كانال پيشگيري و كاهش ريسك سوانح

#روزنامه
Канал
Логотип телеграм канала كانال پيشگيري و كاهش ريسك سوانح
@riskmanagementПродвигать
498
подписчиков
7,02 тыс.
фото
732
видео
884
ссылки
ارتباط با ما: @Retrofitting1383 کلیه ی حقوق و مسوولیت این کانال متعلق موسسه مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای ایران می باشد. آموزش و پژوهش/ کتاب و مقالات / اطلاع رسانی سوانح طبیعی مديريت سوانح طبيعي، پدافندغيرعامل ، HSE
سراب #آب‌_های_ژرف

#امیر_پریزاد/ فعال #محیط_‌زیست

شوربختانه نگاه سدسازان به‌جای تدبیر،به مقوله پروژه استخراج آب‌های ژرف منتقل شده و این پروژه یکی، دو سال است که به‌صورت جدی در حال پیگیری است. ایران به مرحله بحران آب و خشکسالی‌ای که سال‌ها توسط متخصصان دلسوز هشدار داده می‌شد ،رسیده است و باید دید که آیا برداشت منابع آبی از ژرفای دشت ایران می‌تواند چاره ساز و امری مستمر باشد؟
https://goo.gl/Hzsfwy #روزنامه_قانون

www.sarzaminjavid.com
aparat.com/sarzaminjavid.com
instagram.com/sarzaminjavidcom
#روزنامه_اعتماد ٥-١٠-٩٦ علم #زلزله‌شناسي را باور كنيد
⭕️#مهدي_زارع
از نظر دانش زلزله‌شناسي وضعيت ما خوب است. ما متخصصان خوبي در اين حوزه داريم كه كارهاي خوبي انجام مي‌دهند. آنچه از نظر سطح آشنايي با روش‌هاي علمي در ايران وجود دارد فرقي با آنچه در دنياي پيشرفته است اما از نظر زيرساخت تجهيزات و از نظر دستگاه لرزه‌نگاري ما با كشورهاي موفق مثل تركيه، شيلي و مكزيك چيزي حدود ۱۰ تا ۱۵ سال عقب هستيم. نسبت به كشورهاي پيشرفته عقب‌تر هستيم و به لحاظ تجهيزات بيشتر از دو دهه از آنها عقب هستيم. بايد از نظر زيرساخت‌ها بتوانيم هرچه سريع‌تر فاصله كشورمان با كشورهاي پيشرفته دنيا را به شكلي پر كنيم. براي پر كردن اين فاصله بايد اين باور در كشور وجود داشته‌باشد كه اين يك نياز ضروري براي كشور است كه اين تجهيزات تامين و تهيه شوند. نكته دوم اين است كه بايد نيروهاي انساني كه براي اين كار لازم است، جذب شده و وارد كار شوند. ما در اين حوزه به كادري تخصصي و توانمند نياز داريم. خيلي از اين افراد در داخل كشور پرورش مي‌يابند و حتي دكتراي‌شان را هم در كشور مي‌گيرند اما از آنجايي كه زيرساخت‌ها و تجهيزات وجود ندارد، مجبور به ترك كشور مي‌شوند. نكته سوم هم اين است كه باوري نسبت به نتايج اين كارها ايجاد شود تا گروهي كه مشغول اين كار مي‌شوند، مدام تحت فشار نباشند كه كارشان چه فايده‌اي دارد و چرا همه مشكلات را حل نمي‌كنند؟ در هر سطحي كه زيرساخت‌ها را توسعه دهيم، بخشي از برنامه جامع كاهش ريسك را انجام داده‌ايد.
