan barcha fanlari kuyib ketadi. O'ziga esa ma'lum muddat o'qishdan to'xtatilish jazosi qo'llaniladi. Haydalmaydi, ammo yarim yillik butun mehnati kuyib ketadi. Talabalar hayotini qo'llab-quvvatlash komiteti a'zosi bo'lganim uchun ba'zan mana shunday noxush voqealarni ham tahlil qilishga to'g'ri keladi. Ammo bu hodisalar juda ham nodir kuzatiladi.

Nega nodir, dedim? Chunki, yapon talabalar bunday katta riskni avvalo olishni istashmaydi. Ikkinchidan, bunga ko'pchiliklari o'rganmaganliklari va or qilishlarini ham qo'shish mumkin. Uchinchidan esa ko'chirayotgan talabalar yon-atrofidagi talabalar ham tinch o'tirmay, biror narsani sezsalar darrov 'sotishadi'. To'g'rida, bahoni halol qilib olish kerak-da!

Yurtimizdagi yonidagidan yoki biror kitobdan imtihon paytida ko'chirish masalasiga qanday qaralishi bilmayman. Ammo, kamida yaponlar darajasida bu ishga jiddiy qarasak aslo kam bo'lmas edik.

“Uzbek Academic Club in Kansai” sizni navbatdagi ilm uchrashuviga taklif qiladi.

Tadbirga bu safar Ritsumeikan Universiteti🏫 mezbonlik qiladi. Tadbir mavzulari bilan tanishing:
🔹1-mavzu: Fluorodeoksiuridinning deoksiuridin analoglari bilan rak hujayralariga🧬 ta'sir mexanizmini aniqlash
🔹2 -mavzu: Yaponiyada yashovchi 🇺🇿o‘zbeklar uchun chet el vizasini olish bo‘yicha muhim maslahatlar

O'tkazilish sanasi va vaqti: 2⃣5⃣-yanvar 🗓(Shanba),
🔟:0⃣0⃣-1⃣2⃣:0⃣0⃣
O'tkazilish joyi: Ritsumeikan universiteti, Biwako Kusatsu Campusi, Beyond Borders Plaza binosi, 2⃣-qavat, 3⃣-xona, 1⃣-1⃣, Nojihigashi 1⃣-Chōme, Kusatsu, Shiga, Japan 5⃣2⃣5⃣-0⃣0⃣5⃣8⃣

Biz sizni ILM UCHRASHUVIDA kutamiz🤗!

Bu safar men eng nozik qism hisoblangan Ingliz tilidagi Listening🎧 qismiga Bosh nazoratchilik qildim. Bosh nazoratchi qoida 📖kitobiga muvofiq abiturientlarga qoidalarni bittalab🗣 o'qishi kerak. Yoningizda yana bir professor esa siz xato qilmayotganingizni tekshirib turishadi. Ingliz tili bo'yicha Listening imtihonida har bir talabaga alohida 📲🎧 eshitgich texnikasi beriladi va shuning uchun muammo chiqishi oson imtihon hisoblanadi. Chunki, kimningdir moslamasi ishlamay qolishi, to'xtab qolishi va hokazo bo'lishi mumkin.

Hudoga shukur, bunday bo'lmadi✅ va biz imtihonni oliy saviyada o'tqaza oldik. Ammo, asablar ham, oyoq ham ketdi. Men bilan birga imtihonga kirgan universitetimizdagi hamkasblar👨🏽‍🏫 bu safar shu darajada jiddiy chiqishdiki, jami 8️⃣⏳ soatga yaqin davom etgan 4️⃣ sessiyada biror marta ham o'tirishmadi.

🎌Yaponiyadagi umumiy imtihonga oid aytiladigan juda ko'p gaplarim, 📝 taassurotlarim bor. Meni e'tiborimni tortgani bu safargi imtihonlarda abiturientning faqatgina grammatika yoki so'zlarni bilishigina emas, uning o'qiy olish📰 va fikrlay💬 olish qobiliyatiga juda ham katta e'tibor berilgani, kontekstual ❓savollarning ko'pligi bo'ldi.

💠 Agar imkon bo'lib, Yaponiyadagi ingliz tilidagi imtihon testlarini ko'rish imkoni bo'lsa, men yurtimizdagi mas'ullar va ustozlarga albatta uni ko'rib chiqib, kerakli joylaridan o'rnak olishni qattiq tavsiya etardim.

Biroz avval, o'zimizdagi 2️⃣0️⃣2️⃣4️⃣-yil testlarii ko'rdim,

........juda sodda testlar ekan😔 Yaponiyadagi imtihonlar oldida deya xulosa qildim.

.......zamon o'zgaryapti.

........imtihonlarda ham endi boshqacha yondashish zamoni kelmayaptimi⁉️


Telegram  |  Vebsayt

2024-yilda Yaponiyaga kelgan turistlar sonini bilasizmi?

Bu son O'zbekiston aholisi bilan teng - 36 million 870 ming. Albatta chet elliklarning Yaponiyaga kelishi bu yerdagi servis sohasining gullab yashnashiga katta ta'sir ko'rsatadi. Ko'p kompaniyalar hursand.

Biroq, muammolar ham chiqib kelyapti. Overtourism deya atalmish bu muammo turistlar hatti-haralatining yaponlar ahloqi bilan mos kelmasligi, kechasi qadimiy shaharlardagi shovqinlarning ko'payishi, axlat tashlash qoidalariga amal qilmaslik yoki bo'lmasa Yaponiyada yuksak qadrlanadigan shaxsiy mulk yoki ma'lumotlarni o'zboshimchalik bilan buzish kabi holatlarni keltirish mumkin. Bundan tashqari, madaniyat markazi bo'lgan joylarning tobora do'konlashib ketishi, u yerdan o'sha shahar aholisining siqib chiqarilishi kabi muammolar ham yo'q emas.

O'zbekiston ham turistlarni o'ziga jalb etmoqchi, bu yomon emas. Ammo, turizm deya o'zligimizdan voz kechmasligimiz, hududlar aholisining huquqlari va manfaatlarini eng yuqori darajaga qo'yishimiz kerak.

Iqror

Vaqtimiz oz deymiz hammamiz, ulgurmaymiz deymiz. Albatta, haddan ortiq yukni hech kim ko'tara olmaydi. Hayotda mo'tadil bo'lgan afzal.

Ammo, insonga (ayniqsa yoshlarga) berilgan vaqt ne'mati shu darajada qudratli va kuchliki, inson o'z ish ritmi va hayajonini buzmasdan uni davom ettira olsa haqiqatan ham buyuk ishlarni bajarishga qodir zotdir. Yetarki, ish rejamizga, o'zimizga bergan va'dalarimizga amal qilaylik. Uni osongina buzib ketavermaylik.

Eski bir rus maqolida inson qachonki uni hotirlaydiganlar qolmasa haqiqiy ma'noda o'ladi, deb qayd qilingan ekan. Agar vaqtimizni yaxshi qadrlasak, ishonamanki, dunyo turguncha sizu bizni kelajak avlodlar shirin hotira o'laroq yod etadi.

Unda shu savolni hamma o'ziga berishi kerak: men haqiqiy ma'noda qachon vafot etaman? Qachon insonlar meni yod etishdan to'xtashadi?

No.80 Savol: Yevropa yoki Osiyo universitetlari?

Savol (Mirzakarim Rahmonovdan): Assalomu alaykum, savolim biroz mavzudan tashqari bo'lgani uchun uzr. Yevropa va Osiyoni ko'rgan odam sifatida O'zbekistonlik talabalarga Yevropa davlatlarida o'qishni maslahat berasizmi yoki Osiyo?

Javob: Bu savolga oldin javob bergan bo’lsam uzur so’rayman, ammo unga oid to’laqonli javobni fayllarim orasidan topa olmadim. Qisman javoblar bo’lgani rost.

Bu savolga oid umumiy qarashlarimni avvalo aytib o’tgan holda, Osiyoda o’qishni afzallik va kamchiliklarini sanab o’taman. Yevropada o’qish borasida Shoirahon Alamonova, Avstraliya borasida Munisahon Rayimova, AQSh masalasida esa Maqsudjon Abduvaliyevlardan batafsil izohlar kutib qolaman. Ohirgi qarorni esa siz yoshlarga qoldiramiz.

• Agar sohangiz va mavzu o’ta aniq bo’lsa, bu borada kuchli professorlar faoliyat yurituvchi va kuchli laboratoriyalarga sohib universitetga keting. Uning qayerda bo’lishi u qadar muhim emas.

• Agar bu borada Osiyo va G’arb universitetlari deyarli bir xil darajada bo’lishsa, magistrlik darajasi uchun Osiyo universitetlari yomon variant bo’lmaydi. Osiyo universitetlari, xususan, Yaponiyadagi OTMlarning yaxshiligi, bu yerda magistrlik 2 yil davom etadi. Ba’zan xatto siz RESEARCH STUDENT – tadqiqotchi talaba maqomida ham yurib, jami 3 yil ushbu bosqichda o’qishingiz ham mumkin. Bu esa sizga tor mavzugina emas, butun soha haqida to’laqonli o’qish va turli ma’ruzalarga kirish imkonini ham beradi. Bilishimcha, G’arb universitetlarining ko’pida, ayniqsa, anglo-sakson mamlakatlarida bunday lyuksingiz yo’q.

• Osiyo davlatlarining yana bir yaxshi tomoni – madaniyatimiz yaqinligi ham bor. LGBTQ masalasi ham G’arb davlatlarichalik keng yoyilmagan. Ilm olishda ham Osiyolik olimlar qiyosiy tahlilga anchagina usta bo’lishadi. Chunki, ular ham o’zlarini ham rivojlangan G’arbni kuzatib borishga majburlar. Ammo, buni G’arb mamlakatlari olimlarida yoppasiga kuzatish qiyin.

• Boshqa tomondan, Osiyo davlatlarida osha davlat tilini bilmaslik sizga ma’lum qiyinchiliklarni tug’dirishi mumkin. Yaponiyada masalan eng muhim darslarning aksariyati yapon tilida o’tiladi. Yapon olimlar o’zlarini ona tillarida juda ham erkin ifodalashsada, ingliz tilida qiynaladilar. Yaponiyaga oid materiallar ham ingliz tilida kam. Yapon talabalar orasida inglizcha biyron gapiruvchini ham topish juda qiyin. Bu esa faqat ingliz tilini biluvchi O’zbekistonliklarga qiyinchilik tug’diradi. Hayotni qiyinlashtiradi, zerikarli bo’lib qoladi ba’zan. Bu holat menimcha Koreyada ham huddi shunday.

Qisqacha xulosam, yuqoridagi faktlarni e’tiborga olgan holda boradigan mamlakatni va universitetni tanlang. Eng yaxshisi, magistrlikni Osiyoda tugatib, PhDni G’arbning biror bir nufuzli universitetida qo’lga kiritish ham ajoyib kombinatsiya bo’lardi. Buni amalga oshirgan yurtdoshlarimiz ham kam emas.

Talabani so’kib🗣 dars o’tish yaxshimi yoki 😇maqtab o’tishmi?

🏫Universitetimizda bir yaxshi odat bor: har bir professor yilda 1⃣ marta albatta boshqa professorning 🧑‍🏫darsini ko’rishga kirishi lozim. Bu safar Oila huquqi professori mening darsimni ko’rishga👀 keldi. O’zim esa Osiyo davlatlari huquqi professori darsini eshitdim👂. Bu tizimni maqsadi bir-birimizdan o’rganishdir. Kuzatgan bir darsda olganlarimni sizlar bilan bo’lishsam.

Darsiga kirgan yapon🎌 hamkasbim advokat bo’lib ishlaydi. Bir vaqtning o’zida professor o’laroq dars ham beradi. Darsini kuzatib shularni ko’rdim:
💠 - o’ta tez gapirmaydi, chunki uning darsiga boshqa fakultet talabalari ham kirtadi.
💠 - ba’zan gaplarini qayta-qayta♻️ takrorlaydi.
- dars davomida Google Form📋 kabi texnologiyalarni ishlatib, talabalardan bir necha bor fikrlarni 💬 eshitadi va ularni shakllarga aylantirib hamma bilan ularning ko’z o’ngida tahlil📊 qiladi.
💠 - talabalarga telefoningni📲 sumkangga solib qo’y demaydi,
💠 - talabalarning Google Form orqali javoblari ichidan qiziqarlilari chiqsa💡, kular yuz bilan ularni maqtab rahmat☺️ aytadi. (Aslida yaponlar ko’p rahmat aytishadi). Bu menimcha juda ham pozitiv holat bo’lib, shaxsan o’zim ham o’rgandim.
💠 - har darsdan keyin keyingi hafta uchun yozma vazifani beradi. AI bilan maslahat qilishga qarshi emas✅, ammo AI bergan javobni e’tiborga olmaydi❌.
💠 - dars oldidan mavzuga doir bir muammoni ko’tarib, 4⃣-5⃣ minutlik vídeoni ko’rsatish orqali darsni boshladi.
💠 - dars davomida bir necha case-study larni bergan holda talabalarni 💭 fikrlashga chorladi. Talabalar esa telefonlaridan Power Point Prezentatsiyasida chiqib turgan QR kod orqali professor savollariga javob berishdi,
- darsni 🔟 minutlar oldin tugatib, talabalar bilan savol&javobga⁉️ yetarlicha vaqt qoldirdi⏳,
💠 - e-mail📧 orqali bo’lsa ham savol yuborish mumkinligini aytib, berilgan savol egasini nomini aytmasdan javobni boshqalar bilan bo’lishishini aytdi
Dars so’ngida esa 🇯🇵 Yaponiyada influenza tarqayotganini aytib, hammaga yaxshi ta’tillar tiladi.

Qalay🌚❓

Bu kabi ishlar biz o’qigan 2003-2007🗓 yillar paytida hayol edi. Qani endi Karimov hukumati ham shunday ishlarni o’z davrida amalga oshirganida…. hozirgi kadrlar taqchilligi muammosiga duch kelmagan bo’lardik.

Yaxshi eslayman, 🗒 2012-yil Fevral oyida 🏟Toyota stadionida milliy🏥🇺🇿 jamoamiz Yaponiya🎌 milliy jamoasiga qarshi ⚽️ to’p surdi Va biz 1:0 hisobida tarixiy g’alaba🏆 qozonganmiz. Mana shu o’yinga ketish yo’lida Shuxrat aka ismli vatandoshimiz bilan qo’shni Qozog’istonning qay darajada oldinga ketib📈, O’zbekiston esa biqiqlikda qolayotgani📉, hali ushbu biqiqlikdan chiqish uchun kooooo’p yillar⏳ kerakliligini afsus bilan mulohaza qilgandik. Mayli, hechdan ko’ra kechi ham ma’qul🙂.

🇺🇿Millatimizning ikki yirik 👨‍🏫olimi o'zaro uchrashib, bir soat⏳ suhbat qursalar qanday natija vujudga keladi. Aynan mana shunday suhbat men hurmat qilgan 👨‍🏫professorlar, Alisher aka Faizullayev va Temur Dadabaevlar o'rtasida bo'lib o'tibdi. Sabri yetganlar (bunday sabr faqatgina jiddiy insonlardagina bo'ladi!) albatta ko'rsin. Temur aka o'zlarining 30 yillik Yaponiyadagi🇯🇵 tajribalarining eng qaymoq qismlarini ona tilimizda bo'lishibdilar.

💠 Bunday suhbat 🔉 har doim ham bo'lavermaydi.

https://www.youtube.com/watch?v=x6vk2YWoB38&t=1201s

No.78 Savol: O’zbekiston tarixini chet elda tadqiq etish

Assalomu aleykum. Men tarix taʼlim yoʼnalishini 4-bosqichida tahsil olyapman. 2025-yil iyunda tugallayman. Undan soʼng o’qishimni magistraturada chet elda davom qildirmoqchiman. Lekin ilmiy mavzuim oʼlkamiz tarixi bilan bogʼliq. Shunda ham xorijda magistratura dasturlarida taʼlim olib kelish imkoniga ega boʼlolamanmi? Buning uchun mavzuimni oʼzgartirishim kerakmi yoki shart emasmi?

Javob:Bu savolga eng yaxshisi tarixchilar javob bergani ma’qul edi. Men esa cheklangan bilim doiramda unga javob berishga intilaman.

Umuman olganda, xorijga magistraturaga borganimizda ko’pgina yurtdoshlarimiz yurtimizga bog’liq mavzularni olib, ularni xorijdagi davlatlar bilan yoki borgan davlati bilan qiyosiy tahlil qilishga intiladi. Bu juda ham tabiiy holatdir. Menga qolsa chetga chiqqanimizda yurtimizdan biroz ajragan holda borgan davlatimiz yoki global mavzuni olib tadqiqot qilsak yana ham yaxshi bo’lardi. Lekin, sohaga qarab insonlarning yondashuvi turlicha bo’ladi va buni ayblab, bu xatodir deb bo’lmaydi.

Shunday ekan, siz ham yurtimiz tarixi bilan bog’liq mavzuni tanlay olasiz. Ammo, quyidagi savollarga yoki ulardan biriga oldindan javob topish kerakligini unutmang:
- Boradigan chet el universitetida aynan shu mavzu yoki shu mavzuni o’rganadigan soha bo’yicha yetuk tarixshunos olimlar bormi?
- Shu mavzuga doir turli manbalar boradigan xorij diyorida mavjudmi? Yetarlimi?
- O’lkamiz tarixiga oid mavzuni tadqiq qilishga siz bormoqchi bo’lgan davlatdagi universitet professorlari qiziqishadimi?

O’zbekistonning ma’lum bir davrga oid tarixi yoki ba’zi yo’nalishlar kerak bo’lsa yurtimizdan ham chet elda yaxshiroq o’rganilgan holatlar ham yo’q emas. Yoinki, bizda ‘quruqqina’ yoki ‘bir tomonlama’ yondashilib o’rganilgan masalani chet elda har tomonlama, atroflicha va tesha tegmagan metodlar orqali ko’rib chiqilib, biz bilmagan xulosalar qo’lga kiritilgan ilmiy dargohlar ham aslo kam emas. Unday bo’lsa, siz bemalol otga qamchi bosishingiz va chet elda mavzuingizni tadqiq etishingiz mumkin.

Tadqiqotchi-olimning vazifalaridan biri bu - o'qib yozishdir. Ammo, ba'zi paytlar o'qish uchun shu darajada vaqt kam qoladiki, ichingiz bambuk daraxti kabi bo'm-bo'sh bo'lib qolayotganini sezib qolasiz. Bu ayniqsa, darslar va universitet majlislari eng ko'paygan paytlarda qattiq seziladi.

Mayli, universitet darslari ham keyingi haftada ohiriga yetadi va biz uzoooq kutilgan qishki tanaffusga kiramiz. Hozir o'qiy olmaganlarimni ana o'sha payt yetkazib olaman deya har kuni o'zimni yupataman.

Nima deysizlar, bunday holat talabalar orasida ham kuzatiladimi?

Qishin yozin o'z ishlarini ustalari koutsu yuudoin - flegmenlar mening motivatorlarim desam mubolag'a bo'lmaydi. Imkoni bo'lsa Yaponiyaga kelganida ularning ish uslublarini bir kuzatib ko'ringlar. BU haqida hatto NHK dagi sevimli dasturim - Professional da ham 90-dan oshgan otaxon-flegmen hayotini namoyish etishgan.

https://www2.nhk.or.jp/learning/video/?das_id=D0024010598_00000

Hayotdagi ilhomim

Inson hayotdagi turli voqea-hodisalar va insonlardan ilhom oladi. Men ham bundan mosuvo emasman. Hozir Yaponiyada qish, mana shunday sovuq paytiga qaramasdan ko'chadagi ishini sidqidildan davom ettiruvchi bir tur kasb egalari bor bu yerda - ko'cha transportini boshqaruvchi flegmanlar(yapon tilida kotsu yuudoin-交通誘導員). Yaponiya ko'chalari torligi uchun ham bir tomoni qurilish maqsadida berkitilganida ikki tomondagi mashinalar harakatini aynan mana shu kasb egalari tartibga solishadi.

Asosan xususiy shirkat tomonidan yollanadigan ushbu shaxslar orasida qariyalar talaygina. Shunday bo'lishiga qaramasdan, ishlarini shu darajada sidqidildan bajarib, qo'llaridagi bayroqlarini mahorat bilan hilpiratishadiki, o'z-o'zidan ularga mashina ichida turib ta'zim qilganingizni bilmay qolasiz. Eng kamida men shunday qilaman. Chunki, ular ham deyarli ko'p haydovchilarga shunday munosabatda bo'lishadi.

Mana shunday hatlar kelishi susayib qolgan ishtiyoqimga qayta olov purkaydi va men yana ish stolimga, kitoblarim oldiga qaytaman. Tashakkur!

******************************
Assalomu alaykum men sizni " Talaba dóstimga 78+ maslahat" kitobingizni bugun sotib oldim. To'g'risi hozirgi holatimni sóz bilan tasvirlab berolmayman. Hayajonimda uyqum uchib ketdi.... Bugun soat 3 da sotib olgan bólsam 130 betni óqib qóyibman. Sizga bu kitobni yozganingiz uchun tashakkur izhor etmoqchiman, katta rahmat sizga. Siz menga judayam katta ilhom berdingiz. Menimcha har bir talaba bu kitobni óqishi shart. Judayam yaxshi va kerakli maslahatlar bergansiz, Siz aytgan sózlardan keyin albatta kitobingizni sumkamda solib, ózimga ilhom olaman endi. Endi nima qilish kerakligim aniq bóldi, judayam aniq va sodda qilib tushuntirib bergansiz. Ózim NARXOZ da óqiyman 3- kursman.Oʻzimni talabalar ichida sher deb bilardim, kitobizni óqib hech kim emasligimni tushunib qoldim. Kitob uchun yana bir bor rahmat aytishni lozim topdim......"RAHMAT"