در جستجوی حقیقت

☸️استقلال اقتصادی دانش پژوهان پیش زمینۀ استقلال فکری، علمی و اخلاقی شان است
(نقدی بر دیدگاه دکتر نجاتی حسینی)
[بخش دوم و پایانی]

✍️محمدباقر تاج الدین


5.«آموزگاری بی اجر و مزد و منت» یعنی تشویق به زیست راهبه وار در دیرها و صومعه های دوران پیشامدرن که با اعانه ها(کمک های) مردم زندگی ساده ای را در پیش می گرفتند که البته مطابق با شرایط زیست آن روزگار امری شدنی و امکان پذیر بود. اما از آقای دکتر نجاتی حسینی باید پرسید که در این روزگار مدرن و پیچیده آن هم در جامعه ای با شرایط اقتصادی بسیار ناگوار و دشوار چنین زیستی چگونه امکان پذیر است؟ با کدام سازِکار؟ مبتنی بر کدام روش؟ و این که اساساً چرا باید یک دانش پژوه چونان راهب و درویش زندگی کند؟ و آیا می توان برای تمامی دانش پژوهان چنین پیشنهادی را ارائه نمود و این که آیا امکان پذیرشِ چنین پیشنهادی وجود دارد؟ این میزان دور از واقعیت های انسانی و اجتماعی و اقتصادی سخن گفتن توسط یک جامعه شناسی خوانده بسیار امر عجیب و البته به معنای فقدان درک جامعه شناختی درست است!!

6.وانگهی، مگر کارگزاران علمی سایر حوزه ها مانند حقوق(وکالت و قضاوت و مشاورۀ امور حقوقی)، روان شناسی، پزشکی، دندانپزشکی، فنی و مهندسی، معماری، هنری و ورزشی به صورت مجانی و بی اجر و مزد کالاهای خود را عرضه می کنند که از استادان جامعه شناسی بخواهیم که چنین کنند؟ یعنی شما و برخی همفکران شما انتظار دارید که استادان جامعه شناسی برای تمام خدماتی که می گیرند هزینه های گزاف بپردازند اما کالاهای علمی و پژوهشی شان را به رایگان در اختیار دیگران قرار دهند؟. آن گاه بفرمایید که با کدام درآمد آن هزینه ها را پرداخت کنند؟ می خواهید بگویید با حقوق ناچیزی که کفاف حتی چند روز زیست معمولی را هم نمی دهد؟!! به راستی چنین معادلۀ نابرابری را در کدام بازاری می توان یافت که حالا شما به دنبال نهادینه کردن آن هستید؟

7.کسانی چون جناب نجاتی حسینی شوربختانه با افکاری که در این زمینه ارائه می دهند دقیقا به دنبال نهادینه کردن فلاکت و بدبختی دانش پژوهان هستند و تو گویی که هیچ اِبایی هم از بروز و ظهور چنین وضع اسف باری ندارند!! به این بخش از نوشته های ایشان توجه کنید تا عمق موضوع روشن تر شود« ایده معلمی تیپ ایدئال مبتنی بر مبانی جامعه شناسی فلسفی و فلسفه جامعه شناختی و فلسفه اجتماعی با محوریت فلسفه اخلاق و نیز آموزه های متعالی دینی اسلامی شیعی (نجاتی حسینی)». انصافاً و وجداناً چنین ایده ای در کدام سرزمین و جغرافیا و جامعه قابل پیاده شدن و عملی نمودن است؟!! نکند آقای نجاتی حسینی در آسمان ها سیر می کنند و در آن جاها می خواهند چنین تیپ ایدئالی را پیاده کنند؟ این ایده ها را اگر یک عارف یا راهب بودایی پیشنهاد می داد البته شاید قابل پذیرش می بود اما دریغ و درد که پیشنهاد یک جامعه شناسی خوانده است!!

8.دانش پژوهانی که از خدمات و فرصت های اقتصادی، ورزشی، هنری، گردشگری و تفریحی مطلوب و استاندارد محروم باشند چگونه خواهند توانست جسم و روان سالم و در نتیجه زیست سالم و مطلوب داشته باشند؟ مهم تر این که چگونه خواهند توانست با دغدغه ها و نگرانی های گوناگون استقلال فکری، علمی، فکری و اخلاقی داشته باشند؟! می شود جناب نجاتی حسینی بفرمایند با کدام سازِکاری می توان به «ایدئالیزم فرهنگی اخلاقی معنویت گرا که معلمی تیپ ایدئال( ایده نجاتی حسینی )» دست یافت؟! البته بماند که من هرگز نفهمیدم این « ایدئالیزم فرهنگی اخلاقی معنویت گرا که معلمی تیپ ایدئال» مورد نظر ایشان یعنی چه؟ و دارای چه ابعاد، ویژگی ها و شاخص های عینی قابل فهم و پیاده شدن در جامعه است؟ و این که چنین ایده ای چگونه قابل فهم و سنجش است که در نهایت بدانیم که به چه نتایجی در این زمینه دست یافته ایم؟!
#استقلال_اقتصادی
#استقلال_علمی
#استقلال_فکری
#استقلال_اخلاقی
#دانش_پژوهان
#حسن_محدثی
#محمود_نجاتی_حسینی


@tajeddin_mohammadbagher

☸️استقلال اقتصادی دانش پژوهان پیش زمینۀ استقلال فکری، علمی و اخلاقی شان است
(نقدی بر دیدگاه دکتر نجاتی حسینی)
[بخش نخست]

✍️محمدباقر تاج الدین

✅در پی بحثی که آقای دکتر حسن محدثی دربارۀ آزادی کارگزاران فکری درانداخته اند و برخی نقد و نظرها به ویژه نقد اقای دکتر نجاتی حسینی بر دیدگاه ایشان شده است متن حاضر به منظور روشن تر شدن ابعاد موضوع و همچنین به منزلۀ نقدی بر نقد دکتر نجاتی حسینی منتشر می شود.