علم زلزله‌شناسي كمك مي‌كند تا تجهيزات حساس حياتي در وضعيت ايمن قرار بگيرند و حوادث بزرگ اتفاق نيفتد و از انفجار در نيروگاه‌ها و آتش‌سوزي جلوگيري شود. در حوادث بزرگ اين مردم هستند كه آسيب مي‌بينند. اين تجهيزات مي‌توانند به صورت ابزار ايمني در آن لايه‌ها كار كنند و طبيعتا شهروندان عادي هم مي‌توانند از آنها استفاده كنند. از يك لايه جلوتر، همان‌طور كه در ژاپن و تايوان از آن استفاده مي‌كنند، اطلاعات به صورت مستقيم در اختيار شهروندان قرار مي‌گيرد. بنابراين شهروندان آموزش ديده‌اند كه به صورت مستقيم اطلاعات را دريافت كنند و سعي مي‌كنند در وضعيت ايمن قرار گرفته و با پيش‌آگاهي از آن استفاده كنند. در خيلي از كشورهاي دنيا مي‌گويند اگر مردم پيش آگاهي داشته باشند، حالت هراس، پنيك و وحشت برايشان رخ مي‌دهد و با همين استدلال اطلاعات را به‌طور مستقيم در اختيار مردم قرار نمي‌دهند. اما در ژاپن و تايوان اين كار را انجام مي‌دهند و اين اطلاعات از طريق راديو، تلويزيون، اينترنت و پيامك و… در اختيار مردم قرار مي‌گيرد. بنابراين شهروندان عادي هم الان جزوي از اين استفاده‌كننده‌هاي مستقيم هستند. البته در حال حاضر شهروندان خودشان به بخشي از سامانه گردآوري اطلاعات تبديل شده‌اند. آنها از گوشي‌هاي هوشمند و تبلت‌هاي‌شان استفاده مي‌كنند و هر فردي خودش يك شهروند-لرزه‌نگار است. مردم با استفاده از برنامه‌هاي روي گوشي‌هاي هوشمند به عنوان سنسورهاي لرزه‌نگاري استفاده مي‌كنند و وقتي زلزله اتفاق مي‌افتد، به جاي اينكه سيصد ايستگاه ثابت وجود داشته باشد، پنج ميليون شهروندي وجود دارد كه روي گوشي يا تبلت‌شان اين زلزله حس و گزارش شده است. بنابراين بخشي از اين فرآيند، شهروند-لرزه‌نگارها هستند. اين پروژه‌اي است كه الان در كاليفرنيا به عنوان «Quake-Catcher» يا‌گيرنده-زلزله انجام شده است و در حال عملياتي شدن است. بنابراين وقتي اتفاقي مي‌افتد، خود شهروندان حجم وسيعي از اطلاعات را در اختيار مراكز لرزه نگاري قرار مي‌دهند.
استاد پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي
http://www.etemaad.ir/Default.aspx?NPN_Id=889&pageno=13
❇️#احتمال مشروط درباره #زلزله تهران
#گزارش #روزنامه #دنیای_اقتصاد 3-10-96 از بررسی های دکتر⭕️ #مهدی_زارع

📒روزنامه دنياي اقتصاد، شماره 4223 به تاريخ 3/10/96، صفحه 7 (مسكن و عمران)

يافته هاي اوليه يک زلزله شناس درباره زمين لرزه ۲۹ آذر «ملارد» و تاثير آن بر «احتمال زلزله بزرگ درتهران»، روز گذشته به صورت ناقص در شبکه هاي مجازي بازنشر شد و القاي «در پيش بودن زلزله ۵/ ۷ ريشتري طي هفته هاي آينده» در فضاي عمومي را به همراه داشت.
گزارش «دنياي اقتصاد» از آنچه #مهدي #زارع –زلزله شناس- درباره رابطه بين «زمين لرزه چهارشنبه شب غرب استان تهران» و «آنچه سال هاست براي زلزله پايتخت گمانه زني مي شود»، به آن دست پيدا کرده است، حکايت از آن دارد که در حال حاضر براي موضوع «فرجام زلزله پايتخت»، يک گزاره نسبتا قطعي و به دنبال آن، يک احتمال مشروط مطرح است.
گزاره نسبتا قطعي آن است که بعد از رويداد زمين لرزه با بزرگاي ۲/ ۵ ريشتري در ۳ کيلومتري ملارد، تغييرات تنش در دو سوي شرقي و غربي گسل ماهدشت-جنوب کرج، اتفاق افتاده و سطح آن افزايش يافته است. آنچه براساس يافته هاي مهدي زارع، در ادامه اين گزاره قطعي، مطرح است، به رفتار آتي دو گسل مجاور گسل ماهدشت-جنوب کرج، يعني گسل هاي شمال تهران و اشتهارد برمي گردد به اين معنا که مطابق اعلام مکتوب اين زلزله شناس، «اگر گسل شمال تهران، در وضعيت گسيختگي و آماده جنبش باشند»، در اين صورت، اين رفتار مي تواند زلزله اي با بزرگاي حداکثر ۵/ ۷ ريشتر را در پايتخت رقم بزند. زارع در مطالعات خود، «احتمال مشروط» زلزله ۷ ريشتري در تهران (ناشي از فعاليت گسل شمال تهران) را ۵۵ تا ۶۵ درصد براي بازه زماني ۲ هفته تا ۴ ماه آينده، تخمين زده است که اين ميزان احتمال، با لحاظ يک شرط، دو برابر احتمالات قبلي مربوط به اين گسل برآورد مي شود.
شرط مطرح در اين مطالعه، جمع بندي علمي و فني درباره «آماده حرکت بودن گسل شمال» است که دستيابي به چنين برداشتي، خود نيازمند مطالعات تکميلي از جمله «اندازه گيري تغييرات پوسته زمين» است. بنابراين، اگر چه احتمال زلزله، نسبت به قبل افزايش يافته اما زارع تاکيد دارد، چنين برآوردهايي، به صورت مشروط، مطرح هستند.

