شاه فرتوت ابریقستان

قاضیِ شهر بین که چون لقمه شبهه می‌خورد...
(پیرامون صدور حکم اعدام توماج صالحی)

صدور حکم #اعدام برای #توماج_صالحی نه تنها کمترین خوانشی با معیارهای حقوقی ندارد، بلکه تعارض این حکم از سوی دادگاه انقلاب با رأی پیشین دیوان عالی و "ارشادی" خواندنِ نقض حکم اعدام دیوان توسط دادگاه انقلاب، گواهی بر فروریختن همه‌ معیارهای حقوقی در صدور این حکم است.
اینکه هنرمندی با تولید واژه‌ها و با صدا، کلامی اعتراضی خلق کند و خود در راستای عملیاتی کردن همان مولدات هنریش اقدام کند، با چه معیاری "افسادفی‌الارض" است و مجازات اعدام دارد؟ ضمن اینکه توماج همواره در آثار خود، رپی اجتماعی-اعتراضی را با رعایت بهداشت کلامی عرضه کرده است تا عدم رعایت عفت کلام، بهانه‌ای برای صدور چنین احکامی نباشد.
در سال ۱۴۰۰ به دنبال گسترده شدن تجمعات معلمان در سراسر کشور، توماج صالحی با خواندن ترانه‌ "چوب‌معلم" حمایت خود را از معلمان اعلام کرد. اکنون قدرشناسی اقتضا می‌کند معلمان هم به بانگ بلند به دفاع از او برخیزند.

متأسفانه انتظار حمایت جامعه موسیقی از توماج تقریباً انتظار ناامیدکننده‌ای است. جز تک ستاره‌هایی چون استاد #کیهان_کلهر که از ابتدا تا به امروز از توماج دفاع کرده است و در شرایطی که از لحظه‌ صدور این حکم، موج گسترده‌ اقشار مختلف جامعه و گرایشات و سلیقه‌های متکثر و حتی متعارض، در دفاع از توماج صالحی و اعتراض به حکم اعدام او به اتحاد رسیده‌اند، متأسفانه صدایی از جامعه موسیقی و متولیان آن به گوش نمی‌رسد! این سکوت، مسلماً قضاوت تاریخ را با خود به همراه دارد.
درحالی که طیف‌ها و نحله‌های فکری گوناگون جامعه از صدور چنین حکمی شوکه شده و نسبت به آن اعتراض کرده‌اند، اکثریت جامعه هنری به طور عام و اکثریت جامعه موسیقی به طور خاص، نسبت به صدور این حکم بی‌تفاوت مانده‌اند و این نشانه‌ شکاف حقیقی میان ذهنیت و عینیت آحاد جامعه با اهالی هنری دارد.
در این شرایط، ظهور توماج در مقابل غیاب و بی‌تفاوتی هنری در ژانرهای گوناگون این جامعه نسبت به ناهنجاری‌ها و نابرابری‌های حاکم بر جامعه را باید یک اتفاق مبارک در حیات تاریخ هنری در روزگار ما دانست. توماج صالحی با اِلمانی از اعتراض، آثار هنری خود را آذین بست و خیلی زود نفوذ خود را در میان جامعه و به ویژه جوانان پیدا کرد. هنرمندی که هر نوع هزینه‌ای را تا غایت پذیرفته و اگر به همان خواندن ترانه اعتراضی بسنده می‌کرد، رسالتش را انجام داده بود اما او می‌خواست بسیار فداکارانه‌تر و ایثارگرایانه‌تر رسالت اجتماعی خود را به پیش بَرد.