1.در نوشتار حاضر منظور از دانش پژوهان(این واژه را از کارگزاران فکری مناسب تر دیدم) در معنای عام آن تمامی معلمان، استادان، پژوهشگران، نویسندگان و مترجمانی را شامل می شود که به رغم وجود انواع محدودیت ها، دشواری ها و درد و رنج ها در حال تولید و توزیع دانش و آگاهی در جامعه هستند.

2.منظور از استقلال اقتصادی یعنی داشتن درآمد کافی مطابق با شأن و جایگاه علمی و پژوهشی دانش پژوهان است که بتوانند یک زندگی و زیست با کیفیت و مطابق با استانداردهای روز دنیا در اختیار داشته باشند و در نتیجه از هر نوع وابستگی اقتصادی به دیگران یا سازمان ها و نهادها و همچنین ناتوانی اقتصادی تا حدودی رهایی یابند. استقلال اقتصادی را با بندگی و وابستگی به پول و ثروت نباید و نمی توان یکی گرفت چرا که استقلال اقتصادی شرط نخست زیست انسانی و اخلاقی است و فقدان چنین استقلالی بدون تردید انسانیت و اخلاق را نیز به قربانگاه خواهد برد.

3.ناگفته پیداست که وابستگی و ناتوانی اقتصادیِ دانش پژوهان انواع آسیب های فکری، روانی، علمی، پژوهشی و اخلاقی را هم به خودشان و هم به خانواده و اطرافیان شان وارد می سازد. برای نمونه اگر معلم، استاد یا نویسنده ای نتواند نیازهای اساسی زندگی خود و خانواده اَش را برآورده سازد ضمن این که شأن و منزلت خود را نزد آنان و جامعه از دست می دهد، توان علمی و پژوهشی لازم برای به کرسی نشاندن سخنان خود را نیز نخواهد داشت و این یعنی از دست رفتن اقتدار فکری و علمی دانش پژوه.

4.اگر نسبت و رابطۀ بین دانش پژوهی را با شرایط و بافت اقتصادی و اجتماعی جامعه ای که در آن زیست می کنیم به درستی بکاویم آن گاه خواهیم دید که از قضا رابطه ای مثبت و متقابل بین این دو دیده می شود، به گونه ای که شرایط ناگوار و دردناک اقتصادی که استقلال اقتصادی را از هر دانش پژوهی می ستاند نتیجه اَش می شود دور شدن از هرگونه استقلال فکری، علمی، پژوهشی و حتی اخلاقی. به زبان ساده از دانش پژوهی که در پیچ و خم های دردناک زندگی گرفتار شده است هرگز نمی توان انتظار علمی و پژوهشی و اخلاقی بودن را داشت. لذا این گفتۀ جناب دکتر نجاتی حسینی مبنی بر این که: «آموزگاری و معلمی بی اجر و مزد و منت از حسن اتفاق با الگوی کارگزاری فکری مستقل وارسته (به تعبیر محدثی گیلوایی) نه تنها متضاد نیست که اتفاقا همزیستی و هم افزایی دارد» هیچ ربط و نسبتی نه با نگاه جامعه شناختی دارد و نه با شرایط اقتصادی و اجتماعی. گفتن چنین سخنانی آن هم توسط کسی که خود را جامعه شناس می داند بسیار دور از انتظار و البته عجیب است و این یعنی فقدان نگاه جامعه شناختی و فقدان درک درست انسان و زیست وی در جامعه.
(ادامه دارد....)

@tajeddin_mohammadbagher

🔰📌فایل صوتی وبینار؛
کالا و بازار دینی، ترم‌های اقتصادی در جامعه شناسی دین

🎙سخنران: دکتر حسن محدثی

ناقدان:
دکتر علی اصغر سعیدی
دکتر محمدباقر تاج الدین
دکتر احسان رحمانی خلیلی

تسهیلگر وبینار:
دکتر میناشیروانی ناغانی

لینک گروه #کتابخوانی:

https://t.center/+w7cRgHsZZRYzMDI0


@tajeddin_mohammadbagher

☸️مسألۀ شرّ و عذاب الهی(به بهانۀ آتش سوزی گسترده در لس آنجلس)

✍️محمدباقر تاج الدین

✅همۀ ما فراوان شنیده ایم یا حتی خودمان گفته ایم که اگر کسانی دچار گرفتاری و بیماری و درد و رنجی شده اند در واقع گرفتار عذاب الهی شده اند و این نوعی عقوبت رفتارهای بدشان است. اما واقعیت بسی پیچیده تر از آن است که این گونه ساده انگارانه به مسأله نگاه کنیم. برای مثال مؤمن ترین افراد در هر دینی در پاره ای از مقاطع زندگی شان دچار درد و رنج های عجیبی شده اند که برای خودشان هم غیر قابل باور بوده است و با خود گفته اند من که در تمام عمرم خداوند را پرستش کردم و با ایمان زندگی کرده ام چرا به چنین درد ورنجی مثلا بیماری دردناک سرطان دچار شدم؟!! این جاست که مسأله بسیار پیچیده می شود. اگر رمان برادران کارامازوف اثر درخشان داستایفسکی را خوانده باشید گفتگوی بین دو برادر ملحد و مؤمن یعنی ایوان و آلیوشا دقیقا بر سرِ همین موضوع مهم است که ایوان از آلیوشا می پرسد: «چرا خداوند به بسیاری از افراد مؤمن و دیندار واقعی در طول زندگی شان کمکی نکرده است و آنان را از درد و رنج های این جهانی نجات نداده است؟»(نقل به مضمون).