magiran.com/n3680506
#روزنامه #جام_جم 🎤 گفتگو فرانك فراهاني جم با #مهدي_زارع
(#برجسازي #اوشان #فشم #ميگون #شمشك)
#لوکس‌نشینی روی #گسل #زلزله
(قسمت-٢) ....
این ساختمان از اواخر سال 90 در حال احداث بوده و مجوز احداث اولیه آن 7000 متر بوده که اکنون مراحل سفت‌کاری 16 هزار متر بنای آن به پایان رسیده است. این هتل در حریم یکی از سرشاخه‌های رودخانه جاجرود واقع است و از نظر سلامت آب شرب تهران نیز سال گذشته مورد بحث قرار گرفته است. وقتی حریم رودخانه با ساخت بنایی با این مشخصات مورد تجاوز قرار می‌گیرد، زمینه سیل‌های بعدی در این رودخانه فراهم خواهد شد.
امدادرسانی در مسیری پرتردد

در این ناحیه ییلاقی همواره تردد با سختی و محدودیت همراه است. راه موجود برای تردد در این منطقه همان مسیر قدیمی تهران به شمشک است که در دهه دوم سده حاضر (1315 تا 1320) احداث و در پایان دهه 40 با احداث تاسیسات ورزش اسکی و کوهنوردی با جاده‌ای صعب‌العبور به دیزین و ولایت رود و در نهایت جاده چالوس متصل شده است.‌ این پژوهشگر با اشاره به این موضوع می‌گوید: در همه روزهای تعطیل و آخر هفته‌ها اگر دیرتر از ساعت 6 بعدازظهر قصد عبور از این جاده را داشته باشید، در ترافیک سنگین میگون تا گلندوک (لواسان) ساعت‌ها معطل می‌شوید؛ البته از سال 92 جاده اوشان به میگون در حال تعریض است که خود این مساله موجب ناپایداری‌هایی جدید بویژه در حد فاصل فشم تا میگون شده است. حال تصور کنید با احداث این همه بنا و هنگام ترافیک سنگین، سانحه‌ای طبیعی مانند زلزله یا سیل هم رخ دهد. پرسش این است که در چنین شرایطی، امدادرسانی و تردد در این جاده چگونه ممکن خواهد بود. بدون تردید بجز تردد با بالگرد نمی‌توان از وسیله‌ای دیگر برای انتقال مصدومان کمک گرفت. این منطقه به دلیل جذابیت گردشگری در زمستان، یکی از مهم‌ترین نواحی شمال تهران برای ورزش اسکی است. در سال‌های اخیر، بویژه سال 67 و 88، وقوع بهمن موجب تلفات کوهنوردان و ورزشکاران اسکی‌بازی شد که در حال تردد در این ناحیه بودند.
از مشکلات اجتماعی غافل نشویم

توجه به مسائل اجتماعی و فرهنگی در این ناحیه نیز ضروری است. در سال‌های اخیر بسیاری از باغداران و کشاورزان و دامداران در منطقه زمین‌های خود را به افرادی فروخته‌اند که بابت این زمین‌ها مبالغ قابل توجهی را پرداخت کرده‌اند. عضو هیات علمی پژوهشکده زلزله‌شناسی معتقد است، این افراد یا منطقه را به قصد تهران یا حاشیه‌های دیگر آن ترک کرده‌اند یا در همان منطقه و محدوده به عنوان سرایدار، نگهبان، کارگر یا کارمندان نوسرمایه‌دار جدید مشغول کار هستند. این موضوع بتدریج ساختار اجتماعی منطقه را به هم زده و موجب تغییر رفتار و وضع ساکنان منطقه شده است که البته آسیب‌های اجتماعی نیز به همراه داشته است. شاید مهم‌ترین دلیلی که ساکنان دائمی این نواحی را به فروش زمین و باغ‌های خود تشویق کرده، پیشنهاد قیمت‌های بالا برای آنها بوده است؛ زمین‌هایی که در ناحیه شمشک، میگون، فشم، اوشان تا لواسان بسرعت به آپارتمان و برج و مرکز خرید تبدیل می‌شوند. آیا برای آسیب‌های جدید ناشی از افزودن گروه جدیدی به حاشیه‌نشینان تهران که بسرعت در حال افزایش هستند، فکری شده است؟ در این منطقه همه منفعت در زندگی اجتماعی به پول و سود خلاصه شده و در نتیجه با افزایش سریع ریسک سوانح فاجعه‌بار طبیعی، با افزایش احتمال رخداد تلفات و خسارت زیاد در هر زلزله، سیل و زمین‌لغزش احتمالی بعدی و افزایش ریسک مخاطرات انسانی یا به عبارتی آسیب‌های ناشی از حاشیه‌نشینی مواجه شده‌ایم. این نوع شهرسازی جز به فاجعه ختم نخواهد شد.

http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2092999090384169816
گفت‌وگو #روزنامه #شهروند 1-9-96 با دکتر «#مهدی_زارع» استاد و عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در رابطه با گسل‌ها و مناطق زلزله خیز ایران "#زلزله_در_نمی‌زند" (بخش-4) روش‌های شبیه‌سازی، نقش مهمی را در تكمیل روش‌های سنتی برای برآورد جنبش‌های زمین ایفا كرده و اطمینان بیشتری در تخمین خصوصیات جنبش زمین می‌دهند. از این روش می‌توان برای فراهم كردن ركوردهای طراحی برای آنالیز پاسخ سازه‌ای یا ژئوتكنیكی برای یك منطقه مشخص و همچنین ایجاد داده‌های مصنوعی برای مناطق با داده‌های بدون اطلاعات استفاده کرد. پارامترها و مشخصات مربوط به طراحی برای تحلیل دینامیكی سازه الزامی است. با توجه به آن‌که اسکان بشر در نواحی نزدیک به گسل به دلیل کمبود فضاهای مسکونی و نیز شرایط مناسب آب‌وهوایی در کوهپایه‌ها موجب حرکت ساخت‌وسازهای بشری به سمت گسل‌ها شده، اثرات میدان نزدیک را در زلزله‌های اخیر بیش از پیش غالب کرده و استفاده از فناوری‌های نوین را الزامی می‌کند. در این شرایط، شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین با توجه به اطلاعات موجود درخصوص مشخصات پوسته، وضع زمین‌ساختی و گسلش می‌تواند یک راه‌حل مناسب برای آنالیز و طراحی سازه‌های مهم باشد.
فرآیند برنامه‌ریزی مدیریت بحران و نقش فناوری اطلاعات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فعلا به لحاظ عملیاتی، با مداخله نیروهای علمی و هدایت این فرآیند توسط مدیران بیشتر اجرایی و عملیاتی و کمتر علمی و متخصص، در ایران با ناکارآمدی نسبی بخش‌های دولتی و نیروهای مردمی در مسأله مدیریت بحران مواجه هستیم. این فرآیند البته قابل
اصلاح است.

http://shahrvand-newspaper.ir/News:NoMobile/Main/118252/%D8%B2%D9%84%D8%B2%D9%84%D9%87--%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D9%86%D8%AF
گفت‌وگو #روزنامه #شهروند 1-9-96 با دکتر «#مهدی_زارع» استاد و عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در رابطه با گسل‌ها و مناطق زلزله خیز ایران "#زلزله_در_نمی‌زند" (بخش-3) قدرت تخریب زلزله در هر ریشتر به شکل صعودی بالا می‌رود. آیا این موضوع
درست است؟
بله. با هر درجه افزایش درجه بزرگا، دامنه نوسانات ١٠ برابر و میزان انرژی آزادشده ٣٣ برابر بزرگتر می‌شود. نظر شما درباره تصویری که از نور خورشید در مناطق زلزله کرمانشاه پخش شد، چیست؟آیا قبل از زلزله امکان دارد با واکنش‌های جوی مواجه شویم یا صرفا نوعی تصادف بود؟
در آسمان عصرگاهی در همان ناحیه سرپل ذهاب چنین نوار‌های نورانی شبيه همان كه ٢١-٨-٩٦ ساعاتي قبلي از زلزله ديده شده، معمولا عصر‌ها و هنگام غروب آفتاب دیده می‌شود و در صورت نيمه‌ابري‌بودن هوا چنین حالتی طبیعی است، ولی الزاما ربطي به وقوع زلزله ندارد.
زلزله در دریا هم ممکن است اتفاث بیفتد یا فقط در مناطق خشکی چنین اتفاقی می‌افتد؟
بله ممکن است اتفاق بیفتد و اساسا بیشتر زلزله‌ها در دریا و در نوار حاشیه‌ای اقیانوس آرام و جایی که به آن حلقه آتش می‌گویند، رخ می‌دهند.
آیا ما به‌عنوان ساکنان زمین در رخ دادن این بلایای طبیعی مقصریم؟ یعنی به خاطر گرمایش زمین، بالارفتن میزان کربن در اتمسفر و گازهای گلخانه‌ای امکان زلزله را بالا برده‌ایم؟
در زمین‌شناسی ما با سه دوران (era) زمین‌شناختی برای تشریح تاریخچه زمین مواجهیم. این دوران‌ها عبارت از واحد‌های بزرگ زمانی در تاریخ زمین هستند و بر پایه تعیین سن و فسیل‌های شاخص یافته و تعیین شده‌اند. هر دوران به چند دوره (period) تقسیم می‌شود. سنگ‌هایی که در هر دوره شکل می‌گیرند به یک واحد چینه‌نگاری به نام سیستم (سامانه) مربوط‌اند. ما اکنون در دوران سوم و دوره کواترنری از حیات زمین قرار داریم. هر دوره به چند دور (epoch) تقسیم می‌شود. در زمین‌شناسی «دور» واحدی، زمانی است که دوره کوتاه‌تر و از «سن» واحد‌های سنگی طولانی‌تر است. ما اکنون در «دور» هولوسن (holocene) که به معنای «تماما جدید» است، زندگی می‌کنیم. دوره کواترنر از حدود ٢ونیم میلیون‌ سال قبل آغاز شده و شامل پله ایستوسن و هولوسن است. در ٣٠٠سال گذشته ٧٥درصد از گونه‌های مختلف پستانداران از بین رفته‌اند و براساس پیش‌بینی آنتونی بارونسکی، دیرینه زیست‌شناس در دانشگاه برکلی کالیفرنیا و مقاله‌ای که در‌ سال ٢٠١١ در مجله نیچر منتشر کرد اگر روند کنونی ادامه یابد، کلیه گونه‌های پستانداران در ٥٠٠‌سال آینده در وضع بحرانی و در حدود ٢٥٠٠‌سال آینده در وضع خطر انقراض کامل قرار خواهند گرفت. این پدیده‌ای است که در کل ٥٤٠ میلیون ‌سال قبل از آن فقط ٥ بار رخ داده است. این ٥ انقراض در دوران نخست زمین‌شناختی (پالئوزوئیک) نخستین‌بار در
٤٣٥ میلیون‌ سال قبل (پایان دوره اردوویسین)، بار دوم در ٣٥٤ میلیون ‌سال قبل (پایان دوره دونین)، بار سوم در پایان دوران نخست در ٢٥١ میلیون ‌سال قبل (که ضمنا پایان دوره پرمین نیز بوده)، بار چهارم در دوران دوم (مزوزوئیک) در ٢٠٥ میلیون ‌سال قبل (در پایان دوره تریاس) و آخرین و پنجمین‌بار در پایان دوران دوم در ٦٥ میلیون ‌سال قبل رخ داد؛ وقتی که شهاب سنگی بر روی زمین سقوط کرد. این همان زمانی است که زمین‌شناسان به‌عنوان پایان دوران دوم زمین‌شناسی (مزوزوئیک) و پایان دوره کرتاسه و زمان از بین رفتن دایناسور‌ها می‌شناسند. بارونسکی نتیجه گرفت که انسان هم‌اکنون درحال شکل دادن به یک انقراض جدید (ششمین انقراض بزرگ زمین) در همان ابعاد و اندازه آخرین انقراض در پایان کرتاسه است. این مسأله به دلیل تغییرات اقلیمی، آلودگی، سکونتگاه‌های جدید و ناپایدار و همچنین تهدید تنوع زیستی رخ‌داده است.
فناوری‌های روز دنیا برای مقابله با زلزله چیست؟ و فناوری‌های نوین چقدر در کاهش خدمات‌رسانی به زلزله‌زدگان موثر است؟
به دلیل اهمیت فراوان رویداد زمین‌لرزه در دهه‌های اخیر دانشمندان زیادی تلاش کرده‌اند تا با کمک فناوری‌های جدید از یك‌طرف و نا‌همگن بودن ساختمان داخل زمین، لایه‌ای‌بودن پوسته، وجود چین‌ها، گسل‌ها، انعكاس و شكست امواج در لایه‌ها، موج‌های تبدیل‌یافته و فرآیند پیچیده كاهندگی از طرف دیگر، به بررسی و تخمین ویژگی‌های جنبش نیرومند زمین بپردازند. درجهت رسیدن به این هدف روش‌های متفاوتی برای تخمین جنبش نیرومند زمین و هشدار پیش هنگام زمین‌لرزه توسعه
یافته است.
گفت‌وگو #روزنامه #شهروند 1-9-96 با دکتر «#مهدی_زارع» استاد و عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در رابطه با گسل‌ها و مناطق زلزله خیز ایران "#زلزله_در_نمی‌زند" (بخش-2) پیش‌بینی نتیجه کار علمی است و هر پدیده طبیعی براساس روش علمی قابل پیش‌بینی است، بنابراین پیش‌بینی زلزله (معرفی زمان، مکان و انداره رخداد مهم بعدی) نیز علی‌الاصول ممکن است، ولی اکنون پیش‌بینی زمان و اندازه رخداد مهم بعدی به‌صورت قطعی یا با دقت بالا (عدم‌قطعیت کم) هنوز ممکن نیست. جالب است که بدانید پیش‌بینی زلزله یکی از قدیمی‌ترین فعالیت‌های انسان در تمدن‌های باستانی (مانند چین) بوده است. درواقع مردمان چین باستان به زلزله به‌عنوان یک چالش نگاه می‌کردند و می‌خواستند این چالش را حل کنند. در دنیای امروز اما نگاه محققان و پژوهشگران به مقوله پیش‌بینی زلزله علمی‌تر شده است. درحال حاضر داده‌های لرزه‌ای از نواحی مختلف در دسترس یکی از پیش‌نشانگرهای لرزه‌ای است که بر روی آنها مطالعه می‌شود. روش‌های آماری پیشرفته برای مطالعه توزیع زلزله‌ها و نرخ لرزه‌خیزی مناطق مختلف ایران در کنار اطلاعات تنوع زیستی نیز یکی دیگر از روش‌های علمی مطالعه برای پیش‌بینی زلزله است.