حداقل انتظار از دیگرانی که هرگز کمترین اعتراض را، نه در موضع فکری خود و نه در آثار هنری خود داشته‌اند، پس از صدور حکم اعدام توماج صالحی، این است که به این حکم اعتراض کنند و اگر به این کمترین هم رضایت نمی‌دهند و قناعت پیشه می‌کنند، باید پرسید مردمی که آن‌ها در مصاحبه‌ها و سخنان‌شان خود را عاشق آن‌ها می‌دانند و می‌خوانند، کدام مردمند و در کدام سرزمین زندگی می‌کنند؟ مردمِ خیالیِ آن‌ها کجای این سرزمین هستند که رنج بی‌شمارشان کوچک‌ترین عاطفه‌ای از آنان را نمی‌شوراند؟

✍🏼 #عزیز_قاسم‌زاده

https://t.center/oldkingofebrighestan

#شاه_فرتوت_ابریقستان را به دوستان خود هم معرفی کنید
@Oldkingofebrighestan

استاد #کیهان_کلهر، در واکنش به صدور حکم #اعدام برای #توماج_صالحی، در یک استوری اینستاگرامی نوشت:
«توماج صالحی باید آزاد شود. سکوت ما یعنی حمایت از #ظلم و #ظالم.»

#عدالت
#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

🎼 لایه‌های تاریکی
#کیهان_کلهر

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

«او جهانی‌ترین موسیقیدان ایرانی است...

تکنیک کمانچه #کلهر، واقعا متفاوت است و او خود را به شیوه‌های سنتی نوازندگی و جملات کلاسه‌بندی شده و نگاه‌های تک بعدی به کمانچه محدود نکرده است.
یعنی به خود نمی‌گوید که چون سازم ساز سنتی ایرانی است پس باید تنها به یک شکل و شیوه به آن بنگرم.
او در این ساز ایرانی، ایران را با تمام فرهنگ‌هایش در نظر گرفته است و سازی چون #کمانچه را که اتفاقا در بافتهای مختلف فرهنگی بستر دارد، با همین دیدگاه نواخته است.

در همان روزهای ابتدای همکاری، من از این ویژگی کلهر بسیار لذت بردم و بعد از آن بود که کلهر ثابت کرد نگاهش بسیار فراتر از این ماجرا است.
او به موسیقی نواحی ایران نگاه ویژه‌ای داشت و بعدها هم دید ویژه خود را به موسیقی جهانی آشکار کرد. کلهر در عین اینکه اصالت موسیقی ایرانی را حفظ می‌کند، به تکرار مکررات تن نمی‌دهد و موسیقی او بسیار زنده و پویا خلق می‌شود.

یادداشت اختصاصی #حسین_علیزاده درباره #کیهان_کلهر

#شاه_فرتوت_ابریقستان را به دوستان خود هم معرفی کنید.
@oldkingofebrighestan

تولدت مبارک پادشاه #کمانچه، مبارک

#کیهان_کلهر
#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

گاه چون نای بُدم از غم تو با ناله
گاه بودم چو کمانچه ز فراقت به خروش

#سنایی

۳ آذر ماه زادروز #کیهان_کلهر، پادشاه کمانچه مبارک باد.
۱۳۴۲

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

💠 غم چندانی برای درگذشت #استاد_شجریان نیست؛ چرا که نام او با مرگش محو نمی‌شود و نخواهد شد. مادامی که #حافظ و #مولانا و #خیام در یاد و خاطره‌ جمعی مردم ایران و علاقه‌مندان جهانی به آنها باقی است، نام #شجریان نیز بر تارک آسمان موسیقی خواهد درخشید.
اگر غمی هست، غمی سنگین، برای نشستن کوتوله‌هایی به‌جای وی در مراکز تصمیم‌سازی هنری و موسیقی است؛ برای میدان ندادن به وی و نظایر وی جهت فرهنگ‌سازی و ارتقای هنر و موسیقی به مدارهای بالاتر است.

💠 صدای استاد شجریان جاودانه‌ است. اگر حافظ زیباترین و شاعرانه‌ترین و پر نغزترین غزل‌ها را سروده، شجریان به زیباترین شکل، اشعار وی و بزرگان دیگر ادب فارسی را به زبان موسیقی تصویرسازی کرده است. همان‌طور که بعد از قرن‌ها، غزل‌های‌حافظ همچنان در آسمان پرستاره غزل ایران بیش‌تر می‌درخشد و دل می‌رباید، بی‌تردید تا سالیان دراز آینده، صدای شجریان بر رفیع‌ترین قله‌ سلسله جبال موسیقی کشور طنین خواهد انداخت و جان‌های شوریده را به هفت آسمان عشق خواهد برد.