✳️برخی افراد دیندار و مؤمن گمان می کنند که اگر افراد غیردیندار و بی ایمان دچار درد و رنج هایی شوند به دلیل این است که بی ایمان بوده و در نتیجه گرفتار عذاب الهی شده اند. اما این دسته از افراد تفکر نمی کنند که پس چرا افراد دیندار و مؤمن دچار انواع درد و رنج ها در این جهان می شوند؟ آیا آنان هم دچار عذاب الهی می شوند؟ برای مثال مگر ایرانیان که عموماً مسلمان و دیندار هستند پس چرا در طول قرون گذشته گرفتار انواع عذاب و درد و رنج شده اند؟ .واقعیت این است که مسأله بسی پیچیده تر و عمیق تر از آن است که این افراد باور دارند. این موضوع تحت عنوان «مسألۀ شرّ» توسط فیلسوفان و همچنین الاهی دانان در طول قرن های متمادی محل بحث و بلکه نزاع و جدل بوده است و هنوز هم هست.

❇️به طور خلاصه در این جهان دو نوع شرّ وجود دارد:1.شرّ طبیعی و 2.شرّ اخلاقی. شرّ طبیعی مانند وقوع زلزله، سیل، طوفان، انواع بیماری ها و سایر موارد مشابه. شرّ اخلاقی که عموماً به دست انسان ها علیه یکدیگر صورت می گیرد مانند شکنجه کردن، زندانی کردن، ستم کردن، بی عدالتی ورزیدن و بسیاری موارد دیگر. اگر به کتاب های فلسفۀ دین و همچنین کتاب های الاهیاتی و کلامی مراجعه کنید فصلی مجزا و طولانی دربارۀ مسألۀ شرّ را خواهید دید که انواع بحث و جدل ها در این زمینه ارائه شده است و موافقان و مخالفان دلایل خود را ارائه کرده اند. کوشش می کنم در نوشتارهای دیگر به طور تفصیلی در این زمینه بنویسم و در نوشتار کوتاه حاضر به این میزان بسنده کنم که اگر وقایعی چون آتش سوزی لس آنجلس در قالب گفتمان عذاب الهی مورد تحلیل قرار گیرد آن گاه مدعیان چنین گفتمانی باید در قبال بسیاری از وقایع دردناک دیگر دربارۀ جامعه و زندگی مؤمنان و دینداران هم پاسخگو باشند. برای مثال آلودگی هوای خفه کننده در ایران یا خشکسالی زیست محیطی در ایران را چه می نامند؟ زلزلۀ دردناک و غمبار بم و رودبار و بوئین زهرا در ایران را چه می نامند؟ هزاران ایرانی مؤمن و مسلمان که دچار انواع بیماری های مزمن مانند سرطان می شوند و شب و روز درد و عذاب می کشند را چه می نامند؟
#مساله_شر
#عذاب_الهی
#شر_طبیعی
#شر_اخلاقی
#درد
#رنج
#خداوند
#انسان
#دینداری


@tajeddin_mohammadbagher

🔰📌کالا و بازار دینی، ترم‌های اقتصادی در جامعه شناسی دین

🎙سخنران: دکتر حسن محدثی

ناقدان:
دکتر علی اصغر سعیدی
دکتر محمدباقر تاج الدین
دکتر احسان رحمانی خلیلی


تسهیلگر وبینار:
دکتر میناشیروانی ناغانی

📍زمان برگزاری وبینار:

جمعه 21 دی‌ماه
ساعت 7 تا 9 شب

📍لینک برگزاری وبینار:
https://meet.google.com/ows-amvu-xrk


لینک گروه #کتابخوانی:

https://t.center/+w7cRgHsZZRYzMDI0


🌐جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_development_economic

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران

☸️انسان و چرخۀ محرومیت از زندگی

✍️محمدباقر تاج الدین

✅انسان است و زندگی اَش و اگر زندگی از انسان گرفته شود یعنی همه چیز از وی ستانده شد. می توان ادعا کرد که بزرگ ترین و مهم ترین هدیه به انسان همان "زندگی" است. البته «زندگیِ ارزشمند، خوش و خوب» که اگر غیر از این باشد فقط زنده بودن و روز را به شب و شب را به روز رساندن است، یعنی زیستن در چرخه ای بیهوده، بی معنا، تکراری و ملال آور!!! ممکن است کسر قابل توجهی از انسان ها به دلایل گوناگون از یک «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» محروم باشند. محروم شدن انسان ها از یک «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» می تواند هم به دستِ خود انسان ها اتفاق بیفتد، دانسته و ندانسته(عامل فردی) و هم به دست نهادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای(عامل اجتماعی و ساختاری).

✳️مسأله را می توان این گونه صورتبندی کرد: انسان ها به دلایلِ فردی یعنی عدم به کار گیری اراده، بی توجهی به توانمندی های فردی خویش، فقدان کوشش های ضروری، فقدان دانش و آگاهی، نخواستن، دچار روزمرگی و روزمرّه گی شدن، عادت های نادرست، تقلید و پیروی کورکورانه، همرنگی با جماعت، غرق شدن در دنیای خواسته های رنگارنگ و متنوع، طمع ورزی و زیاده خواهی، شهرت طلبی، قدرت طلبی و گم کردن خودِ واقعی و حقیقی شان «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» را نیز ببازند(موانع فردی). اما همین انسان ها ممکن است به دلیل فقدان نهادها و ساختارهای کارآمد و قوی در جامعه ای که در آن زندگی می کنند گرفتار چرخه ای معیوب و باطل شوند که فرصت داشتن «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» از آنان ستانده شود(موانع اجتماعی و ساختاری).

❇️ادعای نوشتار حاضر این است که اگر در یک طرفِ قضیه انسان ها به مثابه کنشگران فعال و خلّاق از توانمندی های فردی خویش برای برخورداری از یک «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» استفاده نکنند و ضرورت دارد که به نقد و اصلاح اساسی وضعِ خویش بپرد ازند، اما در طرف دیگر ماجرا این ساختارها و نهادهای ناکارآمد جامعه هستند که به عنوان مقصر دوم بروز چنین وضع ناگواری باید مورد نقد و البته اصلاح اساسی قرار گیرند. به دیگر سخن، اگر از یک سو انسان مسئول زندگی و سرنوشت خویش است، اما از سوی دیگر این نهادها و ساختارهای جامعه اَند که چنین مسئولیت مهمی بر عهده شان است و نتوانسته اند یا نخواسته اند فرصت های داشتنِ «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» را برای انسان های جامعه فراهم کنند.