مکانیزم دفاعی حیوانات چیست که چند ثانیه زودتر از انسان زلزله را تشخیص می‌دهند؟
از پویش رفتار موجودات زنده می‌توان برای پیش‌بینی زلزله بهره‌گرفت. درواقع شواهد پیش‌نشانگری زیستی و شواهد پیش‌نشانگر براساس رفتار میکروارگانیسم‌ها یکی از ابزارهایی است که امکان پیش‌بینی زلزله را فراهم می‌کند. بنابراین این نشانگرها و رفتارهای جانداران قبل از وقوع زلزله‌ها نیز یکی از ابزارهایی است که می‌توانیم در پیش‌بینی زلزله از آن استفاده کنیم، البته به‌طور قطع این روش باید به شکل علمی‌تری ساماندهی شود.
می‌گویند هر چقدر از آخرین زلزله در مناطق زلزله‌خیز دور شویم، تخریب زلزله بیشتر می‌شود. مثلا می‌گویند چون سال‌هاست در تهران زلزله نیامده اگر بیاید، تخریب بسیار بیشتری خواهد داشت. درواقع در افکار عمومی زلزله را شبیه به فنری تصور می‌کنند که بهتر است زودبه‌زود آزاد شود تا این‌که سال‌ها بگذرد، چراکه فنر هرچه بیشتر تحت‌تأثیر قرار بگیرد، آزادسازی آن با شتاب و قدرت بیشتری خواهد بود. آیا این تصور درست است یا صرفا برخاسته از افکار
عامه است؟
بله، این موضوع به نبود لرزه‌ای مربوط است، وقتی یک مدت طولانی زمین‌لرزه‌ای رخ ندهد و ضمنا گذشته منطقه‌ای به دقت شناخته شده نباشد، همچنین در این منطقه گسل‌های پنهان هم وجود داشته باشد، ممکن است از محل گسل‌ها، دوره بازگشت آنها و میزان انرژی و نبود لرزه‌ای در آنها اطلاع کافی نداشته باشیم. مثلا در تهران نقشه گسل‌ها از سال‌های دهه ١٣٥٠ شمسی توسط محققان سازمان زمین‌شناسی کشور از طریق برداشت‌های سطحی مطالعه و تهیه شده است. گزارش شماره ٥٦ سازمان زمین‌شناسی کشور نتایج این بررسی‌ها را تا آن زمان به نمایش می‌گذارد. بررسی‌های نقشه‌های ژئوفیزیکی و مطالعه خط‌واره‌های مغناطیسی و روندهای لرزه‌خیزی نمایانگر وجود گسل‌های پنهان در گستره شهر تهران، منطقه بین تهران - کرج و در گستره کل استان تهران است. این گسل‌ها می‌تواند به‌عنوان گسل‌های لرزه‌زا موجب رخداد زلزله‌های مخرب نظیر زلزله ١٠شهریور ١٣٤١ بوئین‌زهرا شود. محققان نشان داده‌اند که بالاآمدگی رشته کوه‌های زاگرس در حدود ٥میلیون ‌سال اخیر باعث شده دو ورقه عربی و ایران در این مدت حدود ٣٠‌درصد کوتاه شوند. بنابراین انتظار رخداد زمین‌لرزه‌ها روی گسل‌های فعال در بازگشت‌های منظم طبیعی است و هرچه این رخداد با وقفه روبه‌رو شود، با رخداد زمین‌لرزه‌های شدید و در فاصله‌های کوتاه‌تر بعدی می‌تواند
جبران شود.
