◀️ شناخت جشن های ایران باستان
✅ جشن دیگان#جشن_دیگان
#دیگان
#خوره_روز
#خره_روز
#نود_روز❄️ در ایران باستان،
روز نخست دی ماه به مناسبت آنکه تجدید حیات مهر یا خورشید است و طول روزها اندک اندک افزایش می یابد و اهریمن و تاریکی شکست می خورند، به نام شب یلدا،
جشن شب زایش خورشید جشن گرفته می شد. اما
روز نخست دی ماه جشن بزرگ دیگری نیز بود، به نام
جشن دیگان.
❄️ شاید پس از فروردین، دی ماه، پر آیین ترین ماه ایرانی باشد. با این همه، شوربختانه جز در نوشته های ابوریحان بیرونی و گردیزی، هنوز جز جسته و گریخته، به معنی شایسته ای بر نخورده ایم، تا بتوانیم، به یاری آن، آگاهی بیش تری درباره ی
جشن دیگان و دیگر جشن های ماه دی، به دست بیاوریم.
❄️ در ایران باستان،
روز نخست دی ماه، روزی بزرگ بود و مشحون بود از آداب و مراسم دینی و غیر دینی. زرتشتیان به ویژه پارسیان این
روز را بسیار محترم شمرده و آن را "
دی دادار جشن" می نامند.
❄️ ابوریحان بیرونی در کتاب آثار الباقیه می نویسد که در این
روز، پادشاه با پوشیدن لباس سپید بر زمین می نشست و بار عام می داد و مردم از هر رده که بودند می توانستند با او سخن بگویند.
❄️ ابوریحان بیرونی در کتاب آثار الباقیه می گوید که، دی ماه را
خور ماه (= ماه خورشید) نیز می گفتند و او همچنین در کتاب قانون مسعودی می گوید،
روز نخست دی ماه را
خُورَه روز (=
روز خورشید
) نامند.
❄️بی گمان این اشاره است به
جشن روز خورشید که انگیزه ای دیگر داشته است برای یک جشن بزرگ، جشن پیروزی نیکی بر بدی، روشنی بر تاریکی و توفیق خورشید که از پنجه تاریکی رها شده و تولد می یابد.
❄️ با توجه به اینکه نخستین
روز دی ماه
خُورَه روز(
خُرَه روز)، بلند ترین شب سال را پشت سر می گذارد، پیوند این ماه به خورشید بر پایه ای درست استوار است، در این ماه خورشید از نو زاده می شود.
❄️ شاید ایرانیان از روزی که با گردش خورشیدی سال آشنا شده اند، "
خره روز" دی ماه را یکی از روزهای خورشید نامیده اند، درست هم همین بوده است، زیرا از این
روز است، که روزها اندک اندک، بلند تر می شوند و تولد دوباره خورشید همراه است، بدین جهت به آن "
خره روز" (=
روز خورشید) گفته اند.
❄️ همه این اشاره ها و نام ها، حاکی از آن است که شب یلدا و
روز نخست دی ماه(
خُرَه روز ) و
جشن دیگان پیوند استواری با خورشید دارد، با مهر که از این
روز بر تاریکی چیره می شود و رو به افزایش می رود. این
روز خورشید است،
روز مهر است و نزد ایرانیان باستان بسی گرامی بود و بزرگترین جشن، یعنی جشن تولد مهر یا خورشید به شمار می رفت.
❄️ این جشن و
روز را "
نود روز" نیز گفته اند به آن جهت که تا نوروز، نود
روز فاصله بوده است.
گردیزی در کتاب زین الاخبار می نویسد:" اندرین
روز جشن خُرَه
روز بود و این ماه دی به نزدیک مغان ماه خدای است و اول
روز او را به نام او خوانند و این
روز را سخت مبارک دارند و "
نود روز" نیز گویندش، که ازین
روز تا نوروز، نود
روز باشد "
@sazochakameoketab 🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