✅اگر بخواهیم این مسأله را دربارۀ ایرانیان و جامعۀ ایرانی مورد تبیین قرار دهیم واقعیت این است که هم به لحاظ فردی(در سطح خُرد) و هم به لحاظ ساختاری(در سطح کلان) جای تأمّل و بررسی دارد. نشانه های فراوانی وجود دارد که ناکارآمدی ساختارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به طور کلی ناکارآمدی نظام حکمرانی در ایران، ایرانیان را از دست یابی به یک «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» محروم کرده است. در واقع، ایرانیان اکنون در "چرخۀ محرومیت" از داشتنِ «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» قرار دارند و این یکی از بنیادی ترین مسائل در ایرانِ کنونی است. دچار شدن در این "چرخۀ محرومیت" در بسیاری از بخش ها و عرصه های زندگی روزانۀ ایرانیان کاملاً مشهود است. فقدان برخورداری از کیفیت زندگی، بهداشت و درمان نامناسب، آب و هوای ناسالم، امکانات و خدمات تفریحی و فراغتی و ورزشی ناکافی، زندگی ناشاد، عدم برخورداری از سلامت جسم و روان و سلامت اجتماعی، تغذیۀ نامناسب، فرصت های شغلی اندک، درآمد ناکافی، قدرتِ خریدِ پایین، نداشتن مسکن مناسب، عدم برخورداری از آموزش و مهارت های زندگی مطلوب، محدودیت در آزادی های مدنی و اجتماعی، نظام اداری ناکارآمد، افزایش ناامیدی، کمبود آرامش(افزایش استرس و اضطراب)، ناپایداری زیست محیطی، ناتوانی در تأمین نیازهای پایه، نداشتن توانمندی لازم برای غلبه بر مشکلات، فقدان دسترسی به فرصت های عادلانه و برخی محرومیت های دیگر.

✳️سخن پایانی این که زندگی گوهر گران بها و نایابی است که برای هر انسانی فقط یک بار روی می دهد و اگر این فرصت طلایی از دست برود یعنی باختِ به تمام معنا. براین اساس هر نهاد و ساختاری که بخواهد زندگی انسان را به چالش بکشد و وی را از داشتن چنین زندگی ای محروم سازد ستم بزرگی در حق انسان روا داشته است. همۀ امور و پدیده ها ضرورت دارد که در خدمت انسان برای برخورداری از «زندگی ارزشمند، خوش و خوب» باشند و نه بالعکس. فلسفه، علوم، ادبیات، هنر، عرفان، دین، ایدئولوژی، سیاست، فرهنگ، اقتصاد، فناوری ها و خلاصه همه چیز برای انسان است و در خدمت انسان و زندگیِ انسان به هیچ وجه نباید قربانی این امور شود.
#انسان
#زندگی
#محرومیت
#ناکارامدی
#ارزشمندی
#خوشی
#خوبی


@tajeddin_mohammadbagher

🔵قطعه ای از آلبوم گل صد برگ اثر استاد شهرام ناظری/ با شعری از عطار نیشابوری:


عزم آن دارم که امشب نیمِ مست
پای کوبان کوزۀ دُرْدی به دست

سر به بازار قلندر بَرنَهم
پس به یک ساعت ببازم هرچه هست

تا کی از تزویر باشم رهنمای
تا کی از پندار باشم خودپرست

پردۀ پندار می‌باید درید
توبۀ تزویر می‌باید شکست

وقت آن آمد که دستی برزنم
چند خواهم بودن آخر پای‌بست

ساقیا دَردِه شرابی دلگشای
هین که دل برخاست غم بر سر نشست

تو مگردان دور تا ما مردوار
دورِ گردون زیر پای آریم پست

مشتری را خرقه از بَر برکشیم
زهره را تا حشر گردانیم مست

همچو عطار از جهت بیرون شویم
بی جهت در رقص آییم از اَلَسْت
#عطار
#شهرام_ناظری
#آلبوم_گل_صد_برگ
#موسیقی_ایرانی


@tajeddin_mohammadbagher

🔵گزارش تصویری جلسۀ سخنرانی نشست جایگاه نمادهای هویتی ایرانی در صلح دوستی👆👆


@tajeddin_mohammadbagher

🔰📌کالا و بازار دینی، ترم‌های اقتصادی در جامعه شناسی دین

🎙سخنران: دکتر حسن محدثی

ناقدان:
دکتر علی اصغر سعیدی
دکتر محمدباقر تاج الدین
دکتر احسان رحمانی خلیلی


تسهیلگر وبینار:
دکتر میناشیروانی ناغانی

📍زمان برگزاری وبینار:

جمعه 21 دی‌ماه
ساعت 7 تا 9 شب

📍لینک برگزاری وبینار:
https://meet.google.com/ows-amvu-xrk


لینک گروه #کتابخوانی:

https://t.center/+w7cRgHsZZRYzMDI0


🌐جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_development_economic

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران

🔵تصنیفی زیبا از خوانندۀ معروف بدخشان به نام میر مفتون بدخشانی که یکی از دوستان دانشجوی افغانستانی ام آن را برای من ارسال کردند و خود نیز از باشندگان بدخشان هستند را نشر می دهم
#افغانستان
#تاجیکستان
#ایران
#بدخشان


@tajeddin_mohammadbagher

🔵پاسخ به این دوست گرامی

❇️درود بر شما دوست عزیز و اما چند نکته در پاسخ به نقد و نظر شما:

1.نکته خوبی را مطرح کردید. من ادعا نکردم نقد من نسبت به اندیشه ها و آثار آقای دکتر دینانی ایشان را از فیلسوف بودن می اندازد، بلکه گفته ام مطابق با اندیشه ها و آثاری که از ایشان خوانده ام و مداقه در آثارشان نشان می دهد که ایشان را بیش تر باید متکلم دانست تا فیلسوف. فیلسوف بودن اصول و ضوابط و قواعدی دارد که در اندیشه های دکتر دینانی نمی بینم. مثلا اگر فیلسوف مبتنی بر قواعد و دلایل فلسفی به اثبات یکی از باورهای دینی نرسید باید همین را اعلام کند و نه این که برود از متون دینی استشهاد بیاورد تا آن باور دینی را هرطور شده اثبات کند و این می شود روش و مشی متکلمانه نه مشی فیلسوفانه. دکتر دینانی در تمام آثار شان همین مشی و روش متکلمانه را در پیش گرفته اند و نه روش و مشی فلسفی را.

