هر روز یک مطلب در مورد تالشان امروز پیشینه ادبیات آذری تاتی و تالشی قسمت نهم این تغییرات تدریجا منجر به تعدد لهجه می‌شوند، لهجه‌ها همانند گسیختگی ها در یک سطح شناور از هم فاصله گرفته و به لکه‌ها یا جزایری کوچک که با هم همگونی ماهوی دارند، تبدیل می‌شود و سپس به تدریج تحلیل می‌روند یا جای خود را به زبان نیرومند دیگری می‌دهند . اما زبان واحد ادبی و ملزومه آن ادبیات مکتوب، اگرچه به خودی خود بسیاری از عوامل تاثیر گذار بر ساختار کیفی زبان را دفع می‌کند ولی به مثابه رشته‌ای از درون اجزای زبان می گذرد ، و آنها را با هم مرتبط کرده و مانع گسیختگی  تجزیه آن می‌شود و از امحا زبان برابر اتفاقات مذکور جلوگیری می‌کند از این رو ضروری‌ترین تدبیری که می‌شود برای نجات و پایداری زبان‌های  مانند تالشی و تاتی اندیشید تلاش برای رسیدن به زبان واحد ادبی یا محور قرار دادن گویش معیار و ترویج و به کارگیری آن در بستری عمومی به زبان به وسیله نوشته‌ها و آثار هنری است . تجربه پدید آوردن صورت ادبی زبان‌ها مشخصاً در شوروی سابق شان می‌دهد، که شکل‌گیری چنان زبانی به آسانی قابل وصول نیست و گاه چندین دهه طول می‌کشد که خواندن و نوشتن به آن عمومیت پیدا کند. محرومیت اقوام مورد نظر ما تنها ناآگاهی از این نیست که زبان ادبی چیست و چه نقش سترگی در عرصه حیات مدنی و معنوی مردم می‌تواند داشته باشد، بلکه سرنوشت آنها به گونه‌ای بوده است که نتوانسته‌اند به زبان ادبی خود دست یابند به عبارتی ،تاریخ با مجموعه اوضاع متغیر و حوادثش امکان دستیابی به چنان موهبتی را به آنها نداده است . لذا اندیشه‌ها، آرزوها ،غم‌ها، شادی‌ها و داستان زندگی شان در هیئت ادبیات شفاهی بیان شده است . که آن نیز امروزه در عرصه  تاخت و تاز فرهنگ‌های مهاجم و مسلط به سرعت می‌فرساید و از بین می‌رود اما در عین حال به عنوان منبع بالفعل و مرکز عزیمتی استوار در امر تحقق بخشیدن به یک زبان ادبی واحد می‌تواند مورد استفاده فراوان قرار گیرد. راهکارهای دیگری که عجالتاً می‌توان ارائه داد عبارت است از : ۱ -در این مورد پیش از هر چیز استفاده از مطبوعات مورد توجه قرار می‌گیرد زیرا  مطبوعات مهم‌ترین وسیله رسیدن به چنین مقصودی است،یک  یا چند نشریه با هدفی مشترک و حتی الامکان در چهارچوب برنامه زبانی و ترویجی مشترک در حوزه رواج زبان مورد نظر به طور مستمر نوشته شوند در این نشریات محلی می‌توان ضمن منعکس نمودن و جهت بخشیدن به آراء مختلف نمونه‌های از ادبیات عامیانه از لهجه‌های مختلف و آثار ادبی شعرا و نویسندگان مربوط به آن زبان را چاپ کرد و به این ترتیب برای رسیدن به زبان معیار و ارائه آن به عنوان زبان واحد ادبی شیوه‌های مختلف را آزمود و تجربه کرد و به موازات آن گاهی‌های لازم را نشر داد  مناسب‌ترین آیین نگارش و خط مورد نیاز را رواج داد، بی‌تردید مطبوعات بهترین و ساده‌ترین آزمایشگاه برای دستیابی به زبان واحد ادبی و کشف زبان معیار می تواند باشد ،صفحات نشریاتی جدی که به طور مستمر منتشر شوند و مطالب آن سنجیده و هدفمند انتخاب شوند را می توان تا به تألیف دستور زبان واحد ، دایرة المعارف لغات و اصطلاحات و پژوهش و شناخت آوایی لهجه های هریک از زبان های مورد نظر گسترش داد . پایان قسمت نهم منبع کتاب سفینه پهلوی صفحه ۱۴,۱۵ نویسنده استاد زنده یاد دکتر علی عبدلی انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی 🌺کانال تالشستان🌺اولین کانال تلگرامی تالشان،از آبان 1394 با شما @taaleshestan