کدام قسمت‌های ایران بیشترین احتمال زلزله را دارد؟
به‌طور متوسط حدود ١٠‌درصد از میزان تغییر شکل در پوسته زمین در ایران به‌صورت رخداد زمین‌لرزه (و حدود ٩٠‌درصد به‌صورت بی‌لرزه) خود را نشان می‌دهد. این میزان در رشته‌کوه‌های زاگرس در جنوب‌غرب ایران حدود ٣‌درصد به‌صورت رخداد زمین‌لرزه و در شمال ایران (به ویژه در ناحیه البرز و کپه‌داغ) به حدود بیش از ٣٠‌درصد (حدود ٧٠‌درصد بی‌لرزه) و حدود ١٣‌درصد در ناحیه لوت در شرق ایران می‌رسد. با این توصیف در رشته‌کوه‌های زاگرس بیشترین رخداد زمین‌لرزه‌ها وجود دارد که این زمین‌لرزه‌ها معمولا دیربه‌دیر رخ می‌دهند. اما در شمال و مرکز ایران زلزله بیشتر رخ می‌دهد.
پس‌لرزه‌ها همیشه خفیف‌تر از زلزله هستند؟
معمولا بله، مگر آن‌که زمین‌لرزه دیگری بر روی گسل مجاور با بزرگای بیشتر رخ دهد، یا روی همان گسل زلزله بزرگتری رخ دهد که در آن صورت به رخداد زلزله نخست پیش‌لرزه می‌گوییم و رویداد بزرگتر بعدی لرزه اصلی است، نه پس‌لرزه.
این روزها که بحث زیادی در مورد زلزله بین مردم وجود دارد باز در افکار عمومی مطرح شد که ...
گفت‌وگو #روزنامه #شهروند 1-9-96 با دکتر «#مهدی_زارع» استاد و عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در رابطه با گسل‌ها و مناطق زلزله خیز ایران "#زلزله_در_نمی‌زند" (بخش-1)
به‌ناز مقدسی| ابعاد زلزله اخیر کرمانشاه آن‌قدر وسیع بود که حالا موضوع زلزله دل همه مردم کشور را لرزانده است. ساکنان معاصر ایران‌زمین که هنوز زلزله رودبار، بروجرد، بم و ورزقان را از یاد نبرده‌اند، دوباره دلشان با زلزله‌ای مرگبار لرزیده است و این سناریو پایان‌ناپذیر زمین هر لحظه و هر مکان را تهدید خواهد کرد. همین هم شده که این روزها بازار بحث و گفت‌وگو و حتی شایعه در نقاط زلزله‌خیز ایران به راه افتاده است و جواب قطعی هم به آن نمی‌توان داد. دکتر مهدی زارع، استاد و عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی یکی از کسانی است که سال‌ها در رابطه با موضوعات زمین‌شناسی مقاله و تحقیقات جامع انجام داده است و به‌طور قطع در شرایط کنونی گفت‌وگو با او می‌تواند پاسخی علمی به افکار عمومی در برابر خطر زلزله به‌ویژه زلزله تهران باشد.

این روزها فضای مجازی پر شده از اخبار مربوط به زلزله که قطعا بخشی از آنها شایعات است و چندان نمی‌شود به آنها اعتماد کرد. شما کارشناس این امر هستید و قطعا می‌توانید بخشی از این ابهامات را برطرف کنید. سوال نخست را به زلزله تهران اختصاص می‌دهم. اگر زلزله‌ای در تهران بیاید واقعا با فاجعه کشتار میلیونی مواجه خواهیم بود؟
واقعیت این است که هنوز سناریوی زلزله تهران شامل رخداد، تبعات و روش‌های مقابله با تبعات آن را نمی‌شناسیم. از نظر موقعیت، نمی‌توان کلانشهر تهران را از محل گسل‌های لرزه‌زا دور کرد، چراکه گسل شمال تهران با طول تقریبی صدکیلومتر، گسلی فعال است که متوسط دوره بازگشت زلزله‌ها روی این گسل حدود ٣‌هزارو٥٠٠سال است. براساس حفاری‌های باستان‌شناختی دهه٤٠ در محدوده پارک قیطریه چنانچه نابودی تمدن قیطریه در‌ هزار تا هزارو٢٠٠سال قبل از میلاد به رخداد زمین‌لرزه مربوط باشد، چه‌بسا بتوان رخداد زلزله را در اثر فعال‌شدن گسل شمال تهران در ٣‌هزارو٢٠٠سال قبل دانست. به‌طورکلی زیر زمین تهران را گسل‌های طول و درازی احاطه کرده‌اند. گسله مشاء با طولی بیش از ١٨٠کیلومتر از ناحیه شمال‌شرقی تهران و شمال کوه‌های توچال می‌گذرد و در غرب به گسل طالقان می‌پیوندد. پهنه گسل ایوانکی، گسل ری در جنوب، جنوب‌شرق تهران واقع شده است. گسل پیشوا در کنار شهر پیشوای ورامین قرار گرفته است. مطالعات دیرینه لرزه‌شناسی نشان می‌دهد که در ٧‌هزار‌سال گذشته حداقل دو بار گسل شمال تهران زمین‌لرزه‌هایی با بزرگای حدود ٧ریشتر داشته است. در شعاع صدکیلومتری مرکز تهران نیز در ٢٣٠٠‌سال گذشته حدود هر ٢٠٠‌سال یک زمین‌لرزه با بزرگای حدود ٧ریشتر رخ داده است. بنابراین در هر ٢٠٠سال در گستره صدکیلومتری پیرامون تهران انتظار رخداد زمین‌لرزه‌ای با بزرگای حدود ٧ریشتر وجود دارد. در این گستره حدود ١٨٥‌سال است که زمین‌لرزه مهمی رخ نداده و آخرین رخداد مهم مربوط به زلزله ١٨٣٠ دماوند شمیرانات است. با همه اینها درحال حاضر بخش ساخت‌وساز و شهرسازی در تهران نکته قابل توجهی است. اگر با وجود همه این گسل‌هایی که تهران را احاطه کرده‌اند، مشکل بافت‌های فرسوده و ساختمان‌های ناایمن وجود نداشت، شاید زلزله ٧ریشتری در تهران چندان ترسناک به نظر نمی‌رسید. اما در شرایط کنونی که بسیاری از ساختمان‌ها به‌خصوص در جنوب پایتخت فرسوده و بدون مقاومت هستند، باید برای کاهش تبعات زلزله در تهران فکری اساسی کرد.
