شعر دره‌شهر

#مدرسە_و_زبان_مادری

#شعر:
#احمد_زینی_وند_ایلامی


#نقد:
#استاد_احمد_کلهر



مدرسه که آمد
زبان مادری مُرد
من مُردم
تمام جوانان شهر مُردند
پیران ولی هنوز زنده بودند

مدرسه که آمد
"باوه "و"باوک"
شدند"بابا"
"دا" شد "مادر"
"میمی" شد "خاله"
"کچی" شد "عمه"

آه مدرسه که آمد
من همه چیزم را گم کردم
مادرم ،
پدرم
بعدهاگشتم وگشتم
تاپدرم را پیدا کردم
گفت :( "روله"
به این "زل روز"
به این "لیسک افتاو"
توخودت را گم کرده ای
اول خودت را پیدا کن
بعد من را)

به کبیرکوه" نگاه کردم
کور" هم عوض شده بود
درختانش کَم
پرندگانش کَم
کل هاوبزها ومیش هایش کَم
همه چیز گم شده بود

درآیینه نگاه کردم
خودم بودم
پس زنده ام
نفس می کشم
اما فهمیدم خیلی وقت است
که مرده ام
خیلی وقت است


#احمد_زینی_وند_ایلامی

🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂


#نقد👇👇👇

شعرمدرسە کە آمدیکی ازاشعارزیباوکم نظیراستاداحمدزینی ونداست ..شعری باپارە هاناب ،سطرهایی زیباوزبانی نو...


همیشە آمدن چیزی نوکنارگذاشتن چیزکهنە رادرپی دارد..لباس نومی آیدولباس کهنه کنارگذاشتە می شود ..اما زبان چنین نیست ونبایدکنارگذاشتە شود...مدرسە وتحصیل بە زبان فارسی به زبان هاێ محلی ضربە مهلک زد....
مکتب کمترتوانست درتغییر زبان جامعە تاثیر بگذاردامامدرسە برای نابودی زبان های محلی آمد...زبان فارسی هرچندزبانی بیگانە نیست امابرای برخی اززبان هاچون کردی و... تاحدودی بیگانە است بالباسی خاص...زبان های محلی دربرابراین زبان مهاجم استقامت کردندامانتوانستندجلوی اشاعە آن رابگیرندچون حکومت ،قدرت وبەطبع سیاست پشتیبان آن بود..این زبان کم کم جای خودرابازکردوزبان های محلی رابە عقب راند..شاعردراین شعرمی خواهدازاین موضوع ودرد سخن بگوید.
مدرسە کە آمدمن مُردم ،همە جوانان شهر مُردند چراکە زبانشان بەفراموشی سپردە شد
جالب است شاعرمی گویدتمام جوانان شهرمُردنداما پیران زنده ماندند..چرا، چون بەمدرسە نمی رفتند،،..مدرسە بلایی بودبرای کشتن آن ها.مدرسە کرونایی بودکەحکومت برای نابودی زبان های محلی درست کرد.

مدرسە کە آمدباوە بابا،داودالگ مادر،میمی خالە وعمە وکچی عمە شد..
به کلمات نگاە کنیدچقدرتفاوت دارندجزبابابقیه صددرصدمتفاوتندکودکی کە بگویدمادرودرموقع ضرورنگویددایادالگ زبان مادریش کم کم نابودمی شود.
زبان تحصیل کردگان یک روستابازبان تحصیل نکردگان همان روستا درصورت نبود تلویزیون فارسی متفاوت است ..
تادیروز مشگل باآمدن بچە ازمدرسە فارسی‌ بە خانە بازبان مادری حل می‌شداما امروزەمردم دیگرتغییرکردەاند ودرخارج ازمدرسە هم باکودک خودفارسی حرف می زنندوفاجعە اینجاآغازشد.مدرسەیک انقلاب بودبرای ا زبین بردن زبان های محلی و بومی..
شاعرمی گویدمدرسە کە آمد من همەچیزم را گم کردم
پدرم ،مادرم و...که کنایە بەازبین رفتن زبان مادری است..
بعدهاگشتم وگشتم _یعنی بەزبان مادری‌ برکشتم_تاپدرم راپیداکردم
پدرم به من گفت رولە(فرزندم)بەاین زل روز(ستارەی صبحگاهی)وبە این لیسک افتو(نورکامل خورشیددرظهر) توخودت راگم کردەای نە من را..،اول خودت راپیداکن تامرابیابی..اینجاست کەهنرمندی شاعربە زیبایی تمام نمایان می شود
شاعربە کبیرکوه نگاە می کنددنیادرحال تغییراست تادیروزکبیرکوە کل وبززیادی داشت .،درختانش‌ سرسبزوفروان بودند..اماامروزچیزی ازآن هاباقی نماندەاست تکنولوژی واستفادە نادرست ازطبیعت همان بلارابرسرطبیعت آورد کە مدرسە برسرزبان های محلی..
اینجا شاعرباحسرت می گوید همە چیز گم وکم شدە بود
بعدبە آینە نگاە می کند.،آینە ظاهرآنچە را کە هست نشان می دهد...می بیندکە درظاهرزندە است اماخیلی زودمی فهمدکە مُردە است..

مابایدتوجە بیشتری بە زبان مادری خودداشتە باشیم..زبان مادری شناسنامە وناموس ماست..زبان مادری هویت ماست کە نبایدازبین برود
مدرسە ضربه ای مهلک بە زبان ماواردکرداماعلاوە برمدرسە وزبان فارسی تفکرماهم بە این ندانم کاری وپشت پازدن بە زبان مادری کمک کرد.مابە بهانە اینکە می خواهیم فرزندانمان فارسی راخوب حرف‌بزنندبەقهقرارفتیم..نابودی زبان ماوقتی بیشترشد کە فکرکردیم فارسی حرف زدن کلاس دارد..همین کلاس زبانی شلم شوربا بنام فارسی کرمانشاهی بوجودآوردباکلماتی کردی وافعالی فارسی..یک فارسی کە نه فارسی فارسی ست و نە کردی...مامی توانیم هم زبان خودمان راداشتە باشیم وهم زبان رسمی کشور را...
ماباید زبان مادری خودراحفظ کنیم حتی اگرصدزبان بیگانە بیاموزیم


والسلام
#احمدکلهر
#کرمانشاە