#تاریخ_جنبش_کارگریداستان یک عکس
👆در آغاز سده حاضر، اصفهان کانون و مرکز کارخانه های نساجی و چند کارخانه دیگر مانند تولید برق و پنبه پاک کنی بود. در این کارخانه ها هزاران کارگر کار می کردند که یا از روستا و زمین کشاورزی رانده شده بودند و یا صنعتگران و پیشه وران ورشکسته و یا بیکاران شهری بودند.
کارخانه ها در طول سالهای سلطنت پهلوی اول، توسط تجار و بازرگانان تاسیس شده و در آن ها هیچ قانون و مقرراتی در جهت حمایت از کارگران وجود نداشت: دستمزدها ناچیز، تنبیه بدنی و فحاشی رایج و ساعات کار بالا بود. بهداشت و ایمنی در محیط کار وجود نداشت و چیزی به نام بیمه در کار و زندگی کارگران یافت نمی شد.
با سقوط رضاشاه و با شروع جنگ جهانی و اشغال ایران؛ کارگران که علاوه بر ستم های پیشین، با کمبود نان و ارزاق عمومی مواجه شده بودند؛ دست به مبارزه علیه کارخانه داران سودجو زدند.
کارگران اصفهانی از یک وکیل مبارز با نام «تقی فداکار» کمک و راهنمایی خواستند و با او وارد کار مشترک شدند. با راهنمایی های او، در ۲۱ تیر ۱۳۲۱ اولین اتحادیه
کارگری در «کارخانه ی زاینده رود اصفهان» تاسیس گردید. پس از آن، کارگران دیگر کارخانه ها نیز اتحادیه های خود را تشکیل دادند.
در اولین حرکت، اتحادیه ها اعتصاب ۲۸ مرداد سال ۱۳۲۱ را در سراسر اصفهان سازمان دادند. چند روز بعد و در شهریور، کارفرمایان سرسخت به زانو در آمده و خواست های کارگران در مورد افزایش دستمزد و کاهش ساعات کار را پذیرفتند.
این پیروزی در پیوستن تعداد زیادی از کارگران شهر به اتحادیه تاثیر فراوان داشت. تقی فداکار و برخی از رهبران حزب توده در جذب و پیوستن اتحادیه های اصفهان به «حزب توده» نقش مهمی ایفا کردند.
یکی دیگر از کسانی که تلاش کرد اتحادیه های
کارگری، استقلال خود را از دست بدهند و به حزب توده وابسته شوند، «نعمت الله بهرامپور» نام داشت. او سرکارگر کارخانه ی ریسندگی پشمباف و اهل شهرضا(قمشه) بود. بهرامپور در کنگره ی اول حزب یکی از نمایندگان ایالتی اصفهان و یکی از کادرهای متعصب حزب بود.
اما در مقابل او «شمس صدری» قرار داشت که کارگر کارخانه ریسباف و
کارگری فعال و مذهبی بود. در سال ۱۳۲۳ صدری که با نفوذ و گسترش حزب توده مخالف بود به همراه «امیر کیوان» از اتحادیه جدا شد. در آن زمان تمامی اتحادیه های
کارگری وابسته به حزب توده در سراسر ایران با هم « شورای متحده مرکزی کارگران و زحمتکشان ایران» را تاسیس کرده بودند. شمس صدری پس از جدایی از شورای متحده با کمک های مادی و معنوی کارفرمایان که حزب توده و شورای متحده را خطری بالقوه برای خود می دیدند، اتحادیه جدیدی به نام «اتحادیه کارگران و پیشه وران» تأسیس کرد. به دلیل تابلوی ورودی آن که جمله ی «نصرمن الله و فتح القریب» بود به اتحادیه نصرمن الله معروف شد.
مبارزه بین دو اتحادیه و رقابت بین آنها به یک جنگ خونین و خشن در اصفهان تبدیل شد. علاوه بر این دو تشکیلات، احزاب دست راستی مانند «سومکا» و «پان ایرانیست ها» هم به مبارزه با حزب توده و اتحادیه ها و تشکل های جوانان و زنان منتسب به این حزب می پرداختند.
تقی فداکار که در رهبری این تشکیلات حضور مهمی داشت به مثابه یک خط بینابینی و با روش های دیپلماتیک عمل می کرد. او نهایتا در انتخابات مجلس چهاردهم از سوی اصفهان با رای بالایی به مجلس شورای ملی راه یافت. فداکار با روش و شیوه کار حزب منطبق نبود. این در حالی بود که بهرامپور بی مهابا علیه کارفرمایانی چون کازرونی ها، دهش، میربد و همدانیان و اتحادیه نصرمن الله مبارزه می کرد و بر وابسته بودن اتحادیه به حزب تاکید داشت. شمس صدری نیز در دفاع از خط راست می کوشید. او و همراهان اش موفق شدند تا امیر کیوان را به عنوان نماینده به نشست فدراسیون اتحادیه های
کارگری جهانی در اروپا بفرستند.
مبارزه خطوط اتحادیه در اصفهان تا سال ۱۳۳۲ ادامه داشت. اما با کودتای ۲۸ مرداد و سرکوب و دستگیری خیل عظیمی از فعالین
کارگری، در اصفهان نیز کودتا نقطه پایانی بر این مبارزه بود.
کارگران اصفهانی مخصوصا در بخش ریسندگی و بافندگی بسیاری از حقوق خود را در طول این سال ها به دست آوردند. دستمزد مطابق با یک معیار کشوری، بیمه، سهم نان روزانه از کارخانه، سرویس آمد و شد به کارخانه، لباس سالیانه، ۸ ساعت کار و...
در این عکس هر سه نفر رهبران این سه گرایش را می بینید:
نفر نشسته با کت و شلوار سفید در ردیف وسط تقی فداکار؛ نفر دوم نشسته از ردیف اول از سمت چپ نعمت الله بهرامپور ؛ و نفر دوم ایستاده از سمت چپ شمس صدری است.
پس از کودتای ۲۸ مرداد، تقی فداکار از فعالیت های اجتماعی کناره گرفت و سال ها بعد در یک تصادف مشکوک جان باخت. نعمت الله بهرامپور ، مخفی شد و پس از مدتی به یکی از کشورهای اروپای شرقی مهاجرت کرد. شمس صدری در اصفهان به زندگی خود ادامه داد./منبع: متون تاریخی
جنبش کارگری ایران
@tajrobeneveshtan