''پیشینه شب چله''
از نگاه ابوریحان بیرونی
نام دیگر شب یلدا، شب چلّه است که بلندترین شب سال در نیم کره شمالی زمین می باشد.
این شب به زمان بین فرو رفتن آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا برآمدن آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته میشود.
این شب در نیم کره شمالی با انقلاب زمستانی برابر است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیشتر و طول شب کوتاهتر میشود.
مراسم شب چله از طریق ایران به قلمرو رومیان راه یافت و جشن «ساتورن» خوانده میشد. ایرانیان باستان با این باور که فردای شب چله با دمیدن خورشید، روزها بلندتر میشوند و تابش نور ایزدی افزونی مییابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر ایزد نگهبان آفتاب میخواندند و برای آن جشن بزرگی برپا میکردند و از این رو به دهمین ماه سال دی (دی در آیین ایرانی {زرتشتی} به معنی دادار و آفریننده) میگفتند که ماه تولد خورشید بود.
چله و جشنهایی که در این شب برگزار میشود، یک سنت باستانی است. مردمی دوران باستان که با دانش ستاره شناسی آشنایی داشتند، میدانستند که کوتاهترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شبها کوتاه تر میشوند، از همین رو آن را شب زایش مهر یا میترا نامیدند.
سفره شب چله ، «میَزد» Myazd نام داشت و شامل میوههای تر و خشک، نیز آجیل یا به گویش ایرانی که هنوز در میان زرتشتیان رواج دارد، «لُرک» Lork بود.
روز پس از شب چله (یکم دی ماه) را خورروز (روز خورشید) و دی گان؛ میخواندند و به استراحت میپرداختند و تعطیل عمومی بود.
برگرفته از آثارالباقیه ابوریحان بیرونی
به کوشش
#مهدیه_اسماعیلیپیشاپیش شب چله را به شما مهربانان شادباش می گوییم.
😍💙😍💙😍💙😍@lafoormycountry