2. آقای بهاء الدین خرمشاهی یکی از اندیشمندان و مفاخر فکری و علمی ایران زمین هستند که کوشش های ارزشمندی در مسیر ترجمه و نویسندگی انجام داده اند که جای تقدیر و احترام فراوان دارد. من برخی آثار ایشان را خوانده ام مانند قرآن پژوهی، ذهن و زبان حافظ، ترجمۀ قرآن کریم، ترجمه دین پژوهی اثر میرچا الیاده، علم و دین اثر ایان باربور، درد جاودانگی اثر اونامونو، اندیشۀ سیاسی در اسلام معاصر اثر حمید عنایت و چندین اثر ترجمه ای و تألیفی دیگر ایشان را. اما نقد ورای تقدیر و ستایش است که ضرورت دارد دربارۀ تمام اندیشمندان و متفکران انجام گیرد تا عیار و وزن علمی و فکری هر کسی مشخص شود. نقد سبب بالندگی و ارتقاء فکری می شود و اقدامی بسیار ارزشمند و البته دشوار است. واقعیت این است که استاد بهاء الدین خرمشاهی نگاه انتقادی چندانی نسبت به بسیاری از امور ندارند و بیش از همه نگاه "اعتقادی اندیشانه" دارند تا "نگاه انتقادی اندیشانه". اگر عمر و فرصتی باشد برخی نقدهای وارد بر آثار و اندیشه های ایشان را منتشر خواهم کرد.

با سپاس
محمدباقر تاج الدین
سیزدهم دی ماه یکهزار و چهارصد و سه خورشیدی


@tajeddin_mohammadbagher

🔵نظر یکی از همراهان گرامی در نقد من نسبت به اندیشه های دکتر ابراهیمی دینانی

✳️برای این که نگاه انتقادی دوستان و همراهان نسبت به دیدگاه های من نیز منعکس شود نقد و نظر یکی از همراهان گرامی کانال دربارۀ نقد من نسبت به اندیشه های دکتر ابراهیمی دینانی ارائه می شود .

سلام و عرض ادب.
شاید استاد دینانی فیلسوف است، و جناب عالی، که در رشته ی خود استاد و فاضل هستید، تعدادی از صحبتهای آقای دینانی را محققانه و ریزبینانه نقد و بررسی کرده اید. صحیح بودن نقد و بررسی جناب عالی، آقای دینانی را از فیلسوف بودن یا استاد فلسفه بودن نمی اندازد.
من حدود بیست سال (؟) قبل گفت و گوی آقایان استادان بهاء الدین خرمشاهی و غلامحسین ابراهیمی دینانی در دو فصل کتاب شاخه های شوق را خواندم. گمانم گفت و گوشان در مورد استدلال های اثبات خداوند بود. به استادم آقای خرمشاهی گفتم به نظرم برهان ها و استدلال های آقای دینانی محکمتر از شما است. آقای خرمشاهی فرمود 《خب ایشان استاد من است》.
با احترام.
سیزده دی ۱۴۰۳.





@tajeddin_mohammadbagher

🔵توضیح یکی از همراهان محترم کانال که از معلمان شریف جامعه هستند و برای من فرستادند را به شرح زیر می آورم:

🟪با سلام و احترام،
استاد گرامی،جناب دکتر محمدباقر تاج‌الدین
می‌خواهم از صمیم قلب از شما بابت نگارش مطلب ارزشمندتان تحت عنوان «تجربۀ زیستۀ معلمان از کلاس درس» تشکر کنم. این نوشتار نه تنها صدای دل بسیاری از معلمان در ایران را به گوش می‌رساند، بلکه به‌خوبی چالش‌ها و دغدغه‌های ما را در نظام آموزشی کشور منعکس می‌کند.
تحقیقات و تجربیات شما در این زمینه، به‌ویژه در مورد نیازهای واقعی دانش‌آموزان و عدم تطابق محتوای کتاب‌های درسی با واقعیت‌های امروز، بسیار حائز اهمیت است. بیان مشکلات و چالش‌هایی که معلمان در کلاس‌های درس با آن‌ها مواجه هستند، نشان‌دهنده‌ی عمق آگاهی و تعهد شما به بهبود وضعیت آموزشی کشور است.
امیدوارم که این تلاش‌ها و پژوهش‌ها زمینه‌ساز تغییرات مثبت در نظام آموزشی ما شود و صدای معلمان و دانش‌آموزان به‌طور مؤثری شنیده شود.
با آرزوی موفقیت‌های بیشتر برای شما و تمامی همکارانتان.