به نظر شما درحال حاضر سریع‌ترین و بهترین راه برای کاهش تبعات زلزله احتمالی تهران چیست؟
شهرسازی در تهران باید با محدودیت قانونی روبه‌رو شود، همچنین باید برای کاربری‌های اراضی تهران نقشه‌های باکیفیت تهیه شود و برای جلوگیری از ساخت‌وساز به‌خصوص در حریم گسل‌ها قوانین ویژه‌ای تصویب شوند.
بعد از پیشرفت‌های تکنولوژیک بشر، این‌که هنوز انسان نتوانسته احتمال زلزله را تشخیص دهد یک مقدار سخت است. واقعا چرا هنوز محققان و دانشمندان زمین‌شناسی به چنین قدرتی دست نیافته‌اند؟
#زلزله #سرپل‌ذهاب به هيچ عنوان #پيش_بيني نشده بود
دكتر #مهدي_زارع
استاد پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي
#روزنامه #همشهري
زلزله‌اي كه در غرب كشورمان اتفاق افتاد به هيچ
عنوان پيش‌بيني نشده بود. از 25سال قبل نيز درخصوص ساختار گسل ذهاب در اين منطقه مطالعاتي انجام شده و اين منطقه جزو مناطق لرزه خيز است اما اينكه چه زماني زلزله‌اي در اين منطقه‌ اتفاق مي‌افتاد قابل پيش‌بيني نبود. در منطقه سر پل ذهاب زلزله‌هايي در سال‌هاي 958و 1150 هجري شمسي رخ داده، در سال 1967هم زلزله‌اي با 5.7ريشتر و در سال 1983هم زلزله‌اي با 5.1ريشتر اتفاق افتاده است. اين زلزله 7.3ريشتري كه در عمق 12كيلومتري زمين اتفاق افتاد براي 30ثانيه ادامه داشت كه 150ميليون نفر در منطقه بين‌النهرين، كشورهاي قفقاز، شرق تركيه، عراق و سوريه نيز آن را حس كردند. كانون وقوع زلزله منطقه مرزي ايران و عراق بوده و برخي محاسبات به سمت ايراني بودن و برخي محاسبات نشان مي‌دهد كانون آن در عراق بوده است. آنچه مسلم است اينكه اين زلزله در مرز 2 كشور اتفاق افتاده است. انتظار داريم با لرزه‌اي كه در اين منطقه به وقوع پيوسته تا يك سال آينده شاهد وقوع پس لرزه‌هاي متعدد باشيم كه تا‌كنون بزرگ‌ترين پس لرزه‌اي كه به ثبت رسيده 4.7ريشتر بوده است. اين پس‌لرزه‌ها ممكن است باعث آسيب بيشتر به ساختمان‌هايي شود كه در زلزله اوليه آسيب ديده‌اند؛ به همين دليل به مردم توصيه مي‌شود كه بعد از وقوع نخستين زلزله از ساختمان‌هاي نيمه تخريب شده و آسيب ديده دور شوند.شايعاتي شنيده مي‌شود مبني بر اينكه اين زلزله باعث فعال شدن گسل‌هاي مشا، ري، پيشوا، ايوانكي و... در تهران مي‌شود كه اين شايعات صحت ندارد و گسل‌هاي تهران براي خودشان خطرناك هستند و هر لحظه ممكن است فعال شوند اما فعاليت آنها ربطي به زلزله اخير
ندارد.
http://www.hamshahrionline.ir/details/388412/Society/socialnews
Ещё