💠 اما، اهمیت وی فقط از بُعد صدای افسونگر با فراز و فرودهای تصویرگرانه و تحریرهای کوتاه و بلند بی‌نظیر منطبق بر وزن اشعار و معانی آن‌ها نیست که اهل فن در این‌باره گفتنی‌ها را ذکر کرده‌اند؛ بلکه، در تعهد قوی او به آرمان‌های اجتماعی نیز است؛ در این‌که شجریان ‌مانند #شاملو جزو هنرمندان برجسته‌ای است که هنر را به بالاترین سقف ممکن اعتلاء داده‌اند و در عین‌حال نسبت به شرایط اجتماعی و سیاسی‌ پیش‌روی‌شان بی‌تفاوت نمانده‌اند.

💠 شجریان هیچ‌گاه به تعریف "هنر برای هنر" و خنثی بودن هنرمند نسبت به شرایط اجتماعی و سیاسی (معادل رویکرد علمی "پوزیتیویسم") تن نداد. در مقطع پیروزی #انقلاب، به همراه زنده‌یاد #محمدرضا_لطفی و شوالیه آواز ایران، #شهرام_ناظری، در قالب مجموعه آثار چاووش، به اجرای آهنگ‌های متناسب با آن دوران پرداخت؛ مانند آهنگ "ای ایران ای سرای من" (سپیده) با شعر #هوشنگ: ابتهاج. به‌هنگام زلزله بم، به‌یاد قربانیان زلزله، به روی صحنه رفت و کنسرت "هم‌نوا با بم" را با همکاری #حسین_علیزاده و #کیهان_کلهر و همایون اجرا کرد؛ "خانه‌ام آتش گرفته است / آتشی جان‌سوز" از اخوان‌ثالث یکی از آهنگ‌های این کنسرت است؛ در سال ۱۳۸۸، در برابر مسئولی که مردم را خس و خاشاک نامید موضع گرفت؛ به اجرآی آهنگ " تفنگت را زمین بگذار" پرداخت و در حمایت از مردم، طی نامه‌ای، از #صداوسیما خواست آثارش را پخش نکند.

💠 وی، به تعریف "هنر به مثابه تعهد اجتماعی" (معادل رویکردعلمی"واقع‌گرایی انتقادی") پایبند بوده است. چنان استادانه آن را اجرا کرده که کسی نمی‌تواند به لحاظ فنی نقصی بر او وارد کند. مدافعان "هنر برای هنر" معتقدند که اگر هنرمند درگیر مسائل اجتماعی و سیاسی شود، نمی‌تواند اثری با ظرایف زیبایی‌شناسانه متعالی خلق کند؛ خلق چنین اثری، مستلزم کنار گذاشتن دغدغه مذکور و توجه صرف به جنبه‌ی زیبایی‌شناسانه کار است. اما، تجربه‌ هنری شجریان، خط بطلانی قرمز بر این نظریه وارد می‌کند. صدای شجریان، همان‌طور که زیباترین نغمه‌ها و ترنم‌های روح‌نواز و جان‌بخش را در بالاترین سقف آسمان آواز ایران طنین می‌اندازد و مبتنی بر ظریف‌ترین نکات فنی هنر موسیقی است، آیینه‌ تمام‌نمای وقایع اجتماعی و سیاسی دوران خود نیز هست. در نوع اشعار و دستگاه‌های انتخاب شده‌ شجریان، می‌توان اوضاع و احوال زمانه و موَضع وی را به خوبی دریافت.

💠 هنر بخصوص موسیقی در چارچوب قواعد رسمی حاکم بر جامعه ما، متاع ارزشمندی محسوب نمی‌شود؛ در جاهایی حمل بر غنا می‌شود. به این دلیل، آنچه استاد شجریان در طول سالیان بلند گذشته، خلق کرده، همراه با خون دل خوردن‌های فراوان، بوده است. سال‌ها پیش در مصاحبه‌ای گفته بود: "در حالی که در برگزاری کنسرتی در داخل کشور باید سختی‌های زیادی را تحمل کنیم، در اروپا و آمریکا، همه چیز به راحتی طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده پیش می‌رود و کنسرت با کیفیت عالی برگزار می‌شود".

در کشورهای دیگر، هنرمندانی چون شجریان بر صدر می‌نشینند و قدر می‌بینند. تندیس طلایی‌شان در مهم‌ترین موزه‌ها و معابر در دید عموم قرار می‌گیرد تا جامعه هویت فرهنگی یابد. دراینجا، نه تنها چنین نیست، حتی حقوق مالکیت فکری اوّلیه پخش آثارشان در رادیو و تلویزیون نیز نادیده گرفته و در پاسخ به اعتراض صاحب اثری چون شجریان گفته می‌شود: " جایگاه شما مدیون پخش آثارتان از رادیو و تلویزیون است". فاجعه؛ فاجعهٔ ناتوانی در فهم این موضوع که این شجریان و نظایر او هستند که به رادیو و تلویزیون اعتبار می‌بخشند.

💠 تصمیم‌سازانی که قدر و ارزش سرمایه‌هایی چون شجریان را ندانند، ناچار از کاربرد منطق خشونت در برخورد با هر امری هستند. جوانان را در ملا عام تحقیر می‌کنند؛ به جان ویلاها می‌افتند؛ اسیدپاشی را ترویج می‌دهند.

#علی_دینی_ترکمانی
https://t.center/oldkingofebrighestan

چى از ما مونده؟

ديالوگ: نماينده‌ شریفِ ملت ایران
موسیقی متن: فریاد مردم
کمانچه: #کیهان_کلهر
بیداد: استاد #محمدرضا_شجریان

https://www.instagram.com/tv/CdiGdBzjH3J/?igshid=YmMyMTA2M2Y=

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

«او جهانی‌ترین موسیقیدان ایرانی است...

تکنیک کمانچه #کلهر، واقعا متفاوت است و او خود را به شیوه‌های سنتی نوازندگی و جملات کلاسه‌بندی شده و نگاه‌های تک بعدی به کمانچه محدود نکرده است.
یعنی به خود نمی‌گوید که چون سازم ساز سنتی ایرانی است پس باید تنها به یک شکل و شیوه به آن بنگرم.
او در این ساز ایرانی، ایران را با تمام فرهنگ‌هایش در نظر گرفته است و سازی چون #کمانچه را که اتفاقا در بافتهای مختلف فرهنگی بستر دارد، با همین دیدگاه نواخته است.

در همان روزهای ابتدای همکاری، من از این ویژگی کلهر بسیار لذت بردم و بعد از آن بود که کلهر ثابت کرد نگاهش بسیار فراتر از این ماجرا است.
او به موسیقی نواحی ایران نگاه ویژه‌ای داشت و بعدها هم دید ویژه خود را به موسیقی جهانی آشکار کرد. کلهر در عین اینکه اصالت موسیقی ایرانی را حفظ می‌کند، به تکرار مکررات تن نمی‌دهد و موسیقی او بسیار زنده و پویا خلق می‌شود.

یادداشت اختصاصی #حسین_علیزاده درباره #کیهان_کلهر

#شاه_فرتوت_ابریقستان را به دوستان خود هم معرفی کنید.
@oldkingofebrighestan

تولدت مبارک پادشاه #کمانچه، مبارک

#کیهان_کلهر
#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

🎼 لایه‌های تاریکی
#کیهان_کلهر

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

گاه چون نای بُدم از غم تو با ناله
گاه بودم چو کمانچه ز فراقت به خروش

#سنایی

سوم آذرماه زادروز #کیهان_کلهر، پادشاه کمانچه بود
۱۳۴۲

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

💠 غم چندانی برای درگذشت #استاد_شجریان نیست؛ چرا که نام او با مرگش محو نمی‌شود و نخواهد شد. مادامی که #حافظ و #مولانا و #خیام در یاد و خاطره‌ جمعی مردم ایران و علاقه‌مندان جهانی به آنها باقی است، نام #شجریان نیز بر تارک آسمان موسیقی خواهد درخشید.
اگر غمی هست، غمی سنگین، برای نشستن کوتوله‌هایی به‌جای وی در مراکز تصمیم‌سازی هنری و موسیقی است؛ برای میدان ندادن به وی و نظایر وی جهت فرهنگ‌سازی و ارتقای هنر و موسیقی به مدارهای بالاتر است.

💠 صدای استاد شجریان جاودانه‌ است. اگر حافظ زیباترین و شاعرانه‌ترین و پر نغزترین غزل‌ها را سروده، شجریان به زیباترین شکل، اشعار وی و بزرگان دیگر ادب فارسی را به زبان موسیقی تصویرسازی کرده است. همان‌طور که بعد از قرن‌ها، غزل‌های‌حافظ همچنان در آسمان پرستاره غزل ایران بیش‌تر می‌درخشد و دل می‌رباید، بی‌تردید تا سالیان دراز آینده، صدای شجریان بر رفیع‌ترین قله‌ سلسله جبال موسیقی کشور طنین خواهد انداخت و جان‌های شوریده را به هفت آسمان عشق خواهد برد.

💠 اما، اهمیت وی فقط از بُعد صدای افسونگر با فراز و فرودهای تصویرگرانه و تحریرهای کوتاه و بلند بی‌نظیر منطبق بر وزن اشعار و معانی آن‌ها نیست که اهل فن در این‌باره گفتنی‌ها را ذکر کرده‌اند؛ بلکه، در تعهد قوی او به آرمان‌های اجتماعی نیز است؛ در این‌که شجریان ‌مانند #شاملو جزو هنرمندان برجسته‌ای است که هنر را به بالاترین سقف ممکن اعتلاء داده‌اند و در عین‌حال نسبت به شرایط اجتماعی و سیاسی‌ پیش‌روی‌شان بی‌تفاوت نمانده‌اند.

💠 شجریان هیچ‌گاه به تعریف "هنر برای هنر" و خنثی بودن هنرمند نسبت به شرایط اجتماعی و سیاسی (معادل رویکرد علمی "پوزیتیویسم") تن نداد. در مقطع پیروزی #انقلاب، به همراه زنده‌یاد #محمدرضا_لطفی و شوالیه آواز ایران، #شهرام_ناظری، در قالب مجموعه آثار چاووش، به اجرای آهنگ‌های متناسب با آن دوران پرداخت؛ مانند آهنگ "ای ایران ای سرای من" (سپیده) با شعر #هوشنگ: ابتهاج. به‌هنگام زلزله بم، به‌یاد قربانیان زلزله، به روی صحنه رفت و کنسرت "هم‌نوا با بم" را با همکاری #حسین_علیزاده و #کیهان_کلهر و همایون اجرا کرد؛ "خانه‌ام آتش گرفته است / آتشی جان‌سوز" از اخوان‌ثالث یکی از آهنگ‌های این کنسرت است؛ در سال ۱۳۸۸، در برابر مسئولی که مردم را خس و خاشاک نامید موضع گرفت؛ به اجرآی آهنگ " تفنگت را زمین بگذار" پرداخت و در حمایت از مردم، طی نامه‌ای، از #صداوسیما خواست آثارش را پخش نکند.

💠 وی، به تعریف "هنر به مثابه تعهد اجتماعی" (معادل رویکردعلمی"واقع‌گرایی انتقادی") پایبند بوده است. چنان استادانه آن را اجرا کرده که کسی نمی‌تواند به لحاظ فنی نقصی بر او وارد کند. مدافعان "هنر برای هنر" معتقدند که اگر هنرمند درگیر مسائل اجتماعی و سیاسی شود، نمی‌تواند اثری با ظرایف زیبایی‌شناسانه متعالی خلق کند؛ خلق چنین اثری، مستلزم کنار گذاشتن دغدغه مذکور و توجه صرف به جنبه‌ی زیبایی‌شناسانه کار است. اما، تجربه‌ هنری شجریان، خط بطلانی قرمز بر این نظریه وارد می‌کند. صدای شجریان، همان‌طور که زیباترین نغمه‌ها و ترنم‌های روح‌نواز و جان‌بخش را در بالاترین سقف آسمان آواز ایران طنین می‌اندازد و مبتنی بر ظریف‌ترین نکات فنی هنر موسیقی است، آیینه‌ تمام‌نمای وقایع اجتماعی و سیاسی دوران خود نیز هست. در نوع اشعار و دستگاه‌های انتخاب شده‌ شجریان، می‌توان اوضاع و احوال زمانه و موَضع وی را به خوبی دریافت.

💠 هنر بخصوص موسیقی در چارچوب قواعد رسمی حاکم بر جامعه ما، متاع ارزشمندی محسوب نمی‌شود؛ در جاهایی حمل بر غنا می‌شود. به این دلیل، آنچه استاد شجریان در طول سالیان بلند گذشته، خلق کرده، همراه با خون دل خوردن‌های فراوان، بوده است. سال‌ها پیش در مصاحبه‌ای گفته بود: "در حالی که در برگزاری کنسرتی در داخل کشور باید سختی‌های زیادی را تحمل کنیم، در اروپا و آمریکا، همه چیز به راحتی طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده پیش می‌رود و کنسرت با کیفیت عالی برگزار می‌شود".

در کشورهای دیگر، هنرمندانی چون شجریان بر صدر می‌نشینند و قدر می‌بینند. تندیس طلایی‌شان در مهم‌ترین موزه‌ها و معابر در دید عموم قرار می‌گیرد تا جامعه هویت فرهنگی یابد. دراینجا، نه تنها چنین نیست، حتی حقوق مالکیت فکری اوّلیه پخش آثارشان در رادیو و تلویزیون نیز نادیده گرفته و در پاسخ به اعتراض صاحب اثری چون شجریان گفته می‌شود: " جایگاه شما مدیون پخش آثارتان از رادیو و تلویزیون است". فاجعه؛ فاجعهٔ ناتوانی در فهم این موضوع که این شجریان و نظایر او هستند که به رادیو و تلویزیون اعتبار می‌بخشند.

💠 تصمیم‌سازانی که قدر و ارزش سرمایه‌هایی چون شجریان را ندانند، ناچار از کاربرد منطق خشونت در برخورد با هر امری هستند. جوانان را در ملا عام تحقیر می‌کنند؛ به جان ویلاها می‌افتند؛ اسیدپاشی را ترویج می‌دهند.

#علی_دینی_ترکمانی
https://t.center/oldkingofebrighestan

لالایی کُردی

کنسرت #کیهان_کلهر با #رامبرانت_تریو که به استاد #شجریان تقدیم شد

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

«او جهانی‌ترین موسیقیدان ایرانی است...

تکنیک کمانچه #کلهر، واقعا متفاوت است و او خود را به شیوه‌های سنتی نوازندگی و جملات کلاسه‌بندی شده و نگاه‌های تک بعدی به کمانچه محدود نکرده است.
یعنی به خود نمی‌گوید که چون سازم ساز سنتی ایرانی است پس باید تنها به یک شکل و شیوه به آن بنگرم.
او در این ساز ایرانی، ایران را با تمام فرهنگ‌هایش در نظر گرفته است و سازی چون #کمانچه را که اتفاقا در بافتهای مختلف فرهنگی بستر دارد، با همین دیدگاه نواخته است.

در همان روزهای ابتدای همکاری، من از این ویژگی کلهر بسیار لذت بردم و بعد از آن بود که کلهر ثابت کرد نگاهش بسیار فراتر از این ماجرا است.
او به موسیقی نواحی ایران نگاه ویژه‌ای داشت و بعدها هم دید ویژه خود را به موسیقی جهانی آشکار کرد. کلهر در عین اینکه اصالت موسیقی ایرانی را حفظ می‌کند، به تکرار مکررات تن نمی‌دهد و موسیقی او بسیار زنده و پویا خلق می‌شود.

یادداشت اختصاصی #حسین_علیزاده درباره #کیهان_کلهر

#شاه_فرتوت_ابریقستان را به دوستان خود هم معرفی کنید.
@oldkingofebrighestan

۳ آذر زادروز #کیهان_کلهر آهنگساز، نوازنده‌ و پادشاه #کمانچه...
۱۳۴۲

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

گاه چون نای بُدم از غم تو با ناله
گاه بودم چو کمانچه ز فراقت به خروش

#سنایی

۳ آذر ماه زادروز #کیهان_کلهر، پادشاه کمانچه مبارک باد.
۱۳۴۲

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan

💠 غم چندانی برای درگذشت #استاد_شجریان نیست؛ چرا که نام او با مرگش محو نمی‌شود و نخواهد شد. مادامی که #حافظ و #مولانا و #خیام در یاد و خاطره‌ جمعی مردم ایران و علاقه‌مندان جهانی به آنها باقی است، نام #شجریان نیز بر تارک آسمان موسیقی خواهد درخشید.
اگر غمی هست، غمی سنگین، برای نشستن کوتوله‌هایی به‌جای وی در مراکز تصمیم‌سازی هنری و موسیقی است؛ برای میدان ندادن به وی و نظایر وی جهت فرهنگ‌سازی و ارتقای هنر و موسیقی به مدارهای بالاتر است.

💠 صدای استاد شجریان جاودانه‌ است. اگر حافظ زیباترین و شاعرانه‌ترین و پر نغزترین غزل‌ها را سروده، شجریان به زیباترین شکل، اشعار وی و بزرگان دیگر ادب فارسی را به زبان موسیقی تصویرسازی کرده است. همان‌طور که بعد از قرن‌ها، غزل‌های‌حافظ همچنان در آسمان پرستاره غزل ایران بیش‌تر می‌درخشد و دل می‌رباید، بی‌تردید تا سالیان دراز آینده، صدای شجریان بر رفیع‌ترین قله‌ سلسله جبال موسیقی کشور طنین خواهد انداخت و جان‌های شوریده را به هفت آسمان عشق خواهد برد.

💠 اما، اهمیت وی فقط از بُعد صدای افسونگر با فراز و فرودهای تصویرگرانه و تحریرهای کوتاه و بلند بی‌نظیر منطبق بر وزن اشعار و معانی آن‌ها نیست که اهل فن در این‌باره گفتنی‌ها را ذکر کرده‌اند؛ بلکه، در تعهد قوی او به آرمان‌های اجتماعی نیز است؛ در این‌که شجریان ‌مانند #شاملو جزو هنرمندان برجسته‌ای است که هنر را به بالاترین سقف ممکن اعتلاء داده‌اند و در عین‌حال نسبت به شرایط اجتماعی و سیاسی‌ پیش‌روی‌شان بی‌تفاوت نمانده‌اند.

💠 شجریان هیچ‌گاه به تعریف "هنر برای هنر" و خنثی بودن هنرمند نسبت به شرایط اجتماعی و سیاسی (معادل رویکرد علمی "پوزیتیویسم") تن نداد. در مقطع پیروزی #انقلاب، به همراه زنده‌یاد #محمدرضا_لطفی و شوالیه آواز ایران، #شهرام_ناظری، در قالب مجموعه آثار چاووش، به اجرای آهنگ‌های متناسب با آن دوران پرداخت؛ مانند آهنگ "ای ایران ای سرای من" (سپیده) با شعر #هوشنگ: ابتهاج. به‌هنگام زلزله بم، به‌یاد قربانیان زلزله، به روی صحنه رفت و کنسرت "هم‌نوا با بم" را با همکاری #حسین_علیزاده و #کیهان_کلهر و همایون اجرا کرد؛ "خانه‌ام آتش گرفته است / آتشی جان‌سوز" از اخوان‌ثالث یکی از آهنگ‌های این کنسرت است؛ در سال ۱۳۸۸، در برابر مسئولی که مردم را خس و خاشاک نامید موضع گرفت؛ به اجرآی آهنگ " تفنگت را زمین بگذار" پرداخت و در حمایت از مردم، طی نامه‌ای، از #صداوسیما خواست آثارش را پخش نکند.

💠 وی، به تعریف "هنر به مثابه تعهد اجتماعی" (معادل رویکردعلمی"واقع‌گرایی انتقادی") پایبند بوده است. چنان استادانه آن را اجرا کرده که کسی نمی‌تواند به لحاظ فنی نقصی بر او وارد کند. مدافعان "هنر برای هنر" معتقدند که اگر هنرمند درگیر مسائل اجتماعی و سیاسی شود، نمی‌تواند اثری با ظرایف زیبایی‌شناسانه متعالی خلق کند؛ خلق چنین اثری، مستلزم کنار گذاشتن دغدغه مذکور و توجه صرف به جنبه‌ی زیبایی‌شناسانه کار است. اما، تجربه‌ هنری شجریان، خط بطلانی قرمز بر این نظریه وارد می‌کند. صدای شجریان، همان‌طور که زیباترین نغمه‌ها و ترنم‌های روح‌نواز و جان‌بخش را در بالاترین سقف آسمان آواز ایران طنین می‌اندازد و مبتنی بر ظریف‌ترین نکات فنی هنر موسیقی است، آیینه‌ تمام‌نمای وقایع اجتماعی و سیاسی دوران خود نیز هست. در نوع اشعار و دستگاه‌های انتخاب شده‌ شجریان، می‌توان اوضاع و احوال زمانه و موَضع وی را به خوبی دریافت.

💠 هنر بخصوص موسیقی در چارچوب قواعد رسمی حاکم بر جامعه ما، متاع ارزشمندی محسوب نمی‌شود؛ در جاهایی حمل بر غنا می‌شود. به این دلیل، آنچه استاد شجریان در طول سالیان بلند گذشته، خلق کرده، همراه با خون دل خوردن‌های فراوان، بوده است. سال‌ها پیش در مصاحبه‌ای گفته بود: "در حالی که در برگزاری کنسرتی در داخل کشور باید سختی‌های زیادی را تحمل کنیم، در اروپا و آمریکا، همه چیز به راحتی طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده پیش می‌رود و کنسرت با کیفیت عالی برگزار می‌شود".

در کشورهای دیگر، هنرمندانی چون شجریان بر صدر می‌نشینند و قدر می‌بینند. تندیس طلایی‌شان در مهم‌ترین موزه‌ها و معابر در دید عموم قرار می‌گیرد تا جامعه هویت فرهنگی یابد. دراینجا، نه تنها چنین نیست، حتی حقوق مالکیت فکری اوّلیه پخش آثارشان در رادیو و تلویزیون نیز نادیده گرفته و در پاسخ به اعتراض صاحب اثری چون شجریان گفته می‌شود: " جایگاه شما مدیون پخش آثارتان از رادیو و تلویزیون است". فاجعه؛ فاجعهٔ ناتوانی در فهم این موضوع که این شجریان و نظایر او هستند که به رادیو و تلویزیون اعتبار می‌بخشند.

💠 تصمیم‌سازانی که قدر و ارزش سرمایه‌هایی چون شجریان را ندانند، ناچار از کاربرد منطق خشونت در برخورد با هر امری هستند. جوانان را در ملا عام تحقیر می‌کنند؛ به جان ویلاها می‌افتند؛ اسیدپاشی را ترویج می‌دهند.

#علی_دینی_ترکمانی
https://t.center/oldkingofebrighestan

همایون #شجریان با گذاشتن متنی در صفحه ی شخصی خود بابت دریافت جایزه وومکس به #کیهان_کلهر تبریگ گفت و بابت یاد کردن از استاد #محمدرضا_شجریان تشکر کرد.

#همایون_شجریان :
"تبریک بسیار کیهان جان. همانطور که اشاره کردی پدر هنوز مراحل بیماریشان را می‌گذرانند و متاسفانه در شرایطی نیستند که دست به قلم شوند. مانند همیشه در اوج باشی و افتخار آفرین برای هنر این سرزمین و دوستدارانش. سپاسگزار از محبت و معرفتت"

#شاه_فرتوت_ابریقستان
@oldkingofebrighestan