@tajeddin_mohammadbagher

☸️تجربۀ زیستۀ معلمان از کلاس درس

✍️محمدباقر تاج الدین

✅در پی انتشار یادداشتی کوتاه با عنوان «پیام های مهم معدل 10 دانش آموزان» به منظور دقیق تر شدن ابعاد موضوع گزارشی کوتاه از تجارب زیستۀ معلمان از کلاس درس ارائه می شود. این گزارش محصول جستجوگری هایی به شرح زیر است:

1. پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا؛ طی بیش از یک دهۀ گذشته تعدادی از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری(بیش تر این دانشجویان خودشان معلم بوده اند و به طور کامل با موضوع آشنایی هم داشتند) با راهنمایی من دربارۀ تجارب زیستۀ معلمان از کلاس درس پژوهش های قابل اعتنایی انجام داده اند که نتایج بیش تر این پژوهش ها نشان می دهد که عموم معلمان برای تدریس برخی دروس مشکلات زیادی دارند که یکی از آن ها عدم روزآمد و کارآمد بودن این دروس است. معلمانی که در پژوهش های مورد نظر مشارکت داشتند به طور عموم معتقدند که مطالب دروس مختلف هیچ سنخیت و مطابقتی با نیازهای واقعی و امروزین دانش آموزان ندارند که این موضوع بیش از همه درخصوص کتاب های درسی علوم انسانی بارزتر است. لذا دانش آموزان هیچ علاقه ای به خواندن و یاد گرفتن دروس مورد نظر ندارند. مبتنی بر پژوهش های مورد اشاره تقریباً تمامی معلمان براین باور اَند که ضرورت دارد تجدید نظری اساسی در دروس و کتاب های درسی انجام گیرد و در عین حال اعتقاد دارند که این اقدام مهم و زیربنایی ضرورت دارد که به دست متخصصان حوزه های فلسفه، روان شناسی، علوم تربیتی، جامعه شناسی و انسان شناسی که شناخت همه جانبه و دقیق با روندهای جهان و جامعۀ مدرن و هم شناخت مطلوب نسبت به نسل جدید و نیازهای شان دارند، صورت پذیرد. نکتۀ مهم دیگری که معلمان از تجربة زیستۀ خود گفته اند این است که دانش آموزان عموماً می پرسند که این دروس و کتاب ها چه فایده و کارکردی برای زندگی مان دارد؟ و قرار است کدام یک از مشکلات و مسائل مان را حل کند؟ آن هم در این عصر و زمانۀ شتابناک مدرن با تغییرات و تحولات گسترده و عمیق؟

2.روایت معلمان؛ در هر نیمسال تحصیلی تعدادی از دانشجویانم از معلمان عزیز و ارجمند از استان های مختلف کشورمان هستند که دربارۀ مشکلات و مسائل گوناگون آموزشی و تربیتی در کلاس های درس خودشان روایت می کنند. بیش تر این معلمان از عقب ماندگی نظام آموزشی کشور در مدارس و به ویژه مطالب کتاب های درسی شکایت دارند که به هیچ وجه روزآمد و مطابق با نیازهای امروزینِ دانش آموزان نیستند. این معلمان بیان می کنند که دانش آموزان دارای انبوهی از پرسش های جدید هستند که هیچ کدام از کتاب های درسی موجود توان پاسخگویی به پرسش های مورد نظر را ندارند. این موضوع بیش از همه مربوط به کتاب های دینی و کتاب های مربوط به علوم انسانی مانند روان شناسی، جامعه شناسی، تاریخ و حتی ادبیات فارسی هستند که عموماً با نگاه ایدئولوژیک و غیر علمی یا شِبْهِ علمی نوشته شده اند. بنار روایت این معلمان گرامی دانش آموزان با بسیاری از مطالبی که در کتاب های درسی به ویژه در حوزۀ علوم انسانی آمده است ارتباط مؤثر و مفیدی برقرار نمی کنند و در حقیقت روایت های موجود در کتاب های مورد نظر را قبول نمی کنند چرا که معتقدند با واقعیت های موجود در جامعه و جهان امروزین هیچ مطابقتی نداشته و در ضمن از میزان شناخت و فهم دانش آموزان نیز عقب تر اَند. همچنین معلمان مورد اشاره می گویند ما همواره در کلاس های درس با دانش آموزان چالش های اساسی بر سر بسیاری از موضوعات داریم به گونه ای که قانع کردن آنان برای مان بسیار دشوار شده است چرا که هم کتاب های درسی موجود دچار محدودیت های معرفتی و روشی اَند و هم فضای حاکم بر مد ارس به گونه ای است که در بیان آزادانۀ برخی موضوعات در تنگنا قرار داریم. برای مثال در درس "تاریخ معاصر ایران" فقط یک روایت خاص در این کتاب درسی ارائه شده است در حالی که چندین روایت دیگر هم وجود دارد و لذا دانش آموزان به دلیل دسترسی به منابع گوناگون در این زمینه روایت ارائه شده در کتاب مورد اشاره را نمی پذیرند و در کلاس با ما معلمان وارد چالش و اعتراض جدی می شوند.
#معلم
#کلاس
#درس
#تجربه_زیسته
#دانش_اموزان
#چالش


@tajeddin_mohammadbagher

☸️پیام های مهم معدل 10 دانش آموزان

✍️محمدباقر تاج الدین

✅مدیران آموزش و پروروش از فاجعۀ معدل 10 دانش آموزان کشور سخن گفته اند. درست است که فاجعه است اما این فاجعه پیام های مهمی با خود دارد که به برخی از آن ها به شرح زیر اشاره می شود:
1.بی انگیزگی شدید دانش آموزان برای درس خواندن؛ تمام شواهد نشان از این دارد که کسر قابل توجهی از دانش آموزان دیگر هیچ انگیزه ای برای درس خواندن ندارند و این بی انگیزگی البته دلایل فراوان دارد که یکی از مهم ترین دلایل را نداشتن امید و آینده ای روشن برای فردای خود می دانند.

2.برخی فکر کرده اند که دانش آموزان بی سواد شده اند و برای همین است که نمرات درسی شان پایین آمده است و در نتیجه معدل شان 10 می شود. سخنی کاملا اشتباه و خلاف واقعیت است چرا که از قضا دانش آموزان به دلیل دسترسی به شبکه های مجازی و در اختیار داشتن انبوهی از اطلاعات گوناگون بسی بیش از برنامه های درسی آموزش و پرورش پیش رو تر اَند و همین پیش رو بودن آنان است که هیچ کدام از برنامه های درسی مد ارس را قبول ندارند و در نتیجه درس های مورد نظر را نیز نمی خوانند، یعنی لزومی نمی بینند که بخوانند.

