🌟نکات و اشارات
🌟🔰علت اعتماد مرحوم شیخ انصاری به قول لغوی در تعریف بیع
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
🔹در خیلی از جاها شیخ ادلهای که قوم به آن استدلال کردهاند را مخدوش میداند و به مشهورات و ادعاهای اجماع اشکال کرده و همه را ردّ مینماید. مثلاً در بیع الصبی ایشان اعتبار بلوغ برای صحت عقد صبی را رد میکند، ولی بعد میفرماید که مسئله همین است که بلوغ معتبر است. ما از ایشان سؤال میکنیم که شما از کجا میگویید که مسئله همین است، در حالی که خودتان ادله مسئله را رد نمودهاید؟
🔸حلش این است که ایشان در بحث رسائل، حجیت شهرت و اجماع منقول را به عنوان ظن خاص انکار کرده است، ولی بر خلاف آقایان کفایه و بعد از ایشان که قائل به
انسداد نبودهاند، عقیده بنده این است که شیخ انسدادی بوده است. ولی به این جهت که قائلین به
انسداد مانند میرزای قمی و امثال ایشان کم بودهاند و اکثر علماء قائل به
انسداد نبودهاند، مرحوم شیخ نخواسته است که وارد این دعواها بشود. اگر کسی در کلمات شیخ دقت بکند، میتواند بفهمد که شیخ انسدادی بوده است.
🔹قسمت
انسداد کتاب رسائل از مباحث مفصل و مشکل اصولی است و معمولاً هم آقایان نمیخوانند، ولی خیلی طولانی است و مطالب علمی مهمی دارد. ایشان میگوید که
انسداد مقدماتی دارد؛ مقدمه اول این است که بگوییم به وسیله ادله حجیت خبر واحد، آنقدر حجت به دست ما نمیآید که اگر به مقطوعاتمان ضمیمه کنیم، مشکل فقه ما حل بشود. ایشان این مطلب را میفرمایند و خیلی هم به آن اهتمام قائل شدهاند. ایشان میفرماید که عمده بحث
انسداد همینجاست و همه دقتها باید اینجا باشد. حتی بعضیها گفتهاند که (تنها دلیل
انسداد) همین یک دانه است. (البته این سؤال مطرح است که) چطور باید به همین یک مسئله اهتمام ورزید؟ خود شیخ در اینجا بحث نمیکند! این اصول مفصلی که ایشان بحث کرده است، آیا این مقدار در اینجا کافی است؟!
🔸اینکه شیخ هیچ چیز نمیگوید به این جهت است که خود ایشان در شرط حجیت خبر واحد با دیگران متفاوت است، زیرا ایشان صرف عادل بودن راوی خبر را کافی نمیداند و قائل به این است که از نظر ادله شرعیه و بنای عقلاء و جهات دیگر، خبری حجت است که اطمینان آور باشد. آقایان دیگر اطمینان را شرط ندانستهاند و گفتهاند که خبر واحد به صرف عادل بودن راوی حجت است و انسدادی در کار نیست؛ بر خلاف مرحوم شیخ که به نحو اشعار میتوان فهمید که مختار ایشان با توجه به شرط اطمینان در حجیت خبر،
انسداد است.
🔹ایشان به صراحت به این نظر اشاره نکرده است، اما در اواسط بحث
انسداد به یک جایی میرسد که میفرماید بودن شرط حصول اطمینان در خبرهای واحد در زمان ما در غایت ندرت است؛ «فی زماننا هذا فی غایة الندرة». خوب یک چیزی که در غایت ندرت است و وجداناً هم همینجور است، چطور ایشان حکم بکند که این خبرهای واحد جوابگوی فقه است؟!
🔸پس ایشان در این عبارت قائل به یک چیز وسیعی شدهاند، منتهی نخواستهاند به آن تصریح کنند. بر همین اساس میگوییم که شیخ انسدادی است و آن کسی که در اصول، حجیت شهرت، قول لغوی و اجماع منقول را به عنوان ظنون خاصه انکار کرده است، به عنوان ظن مطلق آنها را حجت میداند. در صورتی که قول لغوی قدری معتبر باشد، ایشان میپذیرد و به عنوان ظن مطلق از باب
انسداد آن را معتبر میداند.
#نکات_اشارات #انسداد▪️ آیتالله شبیری زنجانی، کتاب البیع، جلسه ۳
___
🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi