🎻 #احمد_کایا بنیانگدار موسیقی اعتراضی ترکیه
احمد کایا در بیستوهشتم اکتبر سال ۱۹۵۷ در شهر «ملاطیه» ترکیه به دنیا آمد. پدر احمد کُرد و مادرش ترک بود. در کودکی به دلایل شرایط اقتصادی نامناسب خانواده به همراه خانواده به شهر استانبول مهاجرت کردند.
اولین آلبوم احمد با نام «ترانههایی برای کوهها» که اعتراض به وضعیت موجود و شرایط استبدادی آن دوره بود، منتشر شد. در این آلبوم احمد کایا به کودتای ۱۹۸۰ میلادی در ترکیه که موجبات خفقان سیاسی شدیدی را در ترکیه فراهم آورده بود اعتراض کرد. چند روز پس از انتشار، این آلبوم ممنوع شد.
اما مردم به این ممنوعیت انتشار آلبوم اعتراض کردند و آلبوم بار دیگر به نوارفروشیها بازگشت و به یکی از پرفروشترین آلبومهای تاریخ ترکیه تبدیل شد. گولتن کایا، همسر احمد کایا میگوید که احمد کایا به صدای اعتراض مردم ترکیه علیه کودتا مبدل شد. او به مردم کوچه و خیابان نزدیک بود و آهنگهایش به او شهرت بخشید. میلیونها کاست او در ترکیه فروخته شد.»
آلبوم دوم احمد کایا «ترانهی شفق» نام داشت. شعری به همین نام در این آلبوم از «اولکو تامر» که به دلیل باورهای سیاسیاش در آستانهی اعدام بود سبب شد که این آلبوم احمد کایا شهرت بیشتری پیدا کند و مردم اقبال بیشتری به آن نشان بدهند.
احمد کایا در سال ۱۹۸۷با «یوسف هایال اوغلو»، شاعر و ترانهسرا و نویسندهی اهل ترکیه آشنا شد. وی به زبان ترکی شعر میسرود. او برادر گولتن بود که بعدها- در سال ۱۹۸۶- همسر احمد کایا شد. این آشنایی فصل دیگری را در زندگی احمد کایا رقم زد. آلبوم «به پا میخیزیم» که بیشتر شعرهای آن از یوسف هایال اوغلو بود در آن شرایط انسداد سیاسی در ترکیه بیش از پیش او را در ردیف خوانندگان برتر و معترض ترکیه قرار داد.
کایا در دوران فعالیت هنری خود با بسیاری از شاعران بزرگ ترکیه همکاری داشت. شاعرانی چون «آتیلا ایهان» و «اورهان کوتالاز» از زمرهی این شاعران بودند. ایلهان کسی بود که در سن شانزده سالگی و در سال ۱۹۴۱ به دلیل اینکه در نامهای به دوستش شعری از
#ناظم_حکمت را نوشته بود، بازداشت شد. ایلهان علاوه بر سرودن شعر و نوشتن قصه و هزاران مقالهی ادبی، تهیهکننده و تدوینگر برخی از سناریوهای فیلمهای سینمایی در ترکیه نیز بوده است که این فیلمها اکنون جزو فیلمهای کلاسیک تاریخ صنعت سینمای ترکیه به شمار میروند.
احمد کایا سالها از برگزاری کنسرت در ترکیه محروم بود و به او اجازهی برگزاری کنسرت نمیدادند. او در یک برنامهی تلویزیونی گفته بود که «کفن خویش را هر زمان با خود حمل میکند و هر لحظه آمادهی مرگ در راه آزادی است.» شاید همین سخنان و مرگ ِ زودهنگام او در فرانسه موجب شده است که بسیاری از طرفدارانش، مرگ او را طبیعی قلمداد نمیکنند و معتقد هستند که او بر اثر تزریق سم کشته شده است.
احمد کایا در سال ۱۹۹۹ برای دومین سال به عنوان خوانندهی سال و برگزیدهی ترکیه از طرف «شو تیوی» در این کشور انتخاب شد. احمد کایا در این مراسم برای اولین بار از انتشار آلبومی به زبان کُردی که زبان ممنوعه در ترکیه بود سخن گفت. این خبر باعث شد که هنرمندان حاضر در مراسم به خشم بیایند و با فریادهای «خائن»، «جداییطلب» و «تروریست» او را از سالن ِ مراسم بیرون کردند. دختر احمد کایا که ملیسا نام دارد، در مورد این اتفاق میگوید که پس از آن ماجرا دورهی سختی را سپری کردیم. آن موقع من مدرسه میرفتم و همکلاسیهایم به من میگفتند که پدرم جداییطلب است.»
احمد کایا برای برگزاری چند کنسرت راهی فرانسه شد. او به دلیل جو نامناسب ترکیه بر اثر سر و صدای برخی از رسانههای گروهی علیه خود، نتوانست به ترکیه بازگردد و تصمیم به اقامت در فرانسه گرفت. احمد کایا به اتهام جداییطلبی به صورت غیابی به سه سال و نُه ماه حبس محکوم شد. هنوز یک سال از این ماجرا نگذشته بود که در شانزدهم نوامبر سال ۲۰۰۰ میلادی احمد کایا در سن چهل وسه سالگی بر اثر حملهی قلبی، در پاریس درگذشت. پیکر او را در
#گورستان_پرلاشز به خاک سپردند.
احمد کایا در مجموع بیستوهفت آلبوم از ترانههایش منتشر کرده است. معروفترین کار او «ترانههایی برای کوهها: نام دارد که در سال ۱۹۹۴ بیش از یک و نیم میلیون کاست فروش کرد. آهنگ گریههایمان از همین آلبوم از معروفترین آهنگهای کایا است./ منبع:اینترنت
https://t.center/tajrobeneveshtan