3.بسیاری از کتاب های درسی ای که آموزش و پرورش تهیه می کند و در اختیار دانش آموران قرار می دهد فرسنگ ها با دانش و هوش آنان فاصله دارد و از سوی دیگر هیچ سنخیت و تطابقی با نیازهای واقعی و امروزین دانش آموزان هم ندارند. در این صورت چگونه می توان از دانش آموزان درخواست داشت که این کتاب های عقب مانده که در نهایت کج سلیقگی تهیه و تدوین شده اند را بخوانند؟!!

4.عقب ماندگی نظام آموزشی کشور از شتاب تغییرات و تحولات نسل جدید امری کاملاً آشکار و روشن است که نیازی به هیچ توضیحی ندارد. ضمن این که نظام آموزش و پرورش کشور همچنان با نگاه ایدئولوژیک و گذشته نگرانه برنامه های آموزشی را تدوین می کند که نه تنها هیچ کدام از نیازهای دانش آموزان را برطرف نمی کند بلکه برای زیست کنونی شان هیچ فایده ای هم ندارد. لذا چه توجیهی دیگری باقی می ماند که دانش آموزان درس بخوانند و نمرات و معدل شان زیاد شود؟!!
#دانش_آموزان
#معدل
#نمره
#نسل
#تحول_نسلی


@tajeddin_mohammadbagher

پنجمین نشست گروه جامعه پژوهی صلح انجمن علمی مطالعات صلح ایران با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می کند:
موضوع
« جایگاه نمادهای هویتی ایرانی در صلح دوستی»
سخنران ها:
-دکتر محمدباقر تاج الدین(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز )
✓تحولات نمادهای هویتی ایرانی درمواجه با مدرنیته و تاثیر آن در صلح دوستی نسل جدید

-دکتر مجید استوار(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت)
✓نمادهای ایرانی در شکل گیری هویت بین نسلی و صلح دوستی
-مدیر نشست:  دکترحسین صولتی سروندی(پژوهشگر حوزه جامعه شناسی سیاسی)
زمان: چهارشنبه ۱۲ دی ماه ۱۴۰۳
ساعت۱۵:۰۰
مکان: سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی
شرکت برای عموم آزاد است

☸️در ستایشِ «شادی»

✍️محمدباقر تاج الدین

✅شاد بودن و شادی کردن حق طبیعی و مسلّم هر انسانی است که در این جهان زیست می کند. شادی، حالتی روانی است که طی آن فرد احساس خوشی و زنده دلی می کند و تمام جسم و روان فرد به جنب و جوش در می آیند و نوعی انرژی بخشی مثبت و امیدوارانه را تجربه می کند. مارتین سلیگمن از بنیانگذاران روان شناسی مثبت گرا ، شادی را عبارت از عواطف و فعالیت های مثبت تعبیر می کند. گفتن ندارد که پدیدۀ شادی همانند بسیاری از پدیده های انسانی و اجتماعی ابعاد و زوایای پیچیده ای داشته و ضمن این که از سویی عوامل گوناگونی بر روی بروز و ظهور شادی اثرگذاری دارند اما جالب است که از سوی دیگر شادی بر روی سایر پدیده های انسانی و اجتماعی نیز اثرگذار است. لذا واکاوی ابعاد گوناگون این پدیده مجال و فرصتی بسیار می طلبد که طبیعتاً در این نوشتار کوتاه نمی گنجد.

✳️یکی از دلایل مهمی که موضوع شادی مورد توجه بررسی در نوشتار حاضر قرار گرفت این است که این جهان به خودیِ خود جهانی سرشار از درد و رنج هایی است که همگان را دچار تلخ کامی و غم می کند لذا یکی از کوشش های افراد، گروه ها، سازمان ها، دولت ها و همه و همه باید این باشد که شادی را جستجو کنند و آن را در بین مردم و جامعه تکثیر و ترویج کنند. شادی و شادکامی آدمی را سرزنده و امیدوار نگاه می دارد و او را برای مقابله و مبارزه با انواع درد و رنج های این جهانی آماده می سازد. شادی یکی از ضروری ترین نیازهای انسان برای زیستنِ با کیفیت و ارزشمند در این جهان است. شادی، زمینه های درست و دقیق اندیشیدن، تندرستی و سلامتی جسم و روان، آگاهی یافتن، منطقی بودن، آرامش داشتن، مداراگری، دوستی، عشق ورزی، پیوندجویی، تعاملات مثبت و سازنده، کنشگری فعال، مفید بودن، خوب بودن، ارزشمند زیستن و اخلاقی زیستن را فراهم می سازد. انسان های شاد سرمایه های ضروری برای رشد و پرورش انسان های سالم و در نهایت جامعۀ سالم هستند. از آن جا که بین انسان و جامعه همواره رابطه ای دوجانبه و متقابل برقرار است، لذا انسان سالم جامعۀ سالم را می سازد و متقابلاً جامعۀ سالم انسان سالم را پرورش می دهد.

❇️تمام پژوهش های علمی در رشته های گوناگون پزشکی، زیست شناسی، روان شناسی، انسان شناسی و جامعه شناسی به خوبی نشان می دهند که شادی نتایج کاملاً مثبت بر جسم و روان فرد از یک سو و بر روی جوامع و گروه های اجتماعی از سوی دیگر دارد. دانشمندان دریافته‌اند که شادی و خوشحالی سبب تقویت سیستم دفاعی بدن و همچنین سیستم عصبی انسان می‌شود. افرادی که در معیارهای شادکامی نمرۀ بالا می آورند، عموماً افرادی شاد، خوشبین و سالم بوده و از این که وجود دارند راضی هستند، زندگی را با ارزش می دانند و با جهان در صلح و تفاهم هستند. برعکس، افرادی که نمرۀ شادی شان کم می شود از نظر شخصیت بدبین، غمگین و مأیوس بوده و با جهان در تضاد هستند.

✅افراد شاد، احساس امنیت بیش تری می کنند، آسان تر تصمیم می گیرند، روحیۀ مشارکتی بیش تری دارند و نسبت به کسانی که با آنها زندگی می کنند، بیش تر احساس رضایت می کنند و سلامت جسمانی و روانی آن ها بیشتر است، طول عمر بیشتری دارند و از نظر شغلی و اجتماعی، موفقیت های بیش تری کسب می کنند. شادی را معمولاً به سه بُعد احساسی، شناختی و اجتماعی تقسیم کرده و اتفاق نظر بر این است که این تقسیم بندی جامعیت دارد. هر کدام از این ابعاد دارای مؤلفه هایی هستند. 1. بُعد احساسی شامل: احساس خوشحالی، امیدواری نسبت به آینده، خوش بینی به وقایع اطراف، دلگرم بودن به زندگی؛ 2.بُعد شناختی شامل: احساس رضایت از وضعیت کنونی در قیاس با گذشته و وضعیت ایده آل، احساس رضایت از بخش های مختلف زندگی مانند شغل، تحصیل، خانواده و 3.بُعد اجتماعی شامل: تمایل به داشتن روابط اجتماعی با دیگران، مشارکت در فعالیت های اجتماعی، شوخ طبعی.

✳️عوامل درونی و بیرونی فراوانی بر روی شادی انسان تأثیرگذار اَند از نوع شخصیت گرفته تا چگونگی تربیت انسان، نوع نگاه انسان به خود و جهانی که در آن زیست می کند، میزان خویشتن شناسی، فرهنگ، جامعه، اقتصاد و سیاست. داشتن ثروت کافی، شغل مناسب، شریک زندگی خوب، دوستان خوب، فراغت و تفریح مطلوب، مسافرت، ورزش منظم، فرهنگ کارآمد، جامعۀ سالم و بهنجار، اقتصاد قوی و کارآمد، سیاست عقلانی و منطقی همگی از جمله عواملی اَند که به سهم خود در شاد نگه داشتن افراد جامعه تأثیرگذاری دارند. هرچقدر موانع ایجاد شادی در بین شهروندان جامعه کم تر شود بدون تردید زمینه های شاد بودن شان فراهم خواهد شد. به هر بهانه ای ضرورت دارد که شهروند ان را شاد نگاه داشت و "سیاستِ شادکامیِ شهروندان" باید در هستۀ مرکزی سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های جامعه وجود داشته باشد.
#انسان
#شادی
#شادکامی


@tajeddin_mohammadbagher

☸️شادی و پایکوبی دانش آموزان قانون شکنی است؟

✍️محمدباقر تاج الدین

✅فیلمی از شادی و پایکوبی دانش آموزان یکی از مدارس شهر بابل در فضای مجازی پخش شده است و مسئولین آموزش و پرورش این شهر اعلام کرده اند که با این قانون شکنی برخورد خواهد شد. بسیار عجیب است که شادی کردن هم نوعی قانون شکنی تلقی شود آن هم برای دانش آموزانی که در سن نوجوانی یا حتی کودکی قرار دارند!! مسئولان و دست اندرکاران آموزش و پرورش به جای این که تا می توانند زمینه های شادی و نشاط دانش آموزان را فراهم کنند با چنین رفتارهای غیر عقلانی و غیر علمی خود زمینه های ایجاد اندوه و غم و نا امیدی را در بین فرزندان این سرزمین فراهم می سازند که جای تأسف فراوان دارد. سن کودکی و نوجوانی از قضا بهترین سن برای شادی کردن و پایکوبی و بازی و رقص و آواز است تا انرژی های آنان هر چه بیش تر آزاد شود و از این طریق زمینه های رشد و بالندگی شان فراهم شود. هزاران دریغ و درد که بسیاری از مدیران آموزش و پرورش هیچ درک درستی از امور روان شناختی و انسان شناختی و جامعه شناختی دانش آموزان که در سن کودکی و نوجوانی و جوانی قرار گرفته اند، ندارند!!!

✳️بنابر آمارهای شاخص شادی جهانی که میزان و کمیت و کیفیت شادی شهروندان کشورهای جهان را اندازه گیری می کنند با تأسف کشور ایران جزء کشور های ناشاد جهان قرار دارد و به دلیل این که شهروندان جامعۀ ما با انبوهی از مشکلات و مسائل گوناگون اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی روبرو هستند از شادی مطلوبی برخوردار نیستند. بدیهی است که تزریق شادی به جامعه باید از همان دوران کودکی آغاز شود تا به امری نهادینه بدل شود و این کودکان در آینده زندگی ای سرشار از شادی و نشاط را داشته باشند. قاطعانه باید گفت که مدارس کشور چندان برنامه های مناسبی برای شاد کردن دانش آموزان ندارند و اگر معدود برنامه هایی مانند برنامۀ مورد اشاره برگزار شود این چنین مورد برخورد قرار می گیرد. شادی مهم ترین و پایه ای ترین حق هر فرد و به ویژه هر کودکی است تا بتواند به بالندگی و رشد مناسبی دست یابد. شادی کردن و شاد بودن هیچ ربطی به قانونی بودن و یا نبودن و یا قانون شکنی ندارد و لطفا از این واژه ها چنین سوء استفاده هایی نکنید.

❇️اگر مدیران و دست اندرکاران امر آموزش و پرورش کشور از میزان مشکلات دانش آموران مانند نا امیدی، سرخوردگی، بی انگیزگی، و سایر مشکلات مشابه باخبر باشند ضرورت تام دارد که برای برون رفت از این مسائل سیاست ها و برنامه های علمی و عقلانی ای تنظیم و اجرا کنند که یکی از این سیاست ها و برنامه ها به طور حتم شادی و نشاط دانش آموزان است که اکنون چندان خبری از آن نیست.
#دانش_اموزان
#شادی
#مدرسه
#بابل


@tajeddin_mohammadbagher