Pazudharma

🖋 گپ و گفتی مجازی...

▪️با سپاس فراوان از شخصی که نظرشان را با ما در میان گذاشتند و با توجه به این که پایبندی به اخلاقیات و آگاهی بخشی در این موارد را کاملا درست و نیکو می دانند، شاید بهتر این باشد که به مبحثِ مهمی به نام سرمایه گذاران اخلاق بپردازیم که از نظر نگارنده، بر فعالانِ محیط زیست واجب است تا نه تنها آگاهی بیشتری در این زمینه کسب کنند بلکه، فعالیت های خودشان را بر آن متمرکز نمایند.

▪️سرمایه گذاران اخلاق یا moral entrepreneurs مفهومی است که بِکِر در کتاب خود با عنوانِ بیگانگان به کار برده است. این مفهوم برای توصیف مردم یا گروه هایی به کار می رود که این حق را برای خود قائل هستند تا جرم و مجرم را شناسایی و تعریف کنند. پیش از آن که به عملی برچسب انحراف و بر کسانی که آن را مرتکب شده اند برچسب منحرف یا بیگانه بخورد، باید قانون یا هنجاری علیه آن وجود داشته باشد. این قوانین یا هنجارها خوبه خود به وجود نمی آیند. باید فرد یا گروهی توجه عمومی را به آن مشکل اجتماعی جلب کند و این احساس را در مردم برانگیزد که برای حل آن مشکل دست به اقدامی فوری بزنند. به همین دلیل است که بِکِر این افراد یا گروه ها را سرمایه گذاران اخلاقی خطاب می کند.

▪️بنابر این تعریف، می توان گفت تمام گروه ها یا تشکیلاتی که خواهانِ حفظ محیط زیست هستند؛ با خشونت هایی مثل #کودک_آزاری و #آزمایش_های_هسته_ای و مانند اینها مبارزه می کنند از سرمایه گذارانِ اخلاقی در جوامع مختلف هستند.

▪️خوب می دانیم که #سرمایه_داری نظامی است که در آن #مالکیت_خصوصی بر منابع، ابزار تولید و توزیع خدمات حاکم و بسیار بدیهی است که بر رقابت آزاد و #سودجویی و بازار آزاد بنا شده است که بعد از انقلاب صنعتی باعثِ نوآوری های بسیار در فن آوری و خدمات شده است. آن چه در کشورهای در حالِ توسعه بیشتر به چشم می خورد شکلِ دیگری از سرمایه داری یعنی سرمایه داری دولتی است؛ ترکیبی از سرمایه داری و سوسیالیسم که با وجودِ خصوصی بودنِ مالکیتِ شرکت های بزرگ، همکاری بسیار نزدیکی با #دولت داشته و از نظر مالی و قوانینِ واردات و صادرات از سوی دولت حمایت می شوند.

▪️در این که موضوعاتِ حوزه ی محیط زیست از جمله آب و خاک می توانند با اهدافِ سیاسی و قدرت طلبی گِره خورده و واردِ قلمرویِ سیاست شوند کمتر می توان تردید داشت؛ از اینرو، مخالفت ها و مبارزاتی که برای حفاظت و پاسداشت آنها می شود نه تنها به این قلمرو وارد می شود که نیازمندِ رویکردی مشابه است. با این وجود، سیاسی تر کردنِ محیط زیست جایز نیست!

▪️اجازه بدهید با یک مثال به روشن شدن موضوع کمک کنیم و برای این کار سراغِ جمله ای از #محمد_درویش برویم:
«محیط زیستی‌ها باید نشان دهند که نه مخالف توسعه واقعی هستند و نه مخالف اجرای آیین‌های ملی ایرانیان. بعد از انگِ جاسوسی، همان مانده که برچسب ضدملی را هم به ما بزنند!»

▪️این جمله مثالی است بارز از سیاسی تر کردنِ موضوعاتِ محیط زیستی که به ویژه در ایران، با #دین و #ایدئولوژی هم- به اجبار- عجین شده است. چرا؟

◽️به این دلیل که آیین های ملی و باستانی- جدا از درست یا نادرست بودنشان در زمانِ کنونی- برای #حکومت و #دولت دارای ارزش و اهمیت نیستند که اگر بودند ما شاهدِ خیلی از رفتارها مانند تخریبِ آرامگاه، میراثِ تاریخی، بناهای یادبود، گرامیداشتِ مراسم و سنن به شکلِ مجازی(جشن های تیرگان و مانند اینها) و چه بسا تغییر نام ها(«سیزده بدر» به «روز طبیعت») نبودیم. پُرواضح است برای چنین حکمرانانی مخالفت/ضدیت/ و به جا نیاوردنِ آیین های زیبای ملی نه تنها ناهنجاری محسوب نمی شود که مورد حمایتِ های آشکار و پنهان نیز قرار می گیرد. بنابراین، اشاره به «برچسب ضدملی» ورودِ بیهوده به قلمروی سیاست است و زمانی اثر خودش را بیشتر از دست می دهد که برایِ هدفی خاصی طراحی شده و با ناخالصی- آن هم از سوی یک کنش گر محیط زیست- عنوان می شود.

🔺در این بین از همه دردناک تر سکوتِ سنگینِ همینِ سلبریتی های محیط زیستی نسبت به #دامداری ها و #صنعت_گوشت است! معضلاتی که از مهم ترین و اصلی ترین دلایلِ #گرمایش_زمین و #تغییر_اقلیم هستند و هر روز آمارهای تکان دهنده ای از این مشکلِ اجتماعی منتشر می شوند ولی، ولی دریغ از یک کُنشِ معقول و آشکار از سویِ فعالانِ جانِ بر کفِ محیط زیستی در ایران زمین!!!